Ayak parmağı iltihabı diğer bir ifadeyle dolama ayak tırnaklarını etkileyen enfeksiyonel bir deri hastalığıdır.

Tırnak bölümünde enfeksiyonun artmasıyla birlikte ciddi semptomlar görülmeye başlayabilir. Kendi kendine geçmeyen bir rahatsızlık olduğu için alanında uzman bir doktora başvurulması gerekir.

Böylece uygun bir tedavi planı ile tırnaktan parmağa yayılan enfeksiyon tamamen ortadan kaldırılabilir. 

Ayak Parmağı İltihabı Nedir? 

Paronişi olarak da bilinen dolama, genellikle bakterilerden kaynaklı olarak ortaya çıkan bir tür tırnak enfeksiyonudur.

Bakteriler ya da diğer mikroorganizmalar, tırnak kıvrımlarından cilde ulaşarak şişliğe ve kızarıklığa neden olurlar.

Özellikle tırnağın dibinde bulunan kütikül kısma yerleşen bu mikroorganizmalar enfeksiyonun artmasında temel unsurdur.

Bunun yanında bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ayak parmağı iltihabı apseye de sebebiyet verebilir. Apse büyümeye devam ederse kişide şiddetli ağrı ve acı da belirgin hale gelebilir.

Günümüzde bu enfeksiyonel durumun ortaya çıkmasında yanlış ayakkabı giyimi ve tırnak batması önemli bir yer tutar. 

Ayak Parmağı İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Ayak parmağı iltihabı enfeksiyonun oluştuğu bölgeye ve altında yatan nedenlere göre farklı türleri bulunur.

Özellikle mantar enfeksiyonları tırnak ve parmak aralarında hızla yayılım gösterebilir. Deri enfeksiyonunda ise travmatik bir süreç yaşanması ya da yaralanma sonrasında semptomlar belirgin hale gelebilir.

Enfeksiyon doğrudan tırnaklarda görülürse fiziksel görünümde değişiklikler ve tırnak altının ödem olması da dikkat çekici semptomlardandır.

Tüm bu bilgilerden sonra ayak parmağı iltihabı belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Lokal olarak tırnak çevresinde ya da cilt dokusunda ağrı, şişlik, morarma ve hassasiyet görülebilir.
• Tırnağın esnek yapısında sertleşme ortaya çıkabilir.
• Tırnağın pembe beyaz renklerinde koyulaşma görülebilirken şeklinde ve dokusunda deformasyon görülebilir.
• Enfeksiyonun deri tabanında arttığı durumlarda tırnak düşmesi gözlemlenebilir.
• Cilt altında irin benzeri enfeksiyonel yapılar oluşabilir.
• Enfeksiyon varlığında herhangi bir eşya dokunduğunda ya da elle müdahale olduğunda şiddetli ağrı ve acı hissedilebilir.
• Genellikle baş parmağın etkilendiği enfeksiyonel durumda cilt üzerinde kızarıklık, kaşıntı ve ağrı dayanılamayacak seviyeye ulaşabilir.
• Kişinin kapalı ayakkabı giydiği zamanlarda ek bir basınç oluşursa rahatsızlık hissi katlanarak artabilir.
• Lokal olarak ilgili alanda kan ve su toplanması varsa sert bir müdahale aldığında kanama riski görülebilir.

Kişide yaşanılan tüm bu semptomlar enfeksiyonun düzeyine bağlı olarak şiddetlenebilir. Çoğunlukla bölgede enfeksiyon başladıktan birkaç günlük süreçte şişlik artabilir. Bazı vakalarda semptomların belirginleşmesi 1 haftalık süreci de bulabilir.

Ayak Parmağı İltihabı Nedenleri

Lokal olarak görülen enfeksiyon her yaşta ortaya çıkabilir. Bakteri enfeksiyonuna bağlı oluşan türlerinde pseudomonas, streptococcus pyogenes ve staphylococcus aureus gibi zararlı bakteriler ön plana çıkar.

Eğer bu patojenlerin hastalıkta etkin olduğu belirlenirse hem bakterilerin üremesini engelleyecek hem de enfeksiyonu azaltacak tedavi planı çıkarılması önemlidir.

Diğer bir yandan halk dilinde uçuk virüsü olarak adlandırılan herpes simplex virüste dolama probleminin ana nedenleri arasındadır. Genel olarak ise dolamanın başlıca sebepleri aşağıdaki gibi listelenebilir: 

• Tırnakların düz kesilmesi yerine kavisli kesilmesi
• Tırnakların çok sık kesilmesi ve kesildiği zamanda çok kısa olarak bırakılması
• Pedikürün hatalı yapılması
• Tırnağın iç ve dış yapısında mantar enfeksiyonu gibi farklı sorunlardan dolayı deforme olması, devamında ise tırnağın enfekte olarak dolama yaşaması
• Tırnağın konumlandığı alan ile tırnak kısmının boyutları arasında dengesiz mesafenin olması
• Tırnak çevresinde ve cilt bölümünde kimyasallardan kaynaklı tahrişlerin oluşması
• Sporla uğraşan kişilerde bölgesel olarak darbe alınması
• Tırnak ve ayağın belirli kısımlarında yüksek basıya neden olan çorap ve ayakkabı tercih edilmesi
• Yerinden çıkmış tırnaklar, çatlak deri ve yaralanmış cildin bulunması
• Tırnakta kütikül bölgenin hasar almasına sebep olacak travmatik durumların gerçekleşmesi
• Vücutta kan akışını bozabilen karaciğer ve böbrek hastalıklarının varlığı, ek olarak demir ve çinko eksikliğinin görülmesine bağlı tırnaklarda şekil bozukluğunun olması

gibi belirtileri taşıyan kişilerde bu rahatsızlık farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Ayrıca HIV ilaçların, kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçların ve retinoid içerikli ilaçların kullanımı da bu rahatsızlığa sebebiyet verebilir.

Geçmeyen Ayak Parmağı İltihabına Ne İyi Gelir?

Doktor kontrolünde yapılan tıbbi tedaviler geç sonuç veriyorsa evde bazı uygulamalar yaparak iyileşme süreci hızlandırabilir.

Bu doğrultuda enfeksiyonun azalmasına destek olan yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Epsom tuzla su banyosu yapma: Tuzun anti bakteriyal ve anti fungal (mantar karşıtı) özelliklerinin bulunması enfeksiyon oranın azalmasında yardımcı rol oynar.
• Çay ağacı yağı, lavanta yağı ya da Hint yağı ile masaj yapılması: Mantar karşıtı ve anti bakteriyal özelliklerinin bilindiği bu doğal yağlar hem bölgenin yatıştırılmasına hem de mikropların azalmasına destek olabilir.
• Elma sirkesinde ayağın bekletilmesi: Antiseptik ve enfeksiyon kurutma özelliklerinin ön plana çıktığı elma sirkesinin dinlendirme suyunda kullanılması rahatsızlığa olumlu etki edebilir.
• Bitkisel çayların oral tüketilmesi ve çayların lokal olarak tampon görevi görmesi: Enfeksiyonlu bölgenin semptomlarını minimize etmek için bitkisel çaylardan yararlanılabilir. Bu kapsamda papatya çayı, kurkumin, zencefil ve kekik kullanılabilir.

Ayak Parmağı İltihabı Nasıl Geçer?

Bakım rutinleri, tıbbi tedaviler ve bitkisel çözümlerin birlikte yürütülmesi tamamlayıcı bir tedavi takvimi oluşturabilir. Bu kapsamda ayak parmağı iltihabında izlenecek yollar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Bölgenin devamlı olarak kuru tutulması enfeksiyonun şiddetlenmemesi için oldukça önemlidir.
• Doktor kontrolünde bakteriyal ya da enfeksiyonel bir durum varsa antibiyotik içerikli kremler sürülebilir ve krem uygulaması sonrası özel bandajlarla kapatılması tavsiye edilir.
• Ayakkabının hasarlı bölgeyi tahriş etmemesi için doğru tercihler yapılması kritiktir.
• Batık tırnak varsa tam anlamıyla uzayana kadar müdahale edilmemesi önerilir.
• Ayak mantarı enfeksiyonu söz konusu ise antifungal ilaçların kullanımı önerilir.
• Hastalığın şiddetine bağlı enfeksiyon seviyesi beklenenden yüksekse oral yolla da antibiyotik tedavisine başlanabilir.
• Ayakların genel olarak gün içerisinde 2-3 kere 20-25 dakikalık sürelerle ılık suda bekletilmesi de öneriler arasındadır.
• Tırnak batmasının etkilerini azaltmak için tırnağın alt kısmına pamuk koyulabilir, alternatif olarak yine aynı alana diş ipi yerleştirebilir. Böylece tırnağın büyümesi kolaylaşır.
• Yapılan tüm tedavilere rağmen dolamanın kapladığı alanda irin büyümeye devam ediyorsa boşaltılması gerekebilir. Uzman bir cerrah kontrolünde yürütülen işlemde drenaj yöntemi tercih edilebilir ve devamında bölgenin açık kalmaması için bandajlanması önemlidir. Ayrıca açık yaranın düzenli pansumanı ve temizliği iyileşmede ön koşul olarak belirtilir.

Ayak Parmağı İltihabı Tedavisi

Dolamanın tedavisinde öncelikle tam olarak neden oluştuğu tespit edilmesi oldukça kritiktir. Bu doğrultuda enfeksiyonun kaynağı virüs, bakteri ya da mantar ise tedavi planı değişkenlik gösterebilir.

Genellikle dolama ilk oluşum aşamasında hasta tarafından fark edilir, bu süreçle beraber alanında uzman bir doktora başvurulması önemlidir. Eğer dolamanın başlangıcında sıcak bez ile yapılan kompres ya da ilaç tedavisi uygulanırsa hastalık rahatlıkla iyileşebilir.

Diğer bir yandan kan dolaşımının belirli bir süre yavaşlatılması iyileşme sürecine katkı sağlayabilir. Bu sebeple parmağın kalbe uzak bir pozisyonda tutulması avantaj sağlar.

Bu sayede bölgenin ödeminin azalmasına destek sağlanabilir. İlave olarak bölgenin sabit kalması ve hareket ettirilmemesi benzer etki yaratabilir.

Hastalığın gidişatına göre ilaç tedavisi cevap vermiyorsa cerrahi operasyonla irinli bölgenin boşaltılması gerekebilir.

Ayak Parmağı İltihabı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ayak parmağı iltihabında hayati risk oluşur mu?

Dolamanın tedavisi düzenli ve gerekli uygulamalarla yapılırsa hayati risk oluşturacak bir durumu söz konusu değildir. Ancak diyabet gibi kronik hastalıklar varsa o bölge iyileşemeyebilir ve kangrene giden süreçler yaşanabilir.

Ayak parmağı iltihabı genel anlamda ne kadar zamanda iyileşme gösterir?

Hastalığın şiddetine bağlı olarak 1 hafta ile 2 ayı bulan bir süreçte iyileşme gözlemlenebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.