Yanık acısına ne iyi gelir sorusuna verilebilecek ilk yanıt soğuk komprestir. Buz olmamak kaydıyla soğuk bir su yardımıyla bölgeye soğuk kompres uygulamak yanık sonrası meydana gelen rahatsız edici hissin giderilmesine yardımcı olabilir.

Birbirinden farklı sebeplerle gelişebilecek cilt problemlerinden biri olan yanık, belirli bir tedavi sürecini beraberinde getirir. Yanık sonrası cildin daha fazla tahribata uğramaması için neler yapılması gerektiği ve yanık acısının nasıl geçeceği ise yanığın hangi sebeple oluştuğuna bağlı olarak değişebilir.

Yanık Belirtileri Nelerdir?

Kişide sarsıcı bir acı ve duygusal tramvaya yol açan yanık, vücutta hasar bırakma ihtimali yüksek olan ciddi bir komplikasyondur. Farklı sebeplerden dolayı gelişebilen ve mümkün olan en kısa süre içerisinde müdahale edilmesi gereken yanık, özellikle ilk yardım konusunda kritik önem taşıyan bir problemdir. İlk yardım başarılı olduğu takdirde yanık sebebiyle ciltle oluşabilecek hasar minimize edilir.

Yanık acısına ne iyi gelir sorusuna verilen yanıtların başında ilk yardım uygulamaları yer alır. Yanık için ilk yardım uygulaması genellikle soğuk kompres şeklinde gerçekleşir. Fakat ilk yardım esnasında dikkat edilmesi gereken etkenler yanığın hangi sebeple geliştiğine ve ne gibi belirtiler gösterdiğine bağlı olarak değişebilir.

Yanık belirtileri şu şekildedir:

• Deride kızarık bir görüntü meydana gelmesi,
• Yanan bölgede meydana gelen şiddetli ağrı, 
• Yanığın oluştuğu bölgede kısa süre içerisinde oluşan ödem,
• Şiddetli yanıklarda deride oluşan içi su dolu kabarcıklar.

Yanığın Nedenleri

Soğuk kompres ile yapılan ilk yardım yanık acısına ne iyi gelir sorusunun yanıtlarından biridir. Ancak yanık sonrası ilk yardım yapılmadan önce yanığın hangi sebeple geliştiğini anlamak ve bunun için uygun bir yol izlemek gerekir.

Dünya çapında ortalama 180.000 kişinin ölümüne yol açan ve küresel bir sağlık sorunu olarak değerlendirilen yanık, ölümcül olan ve olmayan olarak farklı gruplarda incelenir. Özellikle şiddetli yanıklarda uzun süreli hastane tedavisi gerekebilir. Aynı zamanda tedavi sonrasında kalıcı şekil bozukluğu, sakatlık ve fiziksel sorunlar meydana gelebilir.

Kişinin hem fiziksel hem de zihinsel olarak çeşitli problemler yaşamasına yol açan yanık farklı sebeplerle oluşabilir. Isı, kimyasal bileşenler, elektrik, radyasyon ya da güneş ışınları cilt dokusuna zarar verir ve buna bağlı olarak ciltte hasar oluşur.

Bu gibi etkenlere bağlı olarak oluşan hasar yanık olarak adlandırılır. Büyük bir çoğunluğunun kazara meydana geldiği yanıkların cilt dokusunun derinliği ve kapladığı alana bağlı olarak derecesi değişir. Bununla birlikte yanıklar farklı dereceler ile gruplandırılır. Genellikle acı verici olan ve etkili bir tedavi uygulanmadığı takdirde enfeksiyon gibi daha ciddi problemlere yol açabilen yanıklar, kas ve kemiklere kadar ulaşarak kalıcı hasara da neden olabilirler.

Yanık Nasıl Geçer?

Yanık birbirinden farklı sebeplerle oluşabilecek ve farklı derecelere sahip olan bir problem olduğu için yanık acısına ne iyi gelir sorusuna tek bir şekilde yanıt verilemez. Özellikle ısı sebebiyle gelişen yanık sonrası meydana gelen yoğun acının hafifletilmesi için soğuk kompres uygulaması önerilir. Ancak bu aşamada yanığın hangi sebeple geliştiğini bilmek ve buna uygun bir ilk yardım uygulaması yapmak önemlidir. 

En yaygın görülen yanık türleri şunlardır:

• Sürtünme yanığı, 
• Soğuk yanığı, 
• Termal yanıklar, 
• Radyasyon yanığı, 
• Kimyasal yanıklar, 
• Elektrik yanıkları.

Yanık sonrası gelişen acının giderilmesi için uygulanabilecek yöntemlerden bazıları ise şunlardır:

• Yanıktan etkilenen bölgeye 15-20 dakika boyunca oda sıcaklığında su tutmak,
• Islak ve serin bir bez yardımıyla soğuk kompres yapmak,
• Doktor kontrolünde antibiyotik içeren merhemler kullanmak.

Bu gibi yöntemler yanık acısının kısa süre içerisinde geçmesi konusunda sizlere yardımcı olabilir. Ancak her yanık birbirinden farklı sebeplerle oluştuğu ve şiddeti de birbirinden farklı olduğu için tek bir tedavi yönteminin bütün yanıklar için uygun olduğunu düşünmek doğru değildir.

Şiddetli yanıklarda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Sağlık kuruluşu yaşadığınız yanık probleminin şiddetine bağlı olarak uygun bir ilk yardım ve ardından tedavi yöntemi izleyecektir.

Yanık Tedavisi Nasıldır?

Açık ateş, güneş, ısı, sıcak su, radyasyon veya kimyasal maddeler ile direkt olarak temas halinde olduğunuz takdirde yanık riski gelişir. Doku hasarı olarak da değerlendirilen yanık, farklı şiddetlerde gelişebileceği için tedavisi değişkenlik gösterir. Derecesine göre hafif ve küçük bir tıbbi sorun olarak değerlendirilebileceği gibi şiddetli yanıklar uzun süreli hastane tedavileri gerektirebilir ve bireyin yaşamını tehdit edebilir. 

Hasarın vücut üzerindeki yerine ve derecesine bağlı olarak uygulanması gereken yanık tedavisi evde ya da hastanede gerçekleşebilir. Hafif Güneş yanığı gibi kişinin yaşamsal fonksiyonlarını tehlikeye atmayan yanıklar çoğunlukla evde tedavi edilirken derin veya yüksek dereceli yanıklar acil tıbbi yardım gerektirir. Özellikle şiddetli yanıkların tedavisi özel yanık merkezlerinde aylarca sürebilir.

Hafif seviyede gerçekleşen yanıkların büyük bir çoğunluğu evde tedavi edilebilir. İlk yardım olarak soğuk kompres uygulamak ve daha sonra antibiyotik içeren merhemlerin düzenli olarak uygulanması yanıkların birkaç hafta içerisinde tamamen geçmesine yardımcı olur.

Fakat ciddi yanık komplikasyonları için mutlaka sağlık uzmanlarının ilk yardım uygulamaları gerekir. Bunun için mümkün olan en kısa süre içerisinde size en yakın sağlık kuruluşuna başvurmasınız. Sağlık uzmanları ilk yardım uygulaması sonrasında yara değerlendirmesini tamamlayacak ve tedavi sürecini planlayacaktır. Tedavi sürecinde düzenli ilaç kullanımı, yara pansumanları, terapi ve cerrahi müdahale seçenekleri yer alır.

Hafif seviyede meydana gelen yanıklar genellikle geçici bir acıya sahiptir. Ancak şiddetli seviyede meydana gelen yanıklarda acı uzun süreli olabilir. Bu durumda yanık acısına ne iyi gelir sorusuna acı ve ağrıyı hafifletmek için kullanılabilecek ilaçlar yanıt olarak verilebilir. Özellikle ileri seviye yanıklarda deri nakli gibi çok daha ciddi operasyonlara gerek duyulabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Yanık acısı nasıl hafifletilir?

Birbirinden farklı sebeplerle gelişebilecek bir problem olan yanık, farklı yöntemlerle hafifletilebilecek bir acıya sahiptir. Yanık bölgesini yaklaşık olarak 15 dakika soğuk su altında tuttuğunuzda acının hafiflediğini görebilirsiniz. Bu uygulama cildin yanık sebebiyle zarar görmesini de engelleyebilir. Aynı zamanda yanık sebebiyle meydana gelebilecek şişliğin minimize edilmesi adına da soğuk su uygulaması önemlidir.

Yanık acısını en hızlı geçiren yöntem hangisidir?

Çeşitli sebepler nedeniyle gelişen yanık, genellikle acılı bir süreci beraberinde getirir. Yanık sonrası cilt üzerindeki tahribatı minimize etmek ve acıyı gidermek için yapılması gereken en önemli uygulama soğuk komprestir. Temiz ve soğuk bir ıslak bezi yaklaşık olarak 10-15 dakika kadar yanık meydana gelen bölgeye kompres yaparak uygulamak yanık acısını hızla düşürür.

Yanık üzerine buz koyulması doğru mudur?

Genellikle ciltte tahribat oluşturabilecek sıcaklıkta herhangi bir madde ile temas olduğu takdirde meydana gelen yanık acılı bir durumdur.  Herhangi bir bölgede yanık oluştuğunda meydana gelen acının mümkün olan en kısa süre içerisinde giderilmesi için buz koyulur. Ancak buz doğru bir uygulama değildir. Yanık üzerine soğuk kompres yapmak acının giderilmesini sağlayabilir. Fakat bunun için soğuk ve temiz bir bez kullanılmalıdır. Buz kullanmak daha büyük tahribatlara neden olabileceği için tavsiye edilmez.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.