İçindekiler

• Deri Kanserinde Risk Faktörleri
• Solaryum ve Deri Kanseri Riski
• Güneşten Korunma Yöntemleri
• Melanomun Belirtileri ve Erken Teşhis
• Düzenli Muayene ve Taramalar

Deri Kanserinde Risk Faktörleri

Deri kanserinden korunmak için alınabilecek en önemli önlem, güneşten kaçınmak ve düzenli kontrol yapmaktır. Özellikle risk grubunda bulunan kişilerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Peki, kimler risk grubunda yer alır?

• Açık tenli bireyler: Sarı saçlı, mavi veya yeşil gözlü, çillenmeye yatkın bir cilt yapısına sahip olanlar güneş ışınlarına karşı daha hassastır ve deri kanseri riski taşır.
• Çocukluk döneminde şiddetli güneş yanığı geçirenler: Özellikle çocukluk döneminde su toplatan güneş yanıkları, ilerleyen yaşlarda deri kanseri riskini artırır.
• Ailesinde deri kanseri öyküsü olanlar: Genetik faktörler, deri kanseri riskini artıran önemli bir unsurdur. Aile geçmişinde deri kanseri olan bireyler, düzenli aralıklarla kontrole gitmelidir.
• Çok sayıda beni olanlar: Vücudunda 50’den fazla beni olanlar, özellikle melanom gelişimi açısından yüksek risk altındadır.

Bu risk gruplarında yer alan kişilerin düzenli olarak dermatolog kontrolüne gitmeleri, en azından yılda bir kez bilgisayarlı dermatoskopi cihazlarıyla cilt taraması yaptırmaları önerilmektedir. Bu taramalar, kanserli hücrelerin erken aşamada tespit edilmesine olanak sağlar.

Solaryum ve Deri Kanseri Riski

Solaryum cihazları, cildin erken yaşlanmasına neden olmanın yanı sıra, deri kanseri riskini de ciddi oranda artırmaktadır. Dermatologlar, solaryuma girmenin tehlikeleri konusunda sürekli uyarılarda bulunmakta ve bu cihazların kullanımını kesinlikle önermemektedir. Öyle ki, bazı ülkelerde solaryum kullanımı tamamen yasaklanmıştır. Solaryumun yaydığı UV ışınları, cildin doğal koruma mekanizmalarını zayıflatarak hücresel değişikliklere ve zamanla kansere yol açabilmektedir.

Güneşten Korunma Yöntemleri

Güneşten korunmak, deri kanseri riskini azaltmak için atılacak en kritik adımdır. Özellikle yaz aylarında, güneşin en yoğun olduğu saatler olan 10:00 ile 16:00 arasında güneşten kaçınmak büyük önem taşır. Bu saatlerde dışarı çıkmak gerekiyorsa, şu önlemler mutlaka alınmalıdır:

• Güneş koruyucu kremler: Hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı etkili olan güneş koruyucular tercih edilmelidir. Kremler, dışarı çıkmadan 20-25 dakika önce kalın bir tabaka halinde uygulanmalı ve cilde iyice yedirilmelidir. Güneş koruyucularının etkisi zamanla azalacağından, gün içinde birkaç kez yeniden sürülmelidir.
• Koruyucu giysiler: Geniş kenarlı şapkalar ve koyu renk kıyafetler güneşten korunmada etkilidir. Risk grubundaki kişilerin UV-korumalı kıyafetler giymesi ayrıca önerilmektedir.
• Gölge alanların tercih edilmesi: Mümkün olduğunca gölgede kalmaya özen gösterilmeli ve su kenarlarında yansıyan güneş ışınlarının da tehlikeli olabileceği unutulmamalıdır.

Melanomun Belirtileri ve Erken Teşhis

Melanom, cildin pigment üreten hücrelerinde gelişen bir kanser türüdür. Renk ve şekil asimetrisi gösteren, düzensiz sınırları olan, hızlı büyüyen, kaşıntı veya kanama gösteren lezyonlar, melanomun önemli belirtilerindendir. Bu tür lezyonlar fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurulması hayat kurtarıcı olabilir. Erken evrede teşhis edilen melanom, tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Düzenli Muayene ve Taramalar

Deri kanseri riski taşıyan bireyler, düzenli aralıklarla kendi kendini muayene etmeli ve şüpheli buldukları herhangi bir lezyonu gecikmeden uzman bir hekime göstermelidir. Melanom gibi ciddi cilt kanserlerinde erken tanı, tedavi başarısını artıran en önemli faktördür. Ayrıca Türkiye’de her yıl Türk Dermatoloji Derneği ve Euromelanoma işbirliği ile düzenlenen ücretsiz deri kanseri taramaları, erken teşhiste büyük rol oynamaktadır. Risk grubundaki bireyler bu fırsatlardan mutlaka yararlanmalıdır. Deri kanseri, dikkatli olunmadığında hayatı tehdit eden bir hastalık olabilir. Ancak, güneşten korunma yöntemlerini doğru uygulamak ve düzenli doktor kontrolleri yaptırmak, deri kanserinden korunmanın en etkili yollarıdır. Unutulmamalıdır ki erken teşhis hayat kurtarır.