Karın ağrısı genellikle hazımsızlık, şişkinlik, kabızlık veya stres nedeniyle yaşanan, bazı durumlarda da mide-bağırsağı içeren sindirim sorunları ve hastalıkların bir semptomu olarak kaburgaların altından kasıklara kadar uzanan bölgede hissedilen ağrıdır. Karın ağrısı ile ilişkili mide-bağırsak hastalıklarına irritabl bağırsak sendromu, gastroenterit, enfeksiyonlar ve safra taşları örnek verilebilir. Karın ağrısı, şiddeti, görülme sıklığı ve başlama zamanına göre akut ve kronik olarak yaşanabilir.
Karın ağrısı, genellikle kabızlık, irritabl bağırsak sendromu, gıda alerjileri, laktoz intoleransı, gıda zehirlenmesi ve mide virüsü gibi uyaranlar sonucu göğüs kafesi ile pelvik bölge arasında hissedilen ağrıdır. Karın ağrıları direkt lokalize edilebildiği gibi başka bölgelere yayılım gösterebilirler ve yansıyan ağrı olma özelliği de vardır. Ayrıca karın dışı organlar da karın ağrısına neden olabilir.
Genellikle mide ve bağırsak problemleri, karın ağrısının başlıca nedenleri olarak gösterilir. Bunların yanında kabızlık, ishal, hazımsızlık, gıda zehirlenmeleri, hem kadın hem de erkeklerde görülen üreme organı hastalıkları, safra kesesi hastalıkları, reflü, stres ve ağrının şiddetine göre kanser de karın ağrısına yol açabilir.
Karın ağrısı yaşandığında sıcak kompres, bolca su içmek, dinlenmek, muz, pirinç ve patates gibi hafif besinler tüketmek, nane ya da papatya gibi bitki çayları içmek karın ağrısını hafifletebilen doğal yöntemlerdir. Ağrı şiddetliyse ve bir süredir geçmiyorsa doktora başvurulmalıdır.
Karın ağrıları başlangıç zamanına göre akut veya kronik karın ağrısı olarak adlandırılabilir. Ağrının başlangıç hızı genellikle ağrının önemi hakkında fikir verir. Ani başlayan, şiddetli, yeri lokalize edilen ağrılar enfaktüs (damar tıkanması) veya perforasyon (organ yırtılması) gibi hayati sorunların habercisi olabilir. Ağrının yayılımı veya karakter değiştirmesi de hastalığın tanısı hakkında fikir verebilir. Örneğin göbek çevresinde ani başlayan değişken şiddetli bir ağrının sağ alt kadrana geçmesi akut apandisiti düşündürebilir.
Kronik karın ağrıları ise genellikle 6 aydan daha uzun süre hissedilen karın ağrılarıdır. Bu ağrı sürekli veya aralıklı ve tekrarlayıcı (intermittan) olabilir. Ağrı nedeni mekanik bir soruna bağlı olabileceği gibi, bir inflamasyona (iltihaba) bağlı gelişebilir, daha nadir olarak da nörolojik ve metabolik nedenlerden kaynaklanabilir. Karın içi kitleler, kanserler (maligniteler), bazı psikiyatrik hastalıklar da karın ağrısı nedenleri arasında yer alır. Bunun yanı sıra bazı karın ağrıları tanımlanamaz ve nedeni bulunamaz.
Karın ağrısı genellikle hazımsızlık, gaz, kabızlık ve mide gribi geçici sorunlar nedeniyle görülmekle birlikte, bunların dışında apandisit, huzursuz bağırsak sendromu, crohn ve çölyak gibi sindirim hastalıkları, safra kesesinde taş, enfeksiyon, kanser ve hatta kalp krizi gibi nedenlerle yaşanmaktadır. Kolon ve mide kanseri, şeker hastalığı ve zona gibi farklı hastalıklar da karın ağrısını tetikleyebilir.
Karın ağrısı nedenleri genel olarak şöyle sıralanabilir:
Mide zarının iltihaplanması olan gastrit ve hassas bağırsak sendromu olarak bilinen irritabl bağırsak sendromu gibi hastalıkların karın ağrısının yaygın nedenleri arasındadır.
İnce veya karın bağırsağın atıkları dışarı taşıyamaması sonucu oluşan kabızlığın vücuttaki yansımalarından biri de karın ağrısıdır.
Kabızlığın dışında ishal de karın ağrısının yaygın nedenleri arasında gösterilir ve bu ağrı hafif veya şiddetli olabilir. İshal tedavisi aynı zamanda karın ağrısı şikayetlerini de azaltır.
Karın ağrısının sık görülen nedenlerinden biri de gastroözofageal reflü hastalığıdır. Bu hastalık üst mide ve alt göğüste mide yanmasıyla birlikte ağrıya yol açabilir.
Pankreasın iltihaplanması durumu olan pankreatit, üst veya orta karın bölgesinde yanmalı şekilde ortaya çıkan karın ağrısına yol açar.
Kolondaki balon şeklinde kesecikler anlamına gelen divertikülit, genellikle kronik karın ağrısına neden olan faktörlerin başında gelir. Şiddetli divertikülit vakaları aynı zamanda karın ağrısının da şiddetini artırarak tıbbi tedavi gerektirebilir.
Virüs, bakteri veya kontamine yiyeceklerin tüketilmesi sonrası meydana gelen gıda zehirlenmesi genel olarak karın ağrısı, kusma ve ishale yol açar. Aynı şekilde kişinin alerjisi olduğu gıdaları tüketmesi de karın ağrısı şikayetiyle karşılaşılmasına sebebiyet verebilir.
Böbrek taşları özellikle üriner sistemden geçerken karın ağrısına neden olabilir. Bu ağrılar genellikle alt karında meydana gelerek kasıklara kadar yayılabilir.
Viral gastroenterit olarak bilinen mide gribi, mide üşütmesi şeklinde de ifade edilirken karın ağrısının sık görülen nedenlerinden kabul edilir.
Laktoz içeren besinlerin tüketilmesi kişide laktoz intoleransı meydana getirir ve laktorz intoleransının belirtileri arasında da karın ağrısı görülür.
Ani veya şiddetli karın ağrılarının başlıca nedenlerinden biri olarak apandisit gösterilir. Apandisit çoğu insanda şiddetli ağrılarla ortaya çıkar ve kişiyi bir an önce doktora hastaneye götürecek duruma getirir.
Başta idrar yolu enfeksiyonu ve yumurtalık kistleri veya kanseri olmak üzere hem kadın hem de erkeklerde görülen üreme organı hastalıkları hafif veya şiddetli karın ağrılarına sebep olabilir.
Nadir de olsa mide ve kolon kanseri de karın ağrısına sebep olan faktörlerdendir. Ancak tek başına karın ağrısı bu kanserlerin tanısında yeterli olmaz. Daha detaylı tetkikler gerekir.
Yoğun stres altında yaşanan bir hayat, depresyon, anksiyete ve panik atak gibi psikolojik problemler de karın ağrısına yol açabilir. Kişi bu karın ağrısıyla ilgili başka hastalıklardan endişe etse de sebep sadece psikolojiktir.
Karın ağrısı genellikle göğüs kafesiyle pelvik bölge arasındaki rahatsız edici hisle tarif edilir. Bu his tam olarak karın ağrısıdır. Ayrıca kramp, yanma, sıkışma da karın ağrısı belirtileridir. Ayrıca karın ağrısı belirtilerine mide bulantısı, kusma, ishal ve titreme de eşlik edebilir.
Karın ağrısı genellikle şu belirtileri içerir:
Bazı hastalar ağrıyı daha az hissettiği vücut duruşunu alırlar (öne eğilme, ağrının üzerine yatma, sırt üstü yatma gibi). Ağrının şiddeti nedene göre değişkenlik gösterebilir. Ağrılar sürekli veya aralıklı hissedilebilir.
Karına sıcak su torbası koymak ya da ılık banyo yapmak, yürüyüş gibi egzersizler uygulamak, bol su içmek, zencefil, papatya, nane gibi kasları gevşeten rahatlatan bitki çayları tüketmek, hazımsızlığa ve gaza neden olarak ağrı yaratabilen yiyeceklere ara vermek karın ağrısına iyi gelen yöntemlerdir.
Karın ağrısı şikayetleri için şunlar uygulanabilir:
Karın bölgesine sıcak kompres uygulamak karın kaslarını gevşetip, rahatlatarak karın ağrısını hafifletmeye yardım eder.
Karın ağrısı şikayetlerinde bol su içmek sindirim sistemini düzenleyerek karın ağrısı ve ağrının meydana getirdiği şikayetleri azaltır.
Kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek gibi hafif ve yumuşak besinler ağrı sürecinde sindirime destek olarak karın ağrısına iyi gelen doğal seçeneklerdir.
Antiinflamatuar ve antioksidan özellikleriyle öne çıkan zencefil çayı, ağrıya neden olan kasları gevşetebilecek papatya çayı ve içerdiği mentol etkisiyle doğal bir ağrı kesici olan nane çayı karın ağrısının hafiflemesine yardım eder.
Özellikle hazımsızlık ve gaz varsa yürüyüş ve egzersiz ile sindirim sistemini rahatlatın. Nefes egzersizi de, karın kaslarına iyi gelerek karın ağrısı şikayetini dindirebilir.
Özellikle şu nefes egzersizleri etkili olacaktır:
Eğer karın ağrısı geçmiyorsa reçetesiz ağrı kesiciler ağrıyı azaltmak veya dindirmek için yardımcı olabilir. Buna rağmen karın ağrısı şiddetli şekilde devam ediyor ve geçmiyorsa doktora başvurmak gerekebilir.
Aynı zamanda dinlenmek de karın ağrısına iyi gelen ve evde rahatça uygulanabilecek yöntemlerin başında gelir.
Karın ağrısı şikayetlerinde, sindirimi ve kasları rahatlatmak için yürüyüş yapmak, sıcak su kompresi uygulamak, zencefil, papatya ya da nane çayı içmek ağrıya iyi gelebilir. Ancak şikayetler uzun süredir devam ediyorsa tedavisi için hastanın tıbbi öyküsü ve muayene edilerek tedavi planı belirlenmesi gerekir. Muayenenin bir parçası olarak gerekli durumlarda kan tahlilleri, idrar ve dışkı analizleri, karın grafisi, ultrason, bilgisayarlı tomografi, endoskopik işlemler gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Karın ağrısı nedeni saptandıktan sonra tedavi şekli belirlenir. Örneğin bazı hastalıklarda tedavi seçeneği ilaç tedavisidir (mide asidini veya bağırsak gazını düzenleyen ilaçlar, gaz ilaçları, antibiyotikler, sindirime yardımcı bazı ilaçlar gibi). Ancak akut karın olarak adlandırılan ve genellikle hayatı tehdit eden sorunlara yol açan bazı karın ağrısı nedenlerinde tek tedavi seçeneği cerrahidir. (Akut apandisit veya barsak perforasyonu gibi).
Bazı karın ağrısı nedenlerinde ise yaşam şekli değişiklikleri yeterli gelebilir. Örneğin gaz, şişkinlik, hazımsızlık gibi bazı sindirim problemlerinin sebep olduğu ağrılarda, beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi (asit içeriği yüksek, sindirimi zor besinlerin azaltılması, beslenme saatlerinin düzenlenmesi gibi), alkol ve sigara tüketiminin sınırlandırılması, yürüyüş ve spor alışkanlığının kazanılması, stresten uzak durulması gibi önlemler yararlı olabilir.
Sıcak su torbası veya banyo ile karna sıcak kompres, bolca su ve berrak sıvı tüketmek, kraker, pirinç, muz ve yoğurt gibi sindirimi kolay besinler yemek, papatya ya da nane çayı içmek sindirime ve kaslara iyi gelerek karın ağrısını durdurmaya yardım edebilir.
Ağrıyı hafifletmek için uygulanabilecek yöntemler şunları içerir:
Karın ağrısı çoğunlukla sindirim sisteminde yaşanan bir sorunun sonucudur. Gaz sıkışması, hazımsızlık ve kabızlık gibi sindirim sorunları dışında, norovirüs gibi virüsler, gastroenterit gibi viral enfeksiyonlar, safra sorunları, regl, stres ve gıda intoleransına ve beslenme tercihleri karın ağrısına neden olabilmektedir.
Alt karın ağrısı genellikle pelvik bölgeye yakın olan ağrılardır ve bu bölgedeki olası problemlerle bağlantılıdır. Alt karın ağrısının yaygın nedenleri arasında gebelik, apandisit, idrar yolu enfeksiyonu, fıtık ve safra kesesi hastalıkları yer alır.
Karnın sol alt tarafında ağrı genellikle divertikülit, huzursuz bağırsak sendromu, mide ülseri ve gaz birikmesi gibi sindirim sistemi kaynaklı sorunlardır. Ayrıca safra kesesinde ya da böbrekte taş, apandisit ile yumurtalık ya da testis kaynaklı sorunlarda sol alt karın ağrısına neden olabilir.
Kıvrandıran karın ağrısı, gaz sıkışması, divertikülit, crohn hastalığı, kanamalı ülser, gıda zehirlenmesi, mide-bağırsak enfeksiyonları, apandisit, pankreatit veya kolesistit, böbrek ve safra kesesi taşları ve dış gebelik gibi ciddi durumların bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Sürekli bir karın ağrısı şikayetine sahipseniz bu durum kronik bir hal almış demektir. Sürekli karın ağrısı şikayetleri farklı hastalıklara işaret edebilir. Bunların başında gastrit, reflü, safra taşları veya viral enfeksiyonlar gelir.
Çocuklarda karın ağrısı özellikle tüketilen besinlerin sonucunda ortaya çıkar. Abur cubur ve fast food tüketimine çok daha fazla meyilli olan çocuklarda karın ağrısı şikayeti sık sık yaşanabilir. Bunun yanında tıbbi olarak da gastroenterit, rotavirüs, kabızlık ve idrar yolu enfeksiyonları da çocuklarda karın ağrısını tetikler.
Durduk yere ve aniden başlayan karın ağrısı için öncelikle gıda zehirlenmesi ihtimali düşünülür. Ancak kabızlık, irritabl bağırsak sendromu, gıda alerjileri, laktoz intoleransı, ve mide virüsü de durduk yere başlayan karın ağrısına yol açabilir.
Karın ağrısının yanında yanma, mide bulantısı, kusma, ateş ve terleme gibi şikayetler varsa, karın ağrısı ani başlayıp şiddetli bir şekilde devam ediyorsa bu durum tehlike sinyali olabilir. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora gitmek kritik önem taşır.
Karın ağrısından kurtulmak için ılık banyo, sıcak su torbası ya da ısıtma yastığı ile sıcak kompres uygulamak. bolca su içmek, kraker ve pirinç gibi hafif yiyecekler yemek, dinlenmek ve ağrıyı tetikleyecek kafein, alkol, yağlı, şekerli ve baharatlı içecek ve yiyecekleri sınırlamak faydalı olacaktır.
Hafif bir karın ağrısı şikayetiniz varsa tuzlu kraker, muz, patates ve kızarmış ekmek tüketmek ağrınıza ilaç olacaktır. Bunun yanında tost da karın ağrısı için ideal bir besindir. Karın ağrısı sürecinde amaç bağırsak ve sindirim sistemini rahatlatmak ve ağrıyı yok etmektir.
Başta bol su içmenin yanında zencefil çayı, papatya çayı, nane çayı, ıhlamur ve limon suyu gibi doğal bitki çayları ve içecekler karın ağrısının önüne geçebilir.
Karın ağrısına neden olan birçok hastalık vardır. Bu hastalıklar, ağrı özellikleri ve yeri itibariyla birbirleri ile karışabilirler. Örneğin akut apandisit ve FMF yani Ailevi Akdeniz Ateşi hastalığının ağrıları birbirini andırabilir. Dizanteri (kanlı ishal tablosu), Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihabi barsak hastalıkları ile benzerlik gösterebilirler.
Böbrek taşı ağrısı, kas-iskelet sistemi ağrıları ile karışabilir. Bazı tendon ağrıları kasık ağrısı olarak algılanabilir. Karın dışı organlardaki bazı hastalıklar da karın ağrısı kaynağı olabileceği için ayırıcı tanıda bunlar da değerlendirilmelidir. Örneğin miyokard enfarktüsü, peptik ülser (mide ülseri) ve gastrit (mide iltihabı) ağrıları ile karışabilir.
Özellikle ani veya dakikalar içerisinde başlayan şiddetli ağrılar önemli bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Hastanın genel durumunda bozulma ve bilinç değişikliğinin eşlik ettiği karın ağrıları, daima acil durumlara işaret eder ve mutlaka acil doktor başvurusu gerektirir. Ağrının şiddetinin giderek artması, bulantı ve kusmanın eşlik etmesi, karına dokunulduğunda şiddetli hassasiyet varlığı veya karına dokunulduğunda nefesin kesildiği ağrılar, bunun yanı sıra ağrıya ani başlayan sarılığın eşlik etmesi yine doktor kontrolü gerektiren bir karın ağrısının habercisi olabilir.
Hamilelikte karın ağrısı, bebeğin gelişiminin sonucunda rahmin büyümesiyle birlikte neredeyse her anne adayının karşılaştığı normal bir durumdur.
Karın ağrısı şikayetiniz varsa gastroenteroloji doktorundan randevu alabilirsiniz.
Karın ağrısı her zaman hastalık kaynaklı yaşanmayabilir. Örneğin, kabızlık, gaz, fazla yemek yeme, stres veya kas gerginliği gibi geçici nedenlerde karın ağrısına neden olabilmektedir.
Sağlık Destek Sitesi Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 6 Şubat 2025
Yayınlanma Tarihi: 15 Ocak 2025
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Dosyalar | ||
---|---|---|
|
DataImage98.
42 b
|