Depresyon Nedir?

Depresyon, sürekli üzüntü, karamsarlık ve mutsuzluk, herhangi bir şeyden zevk alamama gibi ilgi kaybının yaşandığı ruhsal çöküntü ile karakterize duyguduyum bozukluğudur. Depresyonda olan kişilerde uyku ve iştah sorunları yanı sıra düşünme ve hafıza sorunları da yaşanır. Karamsarlık, mutsuzluk, suçluluk duyma gibi belirtilerle ortaya çıkan depresyon bozukluğunun türleri bulunur. Klinik depresyon ya da majör depresif bozukluk genellikle sadece depresyon olarak adlandırılır.

İlgi duyduğu konulara karşı ilgi kaybı, ruh halinin en az 2 haftanın önemli bir bölümünde düşük olması, mutsuz hissetmek, değersizlik ve kendinden nefret etme, intihar eğilimi, enerji eksikliği, uyku ve iştahta değişiklikler depresyonun belirtileridir.

Depresyon tedavi edilmezse depresyon daha da kötüleşerek uzun sürebilir. Ağır vakalarda, kendine zarar verme ya da intihar yoluyla ölümle sonuçlanabilir. Bunun yanında depresyon tedavileri, semptomları iyileştirmede çok etkili olabilmektedir.

Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Sürekli üzgün, mutsuz ve umutsuz hissetmek, hayata karşı ilgi ve beklenti kaybı, uyku bozukluğu, iştahta artış ya da azalma, özgüven kaybı ve değersizlik hissi depresyonun fiziksel ve zihinsel belirtileridir.

Depresyonu işaret eden belirtiler şunlardır:

• Üzgün ve mutsuz hissetme
• Keder ve umutsuzluk içinde olma
• Depresif ruh hali
• İlgi duyulan ve zevk alınan aktivitelere karşı istek kaybı
• Uyku sorunları yaşama(uykuya dalamama, sık uyanma)
• İştahta artış ya da azalma
• Her şeyi ağırdan alarak yapmaya başlama
• Konsantrasyon eksikliği
• Başkalarına karşı sinirli olma ve hoşgörüsüz davranma
• Kendini değersiz hissetme
• Cinsel istekte azalma
• Enerji düşüklüğü
• İntihar gibi kendisine zarar verme düşüncelerine sahip olma
• Rutin olarak yapılan işleri yerine getirmeme

Depresyon Neden Olur?

Depresyona ölüm, iş kaybı, doğum yapma gibi yaşamı değiştiren ve etkileyen durumlar neden olabilir. Bunun yanında ailesinde depresyon öyküsü olan kişilerin de yaşama olasılığı daha yüksektir. Ortada hiçbir sebep yokken de depresyona girilebildiği bilinir. Depresyonun kesin olarak nedeni bilinmese de neden olduğu faktörler şöyle açıklanır:

• Mutluluk hormonları olarak bilinen serotonin ve dopamin de dahil olmak üzere nörotransmitterlerin eksikliği depresyona neden olabilir
• Birinci derece bir akrabanızda depresyon varsa, bu duruma yakalanma olasılığınız genel nüfusa göre yaklaşık üç kat daha fazladır
• Sevilen birinin ölümü, travma, boşanma, izolasyon ve destek eksikliği gibi zor deneyimler depresyonu beraberinde getirebilir
• Kronik olan ağrı ve diyabet gibi durumlar depresyona yol açabilir
• Bazı ilaçlar yan etki olarak depresyona sebep olabilir
• Bunun yanında günlük hayatta strese maruz kalmak da depresyona neden olabilmektedir.

Depresyon Türleri Nelerdir?

Depresyon türleri, kişide oluşma faktörüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Depresyon türleri şu şekilde sıralanır:

Klinik depresyon (majör depresif bozukluk)

Majör depresyon ya da klinik depresyon, iki hafta süresince üzgün, keyifsiz ya da değersiz hissedildiği durumlarda ortaya çıkan ve uyku sorunlarına, iştah bozukluğu, aktivitelere ilgi kaybına neden olan depresyon türüdür. Bu depresyon türü en şiddetli türüdür ve en yaygın biçimlerden biridir.

Kalıcı depresif bozukluk (KDB)

Kalıcı ya da kronik depresif bozukluk, en az iki yıl süren hafif ya da orta dereceli depresyon türü olarak bilinir. Semptomları majör depresif bozukluktan daha az şiddetli olmaktadır.

Yıkıcı duygu durum düzenleyememe bozukluğu

Bu depresyon türü özellikle çocuklarda kronik, yoğun sinirlilik ve sık sık öfke patlamalarına neden olur. Bu depresyon belirtileri genellikle 10 yaşta sonra başlar.

Premenstrüel disforik bozukluk

Adet öncesinde oluşan bu depresyon türü, aşırı sinirlilik, anksiyete veya duygu durum semptomlarına neden olur. Bunun yanında adet öncesi sendromu (PMS) semptomları da eklenir. Bu belirtiler adetin başlamasından sonraki birkaç gün içinde iyileşir ve hayatı etkileyecek kadar şiddetli olabilmektedir.

Tıbbi duruma bağlı depresif bozukluk

Tıbbi durumlar vücutta depresyona neden olan değişiklikler yaratabilir.  Örnekler arasında hipotiroidizm, kalp hastalığı, Parkinson hastalığı ve kanser yer alır. Altta yatan durumu tedavi edebiliyorsanız depresyon da genellikle iyileşir.

Majör depresif bozukluğunun kendi içerisinde türleri de bulunur:

Mevsimsel depresyon

Sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan ve ilkbahar ve yaz aylarında kaybolan bir tür majör depresif bozukluk olarak tanımlanır.

Doğum öncesi ve sonrası depresyon

Doğum öncesi depresyon, hamilelik esnasında ortaya çıkan depresyon türüdür. Doğum sonrası depresyon, doğumdan sonraki dört hafta içerisinde gelişir.

Atipik depresyon

Atipik depresyon, majör depresif bozukluk belirtileri gösterir. Tek fark, olumlu olaylara karşısında ruh halinde geçici bir iyileşme görülür. Diğer önemli belirtileri arasında iştah artışı ve reddedilme duyarlılığı yer almaktadır.

Bipolar bozukluğuna sahip olan kişiler manik veya hipomanik dönemlerin yanında depresyon dönemleri de yaşayabilir.

Depresyon Kimleri Etkiler?

Depresyon, çocuklar ve yetişkinler de dahil olmak üzere her yaştan insanı etkileyebilir. Belirli risk faktörler de depresyona yakalanma olasılığınızı artırabilir. Aşağıda yer alan koşullar daha yüksek depresyon oranlarıyla ilişkili olmaktadır:

• Alzheimer hastalığı
• İnme
• Multipl skleroz
• Kanser
• Parkinson hastalığı
• Makula dejenerasyonu
• Kronik ağrılar

Depresyon Nasıl Geçer? Depresyon Tedavisi

Depresyon tedavi edilebilir zihinsel ve ruhsal sağlık sorunları arasında yer alır. Tedavi arayan ve tedavi olmak isteyen depresyonlu kişilerin yaklaşık %80 ila %90'ı iyi yanıt verdiği bilinir. Depresyonu geçirmek için şu tedavi yöntemlerinden yararlanılır:

Psikoterapi: Konuşma terapisi olarak da bilinen psikoterapi, ruh sağlığı konusunda uzman doktorla konuşmayı içerir. Uzman doktor sağlıksız olan duygu ve düşüncelerini yönetmenize yardımcı olur. Depresyon sürecinde olan kişilerin bazen ihtiyacı olan tedavi yöntemi terapi olabilmektedir. Psikoterapi birkaç ay ya da yıl boyunca devam edebilir.

İlaçlar: Anti-depresan adı verilen reçeteli ilaçlar, depresyona sebep olan beyin kimyasını değiştirmede etkili olabilir. Antidepresan türleri de bulunduğundan size iyi gelen ilacı bulmak zaman alabilir. Anti-depresanların yan etkileri bulunabilir. Bu durumda uzman doktorla görüşüp ilaç kullanımına yön vermesi istenir.

Beyin stimülasyon tedavisi: Özellikle şiddetli depresyonu olan yani majör depresyona sahip olan kişilerde bu yöntem uygulanabilir.

Depresyona Ne İyi Gelir?

Depresyonun yarattığı mutsuzluk, isteksizlik ya da günlük aktivitelerini yerine getirememe gibi belirtilerden kurtulmak ve depresyondan çıkmak için bazı yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Depresyona iyi gelen yöntemler şöyle sıralanır:

• Düzenli olarak egzersiz ve spor yapmak
• Uyku kalitesine önem vermek
• Sağlıklı beslenmek
• Çevrenizle ve değer verdiğiniz insanlarla vakit geçirmek
• Stresle başa çıkma yöntemlerinden yararlanmak

Depresyon Hakkında Sık Sorulan Sorular

Depresif ne demek?

Depresif, devamlı olarak mutsuz ve kaygılı olma, umutsuz hissetme gibi belirtiler içeren depresyonda olma durumunu tanımlamak için kullanılır.

Depresyonda olup olmadığını nasıl anlarım?

Sürekli üzgün hissetme, daha önce ilgi duyulan konulara karşı ilgi kaybı, uyku ve iştah alışkanlıklarında değişiklik, enerji kaybı, konsantrasyon sorunları, özgüven kaybı ve değersizlik hissine eşlik eden intihar düşüncesi depresyonla ilişkilendirilebilir.

Depresyon iyileşme belirtileri Nelerdir?

Depresyon belirtileri, duygusal ve fiziksel de olarak ortaya çıkabilir. Yakınlarla daha fazla vakit geçirme, geçmişe odaklanmama, olumlu ifadeleri çoğalması depresyon iyileşme belirtileri arasında yer alır.

Depresyondan nasıl çıkılır?

Depresyondan çıkmak için;

• İlk aşamada depresyonu kabul etmek gerekir
• Arkadaş ve ailenizle olan iletişimi sürdürün
• Uyku düzeninizi oluşturun
• Psikoterapiden yararlanın
• Egzersizi ihmal etmeyin
• Açık havada uzun yürüyüşler yapın

Sağlık Destek Sitesi Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.