Kalp ve damarlar için kanın akışıyla birlikte ve doktor muayenesinde duyulan fazladan ve farklı duyulan seslere kalpte üfürüm denilir.

Doktor muayenesinde bulgusu sık olarak hastalık olarak yorumlanmaktadır. Oysa kalpte üfürüm bir sonuçtur, hastalık ya da masum bir durumun bulgusudur, doktor muayenesindeki bir bulgudur. Aşağıdaki videoda bu durumla ilgili yorumumu izleyebilirsiniz.

Çocuklarda Duyulan Kalpte Üfürüm Ne Anlama Gelir?

Çocuklarımızın muayenesinde çoğu zaman masum üfürüm de dediğimiz, hastalık olmaksızın da kalpte ek sesler duyabiliriz. Ancak her zaman durum böyle değildir. Doğumsal kalp hastalığının bulgusu olarakta üfürüm karşımıza çıkabilir. Çocuk Kardiyolojisi uzmanının yaptığı ekokardiyografi hastalıktan kaynaklanan ve masum olan üfürümün ayırdında en önemli araçtır. Üfürümü biz 1’den 6’ya kadar derecelendiririz. En hafif üfürümü 1/6 en şiddetlisini ise 6/6 olarak tanımlarız. Üç tip üfürümle karşılaşırız. Sistolde yani kalbin kasılması sırasında, diyastolde yani kalbin gevşemesi sırasında ya da hem kasılma ve hem de gevşeme dönemlerini de kapsayan devamlı kalpte üfürüm duyabiliriz.

Kalpte Üfürüm Çocukta Neye Neden Olur?

Tamamen sağlıklı olan çocuklarda duyulan üfürüme masum üfürüm demiş idik. Yine kalbinde hiç bir sorun olmadığı halde ama ateşi, kansızlığı ya da hipertirodisi (tiroid bezi normalden fazla çalışması) olan bireylerde de üfürüm duyulabilir ki buna da fonksiyonel üfürüm deriz. Üfürüme neden olan bu durumlar tedavi edildiğinde fonksiyonel üfürüm duyulmaz olur.

Burada en kritik durum kalpte üfürümün duyulmasıdır. Öyle ki özellikle çocuklarda doğumsal kalp hastalıklarının tanı konulma sürecini en sık başlatan doktor muayene bulgusu kalpte üfürüm duyulmasıdır. Çocuklarda kalpte üfürüm neden olan kalpte delik, darlık gibi doğuştan yani konjenital ya da sonradan meydana gelen yani edinsel kalp hastalığı olabilir.

Kalpte üfürüm ve beraberindeki belirtiler

Masum üfürüm duyulan çocuklarda hiç bir başka hastalık belirtisi olmaz, tek bulgu fazladan duyulan kalp sesidir.  Oysa hastalığı olan çocuklarda kalpte üfürüm dışında başkaca belirti ve bulgular hastalığı ne olduğuna ve şiddetine bağlı olarak gözlenebilir.

Nedir bu belirtiler?

• Bebeklerde iyi emmeme, büyük çocuklarda iştahsızlık ve sonuç olarak tartı alamama, zayıflık
• Sık nefes alma, nefes alırken göğüs kafesinde çekilmeler
• Aşırı miktarda terleme
• Göğüste ağrı
• Baş dönmesi, bayılma (senkop)
• Morarma (siyanoz) cildin özellikle dudaklar ve parmak uçlarında mavimsi renk alması
• Tıkanma, çabuk yorulma
• Şişlik (Ödem) özellikle bebeklerde sırtta, büyük çocuklarda ise ayak, ayak bileği ve bacakta dikkati çeker

Yukarıda ki belirtiler bazı diğer benzer hastalıklarda da olabilir ve hastalığın başka hastalıkla karıştırılmasına neden olabilir. Bu nedenle diğer hastalıklardan kalp hastalıklarının ayırt edilmesi için çocuk kardiyolojisi uzmanının da bu belirtiler olan çocukları değerlendirmesini öneririm.

Kalpte Üfürüm tanısı nasıl konur?

Muayene sırasında çocuklarımızı ve ailelerini rutin muayene sırasında ayrıntılı sorgularız, bu öykü alma sürecine tıpta anamnez deriz. Tüm vücut muayenesinin ayrılmaz bir parçası ise kalp ve dolaşım muayenesidir. Kalp muayenesinde steteskop adını verdiğimiz asırlardır doktorların kullandığı alet halen vazgeçilmez bir araçtır.

Steteskopla üfürüm muayenesi

Steteskopla kalbi dinleriz. Kalbin hareketiyle kapakların açılıp kapanma seslerini duyar bunları yorumlarız. Kalp hızını ve düzenli olup olmadığını da değerlendiririz. Bu normalde işitilen bu sesler dışında üfleme şeklinde ek seslerde duyarsak ki bunlara tıpta üfürüm deriz, kalple ilgili bir sorun olupu olmadığının da ayırt edilmesi gerekir. Aile hekimleri ve çocuk doktorlarının biz çocuk kardiyologlarına en sık sevk nedenlerinin başında gelir, kalpte üfürüm duyulması. Biz çocuk kardiyologları çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlık eğitiminden sonra, çocuk kardiyolojisi yan dalı eğitimi de alan çocuk kalp hastalıkları alanında uzmanlaşmış hekimleriz. Bize sevk edilen hastalarımızda en sık ekokardiyografi olmak üzere aşağıdaki testlerden birini yada gereğinde birden çoğunu uygularız;

• Grafi; kalbin ve akciğerlerin rontgen görüntüsüdür
• Elektrokardiogram (EKG); Çocuğunuzun kalbinin elektriksel aktivitesine bağlı dalgalar bir şerit üzerine kaydedilir ve analiz edilir
• Ekokardiyografi (EKO); Ultrasonik ses dalgaları kullanılarak kalbin yapısını ve işlevini inceleyen ve günümüzde kardiyolojide en sık kullanılan yöntemdir. Kalpte üfürüm yapan durumun masum olup olmadığını, hastalıktan kaynaklanıyorsa neden olduğunu belirlemek için en önemli ve en kullanışlı tanı yöntemidir.