Sindirim sistemi veya gastrointestinal sistem; sindirim kanalı veya gastrointestinal kanal ile sindirim bezlerini içeren; yiyeceğin vücuda alınması; sindirilmesi; gerekli besin ve enerjinin emilmesi ve atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlayan vücudun önemli bir sistemdir.
Sindirim sistemi; dudaklarla ve ağızdaki dişlerle başlar; yutak; yemek borusu; mide; ince ve kalın barsakla devam ederek anüs ile sonlanır. Karaciğer ve pankreas; salgılarıyla sindirimde görev alan yardımcı organlardır. Besinlerin yutaktan anüse kadar olan hareketi; sindirim sistemindeki düz kasların yaptığı peristaltik hareketle olur.
SİNDİRİM SİSTEMİNE İLİŞKİN ANATOMİK TERİMLER
Systema digestorium; digestive system (sistema dijestoryum; dijestif sistem) : Sindirim sistemi
Gastroenterology; gastroenteroloji : Mide ve barsak hastalıklarını konu alan tıp dalı
Gastrology; gastroloji : Mideyi ve mide hastalıklarını konu alan tıp dalı
Mouth; mauth : Ağız
Cavitas oris propria; cavum oris proprium (kavitas oris propria; kavum orisproprium) : Ağız boşluğunun dişlerin iç tarafında kalan geniş kısmı
Vestibulum oris (vestibulum oris) : Dişlerle yanak arasındaki kısım
Labium; lip; labia oris (labyium; lip; labiya oris) : Dudak; ağzı çevreleyen dudaklar (alt ve üst dudak)
Labium superior (labiyum süperiyor) : Üst dudak
Labium inferior (labiyum inferiyor) : Alt dudak
Dent (dent) : Diş
Dentes (dentes) : Dişler
Dentes desidua (dentes desidua) : Süt dişleri (20 tanedir.)
Gl. parotis; parotid; parotid gland (glandula parotis; parotid; parotid gland) : Kulağın ön - alt tarafında bulunan büyük tükürük bezi; kulak altı tükürük bezi
Gl. Sublingualis (glandula sublingualis) : Dil altı tükürük bezi
Gl. Submandibularis (glandula submandibularis) : Alt çene kemiğinin altında iki yanda deri ile kemik arasına yerleşik bezler
Glossa;linguae; tongue (glossa; lingua; tongue) : Dil
Ankyloglossia (ankiloglosi) : Dil bağı
Papilla lingualis (papilla lingualis) : Dilin üst yüzünde görülen pürtüklü uzantılar
Fauces (fauses) : Boğaz
Larynx (larinks; larenks) : Gırtlak
Pharynx (farinks) : Yutak
Laryngopharynx; hypopharynx (larengofarinks; hipofarenks) : Yutağın alt kısmı; yutağın yemek borusuna açılan kısmı
Nasopharynx (nazofarinks) : Yutağın yumuşak damağın üstünde kalan bölümü
Oropharynx (orofarinks) : Yutağın yumuşak damağın altında kalan bölümü
Cholecystolithiasis; cholelithiasis (kolesistolitiyaz; kollelitiyaz) : Safra kesesi taşı hastalığı; safra kesesinde taş veya taşların oluşması
Empyema of gallbladder (ampiyem of gallbladder) : Safra kesesinde irin toplanması
Hydrops of gallbladder (hidrops of gallbladder) : Safra kesesine sıvı toplanması
Colitis (kolit) : Kolon iltihabı
Ulcerative colitis (ülseratif kolit) : Enfeksiyonlara bağlı olarak kolon mukozasında yer yer ülserler oluşması
Colon diverticulum (kolon divertikulum) : Barsak duvarının dışarıya doğru kesecik halinde çıkması
Congenital megacolon; Hirschsprung's disease (konjenital megakolon; Hörsprung dizis) : Hirschsprung hastalığı; doğuştan kolonun anormal şekilde geniş olması durumu
Familial polyposis coli; familial intestinal polyposis (familyal polipozis koli; familyal intestinal polipoz) : Kolon mukozasında çok sayıda polip oluşması ile belirgin aileden gelen bir hastalık
Hernia (herni) : Fıtık
Hiatus (hiyatus) : Girek; açıklık; aralık; delik
Hiatus esophageus (hiyatus özofagus) : Diyafragma’dan yemek borusunun geçtiği delik
Hepatosplenitis (hepatosplenit) : Karaciğer ve dalağın beraber iltihabı
Hepatorenal syndrome (hepatorenal sendrom) : Karaciğer hastalığı sonucu gelişen fonksiyonel böbrek yetmezliği
Portal hypertension (portal hipertansiyon) : Vena portae’da tıkanmaya veya dıştan baskı sonucu sıkışmaya bağlı olarak kan basıncı artışı
Cirrhosis (siroz) : Karaciğer sirozu; sağlıklı karaciğer dokusunun skar dokusu ile değiştirildiği; yavaş gelişen; karaciğerin işlevsel ve yapısal bütünlüğünün kaybolmasına neden olan kronik bir hastalıktır. Meydana gelen skar dokusu; karaciğerden kan akışını engeller ve karaciğerin besinleri; hormonları; ilaçları ve doğal toksinleri işleme yeteneğini yavaşlatır.
Hepatic cirrhosis; alcoholic cirrhosis (hepatik siroz; alkolik siroz) : Alkol ve çeşitli hastalıklar nedeniyle; bazense bilinmeyen nedenlerden dolayı karaciğerde farklı düzeylerde hasar oluşabilir. Kronik karaciğer hastalığı olarak da adlandırılan siroz; karaciğerde ileri derecede hasar oluşumuna verilen addır.
Hemoperitoneum (hemoperiton) : Karın içine herhangi bir nedenle olan kanamaya denir. %90 oranında neden; travma veya nonmalign jinekolojik olaylardır. Periton boşluğunda kan toplanır.
Peritonitis (peritonit) : Peritonit ya da peritonitis; karın zarının iltihaplanması sonucunda oluşan bir hastalıktır. Karın içi organları örten doku ile sindirim kanalındaki bir delinme veya karın içi bir enfeksiyondan ileri gelir. Hastalığın belirtileri arasında ateş; karın ağrısı; karında aşırı duyarlılık ve öksürme vardır.
Ascites; assit; asit (asitez; assit; asit) : Asit; assit; ascites; karında yani periton boşluğunda sıvı toplanması. Teknik olarak periton boşluğunda 25 ml’yi geçen sıvı assit olarak kabul edilir. En çok kronik karaciğer yetmezliğinde ve siroz’da görülür. Peritonitis; karsinomatoza; over kanseri; metastatik karaciğer kanseri; kalp yetmezliği de ascites oluşumun diğer sık nedenlerdir.
Ileitis (ileit) : İleum iltihabı
Ileocolitis (ileokolit) : İleum ve kolonun beraber iltihabı
Anal fistula (anal fistül) : Anal kanaldan anüs çevresindeki doku içine uzanan patolojik geçit
Anorectal abscees (anorektal apsis) : Anal bezlerde başlayan enfeksiyonun yayılması ile oluşan apse
Hemorrhoid (hemoroid) : Basur; anal kanal duvarında bulunan toplardamarların varis şeklinde genişlemesi
Tenesmus (tenesmus) : Sürekli ıkınma hissi; Bazı kişilerde ıkınmaya karşın dışkı yapamama veya dışkılama zorluğu oluşur. Hasta dışkısının geldiğini sanarak tuvalete gider ama uzun süre tuvalette oturmasına rağmen dışkılama gerçekleşmez veya boşuna tuvalete gitme durumu meydana gelir.
Roux – en Y Diversiyon Operasyonu : Mide antrumu çıkarıldıktan sonra midenin jejunuma – Y harfi şeklinde ağızlaştırılması; mideye kelepçe takma operasyonu
Gastrectomy (gastrektomi) : Midenin kısmen veya tamamen cerrahi operasyonla alınması
Gastrostomy (gastrostomi) : Mideden vücut dışına cerrahi operasyonla ağız açılması
Hepatectomy (hepatektomi) : Karaciğerin kısmen veya tamamen cerrahi operasyonla çıkarılması
Hepatic lobectomy (hepatik lobektomi) : Karaciğerin bir lobunun cerrahi operasyonla alınması
Bulimia; bulimy; voracious (bulimiya; bulimi; vorasius) : Aşırı iştahlı olma durumu
Polyphagia (polifaji) : Aşırı yeme
Obesity (obezite) : Şişmanlık
Gastroesophageal regurgitation; gastroesophageal reflux (gastroözofajiyal regurjitasyon; gastroözofajiyal reflü) : Mide içeriğinin yemek borusuna geri gelmesi