Psikiyatri – Ruh Hastalıkları Terimleri
PSİKİYATRİ – RUH HASTALIKLARI TERİMLERİ
PSİKİYATRİDE SIK KULLANILAN TERİMLER
Psikiyatride tanı ve tedavi sürecinde çeşitli kavramlar kullanılır. Aşağıda psikiyatri ile ilgili sık kullanılan çeşitli terimlerin açıklamalarına yer verilmiştir.
Acting out : Uyumsuz davranışın tekrarıdır. Psikoterapi sırasında alttaki duyguların sözel anlatısı yerine geçer.
Afektif uygunsuzluk : Kişinin tepkileri koşullara uyumsuzdur. Şizofreni; afektif bozukluklar ve organik durumlarda görülür.
Affekt : Duygu durum; mizaç
Ajitasyon : Motor huzursuzluk; subjektif anksiyete ile birlikte olur. Anksiyete bozukluğu ve depressif bozuklukta görülür.
Akatizi : Exstrapiramidal sistemin fonksiyon bozukluğuna bağlı motor huzursuzluk. Antipsikotik ilaçlara bağlı yan etki.
Amnezi : Bellek kaybı.Alzheimer gibi bir organik beyin bozukluğuna;Korsakov sendromuna; dissosiatif bozukluk veya depresyon gibi fonksiyonel pisikiyatrik bir duruma bağlı olabilir.
Asindetik : Düsünceler arasında mantıksal bağın olmayışı.Şizofrenide görülebilir.Şovalye hareketi düşünce biçimi ile eş anlamlıdır.
Astenik : Güçsüz;uygunsuz.
Ateksitimi : Duyguları verbalize edememe. Somatizasyon bozukluğu ıçin bir neden olarak kabul edilir.
Çevresellik : Aşırı detaylı düşünce ve/veya konuşmadır.Belli bir noktanın çevresinde dolaşma vardır.Bu durum bazen epilepsi;düşük zeka ve obsessif kişilikte de olur.
Delirium : Organik beyin bozukluğu na bağlı olarak sanrı ve varsayımlarla belirli akut bilinç bulanmasıdır.
Demans : Kronik;genellikle dönüşü olmayan kognitif fonksiyon bozukluğudur.Organik beyin bozukluğuna bağlıdır.
Depersonalizasyon : Kişiliği rüya gibi reddetmektir.Anksiete;depresyona ikincil olabilir.Gençlerde görülebilir.
Deplasman : Duygunun kişi veya objeden başka bir nesneye kabul edilebilir türde naklidir.
Depresyon : Patolojik olması gerekmeyebilen üzüntü ile belirli bir mizaç durumu; depresif bozukluk; ruhsal çöküntü.
Derealizasyon : Dış dünyanın rüya gibi gerçekdışı algılanmasıdır.Depersonalizasyon ile bir likte görülür.
Dismorfofobi : Bedenin bir bölümünün anormal görüldüğüne dair düşüncedir.
Disosiasyon : Bilincin bir bölümünün;geri kalanından ayrılmasıdır.Örnek:Rahatsız eden bir olayı unutma gibi.
Düşünce bloku : Şizofrenide görülen düşüncenin aniden duraksamasıdır.
Düşünce karışması : Kişinin düşünceleri başkalarının onun kafasına soktukları düşünceler olabilir veya kişinin kendi düşünceleri çekilmekte veya yayınlanmaktadır. Şizofrenide görülür.
Düşünce sıkışması : Manide görülür. Aşırı konuşma ve düşünce vardır.
Düşünce uçuşması : Manik hastalarda sık görülür.Düşünce akımında anlık değişmelere bağlı olarak ortaya çıkan ani değişmelerdir.
Efori : Artmış biçimde kendini iyi hissetmektir. Örneğin; organik beyin bozukluğu ve manik hastalarda görülebilir.
Ego : Kişiliğin genellikle bilinçli ve gerçekle bağlantısı olan parçasıdır.
Ekolali ve ekopraksi : Kişi başkalarının konuşma ve davranışlarını taklit eder.
Fiksasyon : Kişilik gelişiminin olgunlaşmamış bir dönemde duraksamasıdır.
Fobi : Belli bir nesne veya durumdan aşırı korkudur.
Fonksiyonel : Biyolojik nedene bağlı olmayan;psikolojik faktörlerle oluşan bozuklukları tanımlamak için kullanılır.
Füg : Bir tür bilinç değişimidir.Depresyonda disossiyatif bozukluklarda post-epileptik durumlarda ;alkol ve ilaca bağlı durumlarda ve kafa travmasından sonra görülebilir.
Hallüsinasyon : Dış uyaran olmaksızın yanlış algılamadır.Fonksiyonel psikoz veya organik beyin bozukluklarında görülür.İşitme;görme;dokunma;somatik;koku ve tat biçiminde olabilir.İşitme halüsinasyonları en sık görülür.Şizofrenide üçüncü tekil şahsın sesleri duyulur.İkincil tekil şahısların sesleri çoğu bozuklukta duyulur. Afektif bozukluklarda ise kişinin mizacı ile ilgilidir.
Hipokondriyazis : hastalık hastalığı; sağlık konusunda aşırı dert etmektir.
İd : Kişiliğin ilkel ve büyük kısmı bilinç dışı olan parçasıdır. Dürtülerle doyuma ulaşmak için uğraşır.
İllüzyon : Bir uyaranın yanlış algılanmasıdır.Ruhsal hastalık kadar normal kişilerde de görülebilir.
İnkar : İç ve dış dünyada gerginliği azaltmak için bilinç dışı bazı bilgileri reddetmektir.
Katatoni : Mutizm ve hareketsizlikle belirlidir.Bilinçte bozulma yoktur.Şizofrenide görülür.
Kelime salatası : Şizofrenide görülebilen neolojizmlerden oluşan ve düşünceyi anlaşılmaz hale getiren durumdur.
Kompülsiyon : Kişinin direncine rağmen kafadan atamadığı düşünceyi atmak için yaptığı hareket. Yapmadığında kötü bir şey olacakmış gibi bir duyguya kapıldığı hareket.
Konfabulasyon : Kişinin kendisinin inandığı düzmecelerdir;bellek kusurlarını örter.Özellikle Korsakof Sendromu nda olmak üzere amnestik durumlarda ortaya çıkar.
Konversiyon : Baskılanmıs duygunun bedensel belirtiler biçiminde ortaya çıkmasıdır (konversiyon histerisi).
Libido : cinsel istek; cinsel dürtü; genel psişik enerji.
Manyerizm : Konuşma veya hareketin yapay veya abartılmış biçimidir.
Negativizm : Beklenilen yanıt veya davranışın tam tersini göstermektir.
Neolojizm : Şizofrenide görülür.Herhangi bir şeyi hasta için anlamlı bir sözcükle isimlendirmedir.
Nevroz : Gerçek ve içgörü ile bağlantısı kopmayan strese karşı ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Obsesyon : Kişiyi rahatsız eden;i stediği halde kafasından atamadığı düşüncelerdir.
Otizm : genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden; kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluk.
Otistik düşünce : Birey kisisel fantezi ve sanrılara gömülmüstür. Düsünceleri dış gerçeklerden ayrılmıştır. Şizofrenide görülebilir.
Çocukluk otizmi :Bir çocukluk psikozudur.
Ödipal: Karşı cinsten ebeveyne bilinçdışı istekle belirli bir durumdur.Aynı cinsten olan ebeveyne öfke vardır.
Özdeşleşme : Genellikle hayranlık duyulan başka bir kişinin özelliklerini bilinçli veya bilinçsiz benimsemedir.
Parapraksi : Dil sürçmeleri;unutkanlıklar gibi küçük bozukluklarla giden bilinç dışı duyguları belirliyen bir tablodur.
Perseverasyon : Konuşma veya hareketin sürekli tekrarıdır.Organik beyin bozukluklarında görülür.
Projeksiyon : Kişisel yetersizlikleri ve kabul edilemez duyguları dış dünyadaki kişilere ve faktörlere yansıtmadır. Suçlanmayı önlemek için bilinçdışı kullanılan bir yoldur.
Psikosomatik : Mental nedenlere bağlı fizyolojik disfonksiyondur.
Psikoz : Sanrı ve halüsinasyonlarla belirli ruhsal bozukluktur.
Psödodemans : Geriye dönebilir bir fonksiyonel bozuklukta; örneğin: depresyonda kognitif fonksiyonların bozulmasıdır.
Psödohalusinasyon : Görme veya işitme biçiminde kişinin iç dünyasından gelen algılama bozukluğudur.Kişi durumu gerçekdışı olarak değerlendirir.
Rasyonalizasyon : Kişinin davranışlarının gerçek nedenini hafifleterek açıklamasıdır.
Reaksiyon formasyon : Kabul edilebilir düşünce baskılanmıştır. Kişi olanı biteni karşıtı ile açıklamaya çalışır.
Referans fikirleri : Dış olayları yanlış yorumlamadır.Paranoid durumlarda ortaya çıkabilir.Hiç psikiyatrik bozukluğu olmayan titiz ve genç insanlarda da olabilir.
Regresyon : Düşünce;duygu ve davranışların ilkel dönemlere dönmesidir.
Represyon : Bilinçten çıkarılan; kabul edilemeyen düşünce ve impulslardır.
Rezistans : Psikoterapi sırasında bilinçdışı materyalin yorumlarına direnç göstermektir.
Sanrı : Eldeki bilgilerle yanlışlığı gösterilemeyen; sosyal grupla aykırılık gösteren yanlış inançtır. Fonksiyonel psikoz ve organik psikozlarda görülür. En sık kuşku biçiminde ortaya çıkar. Affektif durumla depresyon veya manide uyum gösterir. Depresyonda suçluluk; nihilistik ve hipokondriyak sanrılar; manide büyüklük sanrıları görülür. Dinsel ve cinsel sanrılar ek örneklerdir. Birincil(otokton) sanrılar birden bilince gelir. Bunu sanrılı mizaç izler. Şizofreninin ilk belirtilerindendir. Ardında sanrılı algılama; sanrılı bellek görülür. İkincil sanrılar ardından elabore olarak gelir.
Sınır vaka : Psikoterapistler tarafından psikoz sınırında görülen hastalar için kullanılan terimdir; DSM/IV te bir kişilik tipidir.
Siklotimik : Mizaç değişikliği eğiliminde olan bir kişilik tipidir.
Somatizasyon : Duygusal gerginliği; fizik yakınma biçiminde anlatmaktır.
Sterotipi : Şizofrenide görülebilir.Anlamsız;rahatsız edici tekrar edici; hareketlerdir.
Süblimasyon : Engellenmiş isteklerin sosyal yönden kabul edilebilir kanallara yönlendirilmesidir.
Süperego : Kişiliğin eleştiren parçasıdır.Anne;baba standartlarına göre gelişir.
Verbijerasyon : Bir kelimenin veya cümlenin sürekli tekrarıdır
PSİKİYATRİ TIBBİ TERMİNOLOJİSİ
Abreaksiyon (Boşalım) : Acı veren bir deneyimi anımsamanın ardından gelen duygusal boşalım.
Absurdite (Anlamsız Düşünme) : Düşünce akışının bozulması ile tutarsız düşüncelerin ve buna bağlı olarak konuşma; jest ve mimiklerin sürdürülmesi.
Abuli (İstenç Kaybı) : Eyleme geçme ve düşünme dürtüsünde azalma; eylemin sonuçlarına karşı kayıtsızlık; nörolojik kusurla ilişkili olabilir.
Abuse : Alkolü kötüye kullanma
Açık (Free Floating) Anksiyete : Herhangi bir düşünceyle bağlantılı olmayan yaygın; odaklanmamış korku.
Adiadokokinezi : Sıralı; dönüşümlü hareketleri hızla yapamama.
Adolesan : Delikanlılık dönemi.
Adoption : Evlat edinme.
Aerofaji : Konversif tepki olarak hava yutma.
Afazi : Anlamanın korunduğu ancak konuşma yetisini ileri derecede bozan bir bilişsel bozukluğun neden olduğu konuşma bozukluğudur.
Afrodizyak : Mesir macunu; kapsaik gibi cinsel arzuyu uyandırmak ve artırmak için kullanılan maddelerdir.
Afoni : Ses kısılması.
Agorafobi : Açık alanlarda veya yardım alamayacağı yerlerde olma korkusu.
Agnozi : Eşyayı tanıyamama.
Agrafi : Yazı yazamama.
Agresyon : Sözel ve fiziksel olabilen zor kullanan; hedefe yönelik eylem. Öfke; hiddet veya düşmanlık duygularının motor karşılığıdır.
Ailurofobi : Kedi korkusu.
Ajitasyon : Motor huzursuzlukla bağlantılı yoğun kaygı.
Akalkuli : Hesap yapamama.
Akatizi : İlaçlara ikincil olarak kaslarda öznel olarak duyumsanan gerginlik; yerinde duramama; adımlama hareketleridir. Tekrar tekrar oturup kalkmaya neden olabilir. Yanlışlıkla psikotik ajitasyon sanılabilir.
Akrofobi : Yüksek yerlerde bulunmaktan duyulan korku.
Alacakaranlık Durumu : Bilinçte varsanılarla giden bozulma.
Aleksi : Önceden kazanılmış olan okuma becerisinin kaybı; yazılanları anlayamama ; görme keskinliğinin bozulmasıyla açıklanamaz.
Aleksimiti : Kişinin duygularını veya duygudurumunu tanımlama veya farkına varma güçlüğü.
Algofobi : Acı çekme korkusu.
Algolagni : Acı verme veya acı duymayla ilişkili her tür cinsel davranış.
Ambivalans ( İki Değerlilik ) : Aynı anda aynı kişideki bir şeylere karşı iki zıt dürtünün eş zamanlı varlığı.
Amfetamin: Merkezi sinir sistemini aşırı uyaran bir ilaç.
Amnezi ( Bellek kaybı ) : Geçmiş yaşantıları kısmen veya tümden anımsayamama; kökeni organik veya duygusal olabilir.
Andrejoni: Erkek ve kadın özelliklerinin karışımına verilen ad.
Androjen: Testislerin ürettiği erkeklik hormonu.
Anestezi : Duyu yitimi.
Anhedoni ( Hazsızlık ) : Olağan ve zevk veren tüm etkinliklerden el çekme ve ilgi kaybı; sıklıkla depresyonla ilgilidir.
Anilingus : Anüsün bir başka kişinin ağzıyla; diliyle ya da yabancı bir cisimle uyarılması.
Anima : Jung psikolojisinde erkekteki bilinçdışı dişil yan
Animus : Jung psikolojisinde kadındaki bilinçdışı eril yan
Anksiyete ( Bunaltı ) : İçten veya dışarıdan gelebilecek bir tehlike beklentisinin neden olduğu kaygı ve endişe durumu.
Anlık : Algılanan materyalin saniyeler ile dakikalar içinde tekrarlanması veya anımsanması.
Anoreksi: Anorexia Nervosa; özellikle genç kadınlarda görülebilen; yemek yememek; çok az uyumak; buna rağmen çok aktif olmakla beliren psikolojik bir bozukluktur. Bu durum genellikle kişinin çok şişmanladığı kanısı ile mübalağalı bir şekilde rejim uygulaması ile başlar; önceleri kontrol edilebilen iştah bir süre sonra hakikaten yok olur ve zayıflama normal ölçüleri aşar.
Anozognozi ( Hastalığın Yadsınması ) : Kişinin kendisinde nörolojik bir kusur olduğunun farkına varamaması.
Anterograd Amnezi : Zamanda belli bir noktadan önceki olayları anımsayamama.
Antofobi : Çicek korkusu.
Antrofobi : İnsan korkusu.
Amok : Malaya da görülen akut bir saldırgan çılgınlık nöbetidir.
Apati ( Duygusal Donukluk ) : Küntleşmiş emosyonel (duygu yüklü) ton; kayıtsızlık veya dış dünyadan kopmayla birliktedir.
Apne : Uykuda soluk durması.
Apraksi : Belli bir amaca yönelik hareketleri yerine getirememe.
Aquafobi : Su korkusu.
Asteni : Organik kaynaklı duygusal oynaklık.
Astereognozi : Dokunarak nesneleri tanıma yetisinin yitirilmesi.
Astazi : Ayakta duramama; yürüyememe.
Astrafobi : Şimsek korkusu.
Aşırı Değerlendirilmiş Fikir : Mantıksız; dirençli yanlış inanış; sanrıya göre daha az sarsılmazdır.
Aşırı Yüksek Veya Alçak Sesli Konuşma : Normal ses ayarlanmasında kayıp; psikozdan depresyona ve sağırlığa dek uzanan patolojik durumları yansıtıyor olabilir.
Ataksi : Kas koordinasyonunda bozukluk; kas hareketinde düzensizlik.
Ayrıntıcılık : Konuşmanın gereksiz ayrıntılarla uzatılması ve bir türlü amaca yöneltilememesidir.
Azalmış İçgörü : Bir durumun nesnel gerçekliğini anlama yetisinin azalması.
Barbitüratlar : Sinir sistemini uyuşturucu etkileri olan maddelerdir.
Basınçlı Konuşma : Düşüncelerden gelen aşırı baskı sonucunda durdurulamayan çağrışımlardan oluşan yüksek sesli konuşma
Bastırma (Represyon) : Kabul edilemez fikir veya dürtülerin bilinçdışı unutulmasıyla karakterize savunma mekanizması.
Bedensel (Somatik) Sanrılar : Kişinin sürekli bedensel yakınmaları olduğu ancak bunlara temel oluşturan organik bir bozukluğun olmadığı bir durumdur. Depresyonlu hastalarda görülen somatik hezeyanlar; nihilistik veya hipokondriyak türdendir. Ancak şizofrenide görülen bedensel sanrılar biraz daha değişiktir. Kişi iç organlarının çalındığı veya başkalarının organları ile değiştirildiği gibi gerçek dışı inançlara sahiptir.
Bell Paralizi: Yüz siniri felcidir.
Bellek : Beyinde depolanan bilginin daha sonra bilince çağırılma işlevi.
Bilinç : Farkındalık durumu.
Bilinç Sislenmesi : Algı ve tutumlarda bozukluğun yanısıra; açık-seçik düşünememe.
Bilişsel ( Kognitif ) Bozulmayla İlişkili Bozukluklar : Agnozi-duyusal izlenimlerin anlamını kavrama ve yorumlama yetisinin yitirilmesi.
Birincil Süreç Düşünme : Dereistik; mantıksız; büyüsel düşünme için kullanılan genel terim; normalde düşlerde bulunur; normal dışında psikozda bulunur.
Bizar (Saçma; Garip) Sanrılar : Hiçbir şekilde kabul edilmesi veya inanılması mümkün olmayan sanrılardır. Kişinin bir ölü tarafından kontrol edilmesi gibi; veya yarılan bir dağdan çıkan görünmez bir eşeğin kişiyi sürekli izlemesi gibi.
Blok : Bir düşünce veya fikir henüz bitmemişken düşünce zincirinde ani kopma; kısa bir aradan sonra kişi ne söylemekte olduğunu veya ne söyleyecek olduğunu anımsamaz (Düşünce yoksunluğu olarak da bilinir).
Borderline : Sınırda yada zeka kişilik bozukluğu.
Brontofobi : Gökgürültüsü korkusu.
Bütünlüklü Algı (İdrak=Apperception) : Kişinin kendi duyguları ve düşünceleriyle değişikliğe uğramış algı.
Büyüklük Hezeyanı : Megalomanik hezeyan.
Büyüsel (Majik) Düşünme : Bir tür dereistik düşünce; çocukların preoperasyonel (işlem öncesi) (Jean Piaget) evresindekine benzer düşünme; burada düşünceler; sözcükler veya eylemler güç kazanırlar (Örneğin olaylara neden olabilir; ya da bunları engelleyebilirler).
Capgras Sendromu : Çevresindeki kişilerin aslında o kişiler olmadığı; onların yerini almış ve çoğunlukla kötü niyetli insanlar olduğuna ilişkin inançlardır.
Cerea Flexibilitas (Balmumu Esnekliği) : Kişiye kalıp gibi bir duruş verilebilmesi.
Cognitive : Bilişsel durumlar.
Comorbidity : Asıl hastalığa eklenen ikinci bir hastalık durumu.
Conduct Disorder : Çocukluk çağında davranım bozukluğu.
Çağrışım (Fikir İştirakı) : Bir düşüncenin; fikrin; anının kendiliğinden otomatik olarak başka düşünceleri bilinç alanına getirmesidir.
Çağrışımların Gevşemesi : Fikirlerin tümüyle ilişkisiz biçimde bir konudan diğerine atladığı düşünce akışı; ağır ise konuşma dikişsiz (enkoheran) olabilir.
Çelinebilirlik (Distraktibilite) : Dikkati yoğunlaştıramama; dikkatin önemsiz veya ilişkisiz dış uyaranlara çekilmesi.
Çevresellik : Amaca varmakta geciken dolaylı konuşma; eninde sonunda başlangıçtaki noktada arzulanan hedefe ulaşır; ayrıntılar ve parantez içi konuşmaların fazlalığıyla karakterizedir.
Çoğul Kişilik (Multiple Personality) : Bir kişinin farklı zamanlarda iki veya daha çok sayıda tümden farklı kişilikler ve karakterlere bürünmesi.
Debilite: Zeka geriliği.
Deflorasyon: Kızlık zarının yırtılması.
Degeneration : Beyinde yozlaşma.
Deja Entendu (Daha önce işitmiştim) : İşitsel tanıma yanılsaması.
Deja Pense (Daha önce düşünmüştüm) : Yeni bir düşüncenin daha önce düşünülmüş veya ifade edilmiş bir düşünce olarak tanındığı yanılsama.
Déjà Vu : Yeni bir durumun yanlış olarak geçmiş bir anının tekrarı gibi algılandığı görsel tanıma yanılsaması.
Deliryum : Akut organik beyin yetmezliğidir. Aslında klinik bir tanıdır. Genel olarak bilişsel bozulmaya neden olan mental bir bozukluktur. Sıklıkla görsel hallüsinasyonlar eşlik eder.
Demans (Bunama) : Zihinsel işlevlerde; bilinçte bulanıklık olmaksızın;organik ve yaygın kötüleşme.
Dementia Praecox : Erken bunama.
Demonstrasyon: Göstererek öğretme.
Depersonalizasyon : Kişinin öznel olarak kendini gerçekdışı; yabancı veya tanımadık biri gibi duyumsaması.
Depresyon : Psikopatolojik üzüntü duygusu.
Derealizasyon : Çevrenin yabancı veya gerçekdışı olduğuna dair öznel duyum; değişmiş gerçeklik duygusu.
Dereizm (Gerçek Dışı Düşünme) : Gerçekle bağlantısı olmayan daha çok içsel arzu ve isteklerle yüklü bir düşünce şekli olup otistik düşünce de denmektedir.
Deseksüalizm : Cinsel dürtü enerjinin kalıp; cinsel yönelişin kaybolması.
Dildo : Lastik; slikon veya lateksten yapılma yapay penis.
Dipsomani : Alkol içme kompulsiyonu.
Disfazi : Fokal nörolojik belirti olan konuşma bozukluğu.
Disforik Duygudurum : Sıkıntılı bir duygudurum.
Disgrafi (Agrafi) : El yazısı yazma yeteneğinin kaybı; sözcük yapısının kaybı.
Diskalküli (Akalküli) : Anksiyete veya yoğunlaşma kusuru olmadığı halde; hesap yapma yetisinin kaybı.
Disortografi : İmla bozukluğu
Disprozodi : Normal konuşma melodisinin (prozodi) bozulması veya kaybolması.
Dissomnia : Uykunun miktarı ; niceliği ;ve zamanlamasında bozukluk.
Dizartri : Artikülasyon güçlüğüdür. Ağız; çene;dil hareketlerinin kelimeyi söylerken işbirliğini kaybetmesiyle oluşur. Sözcük bulma veya gramer normaldir.
Dopamin: Merkezi sinir sisteminde bulunan nöro aktarıcı.
DSM : Dianostic and Statistical Manual of Mental Disorders = Ruhsal Bozuklukların Tanı ve İstatistiksel Elkitabı.
Duygu (Emosyon) : Duygulanım ve duygudurumla bağlantılı ruhsal; bedensel ve davranışsal unsurları olan karmaşık bir duygulanma durumu.
Duygudurum (Mood = Mizaç) : Yaygın ve uzun süreli duygulanım; öznel olarak hasta tarafından yaşantılanır ve ifade edilir ve başkaları tarafından da gözlemlenir; örnekler arasında depresyon; taşkınlık; öfke bulunur.
Duygulanım (Affect) : Duygunun gözlenen dışavurumu; hastanın tanımladığı duyguyla uyumsuz olabilir.
Düşünce Akımı Yavaşlaması (Blok) : Çağrışımların yavaşlamasıdır. Sözcükler geç ve güç bulunup anlatılır.
Düşünce Yayımlanması : Kişi düşüncelerinin yayınlandığını ve herkes tarafından anlaşıldığını düşünür. Bu yaşantı fiziksel duygular da eşlik edebilir.
Egomani : Kişinin kendisiyle patolojik olarak uğraşması.
Egzibisyonizm (Teşhircilik) : Kişinin bedenini; özellikle de cinsel organlarını göstermek için önüne geçemediği bir gereksinim duyması ile karakterize bir cinsel bozukluk.
Eidetic İmge : Önceden algılanan nesnelerin zihinde net bir şekilde canlandırılması. Neredeyse varsanı canlılığında görsel bellek.
Ejekülasyon : Erkekte boşalma.
Ekmnezi : Hatıraların bilinç alanına hücum etmesi durumu
Ekolali : Bir kişinin başkasının sözcük veya tümcelerini psikopatolojik olarak yinelemesidir. Tekrarlayıcı ve dirençlidir. Genellikle alay ediyormuş gibi görülür. Bazen çok kısa tekrarlar veya heceler olarak görülebilir.
Ekopraksi : Bir kişinin diğer kişinin hareketlerini patolojik olarak taklit etmesidir.
Ekstazi (Vecit=Esrime) : Yoğun kendinden geçme duygusu.
Ekstrovert : Dışa dönük.
EKT (Elektrokonvulsif Terapi): Aşırı duygusal çöküntü halindeki hastaların şakaklarına uygulanan orta şiddetteki elektrik şoku.
Ekuinofobi : At korkusu.
Elektif Mutizm : Seçici konuşmama.
Elektra: Kız çocuğun babasına karşı duymuş olduğu cinsel istek.
Elektroensefalografi ( EEG ) : MSS hastalıklarının tanı ve teşhisinde kullanılan ve elektrotlar aracılığıyla çekilen beynin elektrik faaliyetlerini gösteren kayıt.
Endojen Depresyon : İç kökenli depresyon.
Enkoherans (Dikişsizlik) : Çağrışımlarda sapma; parçalanma ve yarılma ile konuşma anlamsız bir hal alır.
Enkoherans : Düşünce akışının anlaşılamaz oluşudur. Sözcüklerin mantık zincirini veya gramatik bağlantıyı kaybetmesidir.
Enkontinans : Kişinin idrarını veya dışkısını tutamama durumu
Enkoprezis : Kişinin yineleyici olarak yatağına ve giysilerine dışkısını kaçırması.
PSİKİYATRİDE SIK KULLANILAN TERİMLER
Psikiyatride tanı ve tedavi sürecinde çeşitli kavramlar kullanılır. Aşağıda psikiyatri ile ilgili sık kullanılan çeşitli terimlerin açıklamalarına yer verilmiştir.
Acting out : Uyumsuz davranışın tekrarıdır. Psikoterapi sırasında alttaki duyguların sözel anlatısı yerine geçer.
Afektif uygunsuzluk : Kişinin tepkileri koşullara uyumsuzdur. Şizofreni; afektif bozukluklar ve organik durumlarda görülür.
Affekt : Duygu durum; mizaç
Ajitasyon : Motor huzursuzluk; subjektif anksiyete ile birlikte olur. Anksiyete bozukluğu ve depressif bozuklukta görülür.
Akatizi : Exstrapiramidal sistemin fonksiyon bozukluğuna bağlı motor huzursuzluk. Antipsikotik ilaçlara bağlı yan etki.
Amnezi : Bellek kaybı.Alzheimer gibi bir organik beyin bozukluğuna;Korsakov sendromuna; dissosiatif bozukluk veya depresyon gibi fonksiyonel pisikiyatrik bir duruma bağlı olabilir.
Asindetik : Düsünceler arasında mantıksal bağın olmayışı.Şizofrenide görülebilir.Şovalye hareketi düşünce biçimi ile eş anlamlıdır.
Astenik : Güçsüz;uygunsuz.
Ateksitimi : Duyguları verbalize edememe. Somatizasyon bozukluğu ıçin bir neden olarak kabul edilir.
Çevresellik : Aşırı detaylı düşünce ve/veya konuşmadır.Belli bir noktanın çevresinde dolaşma vardır.Bu durum bazen epilepsi;düşük zeka ve obsessif kişilikte de olur.
Delirium : Organik beyin bozukluğu na bağlı olarak sanrı ve varsayımlarla belirli akut bilinç bulanmasıdır.
Demans : Kronik;genellikle dönüşü olmayan kognitif fonksiyon bozukluğudur.Organik beyin bozukluğuna bağlıdır.
Depersonalizasyon : Kişiliği rüya gibi reddetmektir.Anksiete;depresyona ikincil olabilir.Gençlerde görülebilir.
Deplasman : Duygunun kişi veya objeden başka bir nesneye kabul edilebilir türde naklidir.
Depresyon : Patolojik olması gerekmeyebilen üzüntü ile belirli bir mizaç durumu; depresif bozukluk; ruhsal çöküntü.
Derealizasyon : Dış dünyanın rüya gibi gerçekdışı algılanmasıdır.Depersonalizasyon ile bir likte görülür.
Dismorfofobi : Bedenin bir bölümünün anormal görüldüğüne dair düşüncedir.
Disosiasyon : Bilincin bir bölümünün;geri kalanından ayrılmasıdır.Örnek:Rahatsız eden bir olayı unutma gibi.
Düşünce bloku : Şizofrenide görülen düşüncenin aniden duraksamasıdır.
Düşünce karışması : Kişinin düşünceleri başkalarının onun kafasına soktukları düşünceler olabilir veya kişinin kendi düşünceleri çekilmekte veya yayınlanmaktadır. Şizofrenide görülür.
Düşünce sıkışması : Manide görülür. Aşırı konuşma ve düşünce vardır.
Düşünce uçuşması : Manik hastalarda sık görülür.Düşünce akımında anlık değişmelere bağlı olarak ortaya çıkan ani değişmelerdir.
Efori : Artmış biçimde kendini iyi hissetmektir. Örneğin; organik beyin bozukluğu ve manik hastalarda görülebilir.
Ego : Kişiliğin genellikle bilinçli ve gerçekle bağlantısı olan parçasıdır.
Ekolali ve ekopraksi : Kişi başkalarının konuşma ve davranışlarını taklit eder.
Fiksasyon : Kişilik gelişiminin olgunlaşmamış bir dönemde duraksamasıdır.
Fobi : Belli bir nesne veya durumdan aşırı korkudur.
Fonksiyonel : Biyolojik nedene bağlı olmayan;psikolojik faktörlerle oluşan bozuklukları tanımlamak için kullanılır.
Füg : Bir tür bilinç değişimidir.Depresyonda disossiyatif bozukluklarda post-epileptik durumlarda ;alkol ve ilaca bağlı durumlarda ve kafa travmasından sonra görülebilir.
Hallüsinasyon : Dış uyaran olmaksızın yanlış algılamadır.Fonksiyonel psikoz veya organik beyin bozukluklarında görülür.İşitme;görme;dokunma;somatik;koku ve tat biçiminde olabilir.İşitme halüsinasyonları en sık görülür.Şizofrenide üçüncü tekil şahsın sesleri duyulur.İkincil tekil şahısların sesleri çoğu bozuklukta duyulur. Afektif bozukluklarda ise kişinin mizacı ile ilgilidir.
Hipokondriyazis : hastalık hastalığı; sağlık konusunda aşırı dert etmektir.
İd : Kişiliğin ilkel ve büyük kısmı bilinç dışı olan parçasıdır. Dürtülerle doyuma ulaşmak için uğraşır.
İllüzyon : Bir uyaranın yanlış algılanmasıdır.Ruhsal hastalık kadar normal kişilerde de görülebilir.
İnkar : İç ve dış dünyada gerginliği azaltmak için bilinç dışı bazı bilgileri reddetmektir.
Katatoni : Mutizm ve hareketsizlikle belirlidir.Bilinçte bozulma yoktur.Şizofrenide görülür.
Kelime salatası : Şizofrenide görülebilen neolojizmlerden oluşan ve düşünceyi anlaşılmaz hale getiren durumdur.
Kompülsiyon : Kişinin direncine rağmen kafadan atamadığı düşünceyi atmak için yaptığı hareket. Yapmadığında kötü bir şey olacakmış gibi bir duyguya kapıldığı hareket.
Konfabulasyon : Kişinin kendisinin inandığı düzmecelerdir;bellek kusurlarını örter.Özellikle Korsakof Sendromu nda olmak üzere amnestik durumlarda ortaya çıkar.
Konversiyon : Baskılanmıs duygunun bedensel belirtiler biçiminde ortaya çıkmasıdır (konversiyon histerisi).
Libido : cinsel istek; cinsel dürtü; genel psişik enerji.
Manyerizm : Konuşma veya hareketin yapay veya abartılmış biçimidir.
Negativizm : Beklenilen yanıt veya davranışın tam tersini göstermektir.
Neolojizm : Şizofrenide görülür.Herhangi bir şeyi hasta için anlamlı bir sözcükle isimlendirmedir.
Nevroz : Gerçek ve içgörü ile bağlantısı kopmayan strese karşı ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Obsesyon : Kişiyi rahatsız eden;i stediği halde kafasından atamadığı düşüncelerdir.
Otizm : genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden; kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluk.
Otistik düşünce : Birey kisisel fantezi ve sanrılara gömülmüstür. Düsünceleri dış gerçeklerden ayrılmıştır. Şizofrenide görülebilir.
Çocukluk otizmi :Bir çocukluk psikozudur.
Ödipal: Karşı cinsten ebeveyne bilinçdışı istekle belirli bir durumdur.Aynı cinsten olan ebeveyne öfke vardır.
Özdeşleşme : Genellikle hayranlık duyulan başka bir kişinin özelliklerini bilinçli veya bilinçsiz benimsemedir.
Parapraksi : Dil sürçmeleri;unutkanlıklar gibi küçük bozukluklarla giden bilinç dışı duyguları belirliyen bir tablodur.
Perseverasyon : Konuşma veya hareketin sürekli tekrarıdır.Organik beyin bozukluklarında görülür.
Projeksiyon : Kişisel yetersizlikleri ve kabul edilemez duyguları dış dünyadaki kişilere ve faktörlere yansıtmadır. Suçlanmayı önlemek için bilinçdışı kullanılan bir yoldur.
Psikosomatik : Mental nedenlere bağlı fizyolojik disfonksiyondur.
Psikoz : Sanrı ve halüsinasyonlarla belirli ruhsal bozukluktur.
Psödodemans : Geriye dönebilir bir fonksiyonel bozuklukta; örneğin: depresyonda kognitif fonksiyonların bozulmasıdır.
Psödohalusinasyon : Görme veya işitme biçiminde kişinin iç dünyasından gelen algılama bozukluğudur.Kişi durumu gerçekdışı olarak değerlendirir.
Rasyonalizasyon : Kişinin davranışlarının gerçek nedenini hafifleterek açıklamasıdır.
Reaksiyon formasyon : Kabul edilebilir düşünce baskılanmıştır. Kişi olanı biteni karşıtı ile açıklamaya çalışır.
Referans fikirleri : Dış olayları yanlış yorumlamadır.Paranoid durumlarda ortaya çıkabilir.Hiç psikiyatrik bozukluğu olmayan titiz ve genç insanlarda da olabilir.
Regresyon : Düşünce;duygu ve davranışların ilkel dönemlere dönmesidir.
Represyon : Bilinçten çıkarılan; kabul edilemeyen düşünce ve impulslardır.
Rezistans : Psikoterapi sırasında bilinçdışı materyalin yorumlarına direnç göstermektir.
Sanrı : Eldeki bilgilerle yanlışlığı gösterilemeyen; sosyal grupla aykırılık gösteren yanlış inançtır. Fonksiyonel psikoz ve organik psikozlarda görülür. En sık kuşku biçiminde ortaya çıkar. Affektif durumla depresyon veya manide uyum gösterir. Depresyonda suçluluk; nihilistik ve hipokondriyak sanrılar; manide büyüklük sanrıları görülür. Dinsel ve cinsel sanrılar ek örneklerdir. Birincil(otokton) sanrılar birden bilince gelir. Bunu sanrılı mizaç izler. Şizofreninin ilk belirtilerindendir. Ardında sanrılı algılama; sanrılı bellek görülür. İkincil sanrılar ardından elabore olarak gelir.
Sınır vaka : Psikoterapistler tarafından psikoz sınırında görülen hastalar için kullanılan terimdir; DSM/IV te bir kişilik tipidir.
Siklotimik : Mizaç değişikliği eğiliminde olan bir kişilik tipidir.
Somatizasyon : Duygusal gerginliği; fizik yakınma biçiminde anlatmaktır.
Sterotipi : Şizofrenide görülebilir.Anlamsız;rahatsız edici tekrar edici; hareketlerdir.
Süblimasyon : Engellenmiş isteklerin sosyal yönden kabul edilebilir kanallara yönlendirilmesidir.
Süperego : Kişiliğin eleştiren parçasıdır.Anne;baba standartlarına göre gelişir.
Verbijerasyon : Bir kelimenin veya cümlenin sürekli tekrarıdır
PSİKİYATRİ TIBBİ TERMİNOLOJİSİ
Abreaksiyon (Boşalım) : Acı veren bir deneyimi anımsamanın ardından gelen duygusal boşalım.
Absurdite (Anlamsız Düşünme) : Düşünce akışının bozulması ile tutarsız düşüncelerin ve buna bağlı olarak konuşma; jest ve mimiklerin sürdürülmesi.
Abuli (İstenç Kaybı) : Eyleme geçme ve düşünme dürtüsünde azalma; eylemin sonuçlarına karşı kayıtsızlık; nörolojik kusurla ilişkili olabilir.
Abuse : Alkolü kötüye kullanma
Açık (Free Floating) Anksiyete : Herhangi bir düşünceyle bağlantılı olmayan yaygın; odaklanmamış korku.
Adiadokokinezi : Sıralı; dönüşümlü hareketleri hızla yapamama.
Adolesan : Delikanlılık dönemi.
Adoption : Evlat edinme.
Aerofaji : Konversif tepki olarak hava yutma.
Afazi : Anlamanın korunduğu ancak konuşma yetisini ileri derecede bozan bir bilişsel bozukluğun neden olduğu konuşma bozukluğudur.
Afrodizyak : Mesir macunu; kapsaik gibi cinsel arzuyu uyandırmak ve artırmak için kullanılan maddelerdir.
Afoni : Ses kısılması.
Agorafobi : Açık alanlarda veya yardım alamayacağı yerlerde olma korkusu.
Agnozi : Eşyayı tanıyamama.
Agrafi : Yazı yazamama.
Agresyon : Sözel ve fiziksel olabilen zor kullanan; hedefe yönelik eylem. Öfke; hiddet veya düşmanlık duygularının motor karşılığıdır.
Ailurofobi : Kedi korkusu.
Ajitasyon : Motor huzursuzlukla bağlantılı yoğun kaygı.
Akalkuli : Hesap yapamama.
Akatizi : İlaçlara ikincil olarak kaslarda öznel olarak duyumsanan gerginlik; yerinde duramama; adımlama hareketleridir. Tekrar tekrar oturup kalkmaya neden olabilir. Yanlışlıkla psikotik ajitasyon sanılabilir.
Akrofobi : Yüksek yerlerde bulunmaktan duyulan korku.
Alacakaranlık Durumu : Bilinçte varsanılarla giden bozulma.
Aleksi : Önceden kazanılmış olan okuma becerisinin kaybı; yazılanları anlayamama ; görme keskinliğinin bozulmasıyla açıklanamaz.
Aleksimiti : Kişinin duygularını veya duygudurumunu tanımlama veya farkına varma güçlüğü.
Algofobi : Acı çekme korkusu.
Algolagni : Acı verme veya acı duymayla ilişkili her tür cinsel davranış.
Ambivalans ( İki Değerlilik ) : Aynı anda aynı kişideki bir şeylere karşı iki zıt dürtünün eş zamanlı varlığı.
Amfetamin: Merkezi sinir sistemini aşırı uyaran bir ilaç.
Amnezi ( Bellek kaybı ) : Geçmiş yaşantıları kısmen veya tümden anımsayamama; kökeni organik veya duygusal olabilir.
Andrejoni: Erkek ve kadın özelliklerinin karışımına verilen ad.
Androjen: Testislerin ürettiği erkeklik hormonu.
Anestezi : Duyu yitimi.
Anhedoni ( Hazsızlık ) : Olağan ve zevk veren tüm etkinliklerden el çekme ve ilgi kaybı; sıklıkla depresyonla ilgilidir.
Anilingus : Anüsün bir başka kişinin ağzıyla; diliyle ya da yabancı bir cisimle uyarılması.
Anima : Jung psikolojisinde erkekteki bilinçdışı dişil yan
Animus : Jung psikolojisinde kadındaki bilinçdışı eril yan
Anksiyete ( Bunaltı ) : İçten veya dışarıdan gelebilecek bir tehlike beklentisinin neden olduğu kaygı ve endişe durumu.
Anlık : Algılanan materyalin saniyeler ile dakikalar içinde tekrarlanması veya anımsanması.
Anoreksi: Anorexia Nervosa; özellikle genç kadınlarda görülebilen; yemek yememek; çok az uyumak; buna rağmen çok aktif olmakla beliren psikolojik bir bozukluktur. Bu durum genellikle kişinin çok şişmanladığı kanısı ile mübalağalı bir şekilde rejim uygulaması ile başlar; önceleri kontrol edilebilen iştah bir süre sonra hakikaten yok olur ve zayıflama normal ölçüleri aşar.
Anozognozi ( Hastalığın Yadsınması ) : Kişinin kendisinde nörolojik bir kusur olduğunun farkına varamaması.
Anterograd Amnezi : Zamanda belli bir noktadan önceki olayları anımsayamama.
Antofobi : Çicek korkusu.
Antrofobi : İnsan korkusu.
Amok : Malaya da görülen akut bir saldırgan çılgınlık nöbetidir.
Apati ( Duygusal Donukluk ) : Küntleşmiş emosyonel (duygu yüklü) ton; kayıtsızlık veya dış dünyadan kopmayla birliktedir.
Apne : Uykuda soluk durması.
Apraksi : Belli bir amaca yönelik hareketleri yerine getirememe.
Aquafobi : Su korkusu.
Asteni : Organik kaynaklı duygusal oynaklık.
Astereognozi : Dokunarak nesneleri tanıma yetisinin yitirilmesi.
Astazi : Ayakta duramama; yürüyememe.
Astrafobi : Şimsek korkusu.
Aşırı Değerlendirilmiş Fikir : Mantıksız; dirençli yanlış inanış; sanrıya göre daha az sarsılmazdır.
Aşırı Yüksek Veya Alçak Sesli Konuşma : Normal ses ayarlanmasında kayıp; psikozdan depresyona ve sağırlığa dek uzanan patolojik durumları yansıtıyor olabilir.
Ataksi : Kas koordinasyonunda bozukluk; kas hareketinde düzensizlik.
Ayrıntıcılık : Konuşmanın gereksiz ayrıntılarla uzatılması ve bir türlü amaca yöneltilememesidir.
Azalmış İçgörü : Bir durumun nesnel gerçekliğini anlama yetisinin azalması.
Barbitüratlar : Sinir sistemini uyuşturucu etkileri olan maddelerdir.
Basınçlı Konuşma : Düşüncelerden gelen aşırı baskı sonucunda durdurulamayan çağrışımlardan oluşan yüksek sesli konuşma
Bastırma (Represyon) : Kabul edilemez fikir veya dürtülerin bilinçdışı unutulmasıyla karakterize savunma mekanizması.
Bedensel (Somatik) Sanrılar : Kişinin sürekli bedensel yakınmaları olduğu ancak bunlara temel oluşturan organik bir bozukluğun olmadığı bir durumdur. Depresyonlu hastalarda görülen somatik hezeyanlar; nihilistik veya hipokondriyak türdendir. Ancak şizofrenide görülen bedensel sanrılar biraz daha değişiktir. Kişi iç organlarının çalındığı veya başkalarının organları ile değiştirildiği gibi gerçek dışı inançlara sahiptir.
Bell Paralizi: Yüz siniri felcidir.
Bellek : Beyinde depolanan bilginin daha sonra bilince çağırılma işlevi.
Bilinç : Farkındalık durumu.
Bilinç Sislenmesi : Algı ve tutumlarda bozukluğun yanısıra; açık-seçik düşünememe.
Bilişsel ( Kognitif ) Bozulmayla İlişkili Bozukluklar : Agnozi-duyusal izlenimlerin anlamını kavrama ve yorumlama yetisinin yitirilmesi.
Birincil Süreç Düşünme : Dereistik; mantıksız; büyüsel düşünme için kullanılan genel terim; normalde düşlerde bulunur; normal dışında psikozda bulunur.
Bizar (Saçma; Garip) Sanrılar : Hiçbir şekilde kabul edilmesi veya inanılması mümkün olmayan sanrılardır. Kişinin bir ölü tarafından kontrol edilmesi gibi; veya yarılan bir dağdan çıkan görünmez bir eşeğin kişiyi sürekli izlemesi gibi.
Blok : Bir düşünce veya fikir henüz bitmemişken düşünce zincirinde ani kopma; kısa bir aradan sonra kişi ne söylemekte olduğunu veya ne söyleyecek olduğunu anımsamaz (Düşünce yoksunluğu olarak da bilinir).
Borderline : Sınırda yada zeka kişilik bozukluğu.
Brontofobi : Gökgürültüsü korkusu.
Bütünlüklü Algı (İdrak=Apperception) : Kişinin kendi duyguları ve düşünceleriyle değişikliğe uğramış algı.
Büyüklük Hezeyanı : Megalomanik hezeyan.
Büyüsel (Majik) Düşünme : Bir tür dereistik düşünce; çocukların preoperasyonel (işlem öncesi) (Jean Piaget) evresindekine benzer düşünme; burada düşünceler; sözcükler veya eylemler güç kazanırlar (Örneğin olaylara neden olabilir; ya da bunları engelleyebilirler).
Capgras Sendromu : Çevresindeki kişilerin aslında o kişiler olmadığı; onların yerini almış ve çoğunlukla kötü niyetli insanlar olduğuna ilişkin inançlardır.
Cerea Flexibilitas (Balmumu Esnekliği) : Kişiye kalıp gibi bir duruş verilebilmesi.
Cognitive : Bilişsel durumlar.
Comorbidity : Asıl hastalığa eklenen ikinci bir hastalık durumu.
Conduct Disorder : Çocukluk çağında davranım bozukluğu.
Çağrışım (Fikir İştirakı) : Bir düşüncenin; fikrin; anının kendiliğinden otomatik olarak başka düşünceleri bilinç alanına getirmesidir.
Çağrışımların Gevşemesi : Fikirlerin tümüyle ilişkisiz biçimde bir konudan diğerine atladığı düşünce akışı; ağır ise konuşma dikişsiz (enkoheran) olabilir.
Çelinebilirlik (Distraktibilite) : Dikkati yoğunlaştıramama; dikkatin önemsiz veya ilişkisiz dış uyaranlara çekilmesi.
Çevresellik : Amaca varmakta geciken dolaylı konuşma; eninde sonunda başlangıçtaki noktada arzulanan hedefe ulaşır; ayrıntılar ve parantez içi konuşmaların fazlalığıyla karakterizedir.
Çoğul Kişilik (Multiple Personality) : Bir kişinin farklı zamanlarda iki veya daha çok sayıda tümden farklı kişilikler ve karakterlere bürünmesi.
Debilite: Zeka geriliği.
Deflorasyon: Kızlık zarının yırtılması.
Degeneration : Beyinde yozlaşma.
Deja Entendu (Daha önce işitmiştim) : İşitsel tanıma yanılsaması.
Deja Pense (Daha önce düşünmüştüm) : Yeni bir düşüncenin daha önce düşünülmüş veya ifade edilmiş bir düşünce olarak tanındığı yanılsama.
Déjà Vu : Yeni bir durumun yanlış olarak geçmiş bir anının tekrarı gibi algılandığı görsel tanıma yanılsaması.
Deliryum : Akut organik beyin yetmezliğidir. Aslında klinik bir tanıdır. Genel olarak bilişsel bozulmaya neden olan mental bir bozukluktur. Sıklıkla görsel hallüsinasyonlar eşlik eder.
Demans (Bunama) : Zihinsel işlevlerde; bilinçte bulanıklık olmaksızın;organik ve yaygın kötüleşme.
Dementia Praecox : Erken bunama.
Demonstrasyon: Göstererek öğretme.
Depersonalizasyon : Kişinin öznel olarak kendini gerçekdışı; yabancı veya tanımadık biri gibi duyumsaması.
Depresyon : Psikopatolojik üzüntü duygusu.
Derealizasyon : Çevrenin yabancı veya gerçekdışı olduğuna dair öznel duyum; değişmiş gerçeklik duygusu.
Dereizm (Gerçek Dışı Düşünme) : Gerçekle bağlantısı olmayan daha çok içsel arzu ve isteklerle yüklü bir düşünce şekli olup otistik düşünce de denmektedir.
Deseksüalizm : Cinsel dürtü enerjinin kalıp; cinsel yönelişin kaybolması.
Dildo : Lastik; slikon veya lateksten yapılma yapay penis.
Dipsomani : Alkol içme kompulsiyonu.
Disfazi : Fokal nörolojik belirti olan konuşma bozukluğu.
Disforik Duygudurum : Sıkıntılı bir duygudurum.
Disgrafi (Agrafi) : El yazısı yazma yeteneğinin kaybı; sözcük yapısının kaybı.
Diskalküli (Akalküli) : Anksiyete veya yoğunlaşma kusuru olmadığı halde; hesap yapma yetisinin kaybı.
Disortografi : İmla bozukluğu
Disprozodi : Normal konuşma melodisinin (prozodi) bozulması veya kaybolması.
Dissomnia : Uykunun miktarı ; niceliği ;ve zamanlamasında bozukluk.
Dizartri : Artikülasyon güçlüğüdür. Ağız; çene;dil hareketlerinin kelimeyi söylerken işbirliğini kaybetmesiyle oluşur. Sözcük bulma veya gramer normaldir.
Dopamin: Merkezi sinir sisteminde bulunan nöro aktarıcı.
DSM : Dianostic and Statistical Manual of Mental Disorders = Ruhsal Bozuklukların Tanı ve İstatistiksel Elkitabı.
Duygu (Emosyon) : Duygulanım ve duygudurumla bağlantılı ruhsal; bedensel ve davranışsal unsurları olan karmaşık bir duygulanma durumu.
Duygudurum (Mood = Mizaç) : Yaygın ve uzun süreli duygulanım; öznel olarak hasta tarafından yaşantılanır ve ifade edilir ve başkaları tarafından da gözlemlenir; örnekler arasında depresyon; taşkınlık; öfke bulunur.
Duygulanım (Affect) : Duygunun gözlenen dışavurumu; hastanın tanımladığı duyguyla uyumsuz olabilir.
Düşünce Akımı Yavaşlaması (Blok) : Çağrışımların yavaşlamasıdır. Sözcükler geç ve güç bulunup anlatılır.
Düşünce Yayımlanması : Kişi düşüncelerinin yayınlandığını ve herkes tarafından anlaşıldığını düşünür. Bu yaşantı fiziksel duygular da eşlik edebilir.
Egomani : Kişinin kendisiyle patolojik olarak uğraşması.
Egzibisyonizm (Teşhircilik) : Kişinin bedenini; özellikle de cinsel organlarını göstermek için önüne geçemediği bir gereksinim duyması ile karakterize bir cinsel bozukluk.
Eidetic İmge : Önceden algılanan nesnelerin zihinde net bir şekilde canlandırılması. Neredeyse varsanı canlılığında görsel bellek.
Ejekülasyon : Erkekte boşalma.
Ekmnezi : Hatıraların bilinç alanına hücum etmesi durumu
Ekolali : Bir kişinin başkasının sözcük veya tümcelerini psikopatolojik olarak yinelemesidir. Tekrarlayıcı ve dirençlidir. Genellikle alay ediyormuş gibi görülür. Bazen çok kısa tekrarlar veya heceler olarak görülebilir.
Ekopraksi : Bir kişinin diğer kişinin hareketlerini patolojik olarak taklit etmesidir.
Ekstazi (Vecit=Esrime) : Yoğun kendinden geçme duygusu.
Ekstrovert : Dışa dönük.
EKT (Elektrokonvulsif Terapi): Aşırı duygusal çöküntü halindeki hastaların şakaklarına uygulanan orta şiddetteki elektrik şoku.
Ekuinofobi : At korkusu.
Elektif Mutizm : Seçici konuşmama.
Elektra: Kız çocuğun babasına karşı duymuş olduğu cinsel istek.
Elektroensefalografi ( EEG ) : MSS hastalıklarının tanı ve teşhisinde kullanılan ve elektrotlar aracılığıyla çekilen beynin elektrik faaliyetlerini gösteren kayıt.
Endojen Depresyon : İç kökenli depresyon.
Enkoherans (Dikişsizlik) : Çağrışımlarda sapma; parçalanma ve yarılma ile konuşma anlamsız bir hal alır.
Enkoherans : Düşünce akışının anlaşılamaz oluşudur. Sözcüklerin mantık zincirini veya gramatik bağlantıyı kaybetmesidir.
Enkontinans : Kişinin idrarını veya dışkısını tutamama durumu
Enkoprezis : Kişinin yineleyici olarak yatağına ve giysilerine dışkısını kaçırması.