Psikolojik Sağlamlık Nedir?Psikolojik Sağlamlık Nasıl Güçlendirilir?
Hayat hepimiz için zaman zaman zorlayıcı olabilmektedir. Problemi çözemediğimiz; sıkışmış hissettiğimiz farklı konular gündeme gelebilir. İş kaybı; boşanma; ders başarısızlığı; hastalıklar gibi pek çok zorlayıcı durum karşısında olumsuz duygular deneyimleyebilmekteyiz. Bu zorlayıcı durumlara verilen tepki ise kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Peki neden böyle bir farklılık söz konusudur? Neden bazıları problemleri karşısında çabuk toparlanırken bazıları o kadar kolay toparlanamaz? Bunun cevabı psikolojik sağlamlıkta gizli; gelin bu kavram ne anlama geliyor bakalım.
Psikolojik sağlamlık kişinin hayatın zorlukları karşısında buna uyum sağlayabilme ve psikolojik sağlığını koruyabilme becerisini ifade etmektedir. Bazı kişiler stres; üzüntü; öfke gibi duygulara ve bu duyguları ortaya çıkarabilecek durumlara uygun çözüm yolları bulabilir. Yonca Lodi’nin şarkısında geçtiği gibi “Düştüysek kalkarız; daha ölmedik ya!” sözü psikolojik sağlamlığı bulunan kişiler için geçerlidir diyebiliriz. Psikolojik sağlamlık sorunları görmeye; kabul etmeye; yaşanılan duyguları kabullenmeye; tedbir almaya; sorumluluk üstlenmeye ve işe yaramayan çözümlerden sonra pes etmeyerek çözüm aramaya devam etmeyi ifade etmektedir. Psikolojik sağlamlığın bilişsel; duygusal ve davranışsal bazı etmenleri bulunmaktadır:
1-Uyum Sağlama: Değişen koşullara göre duygu; düşünce ve davranışlarını ayarlama; adapte edebilme yeteneğidir.
2-Duygusal Düzenleme: Zihinsel dengeyi koruyabilme; stresle baş etmede duyguları etkili yönetebilmektir.
3-İyimserlik: Yaşama pozitif bakabilme; sorun odaklı değil çözüm odaklı olmaktır.
4- Öz Yeterlilik: Kişinin kendisine olan inancını ifade etmektedir. Engelleri aşabileceğine inanmaktır.
5-Sosyal Destek: Güçlü ilişkilere sahip olmaktır. Zor zamanlarda aile; arkadaş; partner gibi destek mekanizmalarından yararlanmaktır.
Psikolojik Sağlamlığı Artırmak İçin İpuçları
Psikolojik sağlamlık depresyon; anksiyete; öfke problemi gibi ruhsal problemlerden korunmanıza yardımcı olabilir. Sağlamlığı artırmak için uygulayabileceğiniz bu yöntemlerin yanı sıra eğer yeterli gelmediğini düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almanızı öneririm. Böylelikle ruhsal sorunlarınızla baş etmede daha sağlam hale geldiğinizi; hayata bakış açınızın değiştiğini ve baş edelebilir hale geldiğini göreceksiniz.
1-Bağlanın: Sevdiklerinizle vakit geçirin. Gönüllülük faaliyetlerine katılabilir; bir amaç için uğraşan bir gruba dahil olarak bağlantıda kalabilir ve manevi olarak daha iyi hissedebilirsiniz.
2- Günün anlamı olsun: Geleceğe olumlu bakmanızı sağlayacak hedefler belirleyin. Bugün için amacınız ne; belirleyin.
3- Geçmişten ders çıkarın: Geçmişteki sorunlarla baş etme yöntemlerinizi düşünün. Hangilerini olumlu hangilerini daha olumsuz değerlendiriyorsunuz? Zor zamanlarda size en yardımcı olan şeylerin neler olduğunu bulun.
4- Kendinize İyi Bakın: Bol bol su içmeye; uykunuzu almaya; hijyeninizi ihmal etmemeye dikkat edin. Yaşamdan keyif alabileceğiniz olan neler varsa hayatınıza bunları ekleyin; sağlıklı bir yaşam tarzını hedefleyin. Spor; meditasyon ya da yoga yapmak gibi hayatınıza ekleyebileceğiniz farklı yollar mevcut.
Değişen durumlara göre psikolojik sağlamlığınızın değişebileceğini; farklı durumlarda farklı sağlamlık gösterebileceğinizi unutmayın.
Klinik Psikolog Pelin KABAR
Kaynaklar:
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/resilience-training/in-depth/resilience/art-20046311
Chmitorz; A. (2018). Intervention studies to foster resilience – A systematic review and proposal for a resilience framework in future intervention studies. Clinical Psychology Review; 59; 8-100.
Jones; K. Psychological Resilience: The Key to Personal and Professional Growth and Achievement.
Psikolojik sağlamlık kişinin hayatın zorlukları karşısında buna uyum sağlayabilme ve psikolojik sağlığını koruyabilme becerisini ifade etmektedir. Bazı kişiler stres; üzüntü; öfke gibi duygulara ve bu duyguları ortaya çıkarabilecek durumlara uygun çözüm yolları bulabilir. Yonca Lodi’nin şarkısında geçtiği gibi “Düştüysek kalkarız; daha ölmedik ya!” sözü psikolojik sağlamlığı bulunan kişiler için geçerlidir diyebiliriz. Psikolojik sağlamlık sorunları görmeye; kabul etmeye; yaşanılan duyguları kabullenmeye; tedbir almaya; sorumluluk üstlenmeye ve işe yaramayan çözümlerden sonra pes etmeyerek çözüm aramaya devam etmeyi ifade etmektedir. Psikolojik sağlamlığın bilişsel; duygusal ve davranışsal bazı etmenleri bulunmaktadır:
1-Uyum Sağlama: Değişen koşullara göre duygu; düşünce ve davranışlarını ayarlama; adapte edebilme yeteneğidir.
2-Duygusal Düzenleme: Zihinsel dengeyi koruyabilme; stresle baş etmede duyguları etkili yönetebilmektir.
3-İyimserlik: Yaşama pozitif bakabilme; sorun odaklı değil çözüm odaklı olmaktır.
4- Öz Yeterlilik: Kişinin kendisine olan inancını ifade etmektedir. Engelleri aşabileceğine inanmaktır.
5-Sosyal Destek: Güçlü ilişkilere sahip olmaktır. Zor zamanlarda aile; arkadaş; partner gibi destek mekanizmalarından yararlanmaktır.
Psikolojik Sağlamlığı Artırmak İçin İpuçları
Psikolojik sağlamlık depresyon; anksiyete; öfke problemi gibi ruhsal problemlerden korunmanıza yardımcı olabilir. Sağlamlığı artırmak için uygulayabileceğiniz bu yöntemlerin yanı sıra eğer yeterli gelmediğini düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almanızı öneririm. Böylelikle ruhsal sorunlarınızla baş etmede daha sağlam hale geldiğinizi; hayata bakış açınızın değiştiğini ve baş edelebilir hale geldiğini göreceksiniz.
1-Bağlanın: Sevdiklerinizle vakit geçirin. Gönüllülük faaliyetlerine katılabilir; bir amaç için uğraşan bir gruba dahil olarak bağlantıda kalabilir ve manevi olarak daha iyi hissedebilirsiniz.
2- Günün anlamı olsun: Geleceğe olumlu bakmanızı sağlayacak hedefler belirleyin. Bugün için amacınız ne; belirleyin.
3- Geçmişten ders çıkarın: Geçmişteki sorunlarla baş etme yöntemlerinizi düşünün. Hangilerini olumlu hangilerini daha olumsuz değerlendiriyorsunuz? Zor zamanlarda size en yardımcı olan şeylerin neler olduğunu bulun.
4- Kendinize İyi Bakın: Bol bol su içmeye; uykunuzu almaya; hijyeninizi ihmal etmemeye dikkat edin. Yaşamdan keyif alabileceğiniz olan neler varsa hayatınıza bunları ekleyin; sağlıklı bir yaşam tarzını hedefleyin. Spor; meditasyon ya da yoga yapmak gibi hayatınıza ekleyebileceğiniz farklı yollar mevcut.
Değişen durumlara göre psikolojik sağlamlığınızın değişebileceğini; farklı durumlarda farklı sağlamlık gösterebileceğinizi unutmayın.
Klinik Psikolog Pelin KABAR
Kaynaklar:
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/resilience-training/in-depth/resilience/art-20046311
Chmitorz; A. (2018). Intervention studies to foster resilience – A systematic review and proposal for a resilience framework in future intervention studies. Clinical Psychology Review; 59; 8-100.
Jones; K. Psychological Resilience: The Key to Personal and Professional Growth and Achievement.