Emdr Nedir?
EMDR NEDİR?
EMDR; “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” Terapisi’nin İngilizce ifadesi olan “Eye Movement Desensitization and Reprocessing”in kısaltmasıdır. EMDR terapisinin beyni aktive etmesi ile travmatik anılar ve diğer olumsuz yaşam deneyimleri adaptif bir çözüme ulaşır. Bugünkü tetikleyicilere karşı duyarsızlaştırma gerçekleşir; gelecek ile ilgili kaygı uyandırıcı durumların olumsuz duygusal yükü düşer ve başa çıkma becerileri güçlendirilir. EMDR ile geçmişe; bugüne ve geleceğe yönelik çalışılabilir. Başarılı uygulamaların sonucunda danışan stabilize olur; duygusal stres hafifler; olumsuz inançlar yeniden formüle edilir ve tetiklenmelerin önüne geçilir.
ADAPTİF İŞLEME MODELİ (AIM)
EMDR terapisi; temelini Adaptif İşleme Modeli (AIM)’nden alır. AIM; insan beyninin normal çalışabildiğinde yaşam deneyimi sırasında karşılaştığı her yeni bilgiyi işlevsel ve adaptif şekilde işleyen fizyolojisi olduğunu ifade eder. Beynin sağ ve sol yarı küresi normal durumlarda birlikte ve uyumlu çalışır. Beyinde oluşan anı ağları; birbiriyle ilişkili bilgi; anı; imge; ses vb materyali bütünleştirir. Yaşam deneyimi devam ettikçe; yeni bilgiler ilişkili anı ağlarına eklenir. Öğrenme; bu şekilde gerçekleşir ve bu öğrenme; bireyin yaşamsal becerilerindendir.
Ancak travmatik durumlarda; aynı anda panik; korku; üzüntü; telaş; acı vb pek çok duyguyu ve travmatik durumdan kaçma; savaşma; donma; başa çıkma yollarını değerlendirmek zorunda olacağı için; beynin adaptif çalışması mümkün olmaz. Sağ ve sol yarım küre birlikte çalışamaz. Travmatik olaya dair tüm duyuların aldığı koku; ses; beden duyumu; görüntü gibi bilgiler olduğu gibi beyinde depolanır ve travmayı tetikleyen bir durum veya olay ile karşılaşıldığında bireyin travmatik olay sırasındaki duyularla birlikte sanki o anı yeniden deneyimliyormuş gibi hissetmesi mümkündür. Bir olayı travma yapan şey; beyin tarafından işlevsel biçimde işlenememiş olmasıdır.
EMDR terapisinde anı ağlarındaki veriler biliş düzeyine çıkar; bireyin yeniden işlemesi mümkün hale gelir. Çift yönlü uyarım ile beynin duygusal olarak rahatsız edici olay veya durumu yeniden işlemesi ve duyarsızlaşması sağlanır.
ÇİFT YÖNLÜ UYARIM NEDİR?
EMDR uygulaması sırasında danışan duygusal olarak rahatsızlık veren durum ve olayları zihninde canlandırırken sağ ve sol beynini sırayla aktive eden dış uyarıcıya odaklanır. Beynin sağ ve sol yarı kürelerinin sırayla uyarılmasına “çift yönlü uyarım” denir.
Danışan EMDR tekniğine uygun olarak belirli bir hız ve zaman aralığında sağa ve sola hareket eden görüntüyü veya terapistin elini izleyebilir; kendi dizlerine veya omuzlarına terapistin yönergeleriyle dokunabilir; ayaklarını sırayla yere vurabilir veya kulaklıkla terapistin kontrolünde verilen sesi dinleyebilir. Bu şekilde sağ ve sol beynin uyarımı; danışana rahatsızlık veren olay/durum/düşünce/duygu ile beraber gerçekleşir. Bu durum hem danışanın tetikleyiciye duyarsızlaşmasına hem de tetikleyicinin getirdiği duygusal değeri yeniden işlemesine destek olarak iyileştirici etki sağlar.
EMDR TERAPİSİ HANGİ DURUMLARDA ETKİLİDİR?
EMDR Terapisinin travmalar; travma sonrası stres bozukluğu; akut stres bozukluğu; depresyon; anksiyete; panik bozukluğu; yeme bozukluğu gibi klinik tanısı olan pek çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde olumlu etkisinin görüldüğüne dair pek çok araştırma mevcuttur. Ayrıca özgüven; öz-yeterlilik; sınav kaygısı; performans kaygısı; iletişim ve ilişki problemleri konularında da etkisi görülmektedir.
EMDR; “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” Terapisi’nin İngilizce ifadesi olan “Eye Movement Desensitization and Reprocessing”in kısaltmasıdır. EMDR terapisinin beyni aktive etmesi ile travmatik anılar ve diğer olumsuz yaşam deneyimleri adaptif bir çözüme ulaşır. Bugünkü tetikleyicilere karşı duyarsızlaştırma gerçekleşir; gelecek ile ilgili kaygı uyandırıcı durumların olumsuz duygusal yükü düşer ve başa çıkma becerileri güçlendirilir. EMDR ile geçmişe; bugüne ve geleceğe yönelik çalışılabilir. Başarılı uygulamaların sonucunda danışan stabilize olur; duygusal stres hafifler; olumsuz inançlar yeniden formüle edilir ve tetiklenmelerin önüne geçilir.
ADAPTİF İŞLEME MODELİ (AIM)
EMDR terapisi; temelini Adaptif İşleme Modeli (AIM)’nden alır. AIM; insan beyninin normal çalışabildiğinde yaşam deneyimi sırasında karşılaştığı her yeni bilgiyi işlevsel ve adaptif şekilde işleyen fizyolojisi olduğunu ifade eder. Beynin sağ ve sol yarı küresi normal durumlarda birlikte ve uyumlu çalışır. Beyinde oluşan anı ağları; birbiriyle ilişkili bilgi; anı; imge; ses vb materyali bütünleştirir. Yaşam deneyimi devam ettikçe; yeni bilgiler ilişkili anı ağlarına eklenir. Öğrenme; bu şekilde gerçekleşir ve bu öğrenme; bireyin yaşamsal becerilerindendir.
Ancak travmatik durumlarda; aynı anda panik; korku; üzüntü; telaş; acı vb pek çok duyguyu ve travmatik durumdan kaçma; savaşma; donma; başa çıkma yollarını değerlendirmek zorunda olacağı için; beynin adaptif çalışması mümkün olmaz. Sağ ve sol yarım küre birlikte çalışamaz. Travmatik olaya dair tüm duyuların aldığı koku; ses; beden duyumu; görüntü gibi bilgiler olduğu gibi beyinde depolanır ve travmayı tetikleyen bir durum veya olay ile karşılaşıldığında bireyin travmatik olay sırasındaki duyularla birlikte sanki o anı yeniden deneyimliyormuş gibi hissetmesi mümkündür. Bir olayı travma yapan şey; beyin tarafından işlevsel biçimde işlenememiş olmasıdır.
EMDR terapisinde anı ağlarındaki veriler biliş düzeyine çıkar; bireyin yeniden işlemesi mümkün hale gelir. Çift yönlü uyarım ile beynin duygusal olarak rahatsız edici olay veya durumu yeniden işlemesi ve duyarsızlaşması sağlanır.
ÇİFT YÖNLÜ UYARIM NEDİR?
EMDR uygulaması sırasında danışan duygusal olarak rahatsızlık veren durum ve olayları zihninde canlandırırken sağ ve sol beynini sırayla aktive eden dış uyarıcıya odaklanır. Beynin sağ ve sol yarı kürelerinin sırayla uyarılmasına “çift yönlü uyarım” denir.
Danışan EMDR tekniğine uygun olarak belirli bir hız ve zaman aralığında sağa ve sola hareket eden görüntüyü veya terapistin elini izleyebilir; kendi dizlerine veya omuzlarına terapistin yönergeleriyle dokunabilir; ayaklarını sırayla yere vurabilir veya kulaklıkla terapistin kontrolünde verilen sesi dinleyebilir. Bu şekilde sağ ve sol beynin uyarımı; danışana rahatsızlık veren olay/durum/düşünce/duygu ile beraber gerçekleşir. Bu durum hem danışanın tetikleyiciye duyarsızlaşmasına hem de tetikleyicinin getirdiği duygusal değeri yeniden işlemesine destek olarak iyileştirici etki sağlar.
EMDR TERAPİSİ HANGİ DURUMLARDA ETKİLİDİR?
EMDR Terapisinin travmalar; travma sonrası stres bozukluğu; akut stres bozukluğu; depresyon; anksiyete; panik bozukluğu; yeme bozukluğu gibi klinik tanısı olan pek çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde olumlu etkisinin görüldüğüne dair pek çok araştırma mevcuttur. Ayrıca özgüven; öz-yeterlilik; sınav kaygısı; performans kaygısı; iletişim ve ilişki problemleri konularında da etkisi görülmektedir.