Cerrahi Tedavi Gerektiren Deri Lezyonları
Cilt Lezyonu Nedir
Derimizin az veya çok homojen bir görüntüsü vardır. Fiziksel yaralanmalar dışında bu düzgün görüntüyü bozan bazı oluşumlar olabilir. Bunlar hem görsel hem de dokunma hissi açısından farklı görünümlere yol açarlar. Örnek olarak deriden kabarık bir görüntü renk farkı olmasa dahi dikkati çeker. Veya deri ile ayni seviyede ancak farklı renkteki bir oluşum da dikkati çeker. Renk veya görüntü farkı olmasa bile duyuda farklılık var ise örneğin ağrıyor veya kaşınıyorsa gene dikkatimizi çeker. Bu durumların her biri deri lezyonu olarak değerlendirilir. Çok kez birkaç bulgu birliktedir.
Deri lezyonları neden olur?
Cilt lezyonları iki ana bölüme ayrılabilir
Bunların hemen hepsi iyi huylu oluşumlardır. Ancak bazıları nadiren ileri yaşlarda kötü huya dönebilir. En sık görünenleri damarsal tümörler (hemangiom); akkan sistemi tümörleri (lenfangiom); sinir sistemi tümörleri (nörofibrom) deriye renk veren hücrelerin tümörleri (konjenital nevüs) gibi çeşitli gruplar altında olabilirler. Bu lezyonları büyük bir kısmının ilaç ile tedavileri yoktur. Şartlar gerektiriyorsa cerrahi olarak tedavi edilirler.
Sonradan oluşan deri lezyonları
Bu grupta her yaştaki insanlarda yaşamın bir bölümünde ortaya çıkan cilt değişiklikleri vardır. Daha önce de bahsettiğiniz gibi bunlar deride oluşan yeni bir kitle; renk değişikliği yaygın nedeni bilinmeyen yaralar; ağrılı ve/veya kaşıntılı durumlar olabilir. Bunları da gruplandırırsak
Çok sayıda ve ani olarak çıkan deri lezyonları vücuttaki sistemik (vücudun bütününü tutan) bir hastalığı düşündürür. Tedavisi esas hastalığa yönelik olmalıdır. Tek veya az sayıda deri lezyonları veya deri tümörlerinde eğer tıbbi (ilaç) tedavi mümkün değilse cerrahi tedavi uygulanır.
Cilt lezyonu ne zaman cerrahi olarak çıkartılmalı?
Bir deri lezyonu yıllardır hiç değişmeden ayni bölgede duruyor ise genellikle iyi huyludur. Ama sırf görüntüde rahatsızlık yarattığı için estetik açıdan çıkartılması istenebilir ve çıkartılır. Prensip olarak görüntüsü nasıl olursa olsun çıkartılan her deri lezyonunun mutlaka tetkike yani patolojiye gönderilmesi şarttır. Nedenine daha sonra değinilecektir. Şüpheli görünen deri lezyonları ise mutlaka cerrahi olarak çıkartılmalıdır.
Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahide Deri Lezyonu Cerrahi Tedavi Prensipleri
İyi huylu bir lezyonun estetik veya fonksiyonel amaçlı çıkartılması
Özellikle yüz bölgesindeki et benleri sayı ve görüntü olarak rahatsızlık yaratabilir ve tedavileri cerrahidir. Ayrıca iyi huylu tümörler gözkapağı; dudaklar; burun; genital bölge gibi yerlerde fiziksel sorunlar yaratabilirler ve fonksiyonel amaçlı olarak cerrahi tedavi uygulanır.
Kötü huylu olma ihtimali olan lezyonlarda cerrahi
Çeşitli bulgular bir deri lezyonunun kötü huylu olabileceğini düşündürür. Bunlar:
Şüphe uyandıran her deri lezyonunu en garantili tedavisi çıkartılıp patolojiye gönderilmesidir. Bir lezyonu ortadan kaldırmanın mutlak şartı lezyonun tamamının hem kenarlar hem de derinlik olarak çıkartılmasıdır. Bir lezyonun kenarlarının nereye kadar uzandığı gözle görülebilir. Ancak gerçekte daha derinlerde lezyon gözle görünen kısımların ötesine de ilerlemiş olabilir. Bu nedenle her lezyon güvenli cerrahi sınır denilen bir mesafeden çıkartılmalıdır.
Güvenli cerrahi sınır nedir?
İyi huylu deri tümörleri çok kez görünen kenarlarının en fazla 1 mm kadar ötesine uzanır. Bu nedenle iyi huylu olduğunu düşündüğümüz bir nevüsü (beni) görünen kenarlarından 1 mm sağlam deri bırakarak çıkartmak yeterlidir. Ancak kötü huylu olan deri tümörlerinde cerrahi sınır yani çıkartılması gereken sağlam deri ve derialtı dokusu tümörün cinsine göre değişir. Orta derecede kötü huylu olanlarda bu sınır 0.5 cm olabileceği gibi ileri derecede kötü huylu olan tümörlerde bu sınır 5 cm ye kadar çıkabilir. Plastik Cerrahlar tanısı şüpheli olan tümörlerde bir sorun ile karşılaşırlar. Bir tümörü 2 mm sağlam deri ile çıkarmak ve 5 cm sağlam deri ile çıkarmak arasında çok önemli fark vardır. Eğer ne olduğu belli olmayan tümör 1cm veya daha küçük çaplı ise tamamı en az 2 mm cerrahi sınır ile çıkartılır ve patolojiye gönderilir. Raporda lezyon iyi huylu çıkarsa ilave bir tedavi yapmaya gerek yoktur. Rapora lezyon kötü huylu gelmiş ise şuna dikkat edilir:
Şüpheli lezyon iyi veya kötü huylu olup olmadığı bilinmeyen lezyondur. Eğer iyi huylu olduğu bilinirse cerrahi işlem yapılması şart değildir. Buna karşılık kötü huylu ise etrafında bir miktar sağlam deri ile birlikte çıkartılacaktır. Zaten geniş olan lezyon çok daha geniş olarak çıkartılacağından ortaya çıkacak olan yaranın (defektin) çapı da büyük olacak ve kapatmak için ilave işlemler yapılması gerekecektir. Bu durumda şüpheli lezyondan biyopsi(ler) alınır. Biyopsi bir lezyondan kapatmak için ilave işlem yapılmasına gerek kalmayacak kadar küçük parça(lar) almak demektir. Çok kez bu parçalar muayenehane şartlarında lokal anestezi ile alınır ve hemen patolojiye yollanır. Gelecek patoloji raporuna göre uygun tedavi planlanır ve daha sonra yapılır.
Deri lezyonu alındıktan sonra ortaya çıkan yaranın kapatılması
Derinin bir kısmı kesilip çıkartıldığında ortaya çıkan boşluk değişik yöntemler ile kapatılır.
Primer kapatma
Derinin bir esnekliği vardır. Bu nedenle birçok bölgede 1 cm çapa kadar olan deri eksiklikleri kenarlardaki sağlam deri ortaya çekilerek uç uca dikilir ve açıklık ortadan kalkar. Derinin bulunduğu bölgeye göre açıklığı 3 cm veya daha geniş çapa ulaşan deri açıklıkları primer olarak yani uç uca dikilerek kapatılabilirler.
Deri grefti ile kapatma
Çıkartılan tümörden sonra ortaya çıkan açıklık geniş ise deri kenarları ortada birleştirilemez. Bu durumda açıklık başka bir bölgeden alınan deri yaması (grefti) ile kapatılır.
Deri flepleri ile kapatma
Deri lezyonu çıkatıldıktan sonra açığa çıkan yara yüzeyinde önemli yapılar var ise (damar; sinir; kemik; kıkırdak) bunların üzerinin sağlam ve kalın bir deri tabakası ile örtülmesi gerekir. Bu durumda deri flepleri kullanılır.
Sonuç
Deri lezyonları estetik veya sağlık nedeni ile çıkartılabilir. Her lezyon çıkartıldıktan sonra patolojiye gönderilmeli ve lezyonun ne olduğu ile cerrahi sınırların temiz olup olmadığı öğrenilmelidir.
Derimizin az veya çok homojen bir görüntüsü vardır. Fiziksel yaralanmalar dışında bu düzgün görüntüyü bozan bazı oluşumlar olabilir. Bunlar hem görsel hem de dokunma hissi açısından farklı görünümlere yol açarlar. Örnek olarak deriden kabarık bir görüntü renk farkı olmasa dahi dikkati çeker. Veya deri ile ayni seviyede ancak farklı renkteki bir oluşum da dikkati çeker. Renk veya görüntü farkı olmasa bile duyuda farklılık var ise örneğin ağrıyor veya kaşınıyorsa gene dikkatimizi çeker. Bu durumların her biri deri lezyonu olarak değerlendirilir. Çok kez birkaç bulgu birliktedir.
Deri lezyonları neden olur?
Cilt lezyonları iki ana bölüme ayrılabilir
1. Doğuştan olan (konjenital) lezyonlar.
2. Sonradan ortaya çıkan lezyonlar.Konjenital (Doğuştan) deri lezyonları
Bunların hemen hepsi iyi huylu oluşumlardır. Ancak bazıları nadiren ileri yaşlarda kötü huya dönebilir. En sık görünenleri damarsal tümörler (hemangiom); akkan sistemi tümörleri (lenfangiom); sinir sistemi tümörleri (nörofibrom) deriye renk veren hücrelerin tümörleri (konjenital nevüs) gibi çeşitli gruplar altında olabilirler. Bu lezyonları büyük bir kısmının ilaç ile tedavileri yoktur. Şartlar gerektiriyorsa cerrahi olarak tedavi edilirler.
Sonradan oluşan deri lezyonları
Bu grupta her yaştaki insanlarda yaşamın bir bölümünde ortaya çıkan cilt değişiklikleri vardır. Daha önce de bahsettiğiniz gibi bunlar deride oluşan yeni bir kitle; renk değişikliği yaygın nedeni bilinmeyen yaralar; ağrılı ve/veya kaşıntılı durumlar olabilir. Bunları da gruplandırırsak
Aniden çıkan yaygın cilt lezyonları (bazı hastalıkların derideki belirtisi)
Yavaş olarak büyüyen tek lezyon (genellikle iyi huylu tümör)
Hızlı büyüyen tek lezyon (kötü huylu olabilecek bir tümör; apse)
Aniden çıkıp sonra kaybolan ancak bazı koşullarda yeniden gelişen lezyonlar (alerji veya bazı deri hastalıkları)Deri lezyonlarının tedavisi
Çok sayıda ve ani olarak çıkan deri lezyonları vücuttaki sistemik (vücudun bütününü tutan) bir hastalığı düşündürür. Tedavisi esas hastalığa yönelik olmalıdır. Tek veya az sayıda deri lezyonları veya deri tümörlerinde eğer tıbbi (ilaç) tedavi mümkün değilse cerrahi tedavi uygulanır.
Cilt lezyonu ne zaman cerrahi olarak çıkartılmalı?
Bir deri lezyonu yıllardır hiç değişmeden ayni bölgede duruyor ise genellikle iyi huyludur. Ama sırf görüntüde rahatsızlık yarattığı için estetik açıdan çıkartılması istenebilir ve çıkartılır. Prensip olarak görüntüsü nasıl olursa olsun çıkartılan her deri lezyonunun mutlaka tetkike yani patolojiye gönderilmesi şarttır. Nedenine daha sonra değinilecektir. Şüpheli görünen deri lezyonları ise mutlaka cerrahi olarak çıkartılmalıdır.
Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahide Deri Lezyonu Cerrahi Tedavi Prensipleri
İyi huylu bir lezyonun estetik veya fonksiyonel amaçlı çıkartılması
Özellikle yüz bölgesindeki et benleri sayı ve görüntü olarak rahatsızlık yaratabilir ve tedavileri cerrahidir. Ayrıca iyi huylu tümörler gözkapağı; dudaklar; burun; genital bölge gibi yerlerde fiziksel sorunlar yaratabilirler ve fonksiyonel amaçlı olarak cerrahi tedavi uygulanır.
Kötü huylu olma ihtimali olan lezyonlarda cerrahi
Çeşitli bulgular bir deri lezyonunun kötü huylu olabileceğini düşündürür. Bunlar:
Mevcut lezyonun birden büyümeye başlaması ve komşuluğunda yeni benzer lezyonlar çıkması
Renginin değişmesi
Şeklinin değişmesi
KanamasıAniden çıkan ve hızlı büyüyen lezyon
Şüphe uyandıran her deri lezyonunu en garantili tedavisi çıkartılıp patolojiye gönderilmesidir. Bir lezyonu ortadan kaldırmanın mutlak şartı lezyonun tamamının hem kenarlar hem de derinlik olarak çıkartılmasıdır. Bir lezyonun kenarlarının nereye kadar uzandığı gözle görülebilir. Ancak gerçekte daha derinlerde lezyon gözle görünen kısımların ötesine de ilerlemiş olabilir. Bu nedenle her lezyon güvenli cerrahi sınır denilen bir mesafeden çıkartılmalıdır.
Güvenli cerrahi sınır nedir?
İyi huylu deri tümörleri çok kez görünen kenarlarının en fazla 1 mm kadar ötesine uzanır. Bu nedenle iyi huylu olduğunu düşündüğümüz bir nevüsü (beni) görünen kenarlarından 1 mm sağlam deri bırakarak çıkartmak yeterlidir. Ancak kötü huylu olan deri tümörlerinde cerrahi sınır yani çıkartılması gereken sağlam deri ve derialtı dokusu tümörün cinsine göre değişir. Orta derecede kötü huylu olanlarda bu sınır 0.5 cm olabileceği gibi ileri derecede kötü huylu olan tümörlerde bu sınır 5 cm ye kadar çıkabilir. Plastik Cerrahlar tanısı şüpheli olan tümörlerde bir sorun ile karşılaşırlar. Bir tümörü 2 mm sağlam deri ile çıkarmak ve 5 cm sağlam deri ile çıkarmak arasında çok önemli fark vardır. Eğer ne olduğu belli olmayan tümör 1cm veya daha küçük çaplı ise tamamı en az 2 mm cerrahi sınır ile çıkartılır ve patolojiye gönderilir. Raporda lezyon iyi huylu çıkarsa ilave bir tedavi yapmaya gerek yoktur. Rapora lezyon kötü huylu gelmiş ise şuna dikkat edilir:
Cerrahi sınırlar temiz ise geride görünen bir tümör kalmamış demektir. Tümörün cinsine bakılır orta derecede kötü huylu tümörlerde tedavi yeterli sayılır ve ameliyat bölgesi herhangi tekrarlama için aralıklı olarak izlenir. Tekrarlama olursa yeniden ameliyat edilir. Tümör raporu ileri derecede kötü huylu tümör gelirse geride herhangi bir şey kalmamış gibi görünse de 2 mm cerrahi sınır yetersizdir ve ayni bölgeye beklemeksizin daha geniş ameliyat ve ilave tedaviler yapılır.
Cerrahi sınırlarda tümör mevcut ise ameliyat kesinlikle yetersiz yapılmıştır ve hemen daha uygun bir cerrahi tedavi yapılır.Çapı geniş olan şüpheli deri lezyonlarında cerrahi tedavi
Şüpheli lezyon iyi veya kötü huylu olup olmadığı bilinmeyen lezyondur. Eğer iyi huylu olduğu bilinirse cerrahi işlem yapılması şart değildir. Buna karşılık kötü huylu ise etrafında bir miktar sağlam deri ile birlikte çıkartılacaktır. Zaten geniş olan lezyon çok daha geniş olarak çıkartılacağından ortaya çıkacak olan yaranın (defektin) çapı da büyük olacak ve kapatmak için ilave işlemler yapılması gerekecektir. Bu durumda şüpheli lezyondan biyopsi(ler) alınır. Biyopsi bir lezyondan kapatmak için ilave işlem yapılmasına gerek kalmayacak kadar küçük parça(lar) almak demektir. Çok kez bu parçalar muayenehane şartlarında lokal anestezi ile alınır ve hemen patolojiye yollanır. Gelecek patoloji raporuna göre uygun tedavi planlanır ve daha sonra yapılır.
Deri lezyonu alındıktan sonra ortaya çıkan yaranın kapatılması
Derinin bir kısmı kesilip çıkartıldığında ortaya çıkan boşluk değişik yöntemler ile kapatılır.
Primer kapatma
Derinin bir esnekliği vardır. Bu nedenle birçok bölgede 1 cm çapa kadar olan deri eksiklikleri kenarlardaki sağlam deri ortaya çekilerek uç uca dikilir ve açıklık ortadan kalkar. Derinin bulunduğu bölgeye göre açıklığı 3 cm veya daha geniş çapa ulaşan deri açıklıkları primer olarak yani uç uca dikilerek kapatılabilirler.
Deri grefti ile kapatma
Çıkartılan tümörden sonra ortaya çıkan açıklık geniş ise deri kenarları ortada birleştirilemez. Bu durumda açıklık başka bir bölgeden alınan deri yaması (grefti) ile kapatılır.
Deri flepleri ile kapatma
Deri lezyonu çıkatıldıktan sonra açığa çıkan yara yüzeyinde önemli yapılar var ise (damar; sinir; kemik; kıkırdak) bunların üzerinin sağlam ve kalın bir deri tabakası ile örtülmesi gerekir. Bu durumda deri flepleri kullanılır.
Sonuç
Deri lezyonları estetik veya sağlık nedeni ile çıkartılabilir. Her lezyon çıkartıldıktan sonra patolojiye gönderilmeli ve lezyonun ne olduğu ile cerrahi sınırların temiz olup olmadığı öğrenilmelidir.