Özgül Kusma Fobisi (Emetofobi)
Özgül kusma fobisi veya emetofobi olarak da bilinir. Orantısız bir kusma korkusu veya diğer insanların kusması ile karakterize edilen bir durumdur. Genellikle kontrolünü kaybetme; çok hasta olma veya başkalarının onları itici bulacağı aşağılayıcı bir duyguyla ilişkilidir (Hunter ve Anthony; 2009). Emetofobi; Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabının güncel baskısına göre spesifik fobi kategorisine (Diğer Tip) aittir. DSM-5 e göre; spesifik fobiler genellikle erken çocukluk döneminde gelişirler ve eğer yetişkinlikte aynı şekilde seyretmeye devam ederse; havale etme olasılıkları düşüktür (Amerikan Psikiyatri Birliği; 2013).
Emetofobinin ortaya çıkması; kişinin hayatı üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Sonuç olarak; emetofobiklerin kusma riskini artırabileceğine inandıkları çok çeşitli durumlardan veya faaliyetlerden kaçınma eğilimi vardır. Örneğin; mağazalar; tekneler; hava uçakları; konserler ve hastaneler gibi mide bulantısı veya kusma durumunda hızlı bir şekilde kaçamayacaklarından korktukları kalabalık yerlerden kaçınabilirler. Ek olarak; tatile çıkamayabilir; toplu taşıma araçlarıyla seyahat edemeyebilirler; ancak kaçınma davranışı; hasta olabilecek (ve bu nedenle bulaşıcı olarak kabul edilen) veya kusma riski taşıyan yetişkinlerden ya da çocuklardan kaçınmakla da ilgili olabilir (örneğin sarhoş insanlar) (Veale ve Lambrou; 2006).
Boschen (2007) özgül fobiye kusma ibaresi ekleyerek belirtileri için aşağıdaki uyarlamayı önermiştir:
1. Kusmuk veya birisinin kusma durumunun mevcut olduğu veya kendisinin kusma olasılığın ihtimal dâhilinde olduğunu düşündüğü durumlara karşı kişinin aşırı; anlamsız ve sürekli bir korku duyması;
2. Hemen her zaman kusma ile ilişkili uyaranla karşılaşma durumuna bağlı olarak oluşan; ani başlayan ve panik atağa benzer bir tablo oluşturan yoğun kaygı halinin varlığı;
3. Kişinin bu kusma korkusunun aşırı ve anlamsız olduğunun farkında olması;
4. Kusma ile ilişkili durumlardan kaçınma ya da kaçınmanın mümkün olmadığı zorunlu durumlarda buna ancak şiddetli kaygı ile katlanma halinin olması;
5. Kusma ile ilişkilendirilen durumlardan kaçınma davranışı yüzünden ya da yüzleşmenin zorunlu olduğu durumlarda ortaya çıkan sıkıntı nedeni ile kişinin günlük işlerini sürdürmesinin güçleşmesi; sosyal ve mesleki işlevselliğinin bozulması.
Emetofobinin yaşam boyu yaygınlığı hakkında sınırlı bilimsel veriler vardır ve çoğu çalışma yetişkin nüfusa odaklanmaktadır (Keyes ve ark.; 2018). Semptom başlangıcı ergenlik sırasında meydana gelme eğilimindedir (Van ve ark.; 2012). Ancak; bu çalışmalar; emetofobi ile ilgili literatür sistematik olarak gözden geçirildiğinde; emetofobi deneyimi olan birçok kişinin olumsuz eğitim ve mesleki etkiler de dahil olmak üzere yaşam kalitesini düşürdüğünü doğrulamaktadır (%9 u sınıfta kalma; %20 si işten sık sık ayrıldığını bildirmiştir). Fobiye bağlı bozuklukların deneyimlerinde cinsiyet farklılıkları da bildirilmiştir. Kadınların fobiyle ilişkili bozukluklar yaşama olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır. Bu nedenle; özgül kusma belirtisinde olduğu gibi; öznel olarak kontrol edilemeyen acil kusma tehlikesi hissi veren bir fobi bozukluğuna karşı kadınlar daha duyarlı olurlar (Amerikan Psikiyatri Birliği; 2013).
Bu fobinin etiyolojik doğası kesin olarak henüz belirlenemedi. Bazı bireyler; çocukluk döneminde tıbbi bir hastalığa ve/veya kusmayla ilgili olumsuz bir deneyime sahip olmak gibi spesifik fobiyi tetikleyen koşullandırma olaylarını tanımlayabilmelerine rağmen (Boschen; 2007); genetik yatkınlıklar ve ailesel psikiyatrik öykü de bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir (Lipsitz ve ark.; 2001). Bununla birlikte; emetofobinin; kaygı bozukluklarının iddia edilen etiyolojik teorilerinden (Mineka ve Zinbarg; 2006) yola çıkarak ve bu spesifik fobinin gelişimindeki bireyler arası özellikleri yansıtan faktörlerin karmaşık bir birleşiminin ürünü olması da muhtemeldir.
Emetofobi; diğer kaygı bozuklukları ile klinik özelliklerde önemli bir örtüşme sergiler (Paulus ve Norton; 2015). Bu aynı zamanda yüksek komorbidite oranları ve kaygıya karşı genel savunmasızlıkla da gösterilmiştir (Boschen; 2007). Özellikle; bireylerde emetofobi sıklıkla eşzamanlı tanılarla ortaya çıkar: obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve sosyal kaygı (Veale ve ark.; 2015). Diğer kaygı bozuklukları ile tutarlı olarak; belirgin kusma korkusu aşırı endişe ve kapsamlı kaçınma ile karşılanmaktadır. Bireyler; potansiyel tehditler hakkında düşünmek ve kusmanın getireceği sonuçlardan endişelenmek için aşırı miktarda zaman harcayabilirler (Boschen; 2007). Sonuç olarak; genellikle kusmukla temas etmesine ve/veya kusmaya neden olmasına neden olabilecek bazı yiyeceklerden; aktivitelerden ve/veya durumlardan kaçınma söz konusu olup (Höller ve ark.; 2013); kısıtlı bir yaşam tarzı ile sonuçlanır.
Müdahale edilmezse; emetofobinin devam etmesi muhtemeldir. Emetofobinin nasıl tedavi edilmesi gerektiğine dair bilgi; kısmen birkaç sebepten dolayı sınırlıdır. Sebeplerden biri de bu durum için tedavi stratejilerinin (göreceli) etkinliği konusunda kontrollü bir çalışmanın olmamasıdır (Jongh; 2012). Aslında; bu fobi ile ilgili literatürde yayınlanmış sadece birkaç vaka vardır. Kullanılan müdahalelerden bildirilenler arasında hipnoterapinin (Ritow; 1979) (kombinasyonlarının) kullanımı; bulantı veya kusmanın uyarılması da dahil olmak üzere bilişsel davranış terapisi; karşı koşullandırma kullanımı; iç duyum maruz kalma yer almaktadır. Gerçek yaşamda maruz bırakma; kusmanın geçmişteki tiksindirici deneyimlerinin tanımı; davranış deneyleri; güvenlik arayışının düşmesi kusmuk kokusunu kullanarak kusmanın davranışlar üzerindeki etkisi üzerinde rol oynamaktadır. (Veale ve ark.; 2015).
Bilişsel Davranışçı Terapi
Çoğu vaka raporunda; yetişkinler veya emetofobiye sahip çocuklara; maruz kalmayı içeren çeşitli bilişsel davranış terapi biçimleriyle müdahele edilir. Kusmaya tekrar tekrar maruz kalma ile ilgili potansiyel pratik problemler vardır ve bu nedenle vaka raporlarının çoğu; kusma ipuçlarına çeşitli dereceli maruz kalma biçimlerini içermektedir (Lesage ve Lamontagne; 1985). Bu başkalarının kusma videosuna maruz kalma ile desteklenmiş ve (Phillips; 1985); iç duyum ipuçlarına maruz kalma eklenmiştir (örn. bulantı hissi yaratmak) (Hunter ve Antony; 2009). Bilişsel terapi ve maruz kalmayı içeren davranış deneyleri eklemek (Kobori; 2011); Bilişsel davranışçı terapiyi grup biçiminde pozlamayla sunma (Ahlen ve ark.; 2014); bilişsel ekleme maruz kalmaya yönelik yeniden yapılanma; ebeveyn eğitimi (Graziano ve ark.; 2010); maruz kalmaya bir beslenme programı ekleme (Williams ve ark.; 2011); maruz kalmaya hipnoterapi (Wijesinghe; 1974) ve son olarak maruziyete sistemik davranış terapisi ekleme şeklinde müdahale süreçleri bulunmaktadır (O Connor; 1983).
Kaynakça
Ahlen; J.; Edberg; E.; Schiena; M. D. ve Bergström; J. (2014). Cognitive behavioural group therapy for emetophobia: An open study in a psychiatric setting. Clinical Psychologist; 19(2); 96-104. https://doi.org/10.1111/cp.12040
American Psychiatric Association. (2013). Specific phobia. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington;DC: American Psychiatric Publishing; 197-202.
Boschen; M. J. (2007). Reconceptualizing emetophobia: A cognitive-behavioral formulation and research agenda. Journal of Anxiety Disorders; 21(3); 407-419. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2006.06.007
Graziano; P. A.; Callueng; C. M. ve Geffken; G. R. (2010). Cognitive-behavioral treatment of an 11-year-old male presenting with emetophobia: A case study. Clinical Case Study 18(1); 411-425. https://doi.org/10.1177/1534650118808600
Hunter; P. V. ve Antony; M. M. (2009). Cognitive-behavioral treatment of emetophobia: The role of interoceptive exposure. Cognitive and Behaviour Practice; 16(1); 84-91. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2008.08.002
Höller; Y.; Van; Overveld M.; Jutglar; H. ve Trinka; E. (2013). Nausea in specific phobia of vomiting. Behavioral Science 3(3); 445–458. https://doi.org/10.3390/bs3030445
Jongh; A. D. (2012). Treatment of a woman with emetophobia: A trauma focused approach. Mental Ilness Journal; 4(3); 10-14. https://doi.org/10.4081/mi.2012.e3
Keyes; A.; Gilpin; H. R. ve Veale; D. (2018). Phenomenology; epidemiology; co-morbidity and treatment of a specific phobia of vomiting: A systematic review of an understudied disorder. Clinical Psychology Review; 60; 15–31. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2017.12.002
Kobori; O. (2011). Cognitive therapy for vomit phobia: A case report. Asia Pacific Journal of Counselling and Psychotherapy; 2(2); 171-178. http://dx.doi.org/10.1080/21507686.2010.524237
Lesage; A. ve Lamontagne; Y. (1985). Paradoxical intention and exposure in vivo in the treatment of psychogenic nausea: Report of two cases. Behavioural Psychotherapy; 13(1); 69–75. https://doi.org/10.1017/S0141347300009344
Lipsitz; J. D.; Fyer; A. J.; Paterniti; A. ve Klein; D. F. (2001) Emetophobia: preliminary results of an internet survey. Depression and Anxiety; 14(2); 149–152. https://doi.org/10.1002/da.1058
Mineka; S. ve Zinbarg; R. (2006). A contemporary learning theory perspective on the etiology of anxiety disorders: It’s not what you thought it was. American Psychologist; 61(1); 10-26. https://doi.org/10.1037/0003-066X.61.1.10
O Connor; J. J. (1983). Why can’t I get hives: Brief strategic therapy with an obsessional child.Family Process; 22(2); 201-209. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1983.00201.x
Paulus; D. J. ve Norton; P. J. (2015). Purging anxiety: a case study of transdignostic cognitive behavour theraphy for a complex fear of vomiting (emetophobia). Cognitive Behaviour Practice 18(1); 230–238. https://doi.org/10.1177/1534650118808600
Phillips; H. C. (1985). Return of fear in the treatment of a fear of vomiting. Behaviour Research and Therapy; 23(1); 45-52. https://doi.org/10.1016/0005-7967(85)90141-X
Ritow; J. K. (1979). Brief treatment of a vomiting phobia. American Journal of Clinical Hypnosis; 21(4); 293-296. https://doi.org/10.1080/00029157.1979.10403986
Van H.; Wiljo; J. P. J. ve Bouman; T. K. (2012). Clinical features; prevalence and psychiatric complaints in subjects with fear of vomiting. Clinical Psychology Psychotherapy; 19(6); 531–539. https://doi.org/10.1002/cpp.761
Veale; D.; Hennig; C. ve Gledhill; L. (2015). Is a specific phobia of vomiting part of the obsessive compulsive and related disorders? Journal of Obsessive Compulsive Related Disorder. 7; 1-6. https://doi.org/10.1016/j.jocrd.2015.08.002
Veale; D. ve Lambrou; C. (2006). The psychopathology of vomit phobia. Behavioral and Cognitive Psychoteraphy 34(2) ;139-150. https://doi.org/10.1017/S1352465805002754
Wijesinghe; B. (1974). A vomiting phobia overcome by one session of flooding with hypnosis. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry; 5(2); 169–170. http://dx.doi.org/10.1016/0005-7916(74)90107
Williams; K. E.; Field; D. G.; Riegel; K. ve Paul; C. (2011). Brief; intensive behavioral treatment of food refusal secondary to emetophobia. Clinical Case Study; 10(4); 304–311. https://doi.org/10.1177/1534650111417144
Emetofobinin ortaya çıkması; kişinin hayatı üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Sonuç olarak; emetofobiklerin kusma riskini artırabileceğine inandıkları çok çeşitli durumlardan veya faaliyetlerden kaçınma eğilimi vardır. Örneğin; mağazalar; tekneler; hava uçakları; konserler ve hastaneler gibi mide bulantısı veya kusma durumunda hızlı bir şekilde kaçamayacaklarından korktukları kalabalık yerlerden kaçınabilirler. Ek olarak; tatile çıkamayabilir; toplu taşıma araçlarıyla seyahat edemeyebilirler; ancak kaçınma davranışı; hasta olabilecek (ve bu nedenle bulaşıcı olarak kabul edilen) veya kusma riski taşıyan yetişkinlerden ya da çocuklardan kaçınmakla da ilgili olabilir (örneğin sarhoş insanlar) (Veale ve Lambrou; 2006).
Boschen (2007) özgül fobiye kusma ibaresi ekleyerek belirtileri için aşağıdaki uyarlamayı önermiştir:
1. Kusmuk veya birisinin kusma durumunun mevcut olduğu veya kendisinin kusma olasılığın ihtimal dâhilinde olduğunu düşündüğü durumlara karşı kişinin aşırı; anlamsız ve sürekli bir korku duyması;
2. Hemen her zaman kusma ile ilişkili uyaranla karşılaşma durumuna bağlı olarak oluşan; ani başlayan ve panik atağa benzer bir tablo oluşturan yoğun kaygı halinin varlığı;
3. Kişinin bu kusma korkusunun aşırı ve anlamsız olduğunun farkında olması;
4. Kusma ile ilişkili durumlardan kaçınma ya da kaçınmanın mümkün olmadığı zorunlu durumlarda buna ancak şiddetli kaygı ile katlanma halinin olması;
5. Kusma ile ilişkilendirilen durumlardan kaçınma davranışı yüzünden ya da yüzleşmenin zorunlu olduğu durumlarda ortaya çıkan sıkıntı nedeni ile kişinin günlük işlerini sürdürmesinin güçleşmesi; sosyal ve mesleki işlevselliğinin bozulması.
Emetofobinin yaşam boyu yaygınlığı hakkında sınırlı bilimsel veriler vardır ve çoğu çalışma yetişkin nüfusa odaklanmaktadır (Keyes ve ark.; 2018). Semptom başlangıcı ergenlik sırasında meydana gelme eğilimindedir (Van ve ark.; 2012). Ancak; bu çalışmalar; emetofobi ile ilgili literatür sistematik olarak gözden geçirildiğinde; emetofobi deneyimi olan birçok kişinin olumsuz eğitim ve mesleki etkiler de dahil olmak üzere yaşam kalitesini düşürdüğünü doğrulamaktadır (%9 u sınıfta kalma; %20 si işten sık sık ayrıldığını bildirmiştir). Fobiye bağlı bozuklukların deneyimlerinde cinsiyet farklılıkları da bildirilmiştir. Kadınların fobiyle ilişkili bozukluklar yaşama olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır. Bu nedenle; özgül kusma belirtisinde olduğu gibi; öznel olarak kontrol edilemeyen acil kusma tehlikesi hissi veren bir fobi bozukluğuna karşı kadınlar daha duyarlı olurlar (Amerikan Psikiyatri Birliği; 2013).
Bu fobinin etiyolojik doğası kesin olarak henüz belirlenemedi. Bazı bireyler; çocukluk döneminde tıbbi bir hastalığa ve/veya kusmayla ilgili olumsuz bir deneyime sahip olmak gibi spesifik fobiyi tetikleyen koşullandırma olaylarını tanımlayabilmelerine rağmen (Boschen; 2007); genetik yatkınlıklar ve ailesel psikiyatrik öykü de bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir (Lipsitz ve ark.; 2001). Bununla birlikte; emetofobinin; kaygı bozukluklarının iddia edilen etiyolojik teorilerinden (Mineka ve Zinbarg; 2006) yola çıkarak ve bu spesifik fobinin gelişimindeki bireyler arası özellikleri yansıtan faktörlerin karmaşık bir birleşiminin ürünü olması da muhtemeldir.
Emetofobi; diğer kaygı bozuklukları ile klinik özelliklerde önemli bir örtüşme sergiler (Paulus ve Norton; 2015). Bu aynı zamanda yüksek komorbidite oranları ve kaygıya karşı genel savunmasızlıkla da gösterilmiştir (Boschen; 2007). Özellikle; bireylerde emetofobi sıklıkla eşzamanlı tanılarla ortaya çıkar: obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve sosyal kaygı (Veale ve ark.; 2015). Diğer kaygı bozuklukları ile tutarlı olarak; belirgin kusma korkusu aşırı endişe ve kapsamlı kaçınma ile karşılanmaktadır. Bireyler; potansiyel tehditler hakkında düşünmek ve kusmanın getireceği sonuçlardan endişelenmek için aşırı miktarda zaman harcayabilirler (Boschen; 2007). Sonuç olarak; genellikle kusmukla temas etmesine ve/veya kusmaya neden olmasına neden olabilecek bazı yiyeceklerden; aktivitelerden ve/veya durumlardan kaçınma söz konusu olup (Höller ve ark.; 2013); kısıtlı bir yaşam tarzı ile sonuçlanır.
Müdahale edilmezse; emetofobinin devam etmesi muhtemeldir. Emetofobinin nasıl tedavi edilmesi gerektiğine dair bilgi; kısmen birkaç sebepten dolayı sınırlıdır. Sebeplerden biri de bu durum için tedavi stratejilerinin (göreceli) etkinliği konusunda kontrollü bir çalışmanın olmamasıdır (Jongh; 2012). Aslında; bu fobi ile ilgili literatürde yayınlanmış sadece birkaç vaka vardır. Kullanılan müdahalelerden bildirilenler arasında hipnoterapinin (Ritow; 1979) (kombinasyonlarının) kullanımı; bulantı veya kusmanın uyarılması da dahil olmak üzere bilişsel davranış terapisi; karşı koşullandırma kullanımı; iç duyum maruz kalma yer almaktadır. Gerçek yaşamda maruz bırakma; kusmanın geçmişteki tiksindirici deneyimlerinin tanımı; davranış deneyleri; güvenlik arayışının düşmesi kusmuk kokusunu kullanarak kusmanın davranışlar üzerindeki etkisi üzerinde rol oynamaktadır. (Veale ve ark.; 2015).
Bilişsel Davranışçı Terapi
Çoğu vaka raporunda; yetişkinler veya emetofobiye sahip çocuklara; maruz kalmayı içeren çeşitli bilişsel davranış terapi biçimleriyle müdahele edilir. Kusmaya tekrar tekrar maruz kalma ile ilgili potansiyel pratik problemler vardır ve bu nedenle vaka raporlarının çoğu; kusma ipuçlarına çeşitli dereceli maruz kalma biçimlerini içermektedir (Lesage ve Lamontagne; 1985). Bu başkalarının kusma videosuna maruz kalma ile desteklenmiş ve (Phillips; 1985); iç duyum ipuçlarına maruz kalma eklenmiştir (örn. bulantı hissi yaratmak) (Hunter ve Antony; 2009). Bilişsel terapi ve maruz kalmayı içeren davranış deneyleri eklemek (Kobori; 2011); Bilişsel davranışçı terapiyi grup biçiminde pozlamayla sunma (Ahlen ve ark.; 2014); bilişsel ekleme maruz kalmaya yönelik yeniden yapılanma; ebeveyn eğitimi (Graziano ve ark.; 2010); maruz kalmaya bir beslenme programı ekleme (Williams ve ark.; 2011); maruz kalmaya hipnoterapi (Wijesinghe; 1974) ve son olarak maruziyete sistemik davranış terapisi ekleme şeklinde müdahale süreçleri bulunmaktadır (O Connor; 1983).
Kaynakça
Ahlen; J.; Edberg; E.; Schiena; M. D. ve Bergström; J. (2014). Cognitive behavioural group therapy for emetophobia: An open study in a psychiatric setting. Clinical Psychologist; 19(2); 96-104. https://doi.org/10.1111/cp.12040
American Psychiatric Association. (2013). Specific phobia. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington;DC: American Psychiatric Publishing; 197-202.
Boschen; M. J. (2007). Reconceptualizing emetophobia: A cognitive-behavioral formulation and research agenda. Journal of Anxiety Disorders; 21(3); 407-419. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2006.06.007
Graziano; P. A.; Callueng; C. M. ve Geffken; G. R. (2010). Cognitive-behavioral treatment of an 11-year-old male presenting with emetophobia: A case study. Clinical Case Study 18(1); 411-425. https://doi.org/10.1177/1534650118808600
Hunter; P. V. ve Antony; M. M. (2009). Cognitive-behavioral treatment of emetophobia: The role of interoceptive exposure. Cognitive and Behaviour Practice; 16(1); 84-91. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2008.08.002
Höller; Y.; Van; Overveld M.; Jutglar; H. ve Trinka; E. (2013). Nausea in specific phobia of vomiting. Behavioral Science 3(3); 445–458. https://doi.org/10.3390/bs3030445
Jongh; A. D. (2012). Treatment of a woman with emetophobia: A trauma focused approach. Mental Ilness Journal; 4(3); 10-14. https://doi.org/10.4081/mi.2012.e3
Keyes; A.; Gilpin; H. R. ve Veale; D. (2018). Phenomenology; epidemiology; co-morbidity and treatment of a specific phobia of vomiting: A systematic review of an understudied disorder. Clinical Psychology Review; 60; 15–31. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2017.12.002
Kobori; O. (2011). Cognitive therapy for vomit phobia: A case report. Asia Pacific Journal of Counselling and Psychotherapy; 2(2); 171-178. http://dx.doi.org/10.1080/21507686.2010.524237
Lesage; A. ve Lamontagne; Y. (1985). Paradoxical intention and exposure in vivo in the treatment of psychogenic nausea: Report of two cases. Behavioural Psychotherapy; 13(1); 69–75. https://doi.org/10.1017/S0141347300009344
Lipsitz; J. D.; Fyer; A. J.; Paterniti; A. ve Klein; D. F. (2001) Emetophobia: preliminary results of an internet survey. Depression and Anxiety; 14(2); 149–152. https://doi.org/10.1002/da.1058
Mineka; S. ve Zinbarg; R. (2006). A contemporary learning theory perspective on the etiology of anxiety disorders: It’s not what you thought it was. American Psychologist; 61(1); 10-26. https://doi.org/10.1037/0003-066X.61.1.10
O Connor; J. J. (1983). Why can’t I get hives: Brief strategic therapy with an obsessional child.Family Process; 22(2); 201-209. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1983.00201.x
Paulus; D. J. ve Norton; P. J. (2015). Purging anxiety: a case study of transdignostic cognitive behavour theraphy for a complex fear of vomiting (emetophobia). Cognitive Behaviour Practice 18(1); 230–238. https://doi.org/10.1177/1534650118808600
Phillips; H. C. (1985). Return of fear in the treatment of a fear of vomiting. Behaviour Research and Therapy; 23(1); 45-52. https://doi.org/10.1016/0005-7967(85)90141-X
Ritow; J. K. (1979). Brief treatment of a vomiting phobia. American Journal of Clinical Hypnosis; 21(4); 293-296. https://doi.org/10.1080/00029157.1979.10403986
Van H.; Wiljo; J. P. J. ve Bouman; T. K. (2012). Clinical features; prevalence and psychiatric complaints in subjects with fear of vomiting. Clinical Psychology Psychotherapy; 19(6); 531–539. https://doi.org/10.1002/cpp.761
Veale; D.; Hennig; C. ve Gledhill; L. (2015). Is a specific phobia of vomiting part of the obsessive compulsive and related disorders? Journal of Obsessive Compulsive Related Disorder. 7; 1-6. https://doi.org/10.1016/j.jocrd.2015.08.002
Veale; D. ve Lambrou; C. (2006). The psychopathology of vomit phobia. Behavioral and Cognitive Psychoteraphy 34(2) ;139-150. https://doi.org/10.1017/S1352465805002754
Wijesinghe; B. (1974). A vomiting phobia overcome by one session of flooding with hypnosis. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry; 5(2); 169–170. http://dx.doi.org/10.1016/0005-7916(74)90107
Williams; K. E.; Field; D. G.; Riegel; K. ve Paul; C. (2011). Brief; intensive behavioral treatment of food refusal secondary to emetophobia. Clinical Case Study; 10(4); 304–311. https://doi.org/10.1177/1534650111417144