Evlilik insan doğası için en sağlıklı yaşam biçimidir.İnsanlar kadıınıyla erkeğiyle bir yaştan sonra bu ihtiyacı hisseder ve evliliğe yönelir.Ancak evlilik kendi içerisinde çok fazla dinamiğin belirleyici olduğu bir yaşam biçimidir.Doğru;bilinçli ve sağlıklı koşullarda kurulmalıdır.Bu nedenle tüm gençlerin evliliğin ne olduğu;nasıl kurulması ve yürütülmesi gerektiğiyle ilgili bilinçli olmaları oldukça önemlidir.Evlilik yaşamının kapsamının oluşturan donanımlara EVLİLİK BİLİNCİ dioruz.Evlilik bilincine evlilik yaşamına girecek herkesin evlilik öncesinde sahip olması gereklidir.
Evliliği; "evlilik yetkinliğine ulaşmış bir kadın ve erkeğin karşılıklılık ve gönüllülük esasıyla kurup yine karşılık ve gönüllülük esasıyla yürüttükleri çok yönlü bir yaşam ortaklığı" olarak tanımlıyoruz.Burada kadın ve erkeğin evlilik yetkinliği veya olgunluğuna ulaşmış olmaları evliliğe hazırlığın olmazsa olmaz birinci koşuludur.Evlilik ilişkisinin kurulma aşamasında karşılıklılık ve gönüllülük içermesi bu ilişkinin yine olmazsa olmaz ikinci koşuludur.Çünkü evlilik ilişkisinde zorakilik olmaz;olsa da o evlilikten kimseye hayır gelmez.Evlilik yaşamı kurulduktan sonra da karşılıklılık ve gönüllülük gerekmektedir.Çünkü evlilik ilişkisi karşılıklı hoşnutluk üüzerinden yürütülür ve taraflardan birisinin hoşnutsuzluğu mutsuzluk ve bu ilişkinin bitmesi sebebidir.Evlilik ilişkisinde çok yönlü bir tamamlayıcı iş birliği vardır.Çift birbirine birçok konuda tamamlayıcı olmalıdır.Buradan da bu ilişkinin tek yönlü bir yaşam biçimi olmadığı;birbirini gözetmek gerektiği ve paylaşım odaklı olduğu sonucu çıkarılmalıdır.
Türkiye de sistemli bir toplum;bilince oturmuş yaşamlar ve rayına oturmuş disiplinler tam oluşmamıştır.Bu çok şeyi olumsuz etkilediği gibi evliliklere de pek çok olumsuz yansımaya sebep olmaktadır.Karşılaştığımız vakalarda evlililik olgunluğundaki yetersizlik ve evlilik bilincine ulaşmamışlık yanısıra abartılı benlik nedeniyle biz olmaya akamama sıkça karşılaştığımız bir sorundur.Bir şeyi gerçekleştirmeden önce ne olduğu;nasıl yapılacağı ve nasıl yürütüleceği bilinmeli ve buna göre hazırlanılmaldır.Bu nedenle evlilik gibi ciddi bir kurumun kuru evlilik hevesiyle kurulmaması fevkaladde önemlidir.
Evlilik içerisinde duygusal;cinsel;işlevsel bir çok paylaşımın yer aldığı;kapsamlı ve farkındalık gerektiren bir yaşam biçimidir.Sevgi;saygı;güven ilişkisi gerektirir.
Evliliğe doğru ilerlerken sevginin önemli olduğu bir gerçek ama bu kimi; niçin ve hangi özelliklerinden dolayı sevdiğinizi bilmeyi gerektiren DAYANAKLI SEVGİ olmalıdır.Saygı evlilik kurulduktan ve yaşanmaya başlandıktan sonra sevginin de önüne geçen ve ilişkiyi karşısındakini tırmalayıcı hale getirmeyi önleyen önemli bir evlilik gerekliliğidir.Eşin benliğine önem vermeyi;onu yok saymamayı;dikkate almayı ve hassasiyetlerini gözetmeyi gerektirir.Güven ilişkisi ise evliliğin adeta çatısıdır.Dürüstlük;empati;tutarlılık ve sadakat gerektirir.Sevgi ve saygının önünde bir evlilik gereğidir.Çünkü güvenin olmadığı yerde sevgi de saygı da yaşayamaz.Bunları evliliğin mutlak temeli olarak görmek gerekir ve olmadığında evliliğin evlilik olmaktan çıkacağı dikkate alınmalıdır.
Evlilik yaşamında cinsellik;çift arasındaki cinsel uyum ve cinselliğin doyurucu paylaşımı oldukça önemlidir.Ama öncesinde kadın ve erkek bireylerin sağlıklı bir cinsel kimlik oturtmuş;yeterli cinsel bilince sahip olmuş;karşı cinsin vücudu ve cinsel yönlü beklentilerini doğru algılamış olması önemlidir.Bu bilince evlilik yaşamında bir de eşlerin birbirini doğru gözetmesi eklenirse sağlıklı bir cinsel paylaşım ortaya çıkar.Bu evliliğe lokomotif olacak kadar da önemli bir konudur.
Çok sorunla karşılaştığımız köken ailelerle ilişkiler konusu biraz da gençlerin evlilikle birlikte ailevi aidiyetin değiştiğini bilmemeleri;önceliklerin değiştiğinin farkında olmamaları sebebiyledir.İçinde doğlulup büyünen;anne;baba ve kardeşlerden oluşan çekirdek aile evlilikle birlikte köken aile durumuna geriler ve eşle beraber kurulan yeni aile insanların çekirdek ailesi olur.Buna üremeyle beraber müşterek çocuklar da eklenir.Kimse için eşi ve çocuklarından önde bir önceik yoktur ve olmamalıdır.Ama biraz yetiştirme tarzından;biraz ebeveyn tutumlarından;biraz da duygusal hassasiyetlerden dolayı çekirdek ailesiyle köken ailesi arasında önceleme hataları ve bocalamalar yaşayan insanlar olabilmektedir.Üstelik eş tarafından yeterince öncelenmediğ duygusuna kapılmak evliliklerde bir çok sorunsal yansımaya yol açar.Bu nedenle evlilik ilişkisinde DOĞRU ÖNCELEME yaşamsal öneme sahiptir.
Evlilik ilişkisi paylaşım odaklı bir ilişkidir.Mutlaka SAĞLIKLI İLETİŞİM gerektirir.Burada cevaplamak için değil anlamak için dinleme;söz kesmeme;sohbet edebilirlik;öfke kontrolü;nezaket çok büyük öneme sahiptir.Çift gerekli konuları ustruplu bir şekilde konuşabilmeli;seviyeli bir şekilde tartışabilmeli ama sonucunda da mutlaka bir karara vardırabilmelidir.Bildiğinde inat ve ısrar etmek;ban yaptım olducu davranmak;konuşmaktan kaçınmak ve hakaretamiz ifadeler kullanmak evliliğin içinde hiç olmaması gereken şeylerdir.
Evlilik yaşamı biz olma merkezli bir yaşamdır.Eşler bireysel alanlarında kendisi olarak davranmalı ama evliliğin paylaşım alanına girildiğinde "BİZ OLMA" esas alınmalıdır.Bunun sağlanması için ise birbirini yeterli gözetmek gereklidir.Hiç bir insan birbiriyle mota mot uyumlu veya aynı değildir.Benzeştiği gibi ayrıştığı noktaların da olacağı muhakkaktır.Burada önemli olan "UYUM SAĞLAYICI ESNEKLİK"tir.Herkes olduğu yerde kalır ve bütünleşme istekli birbirine doğru bir akış olmaz;ahenk sağlayacak bir esneklik gösterilmezse o ilişkiden bir uyum çıkarabilmek zor olacaktır.Farklılıklar vardır ve olacaktır ama onlar uyum sağlayıcı esneklik bilinci ve olgunluğuyla kolaylıkla bertaraf edilebilir.
Hiç bir insan hatasız değildir.Her insan hata yapma potansiyeline sahiptir.Hiç kimse de mükemmel değildir.Bu nedenle evlilik yaşamında TOLERANS önemli bir ihtiyaçtır.Herkes birbirinin hatasına takılır ve oradan bir türlü çıkamaz;geçmişte kalmış konuları da ikide bir gündeme getirir;yüze vurursa o birlikteliğin huzur getirmesi düşünülemez.Bu nedenle kadınıyla erkeğiyle çiftlerin eşine insan üstü anlam yüklememesi;hata yapabileceğini öngörmesi ve büyük hatalar olmadıkça yeterli hatırlatmalarla yetinip hoşgörülü olması önemlidir.
Evlilik yaşamı paylaşım odaklı olduğundan eşler arasında ortak paydalar oluşturulması;birlikte keyif alınan noktalar bulunması ve bunların hoş birer paylaşım olarak yaşam akışına doğru serpiştirilmesi faydalıdır.Çünkü hoş paylaşımlar ilişkiyi besleyecek ve güçlendirecektir.Zaten evlilikler yaşamı tüm parametreleriyle paylaşmak üzere kurulmaz mı..?Bunun farkındalığı içinde olunması ve hoş ve sağlıklı paylaşımlar silsilesiyle evliliğin güçlendirilmesi uyum;mutluluk ve huzurun yakalanmasında önemli olacaktır.
Evlilik sorunlarında ağırlık iletişim çatışmaları;sorumsuzluk;cinsel uyumsuzluk;köken aile problemleri odaklı olarak karşımıza gelmektedir.Bunda evlilik bilincinin eksikliği;evlilik olgunluğunun yetersizliği gibi daha evlilik öncesinden evliliğe taşınan sorunlar ağır basmaktadır.Maaalesef Türkiye de ailede ve okulda evliliğin eğitimi yoktur.Gençlerin elinde geleneksel öğretiler dışında bir donanım olmadığı için evlilik olgunluğu oluşturulmuş evlenmek;yeterli evlilik bilincine sahip olmak ve duyguların önüne geçip denklikleri dikkate alarak doğru eş seçmek çok da oturmuş değildir.Ama bu eksiklikler çok fazla soruna;çatışmaya;mutsuzluğa hatta boşanmaya yol açmaktadır.
Türkiye şartlarında en iyi evlilik doğru ve bilinçli kurulması ve doğru yürütülmesi kaydıyla birinci evliliktir.İkinci evliliklerde biraz daha önceki evliliğin yansımaları olabilmekte ve bazı konularda daha fazla tolerans gerekebilmektedir.Evliliğin doğru kurulabilinmesi için ilk şart bireysel anlamda yeterli hazırlılılıktır.Bunun için ise evlilik olgunluğu ve yeterli evlilik bilinci gerekmektedir.Bu da evlilik eğitimiyle mümkündür ama Türkiye de kenarından bile geçilmeyen bir konudur maalesef...Tabiatıyla bir hevesle evlenilmekte;hazırlık ve bilinçteki yetersizlikler evlilik ilişkisine olumsuz yansımakta ve bu sebeple sürekli artan bir boşanma oranı ülkemizde karşımıza çıkmaktaıdr.
Yıllara dayalı bir deneyimle şunu ifade etmeliyim ki evlilik gerekli bir yaşam biçimidir ama yeterli evlilik olgunluğu ve bilinciyle kurulmaldır.Aksi halde evlilikle ciddi sorunlar yaşanması muhtemeldir.Bu nedenle ben deneyimli bir psikolog olarak evlilik terapilerinden "EVLİLİK ÖNCESİ DESTEĞİ"ni daha önemli;gerekli ve değerli buluyorum.Önünde evlilik yaşamı olan;evliliğe dair ilişkisi olan;evliliğe hazırlanan tüm gençlere bu desteği almalarının evlilik yaşamlarının uyum ve mutluluğu açısından oldukça faydalı olacağını hatırlatmak istiyorum.Sevgiyle...