Düşük İyotlu Diyet
DÜŞÜK İYOTLU DİYET
Radyoaktif iyot tedavi öncesi 2-3 haftalık dönemde iyot kısıtlı diyet uygulamak gerekir. İyot kısıtlı diyet; genellikle kısa sürelidir. Diyetin ortalama 2-3 hafta kadar uygulanması istenir. Genellikle radyoaktif iyot testinden 2 hafta önce başlanır ve test süresince devam edilir. Tedaviden sonra 1 ila 3 gün boyunca uygulamaya devam edilmesi istenir.
Bu diyet; iyotsuz bir diyet değil; düşük iyotlu bir diyettir.
Düşük iyotlu diyette; iyot tüketimini günde 50 mikrogramın (mcg) altına düşürmek amaçlanır. Sağlıklı yetişkinler için tavsiye edilen iyot miktarı günlük 150 mcg dır. Bir çay kaşığı iyotlu tuz; 400 mcg den fazla iyot içerir. Birçok insan; normal beslenme düzeninde günde 350 mcg den fazla iyot alır.
Düşük iyotlu diyet düşük sodyumlu bir diyet değildir.
Düşük iyotlu diyette sodyum kısıtlaması yapılmaz. Tuz tüketimine izin vardır ancak sadece iyotsuz tuz kullanımı serbesttir.
DÜŞÜK İYOTLU DİYETTE KAÇINILMASI GEREKEN YİYECEKLER:
Radyoaktif iyot testi veya tedavisinden önce doktorunuzun talimatı ile birlikte (genellikle iki hafta önce) aşağıdaki gıdalardan kaçınılmalıdır. İyot taraması sonrasında da (genellikle 1-3 gün daha) talimat verildiği şekilde devam edilir.
· İyotlu tuz ve deniz tuzu içeren yiyecekler: Bu diyette iyotsuz tuz kullanılabilir. Etikette iyotlu veya deniz tuzu olduğu belirtilen tuzlar kullanılmamalıdır. Deniz tuzundan kaçınmanın nedeni; okyanustan gelen tüm ürünlerin iyot bakımından zengin olma olasılığıdır.
· Deniz ürünleri: Balık; kabuklu deniz ürünleri; deniz yosunu; deniz yosunu tabletleri; yosun (örn. kombu); suşi (örn. nori) vb. dahil olmak üzere denizden gelen herhangi bir besin yasaktır.
· Süt ürünleri (süt; peynir; krema; yoğurt; tereyağı; dondurma; süt kreması tozu; peynir altı suyu; kazein; whey; laktoz; diğer süt ürünleri)
2004 yılında Klinik Endokrinoloji ve Metabolizma Dergisi nde yayınlanan bir araştırma; Boston; Massachusetts bölgesinde 18 süt markasının içerikleri araştırılmıştır. 250 ml sütün 88 ila 168 mikrogram iyot içerdiğini ve ortalama 115 mcg iyot bulundurduğunu bildirmiştir. Bu oran; düşük iyotlu diyette bulunması gereken miktarın (>50 mcg) üzerindedir.
· Kırmızı Boya ( E127) : Kırmızı; turuncu; pembe; mor veya kahverengi işlenmiş gıdalardan; haplardan; kapsüllerden; öksürük şurubundan vb. kaçınmanızı öneririz. Birçok gıda boyası iyot içerdiği için kullanılmamalıdır.
· Yumurta sarısı; bütün yumurtalar veya bütün yumurta içeren yiyecekler
Yumurta akının hiç iyot içermediği kabul edilir.
· Pastane ve Fırın Ürünleri: İyot/iyodat hamur yumuşatıcıları içeren ekmek ürünlerinden kaçınılmalıdır. Bu ürünlerde kullanılan tuz iyotlu olabilir. 2004 yılında Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism dergisinde yayınlanan çalışmada; 20 farklı marka ekmeğin tek dilimindeki iyot içeriğinin 2;2 mikrogram ile 587 mikrogram iyot arasında değiştiği bildirilmiştir. Güvendiğiniz ve iyotsuz olarak satılan ekmekleri tercih edin.
· Soya fasulyesi ve çoğu soya ürünü. Soya sosu; soya sütü; soya peyniri; soya unu ve dokulu soya veya bitkisel proteinden kaçınılmalıdır.
· Patates kabukları(hem beyaz hem de tatlı patates): Patatesin içi iyot bakımından zengin değildir. Patatesin kabuk kısmını kullanmaktan kaçınılmalıdır.
· Çikolata: Çikolata süt içeriği için kullanılmaması gereken bir yiyecektir.
· Organ Etleri: Karaciğer; işkembe; böbrek gibi sakatatlar.
· İyot içeren vitaminler ve gıda takviyeleri
· Konserve; turşu; tuzlu zeytin ve salamura gıdalar; baharatlar
· Hazır ve paketli gıdalar (pastane ürünleri; bisküviler; kraker; cips dahil tüm hazır gıdalar)
· Hazır veya konserve çorba türleri
· Tuzlu veya kavrulmuş kuruyemişler
· Salça ve salça ilaveli yiyecekler
· Restoran ve fast food yiyecekleri; hazır pizza
· Tereyağı; soya yağı; margarin; mayonez
· Salam; sosis; sucuk; pastırma; füme et ve jambon gibi işlenmiş et ürünleri
· Hindi
· Kurubaklagiller
· İyotlu hamurlu unlu mamuller; börek; İyot / iyodür içeren hamur düzenleyiciler; kabartma tozu.
· Koyu yeşil renkli sebzeler (Ispanak; semizotu; karalahana; maydanoz; tere; deniz börülcesi gibi);
· Domates; balkabağı; brokoli; lahana; karnabahar; kereviz
· Yabanmersini
· Vişne; çilek; kiraz; karpuz gibi kırmızı meyveler
· Kurutulmuş besinler
· Dondurulmuş besinler
· Parlak kırmızı renkli hazır gıdalar (iyotlu boya içerebilir) (şekerleme; jelibon gibi)
· Hazır meyve suları; maden suyu; soda; kola; gazoz vb. asitli içecekler
· Poşet çay; hazır kahveler
İyot Kısıtlı Diyette Tüketilmesi Uygun Olan Besinler
· İyotsuz Tuz (sadece üzerinde "iyotsuz" yazılan tuzları kullanılabilirsiniz)
· Tuz eklenmemiş ve işlenmemiş taze et ve doğal tavuk
Düşük iyotlu diyette (organ eti içermeyen) tavuk; sığır; domuz; kuzu ve dana eti gibi günde 5 veya 6 porsiyona kadar taze etler uygundur. Yapılan araştırmalarda 453 gram etin ortalama 77.5 mcg iyot içerdiği belirtilmiştir. 5 porsiyon (150 gram) et 25 mcg iyot içerirken; 6 porsiyon (180 gram) etin 30 mcg iyot içerdiği belirtilmiştir.
Bu yüzden et tüketiminde günde 5-6 porsiyon olan 150-180 gram aşılmamalıdır.
· Yüksek iyot içermeme koşuluyla günde 4 porsiyona kadar tahıl ve tahıl ürünleri (yulaf; irmik; karabuğday; bulgur; basmati pirinç; yumurta içermeyen makarnalar) (her öğünde sadece küçük porsiyonlar şeklinde (örn. bir tabağın dörtte biri alınabilir.)
· Tuzsuz ev yapımı ekmek ( üzerinde "iyotsuz" yazılan tuzla yapılmış ekmeği kullanılabilirsiniz)
· Yumurta beyazı
· Taze meyve ve sebze suları ( yasaklı listedeki meyveler hariç)
· Kabuksuz patates ( beyaz veya tatlı patatesin içi)
· Limon; misket limonu; beyaz sirke
· İyotsuz tuzla yapılmış patlamış mısır
· Kırmızı boya içermeyen tüm meyve suları ve kırmızı meyveler hariç
· Fındık; ceviz
· Şeker; bal; reçel
· Zeytinyağı
· Çay (instant – hazır olmayan)
· Kahve (instant – hazır olmayan)