Kedilerin Paraziter Enfeksiyonları
Kedileri enfekte eden çok sayıda iç ve dış parazit türü vardır. İç parazitler kedinin vücuduna girer ve kedinin iç organlarından birini seçer. Bir iç parazit kalpte; akciğerlerde; karaciğerde; bağırsakta veya midede yaşayabilirken; dış parazit bir kedinin derisine ve saçına çekilir. Paraziter bir enfeksiyon; parazitlerin vücudu ele geçirmesi nedeniyle kedinin kilo vermesine; cilt rahatsızlıklarının oluşmasına; tüylerinin dökülmesine; fiziksel aktiviteye dirençli hale gelmesine; öksürmesine; kan kaybetmesine ve hatta aniden ölmesine neden olabilir. Bazı kediler parazit enfeksiyonu belirtileri göstermez; bu nedenle veteriner değerlendirmesi gereklidir.
Kedilerde parazit enfeksiyonu; kediyi konak olarak kullanan bir veya daha fazla parazit ile karakterize edilir. Parazitler; yaşam döngülerini sürdürmek için bir konakçıya veya başka bir canlı organizmaya ihtiyaç duyan organizmalardır. Bir parazit; bir kedinin vücudunda veya içinde yaşayabilir ve yaşamı tehdit edebilecek çok sayıda sağlık sorununa neden olabilir. Parazitler çevrede yaşar ve ara konakları kalıcı konaklarına ulaşım olarak kullanır. Bir kedi; kontamine su içerek; kontamine yiyecekler yiyerek; enfekte bir hayvanla temas ederek; sivrisinek tarafından ısırılarak; kene tarafından ısırılarak veya dışarı çıktıktan sonra patilerini temizleyerek kendisine bir parazit bulaştırabilir. Diğer parazitler kedinin kürküne takılabilir; kulaklarına girebilir ve hatta deriye veya saç folikülüne girebilir.
Bir kedide parazit enfeksiyonunun belirtileri; istilanın ciddiyetine ve kediyi enfekte eden parazit tipine bağlı olarak çok sayıda olabilir veya olmayabilir. Tenyalar; pireler veya keneler gibi bazı parazitler; kedinin üzerinde veya dışkı maddesinin içinde tespit edilebilecek kadar büyüktür. Diğer paraziter enfeksiyonlar; aşağıdakileri içeren bir kedinin semptomları yoluyla tespit edilebilir:
Normal veya artan gıda alımına rağmen kilo kaybı (anoreksiya)
Alopesi (saç dökülmesi)
Kulakların kaşınması
Kirli kulaklar
Kırmızı; tahriş olmuş cilt
Kaşıntılı; kaşıntılı cilt
Cilt lezyonları
Kusma
İshal
Öksürme
Yavaş kalp atışı
Türler
İç parazit enfeksiyonu
Yuvarlak solucanlar (bağırsak paraziti)
Kancalı kurtlar (bağırsak paraziti)
Tenyalar (bağırsak paraziti)
Akciğer kurtları (akciğer paraziti)
Kalp kurdu (kalp paraziti)
Harici olarak -
Pireler: Bir kedinin derisinde bulunan; kedinin kanıyla beslenen ve ortama dökülmek üzere yumurtlayan yetişkin pirelerdir. Pireler; iç parazit olan tenyanın bir ara taşıyıcısıdır.
Keneler: Deriye yapışık; kanla beslenen ve üreyen keneler. Keneler; aynı zamanda; kan yemek sırasında kediyi enfekte eden Lyme hastalığının bir taşıyıcısıdır.
Akarlar: Akarlar; bir kedinin kıl folikülü içinde; deride veya kulaklarda yaşayabilir.
Bitler: Bitler bir kedinin kürkü içinde yaşar.
-Kedilerde parazit enfeksiyonunun kesin nedeni; kedinin bulaştığı parazitin türüne bağlıdır. Dış ve iç parazitler herhangi bir kediyi enfekte edebilir; ancak bağışıklığı zayıf; açık havada yaşayan; çok yaşlı veya çok genç veya kötü koşullarda yaşayan kediler istilaya daha yatkındır.
Dış parazitler genellikle; yumurtaların çevrede yumurtadan çıktığı yılın daha sıcak kısımlarında bir kediyi enfekte eder. Pireler; keneler; akarlar ve bitler; kedi uzun otların arasında yürürken; bir ağaca tırmanırken veya başka bir enfekte kediyle temas ettiğinde ona tutunur.
İç parazitler kediye pire ısırığı (tenya); sivrisinek ısırığı (kalp kurdu); kontamine etin yenmesi (tenya/yuvarlak kurt); kontamine su içilmesi; kontamine dışkıyla temas veya açık havadayken patilerin temizlenmesi yoluyla bulaşabilir.
Bir parazit enfeksiyonunun teşhisi; bir kedinin kanı; dışkısı veya idrarının incelenmesiyle yapılabilir. Kesin teşhis testi; kedinin bulaştığı parazitin türüne bağlıdır; ancak veterineriniz aşağıdakileri yapmayı seçebilir:
Kalp kurdu Testi: Veteriner hekim; kalp kurdu testine yerleştirilmek için küçük bir kan örneğine ihtiyaç duyacaktır. Bu testin sonuçları dakikalar içinde görünür.
Dışkı yüzdürme: Veteriner hekim; seyreltmek ve mikroskop altında görüntülemek için taze bir dışkı örneğine ihtiyaç duyacaktır.
İdrar tahlili: Analiz edilecek kediden küçük bir idrar örneği alınacaktır.
Deri kazıma: akarları tespit etmek için kullanılan bir test.
Pire tarağı: pire kepeği (pire dışkısı) toplamak için kullanılan özel bir tarak.
Kedilerde bir dış parazit enfeksiyonu; istilanın şiddetine bağlı olarak oral veya topikal olarak tedavi edilebilir. Kediniz ve durumu için uygun pire; kene; akar veya bit tedavi ürünü hakkında veterinerinize danışın. İç parazitler her zaman ağızdan ilaçla tedavi edilir ve çoğu ticari olarak satılır. Bununla birlikte; kalp kurtlarının tedavisi son derece zordur ve kedinizin yatarak hastaneye yatırılması gerekebilir. Ayrıca; kedinizde kansızlık varsa; veteriner ilaç tedavisine ek olarak kan nakli önerebilir.
Kedilerde parazit enfeksiyonunun prognozu; parazite ve enfeksiyon oluşmadan önce kedinin yaşına ve genel sağlığına bağlıdır. Pireler; keneler; akarlar; bitler; tenyalar; yuvarlak kurtlar ve kırbaç kurtlarının hepsi çok iyi tedavi edilebilir ve çoğu hasta tamamen iyileşir. Bununla birlikte; kalp kurtlarının tedavisi kedi için zor olabilir ve tüm kedigiller tedavi sürecini aşamaz. Herhangi bir parazit enfeksiyonundan kaçınmanın anahtarı; parazitin kedinizin vücudunu ele geçirmesini engellemektir. Kediniz deki parazit enfeksiyonunu önlemek için atabileceğiniz adımlar hakkında veterinerinizle irtibata geçiniz.
Sonuç olarak ; kedilerde parazit enfeksiyonları çok önemsenecek ve ciddiye alınacak bir faktördür. Dolayısıyla kliniğimize gelen bir hastada ilk düşündüğümüz hastalıkların başında gelmektedir. Bir veteriner hekimi için bir kediyi parazitin den arındırmaktan çok o parazitin bulaşmasını önlemek daha esastır ve koruyucu hekimlik üzerine yoğunlaşılmalıdır.
VETERİNER HEKİMİ
HASAN ÇETİNDAĞ
Kedilerde parazit enfeksiyonu; kediyi konak olarak kullanan bir veya daha fazla parazit ile karakterize edilir. Parazitler; yaşam döngülerini sürdürmek için bir konakçıya veya başka bir canlı organizmaya ihtiyaç duyan organizmalardır. Bir parazit; bir kedinin vücudunda veya içinde yaşayabilir ve yaşamı tehdit edebilecek çok sayıda sağlık sorununa neden olabilir. Parazitler çevrede yaşar ve ara konakları kalıcı konaklarına ulaşım olarak kullanır. Bir kedi; kontamine su içerek; kontamine yiyecekler yiyerek; enfekte bir hayvanla temas ederek; sivrisinek tarafından ısırılarak; kene tarafından ısırılarak veya dışarı çıktıktan sonra patilerini temizleyerek kendisine bir parazit bulaştırabilir. Diğer parazitler kedinin kürküne takılabilir; kulaklarına girebilir ve hatta deriye veya saç folikülüne girebilir.
Bir kedide parazit enfeksiyonunun belirtileri; istilanın ciddiyetine ve kediyi enfekte eden parazit tipine bağlı olarak çok sayıda olabilir veya olmayabilir. Tenyalar; pireler veya keneler gibi bazı parazitler; kedinin üzerinde veya dışkı maddesinin içinde tespit edilebilecek kadar büyüktür. Diğer paraziter enfeksiyonlar; aşağıdakileri içeren bir kedinin semptomları yoluyla tespit edilebilir:
Normal veya artan gıda alımına rağmen kilo kaybı (anoreksiya)
Alopesi (saç dökülmesi)
Kulakların kaşınması
Kirli kulaklar
Kırmızı; tahriş olmuş cilt
Kaşıntılı; kaşıntılı cilt
Cilt lezyonları
Kusma
İshal
Öksürme
Yavaş kalp atışı
Türler
İç parazit enfeksiyonu
Yuvarlak solucanlar (bağırsak paraziti)
Kancalı kurtlar (bağırsak paraziti)
Tenyalar (bağırsak paraziti)
Akciğer kurtları (akciğer paraziti)
Kalp kurdu (kalp paraziti)
Harici olarak -
Pireler: Bir kedinin derisinde bulunan; kedinin kanıyla beslenen ve ortama dökülmek üzere yumurtlayan yetişkin pirelerdir. Pireler; iç parazit olan tenyanın bir ara taşıyıcısıdır.
Keneler: Deriye yapışık; kanla beslenen ve üreyen keneler. Keneler; aynı zamanda; kan yemek sırasında kediyi enfekte eden Lyme hastalığının bir taşıyıcısıdır.
Akarlar: Akarlar; bir kedinin kıl folikülü içinde; deride veya kulaklarda yaşayabilir.
Bitler: Bitler bir kedinin kürkü içinde yaşar.
-Kedilerde parazit enfeksiyonunun kesin nedeni; kedinin bulaştığı parazitin türüne bağlıdır. Dış ve iç parazitler herhangi bir kediyi enfekte edebilir; ancak bağışıklığı zayıf; açık havada yaşayan; çok yaşlı veya çok genç veya kötü koşullarda yaşayan kediler istilaya daha yatkındır.
Dış parazitler genellikle; yumurtaların çevrede yumurtadan çıktığı yılın daha sıcak kısımlarında bir kediyi enfekte eder. Pireler; keneler; akarlar ve bitler; kedi uzun otların arasında yürürken; bir ağaca tırmanırken veya başka bir enfekte kediyle temas ettiğinde ona tutunur.
İç parazitler kediye pire ısırığı (tenya); sivrisinek ısırığı (kalp kurdu); kontamine etin yenmesi (tenya/yuvarlak kurt); kontamine su içilmesi; kontamine dışkıyla temas veya açık havadayken patilerin temizlenmesi yoluyla bulaşabilir.
Bir parazit enfeksiyonunun teşhisi; bir kedinin kanı; dışkısı veya idrarının incelenmesiyle yapılabilir. Kesin teşhis testi; kedinin bulaştığı parazitin türüne bağlıdır; ancak veterineriniz aşağıdakileri yapmayı seçebilir:
Kalp kurdu Testi: Veteriner hekim; kalp kurdu testine yerleştirilmek için küçük bir kan örneğine ihtiyaç duyacaktır. Bu testin sonuçları dakikalar içinde görünür.
Dışkı yüzdürme: Veteriner hekim; seyreltmek ve mikroskop altında görüntülemek için taze bir dışkı örneğine ihtiyaç duyacaktır.
İdrar tahlili: Analiz edilecek kediden küçük bir idrar örneği alınacaktır.
Deri kazıma: akarları tespit etmek için kullanılan bir test.
Pire tarağı: pire kepeği (pire dışkısı) toplamak için kullanılan özel bir tarak.
Kedilerde bir dış parazit enfeksiyonu; istilanın şiddetine bağlı olarak oral veya topikal olarak tedavi edilebilir. Kediniz ve durumu için uygun pire; kene; akar veya bit tedavi ürünü hakkında veterinerinize danışın. İç parazitler her zaman ağızdan ilaçla tedavi edilir ve çoğu ticari olarak satılır. Bununla birlikte; kalp kurtlarının tedavisi son derece zordur ve kedinizin yatarak hastaneye yatırılması gerekebilir. Ayrıca; kedinizde kansızlık varsa; veteriner ilaç tedavisine ek olarak kan nakli önerebilir.
Kedilerde parazit enfeksiyonunun prognozu; parazite ve enfeksiyon oluşmadan önce kedinin yaşına ve genel sağlığına bağlıdır. Pireler; keneler; akarlar; bitler; tenyalar; yuvarlak kurtlar ve kırbaç kurtlarının hepsi çok iyi tedavi edilebilir ve çoğu hasta tamamen iyileşir. Bununla birlikte; kalp kurtlarının tedavisi kedi için zor olabilir ve tüm kedigiller tedavi sürecini aşamaz. Herhangi bir parazit enfeksiyonundan kaçınmanın anahtarı; parazitin kedinizin vücudunu ele geçirmesini engellemektir. Kediniz deki parazit enfeksiyonunu önlemek için atabileceğiniz adımlar hakkında veterinerinizle irtibata geçiniz.
Sonuç olarak ; kedilerde parazit enfeksiyonları çok önemsenecek ve ciddiye alınacak bir faktördür. Dolayısıyla kliniğimize gelen bir hastada ilk düşündüğümüz hastalıkların başında gelmektedir. Bir veteriner hekimi için bir kediyi parazitin den arındırmaktan çok o parazitin bulaşmasını önlemek daha esastır ve koruyucu hekimlik üzerine yoğunlaşılmalıdır.
VETERİNER HEKİMİ
HASAN ÇETİNDAĞ