Kendimi Koruyabilirmiyim ?
KENDİMİ KORUYABİLİR MİYİM?
Kendini tanıyan; güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olan; problem çözme becerisine sahip; yaratıcı; çevresi ile olumlu ilişki kurabilen ve bu ilişkileri sürdürebilen bireylerin yetişmesi tartışmasız hem birey hem de toplum açısından önem taşımaktadır. Beceri; bireyin yatkınlık ve öğrenime bağlı olarak; bir işi başarma; bir işlemi gereğine uygun olarak; gerektiği gibi sonuçlandırma yeteneğidir. Motor beceriler; iletişim becerileri; bilişsel beceriler; kendini koruma becerisi gibi farklı beceri türlerinin yanı sıra teknik olan ve olmayan beceriler de bulunmaktadır. Teknik beceriler bir işi yapabilmek için gerekli olan teknik yetenek ve bilgiyi içermektedir. Genellikle bir işle ilgili olup; kolay gözlenebilir becerilerdir. Teknik olmayan beceriler ise bireyi kendisi ile aynı bilgi ve deneyime sahip olan diğer bireylerden ayıran kişisel özelliklerdir.
Kendini koruma becerisi teknik olmayan bir beceridir ve her bireyde farklı olarak gelişir. Kendini koruma; bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden; tehlikeden; zor bir durumdan uzak tutmak; esirgemek; muhafaza etmek ve neye ihtiyacınız olduğunu sorma ve sizin için önemli olan şeyler hakkında konuşma becerisidir. Güçlü bir özveri duygusuna sahip olan insanlar; haklarını ve sorumluluklarını bilirler ve başkalarına nasıl hissettiklerini söylerken kendilerini rahat hissederler. Kendini koruma becerisine sahip olan insanların; yaşam boyunca tüm alanlarda daha öz güvenli olduğu söylenebilir. Sağlıklı ve güçlü bir benlik duygusuna sahip olarak ne istediklerine karar verebilir; hedeflerine ulaşmak için strateji geliştirebilir ve seçimlerinin sorumluluğunu alabilirler. Ancak bazı insanlar ne yazık ki kendilerini yeterince ifade edemiyor ve koruyamıyorlar. Ortamda bulunan diğer insanların yada baskın karakterli insanların istekleri doğrultusunda hareket etmek zorunda kalıyorlar.
Kendini koruyamayan ve ifade edemeyen insanlarda ortak benzerlikler olduğu söylenebilir. Bebeklik ve çocukluk döneminde ilgi ve şefkat eksikliği; Ebeveynlerin eğitimde; baskıcı ve kısıtlayıcı rol üstlenmesi; Ebeveyenlerin tehtidkar yaklaşımları; Hoşgörüsüz; katı ve otoriter aile ortamı; Korumacı ebeveynlik gibi özellikler kendini korumada güçlük çeken insanların ortak özellikleri olarak değerlendirilebilir. Kendini korumak; bazen insanların anlaşmazlığı engellemek için vazgeçtiği sosyal bir beceri olarak karşımıza çıkar. Bazı insanlar çocukken çok girişken yapıda olsa da yetişkin olunca bu özelliği kenara bıraktığını görüyoruz. Oysaki yaşadığımız dünyanın bir parçası olmak istiyorsak kendinizi korumayı öğrenmemiz gerek. Aksi halde tanımadığınız insanların bile hayatımızda ne kadar etkili olduğunu üzülerek görmek zorunda kalırız.
Peki kendimizi korumak için neler yapabiliriz?
Her şeyden önce kendi bireysel becerilerimizin farkına varmak; farkında olmak çok önemlidir. Bizler; güçlü yönlerimizin ve zorlandığımız şeylerin farkında olup bu nitelikleri kabul edersek; kendimize olan güvenimizin artması ve kendi kendimizi korumamız daha olasıdır.
Her insan kendi görüşlerini oluşturma ve koruma hakkına sahiptir. Diğer insanlar sizin için sizi yargılamamalı veya değiştirmekle gözünüzü korkutmamalı. Popüler düşünceden bağımsız olarak kendi fikirlerinizi ve kararlarınızı geliştirebilmelisiniz.
Duygularımızı adlandırmak kendimizi korumak için bir anahtar gibidir. Yaşadığımız duyguları adlandırmayı öğrendiğimizde; zaman içinde duygusal bir kelime hazinemiz oluşacak ve bu duyguları tanımlayabilmemiz kolaylaşacaktır. Bu da daha sonra; duygularımızı uygun şekilde ifade etmenize yardımcı olacaktır.
Sorumluluk alınacak şeyi seçme hakkımız olduğunu bilmek kendimizi koruma da oldukça önem taşır. Sorumluluklarımızı Seçme Hakkımızın olduğunu ve bu kriterleri kendimizin belirlemesi gerektiğini sık sık kendimize hatırlatmalıyız. Kimse sizi bunun için yargılayamaz.
Fikrinizi değiştirme hakkı; Hata yapma hakkı; “Bilmiyorum” deme hakkı; Başkalarının onay vermediği şeyleri yapma hakkı; Mantıklı ya da popüler olmayan bir seçenekten yana olma hakkı; Başkalarının beklentilerini anlamama veya karşılık vermeme hakkı; Mükemmel olmama hakkı gibi haklarımızın olduğunu bilmek; bunları kullanmanın sadece bizi ilgilendirdiği düşüncesini hayatımıza sokmak yine kendimizi korumak için etkili olacaktır.
Kendiniz için hedefler belirleyin; stresli durumlarla başa çıkmayı öğrenmek; bireysel gelişimimize yardımcı olmak için zorunlu sayılmaktadır. Örneğin; İş ortamıyla yada bir arkadaşınızla ilgili yaşadığınız sıkıntıları; zorlukları tanımlamanız üstesinden gelmek için oldukça önemlidir. Kendinize; her zorluk için hedeflerinizin ne olduğunu sorun; ardından bu hedefe ulaşmak için gerekli adımları not edin.
Açıklamaları saklı tutma hakkınız olduğunu unutmayın; Açıklama yapmak tercih edebileceğiniz bir nezakettir. Kimse ne yaptığınızı ve nasıl yaptığınızı bilmek zorunda değildir. İnsanları bir açıklama talep etmeye yönlendiren belirli durumlar vardır. Örneğin kıskançlık; kıskanç insanlar çoğu kez tekrar tekrar açıklama isterler çünkü kendilerini güvende hissetmek gereksinimleri vardır. Ancak; karşınızdaki insanlar ısrarlı olsalar bile; kimseye bilgi vermek ve açıklama yapmak zorunda olmadığınızı bilmelisiniz. Başkalarıyla paylaştığınız şeyi seçme gücüne sahipsiniz.
Hayır demeyi öğrenmek; “Hayır”; kelime olarak ne kadar basit görünse de; oldukça güçlü bir sözcük. Hayır diyememekse; bir çoğumuzun ortak problemi. Hayır diyebilmek; vaktinizi ve enerjinizi verimli şekilde kullanmanızı sağlar. Çünkü istemediğiniz şeylere “hayır” diyebildiğinizde; kaynaklarınızı sizin için önemli olan şeyler için değerlendirebilirsiniz. Hayır demeden önce; Karşınızdakini yumuşatın ve isteğinizi dile getirin. Konuyla ilgili hislerinizi dile getirin. Kendinize güvenin. Neden hayır dediğinizi hatırlayın. Motivasyonunuzu yüksek tutun. Hayır diyebilmek sizi istemediğiniz bir durumlar içinde kalmaktan koruyacaktır.
Sağlıklı özgüven geliştirmek; Özgüven; kendilik değeri; kendine güven ve kendini kabul etmekten oluşur. Kendimizi saygı duyulmaya layık ve değerli bir insan olarak kabul etmemiz kendimizi korumada önemli bir unsurdur. Özgüveni yükseltmek için; Gerçekçi olun; Başarılarınıza odaklanın; Dış koşullar yerine kendinize bakın; Yaşamınızın aktif katılımcısı olun; İhtiyaçlarınızı sağlıklı şekilde karşılayın. Sağlıklı bir özgüvene sahip olursak kendimizi korumamız kolaylaşır.
“Öyle bir geçer zaman ki.. herkese yetişir; kendine geç kalırsın. Bak ömründen bir gün daha gitti…!”. Kendiniz ile barışık; mutlu ve korumayı öğrendiğiniz günler dilerim..
Kendini tanıyan; güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olan; problem çözme becerisine sahip; yaratıcı; çevresi ile olumlu ilişki kurabilen ve bu ilişkileri sürdürebilen bireylerin yetişmesi tartışmasız hem birey hem de toplum açısından önem taşımaktadır. Beceri; bireyin yatkınlık ve öğrenime bağlı olarak; bir işi başarma; bir işlemi gereğine uygun olarak; gerektiği gibi sonuçlandırma yeteneğidir. Motor beceriler; iletişim becerileri; bilişsel beceriler; kendini koruma becerisi gibi farklı beceri türlerinin yanı sıra teknik olan ve olmayan beceriler de bulunmaktadır. Teknik beceriler bir işi yapabilmek için gerekli olan teknik yetenek ve bilgiyi içermektedir. Genellikle bir işle ilgili olup; kolay gözlenebilir becerilerdir. Teknik olmayan beceriler ise bireyi kendisi ile aynı bilgi ve deneyime sahip olan diğer bireylerden ayıran kişisel özelliklerdir.
Kendini koruma becerisi teknik olmayan bir beceridir ve her bireyde farklı olarak gelişir. Kendini koruma; bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden; tehlikeden; zor bir durumdan uzak tutmak; esirgemek; muhafaza etmek ve neye ihtiyacınız olduğunu sorma ve sizin için önemli olan şeyler hakkında konuşma becerisidir. Güçlü bir özveri duygusuna sahip olan insanlar; haklarını ve sorumluluklarını bilirler ve başkalarına nasıl hissettiklerini söylerken kendilerini rahat hissederler. Kendini koruma becerisine sahip olan insanların; yaşam boyunca tüm alanlarda daha öz güvenli olduğu söylenebilir. Sağlıklı ve güçlü bir benlik duygusuna sahip olarak ne istediklerine karar verebilir; hedeflerine ulaşmak için strateji geliştirebilir ve seçimlerinin sorumluluğunu alabilirler. Ancak bazı insanlar ne yazık ki kendilerini yeterince ifade edemiyor ve koruyamıyorlar. Ortamda bulunan diğer insanların yada baskın karakterli insanların istekleri doğrultusunda hareket etmek zorunda kalıyorlar.
Kendini koruyamayan ve ifade edemeyen insanlarda ortak benzerlikler olduğu söylenebilir. Bebeklik ve çocukluk döneminde ilgi ve şefkat eksikliği; Ebeveynlerin eğitimde; baskıcı ve kısıtlayıcı rol üstlenmesi; Ebeveyenlerin tehtidkar yaklaşımları; Hoşgörüsüz; katı ve otoriter aile ortamı; Korumacı ebeveynlik gibi özellikler kendini korumada güçlük çeken insanların ortak özellikleri olarak değerlendirilebilir. Kendini korumak; bazen insanların anlaşmazlığı engellemek için vazgeçtiği sosyal bir beceri olarak karşımıza çıkar. Bazı insanlar çocukken çok girişken yapıda olsa da yetişkin olunca bu özelliği kenara bıraktığını görüyoruz. Oysaki yaşadığımız dünyanın bir parçası olmak istiyorsak kendinizi korumayı öğrenmemiz gerek. Aksi halde tanımadığınız insanların bile hayatımızda ne kadar etkili olduğunu üzülerek görmek zorunda kalırız.
Peki kendimizi korumak için neler yapabiliriz?
Her şeyden önce kendi bireysel becerilerimizin farkına varmak; farkında olmak çok önemlidir. Bizler; güçlü yönlerimizin ve zorlandığımız şeylerin farkında olup bu nitelikleri kabul edersek; kendimize olan güvenimizin artması ve kendi kendimizi korumamız daha olasıdır.
Her insan kendi görüşlerini oluşturma ve koruma hakkına sahiptir. Diğer insanlar sizin için sizi yargılamamalı veya değiştirmekle gözünüzü korkutmamalı. Popüler düşünceden bağımsız olarak kendi fikirlerinizi ve kararlarınızı geliştirebilmelisiniz.
Duygularımızı adlandırmak kendimizi korumak için bir anahtar gibidir. Yaşadığımız duyguları adlandırmayı öğrendiğimizde; zaman içinde duygusal bir kelime hazinemiz oluşacak ve bu duyguları tanımlayabilmemiz kolaylaşacaktır. Bu da daha sonra; duygularımızı uygun şekilde ifade etmenize yardımcı olacaktır.
Sorumluluk alınacak şeyi seçme hakkımız olduğunu bilmek kendimizi koruma da oldukça önem taşır. Sorumluluklarımızı Seçme Hakkımızın olduğunu ve bu kriterleri kendimizin belirlemesi gerektiğini sık sık kendimize hatırlatmalıyız. Kimse sizi bunun için yargılayamaz.
Fikrinizi değiştirme hakkı; Hata yapma hakkı; “Bilmiyorum” deme hakkı; Başkalarının onay vermediği şeyleri yapma hakkı; Mantıklı ya da popüler olmayan bir seçenekten yana olma hakkı; Başkalarının beklentilerini anlamama veya karşılık vermeme hakkı; Mükemmel olmama hakkı gibi haklarımızın olduğunu bilmek; bunları kullanmanın sadece bizi ilgilendirdiği düşüncesini hayatımıza sokmak yine kendimizi korumak için etkili olacaktır.
Kendiniz için hedefler belirleyin; stresli durumlarla başa çıkmayı öğrenmek; bireysel gelişimimize yardımcı olmak için zorunlu sayılmaktadır. Örneğin; İş ortamıyla yada bir arkadaşınızla ilgili yaşadığınız sıkıntıları; zorlukları tanımlamanız üstesinden gelmek için oldukça önemlidir. Kendinize; her zorluk için hedeflerinizin ne olduğunu sorun; ardından bu hedefe ulaşmak için gerekli adımları not edin.
Açıklamaları saklı tutma hakkınız olduğunu unutmayın; Açıklama yapmak tercih edebileceğiniz bir nezakettir. Kimse ne yaptığınızı ve nasıl yaptığınızı bilmek zorunda değildir. İnsanları bir açıklama talep etmeye yönlendiren belirli durumlar vardır. Örneğin kıskançlık; kıskanç insanlar çoğu kez tekrar tekrar açıklama isterler çünkü kendilerini güvende hissetmek gereksinimleri vardır. Ancak; karşınızdaki insanlar ısrarlı olsalar bile; kimseye bilgi vermek ve açıklama yapmak zorunda olmadığınızı bilmelisiniz. Başkalarıyla paylaştığınız şeyi seçme gücüne sahipsiniz.
Hayır demeyi öğrenmek; “Hayır”; kelime olarak ne kadar basit görünse de; oldukça güçlü bir sözcük. Hayır diyememekse; bir çoğumuzun ortak problemi. Hayır diyebilmek; vaktinizi ve enerjinizi verimli şekilde kullanmanızı sağlar. Çünkü istemediğiniz şeylere “hayır” diyebildiğinizde; kaynaklarınızı sizin için önemli olan şeyler için değerlendirebilirsiniz. Hayır demeden önce; Karşınızdakini yumuşatın ve isteğinizi dile getirin. Konuyla ilgili hislerinizi dile getirin. Kendinize güvenin. Neden hayır dediğinizi hatırlayın. Motivasyonunuzu yüksek tutun. Hayır diyebilmek sizi istemediğiniz bir durumlar içinde kalmaktan koruyacaktır.
Sağlıklı özgüven geliştirmek; Özgüven; kendilik değeri; kendine güven ve kendini kabul etmekten oluşur. Kendimizi saygı duyulmaya layık ve değerli bir insan olarak kabul etmemiz kendimizi korumada önemli bir unsurdur. Özgüveni yükseltmek için; Gerçekçi olun; Başarılarınıza odaklanın; Dış koşullar yerine kendinize bakın; Yaşamınızın aktif katılımcısı olun; İhtiyaçlarınızı sağlıklı şekilde karşılayın. Sağlıklı bir özgüvene sahip olursak kendimizi korumamız kolaylaşır.
“Öyle bir geçer zaman ki.. herkese yetişir; kendine geç kalırsın. Bak ömründen bir gün daha gitti…!”. Kendiniz ile barışık; mutlu ve korumayı öğrendiğiniz günler dilerim..