Özgüven Sorunu Yaşadığımı Nasıl Anlarım ve Nasıl Üstesinden Gelebilirim
ÖZGÜVEN SORUNU YAŞADIĞIMI NASIL ANLARIM VE NASIL ÜSTESİNDEN GELEBİLİRİM
Özgüven sorunu düşük benlik saygısıdır. Özgüvensizlik öyle bir histir ki siz bir şey yapmak istediğinizde; ortaya bir şeyler koymak istediğinizde; kendinizi ifade etmek istediğinizde o his ortaya çıkar ve bunları yapmanıza engel olur. Temelinde YETERSİZLİK ve DEĞERSİZLİK duyguları vardır. Kişide çocukluk döneminden başlar ve yetişkinlik döneminde depresyon; kaygı bozukluğu; panik atak; sosyal fobi gibi rahatsızlıklara yol açabilmektedir.
Özgüven; kişinin içinde olan değeri ve cevheri ortaya koyabilmesidir. Özgüveni düşük olan kişiler içindeki değeri ve cevheri ortaya koymakta zorlanırlar. Özellikle her konuda iyi olmak zorunda olduklarına inanırlar. Özgüven eksikliğinin arka planında yetersizlik hissiyatı vardır ve bu hissiyat kişiye her yerde iyi olmalıyım düşüncesine neden olmaktadır. Bu doğrultuda hareket etmek çoğu zaman iyi olamamakla sonuçlanır. Özgüven probleminin temel kaynağı çocuklukta yaşanan birtakım sıkıntılardır. Bunlar arasında; baskın bir anne-baba tutumu; mükemmeliyetçi bir ebeveyn ile büyümek; akran zorbalığı; birtakım travmalar vs. a
Özgüven problemi yaşayan kişiler aşağıda sıralanan maddelerin birkaçını ya da birçoğunu günlük hayatında yaşıyordur ve bu durum kişinin hayatında memnun bir şekilde yaşamasına engel oluyordur.
- Hayır diyememe
- İnsanlar hakkımda ne düşünüyor diye çok düşünmek
- Fedakârlık (kendinden vazgeçmek; aşırı derecede fedakâr olma) bu durum zamanla mutsuzluğu getirir.
- Kendini görmemek. Bu durum sıklıkla depresyona neden olur.
- Reddetmeye ya da eleştirilmeye dair bir çekinme
- Kendini ifade etmede zorluk
- Yalnız kalmayı tercih etme
- İlişkilere sınır koyamama (abartıya kaçan uyumlu olma hali)
- Sunum yaparken ya da kalabalık bir ortamda konuşma yaparken utanma
- Gerçek ortamdan ziyade sanal ortamda iletişim kurmak
- Geleceğe dair olumsuz düşüncelere sahip olma
- Kararsız kalmak ve sürekli birilerine danışmak
- Çevresi tarafından kullanılma
- Eleştiri almamak adına mükemmel olmaya çalışma
- Sosyal ortamda yalnız başına bulunamama ya da çekingen hissetme ya da konuşamama
- Olumlu yanlarını görememe
- Sıklıkla utangaç hissetme; gerçek potansiyeli engelleyen bir problemdir.
- Sıklıkla kaygılı olma hali. Kaygı kaygıyı getirir ve giderek artmaya başlar.
- Sürekli otur oturduğun yerde diyen bir ses vardır içerde. Bu tatmin edici bir hayatı yaşamaya engel olur. Kişinin içinde hep bir ukde kalır.
-
Üstesinden Gelmek için Neler Yapacağız
• Kendi iç sesimize odaklanacağız. Olumsuz sese odaklanıp onu fark edeceğiz ve onu olumlu bir ses ile değiştirmeye çalışacağız.
• Bazen değişim içeriden dışarıya değil; dışarıdan içeriye doğru olur. Özgüvenli olma rolü yapmak bu anlamda faydalı olabilir.
• Bakımlı olan insanlar kendilerini daha özgüvenli hissederler.
• Kendimizle çok fazla meşgul olmamak. Ne kadar çok kendimize dikkat edersek o kadar kusur bulabiliriz.
• Özgüven geliştirmek kas geliştirmek gibidir. Çalıştıkça gelişir çalışmadıkça geriler.
• Kendimi ortaya koymazsam sıkıntı yaşamam düşüncesi özgüvenin asıl problemidir. Kişi kendini ne kadar ortaya koyarsa aslında o kadar iyi hissetmeye başlar.
• Hatalar ve kusurlar üzerine uzun uzadıya düşünmemek. Bu kaygıyı ve utangaçlığı arttırır yapmak istediklerimizi hemen o anda yapmak çok önemli. Örneğin; toplumda aklımıza bir soru sormak geldiyse bunun üzerine çok düşünmeden soracağımız soruyu sormak.
• İtiraf etme noktası önemli. Aksi takdirde iki katı bir kaygı yaşarız. Örneğin; topluluk önünde konuşacaksanız heyecanlı olduğunuzu gizlemeye çalışmak kaygınızı daha çok arttırır. Bunun yerine heyecanlı olduğunuzu karşı tarafa itiraf etmek çok daha rahatlatıcı olur.
• Bunu bir tek ben yaşıyorum düşüncesinden çıkmalı. Herkes hata yapabilir bende hata yapan tek insan değilim diye düşünmek gerekir.
• En kötü ne olur sorusunu sorabilmek. Sonunda cehennemi yaşamayacağınızı göreceksiniz.
• Herkes kendi gemisiyle meşgul bunu fark etmek önemlidir. İnsanlar korktuğunuz kadar sizi merkeze almazlar.
• Bir insan rezil olduğunu düşünürse rezil olur.
• Özgüven problemi yaşayan bir insanın hayatta yapmak istediği şeyler vardır bunları yapmaktan korkar. Bunları yazmak önemli. Ne yapmaktan korkuyorsunuz ve ne yapmak istiyorsunuz da aslında bundan öz güven problemi yaşadığınız için kaçınıyorsunuz? Kolaydan zora doğru puanlamak ve yapmaya başlamak.
• Kendinizi ortaya koyacak tüm fırsatları değerlendirmeye çalışmak
• Bilgiyi arttırmak özgüveni geliştirir.
• Hata yapmaktan korkmamak (hata yapmaktan ne kadar çok korkarsak o kadar hata yaparız)
• Her karar bir risk barındırır. Bu riski göze almak lazım iyi şeyler de risklerin arkasından geliyor.
• Hayır diyemeyen insan bir süre sonra başkasının hayatını yaşamaya başlar bu yüzden depresyona girerler. Sanki karşılarındaki kişiler üst konumdalar bu yüzden hayır diyemiyor ya da sevgisini kazanmak için hayır diyemiyor. Diğer durum ise kaybetme korkusudur. Kişi hayır diyeceği zaman karşısındaki insanlar onu terk edecek hissini yaşayabilirler. Bu durum da hayır diyememe sebepleri arasında yer alır.
• Ne kadar samimi; içten olursanız yani tam anlamıyla kendiniz olursanız insanlar da o kadar kendilerini size yakın hisseder.
• Olumlu yanlarımızı kabul etmek. Özgüven problemi yaşayan kişiler çoğunlukla olumsuz yanlarına odaklanırlar.
• Mücadele iki ileri bir geri gitmektir. Özgüven problemini yenmek için sürekli çaba sarf edilmelidir.
• Geçmişte özgüven problemi yaşamanıza zemin hazırlayan olumsuz anıları fark etmek ve geçmişte kaldığını kabul etmek
• Bedensel duruşu değiştirmek. Örneğin daha dik durmak
• Mükemmeliyetçi olmamaya çalışmak; kendimize merhamet etmek
• Olabildiğince olumsuz iç sesi fark etmeye çalışmak
• Hangi konularda başarılıyım hangi konularda başarılı değilim neyi ne kadar yapabiliyorum sorularını sormak.
• Asla yapmam; yapamam gibi görünen durumları basitten zora doğru yapmak ya da yapmaya çalışmak
• Neleri geliştirebiliriz kendimizde bunlara odaklanmak da önemlidir.
• Üstüne gidilmeyen hiçbir sorunu halledemeyiz bu yüzden çaba sarf etmemiz gerekiyor.
• Başarılı olamazsak da kendimizi eleştirmemek (başarılı olmak da normaldir başarısız olmak da normaldir).
• Hobiler edinmek
• Özgüven problemi yaşayan kişiler çevrelerine karşı çok merhametlidirler ve çok saygılıdırlar fakat kendilerine karşı öyle değillerdir.
• Çevreyi düzenlemek. Çevremizdeki kişiler de özgüven sorunu yaşayan insanlardan oluşuyorsa bu problemi aşmak daha da güç olabiliyor.
• Kişi kendisini zorladıkça özgüven kazanır.
• Genelleme yapmamak. Her şey her zaman kötü de değildir iyi de değildir.
• Birden değil zamanla düzelir; emek ve çabayla. Diğer insanların da mükemmel olmadığına inanmak. En önemlisi hata yapabilme şansını kendimize vermek.
• Yapamayacaklarımız değil yapabileceğimiz hedefleri belirlemek.
• Kötü hissettiren kişilerden uzak durmak
• Kişi dışarıdaki insanların sürekli kendisi hakkında olumsuz düşündüğünü sanmaktadır. Olumsuz düşünceleri bulmak ve onları değiştirmek burada oldukça önemli.
Uzm.Psk.Berivan Şentürk
Özgüven sorunu düşük benlik saygısıdır. Özgüvensizlik öyle bir histir ki siz bir şey yapmak istediğinizde; ortaya bir şeyler koymak istediğinizde; kendinizi ifade etmek istediğinizde o his ortaya çıkar ve bunları yapmanıza engel olur. Temelinde YETERSİZLİK ve DEĞERSİZLİK duyguları vardır. Kişide çocukluk döneminden başlar ve yetişkinlik döneminde depresyon; kaygı bozukluğu; panik atak; sosyal fobi gibi rahatsızlıklara yol açabilmektedir.
Özgüven; kişinin içinde olan değeri ve cevheri ortaya koyabilmesidir. Özgüveni düşük olan kişiler içindeki değeri ve cevheri ortaya koymakta zorlanırlar. Özellikle her konuda iyi olmak zorunda olduklarına inanırlar. Özgüven eksikliğinin arka planında yetersizlik hissiyatı vardır ve bu hissiyat kişiye her yerde iyi olmalıyım düşüncesine neden olmaktadır. Bu doğrultuda hareket etmek çoğu zaman iyi olamamakla sonuçlanır. Özgüven probleminin temel kaynağı çocuklukta yaşanan birtakım sıkıntılardır. Bunlar arasında; baskın bir anne-baba tutumu; mükemmeliyetçi bir ebeveyn ile büyümek; akran zorbalığı; birtakım travmalar vs. a
Özgüven problemi yaşayan kişiler aşağıda sıralanan maddelerin birkaçını ya da birçoğunu günlük hayatında yaşıyordur ve bu durum kişinin hayatında memnun bir şekilde yaşamasına engel oluyordur.
- Hayır diyememe
- İnsanlar hakkımda ne düşünüyor diye çok düşünmek
- Fedakârlık (kendinden vazgeçmek; aşırı derecede fedakâr olma) bu durum zamanla mutsuzluğu getirir.
- Kendini görmemek. Bu durum sıklıkla depresyona neden olur.
- Reddetmeye ya da eleştirilmeye dair bir çekinme
- Kendini ifade etmede zorluk
- Yalnız kalmayı tercih etme
- İlişkilere sınır koyamama (abartıya kaçan uyumlu olma hali)
- Sunum yaparken ya da kalabalık bir ortamda konuşma yaparken utanma
- Gerçek ortamdan ziyade sanal ortamda iletişim kurmak
- Geleceğe dair olumsuz düşüncelere sahip olma
- Kararsız kalmak ve sürekli birilerine danışmak
- Çevresi tarafından kullanılma
- Eleştiri almamak adına mükemmel olmaya çalışma
- Sosyal ortamda yalnız başına bulunamama ya da çekingen hissetme ya da konuşamama
- Olumlu yanlarını görememe
- Sıklıkla utangaç hissetme; gerçek potansiyeli engelleyen bir problemdir.
- Sıklıkla kaygılı olma hali. Kaygı kaygıyı getirir ve giderek artmaya başlar.
- Sürekli otur oturduğun yerde diyen bir ses vardır içerde. Bu tatmin edici bir hayatı yaşamaya engel olur. Kişinin içinde hep bir ukde kalır.
-
Üstesinden Gelmek için Neler Yapacağız
• Kendi iç sesimize odaklanacağız. Olumsuz sese odaklanıp onu fark edeceğiz ve onu olumlu bir ses ile değiştirmeye çalışacağız.
• Bazen değişim içeriden dışarıya değil; dışarıdan içeriye doğru olur. Özgüvenli olma rolü yapmak bu anlamda faydalı olabilir.
• Bakımlı olan insanlar kendilerini daha özgüvenli hissederler.
• Kendimizle çok fazla meşgul olmamak. Ne kadar çok kendimize dikkat edersek o kadar kusur bulabiliriz.
• Özgüven geliştirmek kas geliştirmek gibidir. Çalıştıkça gelişir çalışmadıkça geriler.
• Kendimi ortaya koymazsam sıkıntı yaşamam düşüncesi özgüvenin asıl problemidir. Kişi kendini ne kadar ortaya koyarsa aslında o kadar iyi hissetmeye başlar.
• Hatalar ve kusurlar üzerine uzun uzadıya düşünmemek. Bu kaygıyı ve utangaçlığı arttırır yapmak istediklerimizi hemen o anda yapmak çok önemli. Örneğin; toplumda aklımıza bir soru sormak geldiyse bunun üzerine çok düşünmeden soracağımız soruyu sormak.
• İtiraf etme noktası önemli. Aksi takdirde iki katı bir kaygı yaşarız. Örneğin; topluluk önünde konuşacaksanız heyecanlı olduğunuzu gizlemeye çalışmak kaygınızı daha çok arttırır. Bunun yerine heyecanlı olduğunuzu karşı tarafa itiraf etmek çok daha rahatlatıcı olur.
• Bunu bir tek ben yaşıyorum düşüncesinden çıkmalı. Herkes hata yapabilir bende hata yapan tek insan değilim diye düşünmek gerekir.
• En kötü ne olur sorusunu sorabilmek. Sonunda cehennemi yaşamayacağınızı göreceksiniz.
• Herkes kendi gemisiyle meşgul bunu fark etmek önemlidir. İnsanlar korktuğunuz kadar sizi merkeze almazlar.
• Bir insan rezil olduğunu düşünürse rezil olur.
• Özgüven problemi yaşayan bir insanın hayatta yapmak istediği şeyler vardır bunları yapmaktan korkar. Bunları yazmak önemli. Ne yapmaktan korkuyorsunuz ve ne yapmak istiyorsunuz da aslında bundan öz güven problemi yaşadığınız için kaçınıyorsunuz? Kolaydan zora doğru puanlamak ve yapmaya başlamak.
• Kendinizi ortaya koyacak tüm fırsatları değerlendirmeye çalışmak
• Bilgiyi arttırmak özgüveni geliştirir.
• Hata yapmaktan korkmamak (hata yapmaktan ne kadar çok korkarsak o kadar hata yaparız)
• Her karar bir risk barındırır. Bu riski göze almak lazım iyi şeyler de risklerin arkasından geliyor.
• Hayır diyemeyen insan bir süre sonra başkasının hayatını yaşamaya başlar bu yüzden depresyona girerler. Sanki karşılarındaki kişiler üst konumdalar bu yüzden hayır diyemiyor ya da sevgisini kazanmak için hayır diyemiyor. Diğer durum ise kaybetme korkusudur. Kişi hayır diyeceği zaman karşısındaki insanlar onu terk edecek hissini yaşayabilirler. Bu durum da hayır diyememe sebepleri arasında yer alır.
• Ne kadar samimi; içten olursanız yani tam anlamıyla kendiniz olursanız insanlar da o kadar kendilerini size yakın hisseder.
• Olumlu yanlarımızı kabul etmek. Özgüven problemi yaşayan kişiler çoğunlukla olumsuz yanlarına odaklanırlar.
• Mücadele iki ileri bir geri gitmektir. Özgüven problemini yenmek için sürekli çaba sarf edilmelidir.
• Geçmişte özgüven problemi yaşamanıza zemin hazırlayan olumsuz anıları fark etmek ve geçmişte kaldığını kabul etmek
• Bedensel duruşu değiştirmek. Örneğin daha dik durmak
• Mükemmeliyetçi olmamaya çalışmak; kendimize merhamet etmek
• Olabildiğince olumsuz iç sesi fark etmeye çalışmak
• Hangi konularda başarılıyım hangi konularda başarılı değilim neyi ne kadar yapabiliyorum sorularını sormak.
• Asla yapmam; yapamam gibi görünen durumları basitten zora doğru yapmak ya da yapmaya çalışmak
• Neleri geliştirebiliriz kendimizde bunlara odaklanmak da önemlidir.
• Üstüne gidilmeyen hiçbir sorunu halledemeyiz bu yüzden çaba sarf etmemiz gerekiyor.
• Başarılı olamazsak da kendimizi eleştirmemek (başarılı olmak da normaldir başarısız olmak da normaldir).
• Hobiler edinmek
• Özgüven problemi yaşayan kişiler çevrelerine karşı çok merhametlidirler ve çok saygılıdırlar fakat kendilerine karşı öyle değillerdir.
• Çevreyi düzenlemek. Çevremizdeki kişiler de özgüven sorunu yaşayan insanlardan oluşuyorsa bu problemi aşmak daha da güç olabiliyor.
• Kişi kendisini zorladıkça özgüven kazanır.
• Genelleme yapmamak. Her şey her zaman kötü de değildir iyi de değildir.
• Birden değil zamanla düzelir; emek ve çabayla. Diğer insanların da mükemmel olmadığına inanmak. En önemlisi hata yapabilme şansını kendimize vermek.
• Yapamayacaklarımız değil yapabileceğimiz hedefleri belirlemek.
• Kötü hissettiren kişilerden uzak durmak
• Kişi dışarıdaki insanların sürekli kendisi hakkında olumsuz düşündüğünü sanmaktadır. Olumsuz düşünceleri bulmak ve onları değiştirmek burada oldukça önemli.
Uzm.Psk.Berivan Şentürk