Psikolojik Manipülasyon Yöntemi Olarak Gaslighting
Psikolojik Manipülasyon Yöntemi Olarak Gaslighting
Yakın çevrenizdeki insanlardan; "hiç öyle bir şey söylemedim; biraz abartmıyor musun?; aşırı hassas davranıyorsun sanki; sana öyle gelmiştir" gibi sizi suçlayıcı; kendinizden şüphe duymanıza sebep olan yorumlar duyuyorsanız "gaslighting" isminde psikolojik bir manipülasyona maruz kalıyor olabilirsiniz. Gaslighting kelimesi; ilk olarak 1944 yılında "gaslight" isimli bir filmden esinlenmiş. Bu filmde; adam karsının aklından şüphe etmesine sebep olarak kadını psikolojik bir manipülasyona maruz bırakıyor. Şöyle ki; adam karısının haberi olmadan her gün gaz lambasının ışığığını biraz daha kısıyor. Karısı bunu başlarda fark etse de; kimsenin böyle birşey yapmayacağını düşünerek bu durumdan tam da emin olamıyor. ve yavaş yavaş kendi algılarından şüphe duymaya başlıyor.
Gaslighting yöntemini en çok diktatörler; siyasiler; narsist kişilikler; sosyopatlar ve bazı dini liderler kullanır. Bu yöntemle güç kazanmış olurlar ve konumlarını korurlar. Bu manipülasyona maruz kalan kişiler; başlarda çoğunlukla farkına varmaz; kendi algısını ve gerçekliğini sorgulamaya başlar.
Aile ve iş hayatında da örneklerini çokça görebiliriz. Narsist ebeveynler çocuklarını bu şekilde özgüvensiz ve kendini yetersiz hisseden bireyler haline getirebilirler. Özellikle siyah-beyaz gibi katı ve mükemmeliyetçi tutumlarla büyümüş olmak; ileride gaslighting e maruz kalmaya ve bununla baş edememeye sebep olabilir; bağımlı kişilik gelişmesine sebep olabilir.
Patronun çalışanına yaptığı manipülasyon ile çalışan sürekli olarak kendini ispat çabasına girebilir ve zamanla pes ederek kendi doğrularını sorgular hale gelebilir.
En sık rastlanan gaslighting örnekleri; söylediğini reddetme; küçümseme; hedef saptırma ve suçlamadır. Karşınızdaki kişiyle ilişkide sürekli kendinizle ilgili şüpheye düşüyor ve karar vermekte zorlanıyorsanız; kafanız sürekli karışık hissediyorsanız; karşı tarafa herhangi bir memnuniyetsizliğinizi bildirdiğinizde kendiniz tartışma içinde buluyorsanız; içe kapanmaya ve karar alamamaya başladıysanız; sürekli alttan alan ve özür dileyen tarafsanız; Gaslighting e maruz kalıyor olabilirsiniz.
Gaslighting e maruz kaldığınızı düşünüyorsanız; öncelikle hislerinize güvenin. Hiç kimseye kendiniz ispat etmek zorunda değilsiniz ve haklı olduğunuzu kabul ettirmek zorunda değilsiniz. Manipülatörü ikna etmeye ya da yüzleştirmeye çalışmayın; çünkü bu işe yaramayacaktır ve sizi kendinizden daha da şüphe duyar hale getirecektir.
Gaslighting e en çok maruz kalanlar; genellikle özgüveni düşük ve yetersiz hisseden bireyler; ailesinde birisi ya da her ikisi narsist ebeveyn ile büyümüş kişiler; aşırı empatik ve hayır demekte zorlanan kişiler; co-dependent yani eş bağımlı dediğimiz karşı tarafın duygu ve düşüncelerine aşırı önem vererek ona göre davranan kişilikler ve bağımlı kişiliklerdir. Narsist ebeveyn ile büyümüş kişiler; bu manipülasyonla baş etmekte en çok zorlanan kişilikler olabilir. Çünkü çocukluk döneminden itibaren narsistik bir ailede çocuk kendi hislerine güvenmemeyi ve ebeveynlerine göre düşüncelerini ve ilişkilerini şekillendirmeyi öğrenir. Narsist bir ebeveyn olduğunda; aile işleyişinde gaslighting örneklerine aşina olma olasılığı yüksek olacağından dolayı; yetişkinlikte böyle bir manipülasyona maruz kaldığında bunu fark edebilmesi ve karşı çıkabilmesi kolay olmayacaktır.
Gashlight e maruz kaldığını fark etmek uzun yıllar alabilir; özellikle yakın aile çevresinden buna maruz kalınmışsa. Çünkü bu manipülasyon ile kurbanın algılarını uzun zaman boyunca etkilemeyi başarmış olabiliyor. Yine de ilişkilerinizde sizi rahatsız eden ve algılarınızdan şüphe duymanıza sebep olan durumlar varsa; öncelikle karşınızdaki kişiyle ilişkinize sınır koymayı deneyin; gerekirse psikolojik destek almaktan çekinmeyin.
sağlıklı günler dilerim.
Yakın çevrenizdeki insanlardan; "hiç öyle bir şey söylemedim; biraz abartmıyor musun?; aşırı hassas davranıyorsun sanki; sana öyle gelmiştir" gibi sizi suçlayıcı; kendinizden şüphe duymanıza sebep olan yorumlar duyuyorsanız "gaslighting" isminde psikolojik bir manipülasyona maruz kalıyor olabilirsiniz. Gaslighting kelimesi; ilk olarak 1944 yılında "gaslight" isimli bir filmden esinlenmiş. Bu filmde; adam karsının aklından şüphe etmesine sebep olarak kadını psikolojik bir manipülasyona maruz bırakıyor. Şöyle ki; adam karısının haberi olmadan her gün gaz lambasının ışığığını biraz daha kısıyor. Karısı bunu başlarda fark etse de; kimsenin böyle birşey yapmayacağını düşünerek bu durumdan tam da emin olamıyor. ve yavaş yavaş kendi algılarından şüphe duymaya başlıyor.
Gaslighting yöntemini en çok diktatörler; siyasiler; narsist kişilikler; sosyopatlar ve bazı dini liderler kullanır. Bu yöntemle güç kazanmış olurlar ve konumlarını korurlar. Bu manipülasyona maruz kalan kişiler; başlarda çoğunlukla farkına varmaz; kendi algısını ve gerçekliğini sorgulamaya başlar.
Aile ve iş hayatında da örneklerini çokça görebiliriz. Narsist ebeveynler çocuklarını bu şekilde özgüvensiz ve kendini yetersiz hisseden bireyler haline getirebilirler. Özellikle siyah-beyaz gibi katı ve mükemmeliyetçi tutumlarla büyümüş olmak; ileride gaslighting e maruz kalmaya ve bununla baş edememeye sebep olabilir; bağımlı kişilik gelişmesine sebep olabilir.
Patronun çalışanına yaptığı manipülasyon ile çalışan sürekli olarak kendini ispat çabasına girebilir ve zamanla pes ederek kendi doğrularını sorgular hale gelebilir.
En sık rastlanan gaslighting örnekleri; söylediğini reddetme; küçümseme; hedef saptırma ve suçlamadır. Karşınızdaki kişiyle ilişkide sürekli kendinizle ilgili şüpheye düşüyor ve karar vermekte zorlanıyorsanız; kafanız sürekli karışık hissediyorsanız; karşı tarafa herhangi bir memnuniyetsizliğinizi bildirdiğinizde kendiniz tartışma içinde buluyorsanız; içe kapanmaya ve karar alamamaya başladıysanız; sürekli alttan alan ve özür dileyen tarafsanız; Gaslighting e maruz kalıyor olabilirsiniz.
Gaslighting e maruz kaldığınızı düşünüyorsanız; öncelikle hislerinize güvenin. Hiç kimseye kendiniz ispat etmek zorunda değilsiniz ve haklı olduğunuzu kabul ettirmek zorunda değilsiniz. Manipülatörü ikna etmeye ya da yüzleştirmeye çalışmayın; çünkü bu işe yaramayacaktır ve sizi kendinizden daha da şüphe duyar hale getirecektir.
Gaslighting e en çok maruz kalanlar; genellikle özgüveni düşük ve yetersiz hisseden bireyler; ailesinde birisi ya da her ikisi narsist ebeveyn ile büyümüş kişiler; aşırı empatik ve hayır demekte zorlanan kişiler; co-dependent yani eş bağımlı dediğimiz karşı tarafın duygu ve düşüncelerine aşırı önem vererek ona göre davranan kişilikler ve bağımlı kişiliklerdir. Narsist ebeveyn ile büyümüş kişiler; bu manipülasyonla baş etmekte en çok zorlanan kişilikler olabilir. Çünkü çocukluk döneminden itibaren narsistik bir ailede çocuk kendi hislerine güvenmemeyi ve ebeveynlerine göre düşüncelerini ve ilişkilerini şekillendirmeyi öğrenir. Narsist bir ebeveyn olduğunda; aile işleyişinde gaslighting örneklerine aşina olma olasılığı yüksek olacağından dolayı; yetişkinlikte böyle bir manipülasyona maruz kaldığında bunu fark edebilmesi ve karşı çıkabilmesi kolay olmayacaktır.
Gashlight e maruz kaldığını fark etmek uzun yıllar alabilir; özellikle yakın aile çevresinden buna maruz kalınmışsa. Çünkü bu manipülasyon ile kurbanın algılarını uzun zaman boyunca etkilemeyi başarmış olabiliyor. Yine de ilişkilerinizde sizi rahatsız eden ve algılarınızdan şüphe duymanıza sebep olan durumlar varsa; öncelikle karşınızdaki kişiyle ilişkinize sınır koymayı deneyin; gerekirse psikolojik destek almaktan çekinmeyin.
sağlıklı günler dilerim.