Covid-19 Aşısını Çocuklara Açıklarken
Ülkemizde birkaç haftadır Covid-19 aşısı uygulanmaya başlandı. Bununla birlikte aşı hakkında birçok farklı görüş de ortaya çıkmaya başladı. Sanılanın aksine aşı konusunda sadece iki görüş (“taraf” ve “karşı taraf”) bulunmamakta. Yapılan araştırmalara göre aşı konusunda insanların düşünceleri beşe ayrılmakta; taraf; karşı taraf; gönüllü taraf; zorunlu taraf ve boyun eğiciler.
Aşı taraftarı olan kişiler herkesin aşı olması konusunda hem fikir olan ve pozitif bir görüş bildiren kişiler olarak görülmektedir. Aşı karşıtı taraf; ne kendi isteğiyle ne de devletin getirdiği zorunlulukla aşı olmayı reddeden ve aşıya dair negatif görüş bildiren kişilerdir. Gönüllü taraf; gönüllü olarak aşı olmayı kabul eden ancak zorunlu aşılama politikasına karşı olan kişilerdir. Zorunlu taraf; gönüllü olarak aşı yaptırmayan; ancak zorunlu aşıdan yana olan kişileri tanımlar. Zorunlu aşı ile sağlanan sürü bağışıklığının kamusal etkisini görmek isterler; ancak bu faydaya gönüllü olarak katkıda bulunmayacak kişilerdir. Son olarak da; aşıya karşı olan ama devlet politikası olarak kabul etmek zorunda kalan boyun eğici kişileri temsil eder.
Araştırmacılar; aşının yalnızca yeterince yüksek sayıda insanın gerçekten aşılanması ve sürü bağışıklığı sağlaması durumunda normal yaşama dönüş için etkili bir katkı sağlayacağını belirtmektedir. Ancak aşı taraftarı olmasına rağmen komplo teorileri ve güvensizlik nedeniyle aşı yaptırmak istemeyen kesim oldukça fazla. Hal böyle olunca akla gelen soru “Hala Covid-19’un çocuklar üzerindeki etkisi devam ederken etraflarındaki ebeveynlerinin ve yetişkinlerin aşı hakkındaki görüşleri çocuklarının durumunu nasıl etkileyecek?”
Bir yetişkin olarak koronavirüs ve bunun etkileriyle başa çıkmaya çalışmak yeterince zor. Aylardır şu soruları duymaktan bıkmış olabilirsiniz: Neden ellerimizi bu kadar çok yıkamak zorundayız? Okul ne zaman açılacak? Arkadaşlarımla ne zaman oynayabilirim? Büyükannem ve büyükbabamı neden göremiyorum? Bir de küçük bir çocuk olduğunuzu ve bu sorulara kimsenin net bir cevap veremediğini ya da negatif cevaplar verdiğini hayal edin…
Yeni durumlar yetişkinler için daha çok endişe vericiyken çocuklar için biraz daha merak uyandırıcıdır. Bu merakı; çocukların kolayca anlayabileceği bilimsel gerçeklere ve eylemlere dönüştürmemiz gerekir. Koronavirüsün arkasındaki bilim; sizinkinde olduğu gibi muhtemelen çocuklarınızın zihninde de belirsizdir. Ancak; aşı konusunda hangi tarafta olursanız olun çocuğunuzun yaşına uygun olmayan açıklamalardan kaçınmanız gerekir. Aşı konusunda yapılan ciddi negatif yorumlar çocuklarınızın kaygı düzeylerinin artmasına neden olacaktır. Bu düşüncelerinizden bahsetmeniz ve sonrasında aşıyı yaptırmak zorunda kalmanız durumunda; çocuğunuzun travmatik bir deneyim yaşamasına sebep olabilirsiniz. Ayrıca ilerde olacak başka aşılar için de ekstra olarak endişe yaşayabilir.
Çocuklarla aşı hakkında konuşmak
“Büyükannen ve deden senin yaşlarındayken suçiçeği adında koronavirüs gibi bir hastalık Dünya’ya yayılmıştı. Yıllar içerisinde suçiçeği gibi birçok hastalık oluştu; hepatit; kızamık; çocuk felci; veba. Sonra bilim insanları bu hastalıklar için aşı buldular ve artık bu hastalık insanlar için önemsiz bir hale gelmeye başladı. Koronavirüste işte bu şekilde aşısı bulunan bir hastalık. Herkes bu saydığım hastalıkların aşılarını zamanı gelince yani bebekken; çocukken ya da okula giderken olur. Bazı insanlar da grip aşısı ya da alerji aşısı için düzenli olarak her yıl aşı olurlar. Bu sayede hastalanmazlar. Biz koronavirüs aşısını ne kadar sıklıkla yaptıracağımızı bilmiyoruz ama bilim insanları bizi bu konuda haberdar edecekler. Normalde bir aşının üretilmesi yaklaşık olarak on yılı bulur ama her ülkenin bu konuda yaptığı çalışmalar sayesinde bu kadar kısa sürede aşı bulunmuş oldu. Bu aşı; bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için cansız virüs enjekte edilerek etki ediyor. Bu cansız virüs enjekte edilince vücudumuzun bağışıklık sistemi bu virüs için çalışmaya başlıyor ve ona karşı güçleniyor. Çocuklar şimdilik bu aşıyı olmayacak ama yetişkinler sırayla bu aşıyı olmaya başladılar. Olduğumuz diğer aşılar gibi kolda biraz yanma hissi yaratabilir ama ciddi bir durum olmayacaktır. Başka insanlardan aşının riskli olduğunu duyduğunu biliyorum. Herkes aşı olmak zorunlu değil; aşı olup olmamayı kendisi seçecek. Herkes bir şekilde kendi önlemini almaya çalışacaktır. Ancak aşının genel olarak arkasındaki bilim açıktır. Aşı olan insanlar olmayanlara göre daha sağlıklıdır.”
Yapacağınız her açıklamayla birlikte çocuğunuzun aklında kalan boşlukları kendi hayal gücüyle kapatmamasına imkan sağlayabilirsiniz. Başka sorusu olup olmadığından emin olana kadar soru sormasına izin verebilirsiniz. Çocuğunuza bilgi verirken onun sorularından yola çıkarak açıklama yapabilirsiniz ama hiç soru sormasa da bu konu hakkında hiç düşüncesi olmadığı anlamına gelmeyecektir. Bazı çocuklar kendi iç dünyalarında endişelerini yaşayabilirler. Eğer evinizde yetişkinler arasında böyle bir konu üzerine konuşmalar artmaya başladıysa çocuğunuzun soru sormasını beklemeden açıklama yapmanız yararlı olacaktır.
Aşı taraftarı olan kişiler herkesin aşı olması konusunda hem fikir olan ve pozitif bir görüş bildiren kişiler olarak görülmektedir. Aşı karşıtı taraf; ne kendi isteğiyle ne de devletin getirdiği zorunlulukla aşı olmayı reddeden ve aşıya dair negatif görüş bildiren kişilerdir. Gönüllü taraf; gönüllü olarak aşı olmayı kabul eden ancak zorunlu aşılama politikasına karşı olan kişilerdir. Zorunlu taraf; gönüllü olarak aşı yaptırmayan; ancak zorunlu aşıdan yana olan kişileri tanımlar. Zorunlu aşı ile sağlanan sürü bağışıklığının kamusal etkisini görmek isterler; ancak bu faydaya gönüllü olarak katkıda bulunmayacak kişilerdir. Son olarak da; aşıya karşı olan ama devlet politikası olarak kabul etmek zorunda kalan boyun eğici kişileri temsil eder.
Araştırmacılar; aşının yalnızca yeterince yüksek sayıda insanın gerçekten aşılanması ve sürü bağışıklığı sağlaması durumunda normal yaşama dönüş için etkili bir katkı sağlayacağını belirtmektedir. Ancak aşı taraftarı olmasına rağmen komplo teorileri ve güvensizlik nedeniyle aşı yaptırmak istemeyen kesim oldukça fazla. Hal böyle olunca akla gelen soru “Hala Covid-19’un çocuklar üzerindeki etkisi devam ederken etraflarındaki ebeveynlerinin ve yetişkinlerin aşı hakkındaki görüşleri çocuklarının durumunu nasıl etkileyecek?”
Bir yetişkin olarak koronavirüs ve bunun etkileriyle başa çıkmaya çalışmak yeterince zor. Aylardır şu soruları duymaktan bıkmış olabilirsiniz: Neden ellerimizi bu kadar çok yıkamak zorundayız? Okul ne zaman açılacak? Arkadaşlarımla ne zaman oynayabilirim? Büyükannem ve büyükbabamı neden göremiyorum? Bir de küçük bir çocuk olduğunuzu ve bu sorulara kimsenin net bir cevap veremediğini ya da negatif cevaplar verdiğini hayal edin…
Yeni durumlar yetişkinler için daha çok endişe vericiyken çocuklar için biraz daha merak uyandırıcıdır. Bu merakı; çocukların kolayca anlayabileceği bilimsel gerçeklere ve eylemlere dönüştürmemiz gerekir. Koronavirüsün arkasındaki bilim; sizinkinde olduğu gibi muhtemelen çocuklarınızın zihninde de belirsizdir. Ancak; aşı konusunda hangi tarafta olursanız olun çocuğunuzun yaşına uygun olmayan açıklamalardan kaçınmanız gerekir. Aşı konusunda yapılan ciddi negatif yorumlar çocuklarınızın kaygı düzeylerinin artmasına neden olacaktır. Bu düşüncelerinizden bahsetmeniz ve sonrasında aşıyı yaptırmak zorunda kalmanız durumunda; çocuğunuzun travmatik bir deneyim yaşamasına sebep olabilirsiniz. Ayrıca ilerde olacak başka aşılar için de ekstra olarak endişe yaşayabilir.
Çocuklarla aşı hakkında konuşmak
“Büyükannen ve deden senin yaşlarındayken suçiçeği adında koronavirüs gibi bir hastalık Dünya’ya yayılmıştı. Yıllar içerisinde suçiçeği gibi birçok hastalık oluştu; hepatit; kızamık; çocuk felci; veba. Sonra bilim insanları bu hastalıklar için aşı buldular ve artık bu hastalık insanlar için önemsiz bir hale gelmeye başladı. Koronavirüste işte bu şekilde aşısı bulunan bir hastalık. Herkes bu saydığım hastalıkların aşılarını zamanı gelince yani bebekken; çocukken ya da okula giderken olur. Bazı insanlar da grip aşısı ya da alerji aşısı için düzenli olarak her yıl aşı olurlar. Bu sayede hastalanmazlar. Biz koronavirüs aşısını ne kadar sıklıkla yaptıracağımızı bilmiyoruz ama bilim insanları bizi bu konuda haberdar edecekler. Normalde bir aşının üretilmesi yaklaşık olarak on yılı bulur ama her ülkenin bu konuda yaptığı çalışmalar sayesinde bu kadar kısa sürede aşı bulunmuş oldu. Bu aşı; bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için cansız virüs enjekte edilerek etki ediyor. Bu cansız virüs enjekte edilince vücudumuzun bağışıklık sistemi bu virüs için çalışmaya başlıyor ve ona karşı güçleniyor. Çocuklar şimdilik bu aşıyı olmayacak ama yetişkinler sırayla bu aşıyı olmaya başladılar. Olduğumuz diğer aşılar gibi kolda biraz yanma hissi yaratabilir ama ciddi bir durum olmayacaktır. Başka insanlardan aşının riskli olduğunu duyduğunu biliyorum. Herkes aşı olmak zorunlu değil; aşı olup olmamayı kendisi seçecek. Herkes bir şekilde kendi önlemini almaya çalışacaktır. Ancak aşının genel olarak arkasındaki bilim açıktır. Aşı olan insanlar olmayanlara göre daha sağlıklıdır.”
Yapacağınız her açıklamayla birlikte çocuğunuzun aklında kalan boşlukları kendi hayal gücüyle kapatmamasına imkan sağlayabilirsiniz. Başka sorusu olup olmadığından emin olana kadar soru sormasına izin verebilirsiniz. Çocuğunuza bilgi verirken onun sorularından yola çıkarak açıklama yapabilirsiniz ama hiç soru sormasa da bu konu hakkında hiç düşüncesi olmadığı anlamına gelmeyecektir. Bazı çocuklar kendi iç dünyalarında endişelerini yaşayabilirler. Eğer evinizde yetişkinler arasında böyle bir konu üzerine konuşmalar artmaya başladıysa çocuğunuzun soru sormasını beklemeden açıklama yapmanız yararlı olacaktır.