Çocuklarımızın övülmeye ihtiyacı var. Hayatın temel öğretilerinden biri de budur.
Çocuklar başlangıçta yapamayacaklarını düşündükleri bir şeyi başarabilmek için çaba göstermeli ve tekrar tekrar denemeli ; bunu sağlamanın tek etkin yolu onları ödüllendirmek.Doğru kullanıldığı zamanlarda ceza ve uyarı da sınırlı bir alanda etki gösterir ancak ödül her zaman cezadan daha etkili.
Hayatın her anında; normal şartlarda yapacağınız övgülerin yüzde yirmi beş daha fazlasını yapsanız yeridir. Övgünün fazlası olmaz. Ancak övgünüz sahteyse çocuklar yapay bir övgü olduğunu hisseder.
Okul çağına gelmiş çocukları överken zamanlamaya ve tarza dikkat etmelisiniz.
Bu yaştaki çocuklar ağzınızdan çıkan sözcüklerin doğru olduğuna güvenebilmelidirler. Altı yaşına kadar ise yanında olup çocuğu desteklemek yeterlidir.
Çocuğunuzu överken elinizdeki işi; telefonu; bilgisayarı bir kenara bırakıp çocuğun yüzüne bakın ve ne yaptığını görün. Ayrıca çocuğu sürekli teşvik etmeniz gerekmez; siz başında durup her yaptığını alkışlamadan da birşeyler başarması çocuğun yararına olucaktır. Yine de her gün en az bir kez çocuğunuza ve ne yaptığına dikkatle bakıp anlamlı bir şekilde övmenizi öneririm. Bazı övgü yöntemleri diğerlerinden daha işlevseldir.
En iyi yöntem çocukları içten güçlendirir; kendilerine güvenen; hayata iyimser bakan küçük insanlar olmalarına rağmen yardım eder.
5 adımda teşvik :
1. İyi olanın farkına varıp bunu dile getirin. Fakat doğru olmayanı asla övülmemelidir. Yalan övgüde bulunmak yerine çocuğun başarabileceğini düşündüğünüz birşey bulup çocuğunuzu bunu yapmaya teşvik edin.
Küçük çocuklar için gülümsemeniz ; "Ah! ne güzel ceketini kendin giyebildin;" tarzında destekleyici sözler söylemeniz yeterlidir. Örneğin montun düğmelerini yanlış iliklemişsse ya müdahale etmeden bırakın ya da tepki vermeden ona belli etmeden düzeltin.
Eğer çocuğunuz birşey çizmiş veya yapmışsa gördüğünüzü ve gördüğünüz şeyin sizi mutlu ettiğini canı gönülden ifade edin. Çocuğun yaptığı şeyi överken "çok becereklisin" "çok güzel" gibi tanımlamalardan kaçının.
Çocuğun değerlendirilmeye değil görülmeye ve onaylanmaya ihtiyacı var.
Olumlu bir tavırla bütün dikkatinizi ona vermeniz başvurabileceğiniz en iyi övgü yöntemidir. Daha sonra herhangi bir yeteneği çocuk yüzmeyi; bisiklete binmeye;bir enstrüman çalmayı öğrendikçe başarısını çoşkuyla karşılayın ve doğru yaptıkları şeyleri övün. Yanlış yaptığı takdirde doğrusunu ya çok sakin ve dikkatlice gösterin ya da bir süre bekleyin. Çocuğun beceri geliştirmeye yönelik eğitim aldığı her süreçte bir yetişkinin en önemli görevi bu anları çoşkuyla desteklemektir. Aynı zamanda çocuğun daha ileri gidebilmesi için ona bilgi verip açıklamalar yapmalısınız.
2. Dolaylı övgü en iyi çeşididir. "A;Hayret doğrusu; nasıl yaptın?" şaşkınlığınızı dile getirip merakla yaklaştığınızda çocuğunuzun kendiliğinden neyi; nasıl yaptığını anlatmaya başlar. Bazı konuları çocuğunuzun kendisinin dile getirmesini bekleyin ve hiç yorum yapmayın.
3. İlerleme kaydettiğini gördüğünüz anda bunu belirtin: "Bak; yapamıyorum diyordun ama olmuş işte."
4. Gerektiğinde destek olup umut verin ve çoşku gösterin. Dönem dönem duraksamalar olabilir; o takdirde anne baba olarak devreye girip bir kez daha topa vurmasını; bir kez daha okumasını;bir kez daha bisiklete binmesini söyleyin ve çocuğu teşvik edin.
5.Öz kaynaklarını keşfedin! Hangi alanda iyi olduğunu fark ederseniz çocuğunuzun öz kaynaklarını da keşfedersiniz. Bu özellikler onun ileriki başarısını inşa edecek yapıtaşlarıdır. Sorunlara odaklanmayın; aksi takdir de yapıtaşlarını gözden kaybedersiniz.