Çocukların dünyalarını anlamanın en kolay yolu oyun oynamaktır çünkü çocukların deneyimledikleri hayatları aktarım dilleri oyun yöntemiyle olur. Çocuklar kendi duyguları ve yaşadıkları olaylar hakkında yetişkinler gibi aktaramazlar. Aynı zamanda tecrübe ettikleri olayları yetişkinler gibi düşünerek anlamlı hale getiremezler. Bu yüzden yetişkinler için uygulanan konuşma terapileri şekli çocuklara uygulanamaz. Çocuklar; davranışlarını etkileyen kızgınlıklarını; korkularını; üzüntülerini; endişelerini; çaresizliklerini; hayal kırıklıklarını oynayarak dışa vurur ve deneyimlerini oynayarak anlatırlar. Oyun terapisi çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir sağaltım şeklidir. Çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir. Oyun terapisinde çocuklara duygusal sorunlarını ifade edebilmeleri için değişik çeşitte birçok oyuncak sunulur. Çocukların kendilerini sanat; drama ve fantazi içeren oyunlar yoluyla ifade edebilmeleri için fırsat yaratılır. Oyun ve oyuncaklar kullanılarak çocuklar ile iletişim kurmaya; sorunları çözmelerine ve olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur. Bu anlamda oyun terapisi; oyuncakları kullanarak konuşmanın ve yardıma ulaşmanın en kolay yolu haline gelir. Genellikle 2-11 yaş aralığındaki çocuklar oyun terapisinden faydalanabilirler.
Oyun terapisi hangi durumlarda yardımcı olabilir?
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu
• Anksiyete/Endişe
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (aşırı hareketlilik) bozukluğu / Dürtüsellik
• Impulsivite/dürtüsellik
• Okuma bozuklukları
• Güven eksikliği/depresyon
• Sebebi anlaşılamayan baş ve karın ağrıları
• Boşanma sonrası adaptasyon sorunları (Ayrılık Anksiyetesi)
• Travmalar ve İstismar (fiziksel; duygusal; cinsel)
• Bağlanma sorunları
• Uyku; yeme ve tuvalet problemleri
• Enürosiz (alt ıslatma) /Enkopresiz (kaka tutma- yapma zorlukları)
• Kaygılar ve Korkular / Fobiler ve Tikler
• Seçici dilsizlik / sessizlik
• Ailevi yaşantıdaki değişiklikler (yakınını kaybetme; ölüm; yas; taşınma vb.)
• Kardeş kıskançlığı / Davranışsal gerileme
• Evlatlık alınma / edinilme durumu
• Okula başlama ve uyum sorunları / Davranışsal problemler
• Saldırganlık / Öfke veya Zorbalık; saldırıya uğra(t)mak
• Düşük öz-benlik saygısı / Sosyal içe kapanıklık
• İletişim problemleri / Sınır koyma sorunu;
• Gecikmiş gelişim / Fiziksel yetersizlikler
Oyun terapisi çocukların
• Yaşadıkları dünya hakkında öğrenmelerine
• Duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine
• Zihinsel ve fiziksel becerilerini geliştirmelerine
• Etkili sosyal beceriler geliştirmelerine
• İlişkilerde güçlü bağlar kurabilmelerine yardımcı olur.
Oyun Terapisinin Çocuğumun Evdeki Oyunundan Farkı Nedir?
Oyun oynamak çocuğa yaşamlarında insanlarla girdikleri etkileşimleri yeniden canlandırma fırsatı veren doğal bir fırsattır. Oyunun üç temel amacı vardır: İlk ikisi çocuğun bilişsel ve motor gelişimini desteklemek; üçüncüsü ise duygusal çatışmaların çözülmesini sağlamaktır. Ancak oyun seansların içindeki oyun; teknik ve içerik açısından çocuğun kendi kendine ya da diğer yetişkinlerle oynadığı oyundan farklıdır. Oyun terapisinin evdeki oyundan en temel farkı çocuğun oluşturduğu bu sembolik anlatımları okuyabilen bir terapistin orada olup onunla oynamasıdır. Oyun terapisinde çocuğun tercih ettiği oyuncaklar; bu oyuncakların kullanılış şekli ve bu oyuncakların soyut/somut anlamları eğitimli bir oyun terapisti tarafından çözümlenir. Terapist ile çocuğun arasında kurulan terapötik ilişki; yoğun duygusal tecrübeyi yansıtan oyunu oynarken; çocukların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar. Bu sayede; çocuklar travmatik deneyimlerini oyunlarında aktarırken eğitimli bir oyun terapisti iyileştirici tepkileri çocuğa verebilir.
Oyun terapisinin faydaları nelerdir?
Oyun terapisi sayesinde travmatik deneyimler geçiren çocukların duygularına ulaşmak mümkün hale gelir. Terapi ile başa çıkamadıkları duygularla nasıl mücadele edeceklerini öğrenirler. Rol oyunları aracılığıyla zor deneyimler ve durumlar tekrar canlandırılır veya figürlerle ve resimlerle görselleştirilir. Çocuklar bu sayede negatif duygularını yeniden yaşarlar ve terapistin yardımıyla bu duygulara yönelik yeni bir bakış açısı geliştirebilirler. Oyun terapisi sürecinde çocuklar olaylarla ilgili bakış açılarını; davranışlarını değiştirebilir. Baş etmekte sorun yaşadıkları duygularını; oyun sırasında yeniden yaşayarak bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulurlar. Böylece hem oyun tecrübeleri hem de hayattaki ilişki alışverişlerinden zevk alır hale gelebilirler.