Patolojik Kıskançlık
Kıskançlığın Gerçekten Arkasında Ne Var ve Bu Konuda Ne Yapmalı?
Bir partnerin kıskançlığıyla veya kişinin kendi kıskançlığıyla başa çıkmak için pratik ipuçları.
En baştan söylemek isterim. Kıskançlığın sevgi belirtisi olduğu yaygın bir yanılgıdır.
Sosyal medyada; kullanıcı adına bakarak; kişinin psikolojiyle bağlantılı olduğunu düşündüğüm bir hesapta; alıntılanmış şu paylaşımı gördüm: "Gerçekten aşık olan insanlar kıskanırlar." Bu yanlış anlamanın o kadar derinlemesine kökleşmiş olduğunu görünce şaşırdım; görünüşte psikoloji bilgisi olan insanlar bile buna inanıyor.
Kıskançlık önemli bir ilişki sorunu olabilir - evlilik terapistleri; kendilerine başvuranlar arasında romantik kıskançlığın üçte biri için ciddi bir sorun olduğunu bildirmişlerdir. Umarım kıskançlığın bir aşk belirtisi olduğu efsanesini ortadan kaldırırız. Ama değilse; kıskançlık tepkilerini gerçekten motive eden nedir? Araştırmalar; birkaç özelliği daha fazla kıskançlıkla ilişkilendirmiştir:
Kendine güvensizlik.
Nevrotiklik: genel olarak karamsar; endişeli ve duygusal olarak dengesiz ruh hali.
Güvensizlik ve sahiplenme duyguları.
Partnere bağımlılık: İnsanlardan iyi alternatif partnerleri olmadığını hayal etmelerini istemek bile; farazi kıskançlık uyandıran senaryolara daha fazla olumsuz tepkilere yol açar.
İlişkide yetersizlik hissi: Genellikle partneriniz için yeterince iyi olmadığınızdan korkmak.
Anksiyöz bağlanma stili: Partnerin terk edeceği veya yeterince sevmeyeceği korkusunu içeren romantik ilişkilere yönelik sürekli bir yönelim. Araştırmalar; insanların sevdiklerinden destek almayı düşünmelerini isteyerek geçici olarak kendilerini daha güvenli bir şekilde bağlanmış hissetmelerine neden olmanın; farazi bir kıskançlık uyandıran duruma daha az sert tepki vermelerini sağladığını göstermiştir.
Kıskançlıkla ilgili tüm bu etkenler; kıskanç insanların eşlerine duydukları sevgiyle değil; onların kendi güvensizlikleri ile ilgilidir.
Öyleyse partneriniz haksız kıskançlık gösteriyorsa ne yapmalısınız?
Partnerinizin kıskançlığının sizinle ilgili olmadığını anlamalısınız; kendisi ile ilgilidir. Partnerinize sevginiz konusunda güven vererek kıskançlık ifadelerine yanıt verin. Araştırmalar; partnerlerin kıskançlıklarına ilgi ve çekicilikleri konusunda güvence vererek karşılık verenlerin daha istikrarlı ilişkilere sahip olma eğiliminde olduğunu göstermiştir.
Kıskanıyorsan ne yapmalısın?
Partnerinizin e-postasını karıştıran sizseniz kıskançlıkla nasıl başa çıkmalısınız? Birkaç yol başa çıkmanıza yardımcı olabilir:
Yanlış şüpheler uyandırması muhtemel olan durumlardan kaçının. Bir ankette araştırmacılar; kıskanç olanların partnerlerinin Facebook faaliyetlerini izleme eğiliminde olduğunu bulmuştur. Facebook u ne kadar çok merak ederlerse; endişelenecek kanıtları o kadar çok bulurlar; bu da daha fazla casusluğa yol açar ve artan bir izleme ve kıskançlık kısır döngüsü yaratır.
Kendiniz üzerinde çalışın. Kendinize ve ilişkinize olan güveninizi geliştirmeye çalışın.
Partnerinizle iletişim kurun. Kıskançlık yaşıyorsanız; partnerinizle bunun hakkında konuşun - ama konuşma şekliniz çok önemlidir: Eğer partnerinize kızgınlık veya alaycılık ya da suçlamalarda bulunursanız; bunun bir faydası olmayacaktır. Doğrudan ve yumuşak tonda olmalısınız; düşmanca değil. Duygularınızı sakin bir şekilde açıklayın ve nasıl bir çözüm bulacağınızı tartışın. Bu; daha tatmin olmanızı sağlayacak ve partnerinizin/eşinizin kıskanç davranışınızla kafasının karışmasını önleyecektir. Bu iletişim stratejileri büyük olasılıkla partnerinizde olumlu tepkiler ortaya çıkarır.
Bazen kıskançlık haklı çıkar: Partnerinizin bir ilişkisi olduysa ve güveninize ihanet ettiyse; bu ciddi bir sorundur. Tek eşlilik istemeyen biriyle ilişki içinde olduğunuz için kıskanıyorsanız; o zaman kıskanç duygularınız ilişkiyi bırakmak ve ilişki hedefleri sizinkiyle daha uyumlu olan birini aramak için iyi bir neden olabilir. Ama "aptalca şeyleri" kıskandığınızda; sevgi göstermiyorsunuz; kendi güvensizliklerinizi ortaya koyuyorsunuz.
Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (Psikiyatri) Uzmanı
Bir partnerin kıskançlığıyla veya kişinin kendi kıskançlığıyla başa çıkmak için pratik ipuçları.
En baştan söylemek isterim. Kıskançlığın sevgi belirtisi olduğu yaygın bir yanılgıdır.
Sosyal medyada; kullanıcı adına bakarak; kişinin psikolojiyle bağlantılı olduğunu düşündüğüm bir hesapta; alıntılanmış şu paylaşımı gördüm: "Gerçekten aşık olan insanlar kıskanırlar." Bu yanlış anlamanın o kadar derinlemesine kökleşmiş olduğunu görünce şaşırdım; görünüşte psikoloji bilgisi olan insanlar bile buna inanıyor.
Kıskançlık önemli bir ilişki sorunu olabilir - evlilik terapistleri; kendilerine başvuranlar arasında romantik kıskançlığın üçte biri için ciddi bir sorun olduğunu bildirmişlerdir. Umarım kıskançlığın bir aşk belirtisi olduğu efsanesini ortadan kaldırırız. Ama değilse; kıskançlık tepkilerini gerçekten motive eden nedir? Araştırmalar; birkaç özelliği daha fazla kıskançlıkla ilişkilendirmiştir:
Kendine güvensizlik.
Nevrotiklik: genel olarak karamsar; endişeli ve duygusal olarak dengesiz ruh hali.
Güvensizlik ve sahiplenme duyguları.
Partnere bağımlılık: İnsanlardan iyi alternatif partnerleri olmadığını hayal etmelerini istemek bile; farazi kıskançlık uyandıran senaryolara daha fazla olumsuz tepkilere yol açar.
İlişkide yetersizlik hissi: Genellikle partneriniz için yeterince iyi olmadığınızdan korkmak.
Anksiyöz bağlanma stili: Partnerin terk edeceği veya yeterince sevmeyeceği korkusunu içeren romantik ilişkilere yönelik sürekli bir yönelim. Araştırmalar; insanların sevdiklerinden destek almayı düşünmelerini isteyerek geçici olarak kendilerini daha güvenli bir şekilde bağlanmış hissetmelerine neden olmanın; farazi bir kıskançlık uyandıran duruma daha az sert tepki vermelerini sağladığını göstermiştir.
Kıskançlıkla ilgili tüm bu etkenler; kıskanç insanların eşlerine duydukları sevgiyle değil; onların kendi güvensizlikleri ile ilgilidir.
Öyleyse partneriniz haksız kıskançlık gösteriyorsa ne yapmalısınız?
Partnerinizin kıskançlığının sizinle ilgili olmadığını anlamalısınız; kendisi ile ilgilidir. Partnerinize sevginiz konusunda güven vererek kıskançlık ifadelerine yanıt verin. Araştırmalar; partnerlerin kıskançlıklarına ilgi ve çekicilikleri konusunda güvence vererek karşılık verenlerin daha istikrarlı ilişkilere sahip olma eğiliminde olduğunu göstermiştir.
Kıskanıyorsan ne yapmalısın?
Partnerinizin e-postasını karıştıran sizseniz kıskançlıkla nasıl başa çıkmalısınız? Birkaç yol başa çıkmanıza yardımcı olabilir:
Yanlış şüpheler uyandırması muhtemel olan durumlardan kaçının. Bir ankette araştırmacılar; kıskanç olanların partnerlerinin Facebook faaliyetlerini izleme eğiliminde olduğunu bulmuştur. Facebook u ne kadar çok merak ederlerse; endişelenecek kanıtları o kadar çok bulurlar; bu da daha fazla casusluğa yol açar ve artan bir izleme ve kıskançlık kısır döngüsü yaratır.
Kendiniz üzerinde çalışın. Kendinize ve ilişkinize olan güveninizi geliştirmeye çalışın.
Partnerinizle iletişim kurun. Kıskançlık yaşıyorsanız; partnerinizle bunun hakkında konuşun - ama konuşma şekliniz çok önemlidir: Eğer partnerinize kızgınlık veya alaycılık ya da suçlamalarda bulunursanız; bunun bir faydası olmayacaktır. Doğrudan ve yumuşak tonda olmalısınız; düşmanca değil. Duygularınızı sakin bir şekilde açıklayın ve nasıl bir çözüm bulacağınızı tartışın. Bu; daha tatmin olmanızı sağlayacak ve partnerinizin/eşinizin kıskanç davranışınızla kafasının karışmasını önleyecektir. Bu iletişim stratejileri büyük olasılıkla partnerinizde olumlu tepkiler ortaya çıkarır.
Bazen kıskançlık haklı çıkar: Partnerinizin bir ilişkisi olduysa ve güveninize ihanet ettiyse; bu ciddi bir sorundur. Tek eşlilik istemeyen biriyle ilişki içinde olduğunuz için kıskanıyorsanız; o zaman kıskanç duygularınız ilişkiyi bırakmak ve ilişki hedefleri sizinkiyle daha uyumlu olan birini aramak için iyi bir neden olabilir. Ama "aptalca şeyleri" kıskandığınızda; sevgi göstermiyorsunuz; kendi güvensizliklerinizi ortaya koyuyorsunuz.
Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (Psikiyatri) Uzmanı