Çocuklarda Kaygıyı Azaltmanın Yolları
Yetişkinler gibi çocuklar içinde; belirsizlik; stres ve kaygıya neden olmaktadır. Çünkü kaygı; kişinin korku verici veya tehdit edici bir duruma karşı vermiş olduğu ruhsal ve bedensel tepkidir.
Farkındalıkları dışında; çocuklar çevresinde olup biten olayları olumlu ya da olumsuz şekilde içselleştirirler.
Kendimize sorduğumuz;
“Şu anda neler oluyor?”
“Güvende miyim?”
“Şu an yapmam gereken bir şey var mı?” gibi durumu değerlendirmeye dair sorular; o olaya karşı duygu durumumuz hakkında bize ön bilgi verir. Oysa ki; olumsuz durumlar karşısında yaşanan; olumsuz duygular; anormal olaylara karşı verilen normal bir tepkilerdir.
Çocukların Hissettiği Kaygıyı Azaltmak İçin Anne Babalara Öneriler
1. Onları Dinleyin ve Uygun olan Bilgiyi Verin
Yaşam için gerekli olan inançların başında;
⁃ Dünya güvenli bir yerdir.
⁃ Dünya adildir.
⁃ Ben değerliyim.
⁃ Kötü olaylar benim başıma gelmez.
gibi ifadeler gelir. Ancak çocuklarda bu inançlar; ebeveynlerin davranışları ile pekiştirildiğinde anlamlı hale gelecektir. Çocuğu dinlemek; koşulsuz kabul etmek; onun görüşlerine saygı göstermek onun çerçevesinden bakabilmemizi sağlar.
Soru sorduklarında; çocuğun gelişimine uygun; kısa; somut; içten cevaplar vermelidir.
Bazı çocuklar; pek soru sormazlar. Soru sormaları için zorlamamak; merak ettikleri bir şey olduğunda sorabileceklerini hatırlatmak yeterli olacaktır.
2. Güçlendirme Yoluyla Normalleştirin
• Çocuğunuzun endişesi abartılı görünse dahi söyledikleri reddedilmemeli; şefkatle ve sabırla kabul edilip ve dinlenmelidir.
• Çocuklara mutluluk gibi stres; kaygı ve korkunun bir duygu olduğu ve yaşadıklarımız sonucunda bunları da hissetmemizin normal olduğunu anlatmalıdır.
• Onlara üzgün ya da stresli hissetmemizin ya da korkmamızın yanlış olmadığı anlatılmalı; olumlu ya da olumsuz yaşadığı tüm duyguların geçici olduğunu hatırlatılmalıdır.
• Kaygı verici bilgiyi nereden elde ettiği öğrenilmeli; yanılgıları yerine; sakince birlikte yeni ve doğru bilgiler inşa edilmelidir.
• Olumsuz durumlara dair gerekli önlemleri almalı ve bu önlemler ona somut şekilde aktarılmalıdır.
Kaygı yaşayan bir çocuğun; her zamankinden biraz daha fazla ilgi; yakınlık ve şefkate ihtiyacı olduğu;
Kaygıya karşı psikolojik sağlamlığın gelişmesinde;
- Ani değişimlerden kaçınılması ve
- Keyif alınan günlük rutin ve aktivitelere devam edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
3. Model Olun
Olumsuz durumlarla başa çıkma becerisi geliştirmek çocukların geleceği dair en önemli kazanımlarından birisidir. Anne babanın zorlu yaşam olaylarıyla başarılı bir şekilde baş ettiğini gören çocuk; olumsuz durumlarla baş etme konusunda daha umutlu ve başarılı olacaktır.
Çocuğunuz Sizin Ellerinizde
Ebeveyn olarak; çocuğunuza karşı büyük bir sorumluluğunuz olduğunu unutmayın. Destekleyici olmanız; onun duygularını doğrulamanız ve ona kaçınılmaz olan bazı endişeleri; ele alabilecekleri konusunda güven vermeniz önemlidir.
Şiddetli hastalık veya bir kayıp yaşamış olan çocuklar; mevcut durumda aşırı tepki yaşamaya daha yatkındır ama buna rağmen;
⁃ Çocuğunuzun tepkilerinde zamanla herhangi bir azalma olmuyor;
⁃ Günlük hayatınız olumsuz şekilde etkileniyor;
⁃ Bir neden olmaksızın çok yoğun korku; endişe; kaygı ve panik belirtileri yaşıyor;
⁃ Geleceğe ve sevdiklerinize dair yoğun endişe ve umutsuzluk hissediyor;
⁃ Uyku sorunları ya da yoğun davranış sorunları yaşadığını gözlemliyorsanız; uzman yardımına mutlaka başvurmalısınız.
Öğretim Görevlisi Psikolog Fatma Nihal ADA
https://ozelokulum.net/yeniyazilar/cocuklarda-kaygiyi-azaltmanin-yollari/
Farkındalıkları dışında; çocuklar çevresinde olup biten olayları olumlu ya da olumsuz şekilde içselleştirirler.
Kendimize sorduğumuz;
“Şu anda neler oluyor?”
“Güvende miyim?”
“Şu an yapmam gereken bir şey var mı?” gibi durumu değerlendirmeye dair sorular; o olaya karşı duygu durumumuz hakkında bize ön bilgi verir. Oysa ki; olumsuz durumlar karşısında yaşanan; olumsuz duygular; anormal olaylara karşı verilen normal bir tepkilerdir.
Çocukların Hissettiği Kaygıyı Azaltmak İçin Anne Babalara Öneriler
1. Onları Dinleyin ve Uygun olan Bilgiyi Verin
Yaşam için gerekli olan inançların başında;
⁃ Dünya güvenli bir yerdir.
⁃ Dünya adildir.
⁃ Ben değerliyim.
⁃ Kötü olaylar benim başıma gelmez.
gibi ifadeler gelir. Ancak çocuklarda bu inançlar; ebeveynlerin davranışları ile pekiştirildiğinde anlamlı hale gelecektir. Çocuğu dinlemek; koşulsuz kabul etmek; onun görüşlerine saygı göstermek onun çerçevesinden bakabilmemizi sağlar.
Soru sorduklarında; çocuğun gelişimine uygun; kısa; somut; içten cevaplar vermelidir.
Bazı çocuklar; pek soru sormazlar. Soru sormaları için zorlamamak; merak ettikleri bir şey olduğunda sorabileceklerini hatırlatmak yeterli olacaktır.
2. Güçlendirme Yoluyla Normalleştirin
• Çocuğunuzun endişesi abartılı görünse dahi söyledikleri reddedilmemeli; şefkatle ve sabırla kabul edilip ve dinlenmelidir.
• Çocuklara mutluluk gibi stres; kaygı ve korkunun bir duygu olduğu ve yaşadıklarımız sonucunda bunları da hissetmemizin normal olduğunu anlatmalıdır.
• Onlara üzgün ya da stresli hissetmemizin ya da korkmamızın yanlış olmadığı anlatılmalı; olumlu ya da olumsuz yaşadığı tüm duyguların geçici olduğunu hatırlatılmalıdır.
• Kaygı verici bilgiyi nereden elde ettiği öğrenilmeli; yanılgıları yerine; sakince birlikte yeni ve doğru bilgiler inşa edilmelidir.
• Olumsuz durumlara dair gerekli önlemleri almalı ve bu önlemler ona somut şekilde aktarılmalıdır.
Kaygı yaşayan bir çocuğun; her zamankinden biraz daha fazla ilgi; yakınlık ve şefkate ihtiyacı olduğu;
Kaygıya karşı psikolojik sağlamlığın gelişmesinde;
- Ani değişimlerden kaçınılması ve
- Keyif alınan günlük rutin ve aktivitelere devam edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
3. Model Olun
Olumsuz durumlarla başa çıkma becerisi geliştirmek çocukların geleceği dair en önemli kazanımlarından birisidir. Anne babanın zorlu yaşam olaylarıyla başarılı bir şekilde baş ettiğini gören çocuk; olumsuz durumlarla baş etme konusunda daha umutlu ve başarılı olacaktır.
Çocuğunuz Sizin Ellerinizde
Ebeveyn olarak; çocuğunuza karşı büyük bir sorumluluğunuz olduğunu unutmayın. Destekleyici olmanız; onun duygularını doğrulamanız ve ona kaçınılmaz olan bazı endişeleri; ele alabilecekleri konusunda güven vermeniz önemlidir.
Şiddetli hastalık veya bir kayıp yaşamış olan çocuklar; mevcut durumda aşırı tepki yaşamaya daha yatkındır ama buna rağmen;
⁃ Çocuğunuzun tepkilerinde zamanla herhangi bir azalma olmuyor;
⁃ Günlük hayatınız olumsuz şekilde etkileniyor;
⁃ Bir neden olmaksızın çok yoğun korku; endişe; kaygı ve panik belirtileri yaşıyor;
⁃ Geleceğe ve sevdiklerinize dair yoğun endişe ve umutsuzluk hissediyor;
⁃ Uyku sorunları ya da yoğun davranış sorunları yaşadığını gözlemliyorsanız; uzman yardımına mutlaka başvurmalısınız.
Öğretim Görevlisi Psikolog Fatma Nihal ADA
https://ozelokulum.net/yeniyazilar/cocuklarda-kaygiyi-azaltmanin-yollari/