Korona Virüs Pandemisi Sonrası Hangi Davranışlarımız Değişebilir?
Tüm insanlık olarak zorlu günlerden geçiyoruz. Korona virüs pandemisiyle karşı karşıyayız. Korona virüs (Covid-19) neredeyse dünyanın tüm ülkelerine yayılmış durumda ve birçok insan böyle bir pandemiyi ilk defa deneyimliyor. Küresel olarak dünya ekonomisi yavaşladı; dünyanın birçok ülkesinde sokağa çıkma yasakları uygulanıyor ve sosyal yaşam farklılaştı. Hayatımızı ciddi olarak etkilemekte olan bu pandemi sonrasında davranışlarımızda da değişiklikler olacağını öngörmek çok yanlış olmaz. Bazı davranışlarımız asla eskisi gibi olmayacak.
İnsanlık tarihi boyunca yaşanan salgınlar; doğal afetler ve savaşlar insan yaşamını derinden etkilemiştir. Bunların ekonomik; kültürel; politik ve davranışsal yönden sonuçları olmuştur. Psikoloji penceresinden bunları incelersek; toplumların yaşadığı bu gibi derin krizlerin öfke ve korkuya yol açabileceğini biliyoruz. Hayatımızı güvende hissetmediğimiz korku ve kaygı duygularının bize hakim olduğu (çevresel şoklar; salgın hastalıklar; savaşlar gibi) dönemlerde toplumların daha bencil olduğu; özgürlükçü bakış açısı yerine daha muhafazakar bakış açısını tercih ettği;ırkçılığın arttığı; otoriter rejimlerinlerin güç kazandığı görülmüştür.
Tüm bu değişimlerin evrimsel olarak kendimizi koruma içgüdüsü ile oluştuğunu öne süren bir çok çalışma var. “Davranışsal Bağışıklık Sistemi” terimi de bunlardan biri. İlk kez British Columbia Üniversitesinden psikolog Mark Schaller’in kullandığı bir terimdir. Davranışsal bağışıklık sistemi; beynimizin hastalıkları önleyebilmek için kullandığı tedbirlerdir. Koku veya görme duyusu ile risk algılandığında bazı psikolojik tepkiler veririz. Örneğin bir yiyeceğin kokusundan ve görüntüsünden dolayı iğrenip onu yemeyerek beynimiz aslında hastalıklara karşı önleyici tedbir almış olur.
Korona Virüs Pandemisi Sonrası Olabilecek Değişiklikler;
1- Yabancı karşıtlığı ve ırkçı eğilimler
Davranışsal bağışıklık sistemi bizi korumasının yanında çok kolay tetiklenebildiği için bazen yanlış alarmlar da verebilir. Herhangi bir hastalık bulaştırma tehlikesi olmayan ancak normalden farklı görünen özürlü; yaşlı ya da obez kişilere karşı da içgüdüsel bazı tepkiler gösterebiliriz. Corona virüs döneminde çeşitli yerlerde görülen ırkçı eğilimlerin; yabancı olarak algılanan bireylerin bize enfeksiyon bulaştırabileceği korkusu ile ilişkilendirebiliriz. Tüm dünyada yabancı karşıtlığının artması bekleniyor.
2- Otoriterleşme ve muhafazakarlaşma
Hayatımızı tehdit altında hissettiğimiz pandemi dönemlerinde insanların otoriteye ihtiyacı artar. Aykırı fikirler yerine daha muhafazakar ve katı fikirler tercih edilir. Çoğunluğun kararlarına uyum gösteririz.
Hastalıktan korktuğumuz dönemlerde daha katı ahlaki eğilimlerimiz olur. Örneğin sokağa çıkma yasağını ihlal eden kişilere pandemi dönemindeki bakış açımızla normal bir zamandaki bakış açımız eşit olmayacaktır. Çok daha sert şekilde cezalandırılmasını isteyebiliriz. Ahlaki tutumumuzdaki bu değişiklikler otoriter yönetimlerin artmasını sağlayabilir.
3- Kalıcı sosyal mesafe ve Hijyen Alışkanlıkları
Corona virüs pandemisi sonrasında hijyen alışkanlıklarında kalıcı değişikler olabilir. Kapalı yerlerdeki temizlik kriterleri değişebilir. Bizim kültürümüzde yaygın olan tokalaşma ve sarılma ile selam vermek tarihe karışabilir.
4- Çalışma hayatı değişebilir
Sosyal mesafelendirme kuralları gereği birçok şirket evden online çalışma modeline geçiş yaptı. Üç gün çalışma; yarım gün çalışma gibi esnek modeller uygulanıyor.Ve işleri bir şekilde yürütebiliyorlar. Korona virüs sonrası dönemde insanların iş yaşamı ve çalışma şekillerinde köklü değişiklikler görebiliriz.
5- Doğa bilinci ve devletlerin çevre politikaları
Uzun süredir dünya iklim değişikliği ve küresel ısınma tehlikesi ile karşı karşıya ama devletlerin bu konuda yeterli somut adımları atmadığını görüyoruz. Bunda toplumların bu konularda gerekli bilince sahip olmamasının payı büyük. Yaşadığımız Korona Virüs Pandemi’si psikolojik; sosyal; ekonomik ve doğal dünyalarımızın birbirine bağlı bir sistemin parçası olduğunu anlamak için bir fırsat. Toplumların çevresel politikalara bakış açıları ve destekleri olumlu anlamda değişebilir.
Özet olarak korona virüs pandemisinin insanların yaşamlarında ve davranışlarında birçok değişikliğe yol açtığı ve açmaya da devam edeceği bir gerçek. Bu değişikliklere en iyi şekilde uyum sağlamak fiziksel ve ruhsal sağlığımız açısından faydalı olacaktır. Eğer bu konularda zorlanıyorsanız bir psikologtan destek almanız gerekebilir.
İnsanlık tarihi boyunca yaşanan salgınlar; doğal afetler ve savaşlar insan yaşamını derinden etkilemiştir. Bunların ekonomik; kültürel; politik ve davranışsal yönden sonuçları olmuştur. Psikoloji penceresinden bunları incelersek; toplumların yaşadığı bu gibi derin krizlerin öfke ve korkuya yol açabileceğini biliyoruz. Hayatımızı güvende hissetmediğimiz korku ve kaygı duygularının bize hakim olduğu (çevresel şoklar; salgın hastalıklar; savaşlar gibi) dönemlerde toplumların daha bencil olduğu; özgürlükçü bakış açısı yerine daha muhafazakar bakış açısını tercih ettği;ırkçılığın arttığı; otoriter rejimlerinlerin güç kazandığı görülmüştür.
Tüm bu değişimlerin evrimsel olarak kendimizi koruma içgüdüsü ile oluştuğunu öne süren bir çok çalışma var. “Davranışsal Bağışıklık Sistemi” terimi de bunlardan biri. İlk kez British Columbia Üniversitesinden psikolog Mark Schaller’in kullandığı bir terimdir. Davranışsal bağışıklık sistemi; beynimizin hastalıkları önleyebilmek için kullandığı tedbirlerdir. Koku veya görme duyusu ile risk algılandığında bazı psikolojik tepkiler veririz. Örneğin bir yiyeceğin kokusundan ve görüntüsünden dolayı iğrenip onu yemeyerek beynimiz aslında hastalıklara karşı önleyici tedbir almış olur.
Korona Virüs Pandemisi Sonrası Olabilecek Değişiklikler;
1- Yabancı karşıtlığı ve ırkçı eğilimler
Davranışsal bağışıklık sistemi bizi korumasının yanında çok kolay tetiklenebildiği için bazen yanlış alarmlar da verebilir. Herhangi bir hastalık bulaştırma tehlikesi olmayan ancak normalden farklı görünen özürlü; yaşlı ya da obez kişilere karşı da içgüdüsel bazı tepkiler gösterebiliriz. Corona virüs döneminde çeşitli yerlerde görülen ırkçı eğilimlerin; yabancı olarak algılanan bireylerin bize enfeksiyon bulaştırabileceği korkusu ile ilişkilendirebiliriz. Tüm dünyada yabancı karşıtlığının artması bekleniyor.
2- Otoriterleşme ve muhafazakarlaşma
Hayatımızı tehdit altında hissettiğimiz pandemi dönemlerinde insanların otoriteye ihtiyacı artar. Aykırı fikirler yerine daha muhafazakar ve katı fikirler tercih edilir. Çoğunluğun kararlarına uyum gösteririz.
Hastalıktan korktuğumuz dönemlerde daha katı ahlaki eğilimlerimiz olur. Örneğin sokağa çıkma yasağını ihlal eden kişilere pandemi dönemindeki bakış açımızla normal bir zamandaki bakış açımız eşit olmayacaktır. Çok daha sert şekilde cezalandırılmasını isteyebiliriz. Ahlaki tutumumuzdaki bu değişiklikler otoriter yönetimlerin artmasını sağlayabilir.
3- Kalıcı sosyal mesafe ve Hijyen Alışkanlıkları
Corona virüs pandemisi sonrasında hijyen alışkanlıklarında kalıcı değişikler olabilir. Kapalı yerlerdeki temizlik kriterleri değişebilir. Bizim kültürümüzde yaygın olan tokalaşma ve sarılma ile selam vermek tarihe karışabilir.
4- Çalışma hayatı değişebilir
Sosyal mesafelendirme kuralları gereği birçok şirket evden online çalışma modeline geçiş yaptı. Üç gün çalışma; yarım gün çalışma gibi esnek modeller uygulanıyor.Ve işleri bir şekilde yürütebiliyorlar. Korona virüs sonrası dönemde insanların iş yaşamı ve çalışma şekillerinde köklü değişiklikler görebiliriz.
5- Doğa bilinci ve devletlerin çevre politikaları
Uzun süredir dünya iklim değişikliği ve küresel ısınma tehlikesi ile karşı karşıya ama devletlerin bu konuda yeterli somut adımları atmadığını görüyoruz. Bunda toplumların bu konularda gerekli bilince sahip olmamasının payı büyük. Yaşadığımız Korona Virüs Pandemi’si psikolojik; sosyal; ekonomik ve doğal dünyalarımızın birbirine bağlı bir sistemin parçası olduğunu anlamak için bir fırsat. Toplumların çevresel politikalara bakış açıları ve destekleri olumlu anlamda değişebilir.
Özet olarak korona virüs pandemisinin insanların yaşamlarında ve davranışlarında birçok değişikliğe yol açtığı ve açmaya da devam edeceği bir gerçek. Bu değişikliklere en iyi şekilde uyum sağlamak fiziksel ve ruhsal sağlığımız açısından faydalı olacaktır. Eğer bu konularda zorlanıyorsanız bir psikologtan destek almanız gerekebilir.