İnternet Bağımlılığı
İnternet kullanımı; bilgiye daha hızlı erişim ve alternatif yollardan iletişim kurma imkânı sağlaması sebebiyle; son yıllarda oldukça artmıştır. Resmi/özel hizmet kurum işlemlerinden eğitici içeriklere; takım/bireysel oyunlardan sosyal etkileşime kadar pek çok alanda hazırlanan web içerikleri ve uygulamalar sayesinde; kullanıcı sayısı da giderek artmaktadır. Ayrıca; cep telefonu/tablet gibi cihazlardan kolayca internet erişimine ulaşılması; internet kullanım sıklığını da arttırmıştır.
İnternete erişimin kolaylaşması gündelik hayatın bir parçası haline gelmesi kadar; internet üzerinde harcanan vaktin kontrol edilememesi; buna bağlı olarak gündelik işlerin aksaması; sosyal/akademik alanlarda gerileme gibi sorunların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Özellikle gençler ve öğrenciler; hem internete kolay erişebildikleri için hem de interneti daha çok oyun oynamak/sosyal iletişim kurmak amaçlı kullandıkları için internet bağımlılığı geliştirme konusunda risk grubu olarak değerlendirilmektedirler.
İnternetin bağımlılık haline geldiğinden söz edilebilmesi için;
• İnterneti kullanma isteğinin önüne geçilememesi;
• İnternet üzerinde planlanandan daha fazla zaman geçirilmesi;
• İnternet kullanılmadığında yoksunluk belirtileri gösterilmesi (huzursuzluk; aşırı sinirlilik; saldırganlık vb.);
• İnternet kullanımı yüzünden sosyal çevreyle (aile; okul; iş) ilişkilerin zayıflaması; uyku/yemek gibi temel ihtiyaçların ve başka sorumlulukların ihmal edilmesi;
• İnternet kullanımını azaltma girişimlerinin başarısız olması;
• İnternetin sorunlardan ya da olumsuz duygulardan kaçınmak için kullanılması;
gibi durumların en az birkaç hafta süreyle ortaya çıkması ve kişinin günlük işlevselliğinin bozulmaya başlaması beklenir (1;2).
İnternet ortamında fikir ve düşüncelerin serbestçe ifade edilme ihtiyacı; sosyalleşme ihtiyacı; grup oyunlarına/grup mesajlarına dahil olarak aidiyet hissetme ihtiyacı; kumar oynayarak kazanma/güçlü hissetme ihtiyacı; fazlaca bilgiye ulaşabilme ihtiyacı gibi durumların aşırı internet kullanımını ortaya çıkarabilecek sebepler olduğu fark edilmiştir (2). Bu sebepler doğrultusunda bağımlılık kavramı yeniden değerlendirildiğinde; aslında internetin sunduğu içeriğe karşı gelişen bir bağımlılığın ortaya çıktığı görülmektedir. Ulaşılan içerik kişinin hangi noktada hissettiği eksikliği karşılıyorsa; aslında bağımlılığı ortaya çıkaran ve çözüm üretilmesi gereken sebep odur; internet burada bir araç haline gelmektedir.
Özellikle evinden uzak üniversite öğrenimi gören ve çevre değişikliği yaşayan öğrencilerde; yeni ortama uyum süreci ve yalnızlık hislerinin getirdiği olumsuz duygulardan kaçınmak ya da duygularla baş edebilmek için; internetin yoğun kullanımı bir araç haline gelebilmektedir (3). İnternet üzerinden gerçekleştirilen aktivitelerle eksikliği giderilmeye çalışılan ihtiyaçlar ya da süregelen problematik durumlar için; gerçek hayat içinde çözüm aramaya çalışmak; bağımlılığı azaltma konusunda işlevsel bir yöntem olacaktır.
Bağımlılığı düşündüren belirtiler gözlemlendiğinde; kişilerin destek alabilecekleri bir uzmana yönlendirilmeleri yardım sağlamak adına ilk adım olacaktır. Eğer yukarıda bahsedilen belirtileri kendinizde gözlemliyorsanız; internete girerken hangi ihtiyacınızı karşılamayı beklediğiniz üzerine düşünebilir; ya da bir uzmandan destek alabilirsiniz.
Klinik Psikolog
Elif Tuğçe ÇOLAKOĞLU
Kaynaklar
1. Ümmet; D.; Ekşi; F. (2016). Türkiye’deki Genç Yetişkinlerde İnternet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Sanal Ortam Yalnızlık Bağlamında Bir İnceleme. Addicta; The Turkish Journal on Addictions; 3(1); 31-55.
2. Balcı; Ş; Gülnar; B. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve İnternet Bağımlılarının Profili. Selçuk İletişim; 6 (1); 5 – 22.
3. Durmuş; H.; Günay; O.; Yıldız; S.; Timur; A.; Balcı; E.; Karaca; S. (2018). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve Üniversite Yaşamı Boyunca Değişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 19. 1. 10.5455/apd.285466.
İnternete erişimin kolaylaşması gündelik hayatın bir parçası haline gelmesi kadar; internet üzerinde harcanan vaktin kontrol edilememesi; buna bağlı olarak gündelik işlerin aksaması; sosyal/akademik alanlarda gerileme gibi sorunların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Özellikle gençler ve öğrenciler; hem internete kolay erişebildikleri için hem de interneti daha çok oyun oynamak/sosyal iletişim kurmak amaçlı kullandıkları için internet bağımlılığı geliştirme konusunda risk grubu olarak değerlendirilmektedirler.
İnternetin bağımlılık haline geldiğinden söz edilebilmesi için;
• İnterneti kullanma isteğinin önüne geçilememesi;
• İnternet üzerinde planlanandan daha fazla zaman geçirilmesi;
• İnternet kullanılmadığında yoksunluk belirtileri gösterilmesi (huzursuzluk; aşırı sinirlilik; saldırganlık vb.);
• İnternet kullanımı yüzünden sosyal çevreyle (aile; okul; iş) ilişkilerin zayıflaması; uyku/yemek gibi temel ihtiyaçların ve başka sorumlulukların ihmal edilmesi;
• İnternet kullanımını azaltma girişimlerinin başarısız olması;
• İnternetin sorunlardan ya da olumsuz duygulardan kaçınmak için kullanılması;
gibi durumların en az birkaç hafta süreyle ortaya çıkması ve kişinin günlük işlevselliğinin bozulmaya başlaması beklenir (1;2).
İnternet ortamında fikir ve düşüncelerin serbestçe ifade edilme ihtiyacı; sosyalleşme ihtiyacı; grup oyunlarına/grup mesajlarına dahil olarak aidiyet hissetme ihtiyacı; kumar oynayarak kazanma/güçlü hissetme ihtiyacı; fazlaca bilgiye ulaşabilme ihtiyacı gibi durumların aşırı internet kullanımını ortaya çıkarabilecek sebepler olduğu fark edilmiştir (2). Bu sebepler doğrultusunda bağımlılık kavramı yeniden değerlendirildiğinde; aslında internetin sunduğu içeriğe karşı gelişen bir bağımlılığın ortaya çıktığı görülmektedir. Ulaşılan içerik kişinin hangi noktada hissettiği eksikliği karşılıyorsa; aslında bağımlılığı ortaya çıkaran ve çözüm üretilmesi gereken sebep odur; internet burada bir araç haline gelmektedir.
Özellikle evinden uzak üniversite öğrenimi gören ve çevre değişikliği yaşayan öğrencilerde; yeni ortama uyum süreci ve yalnızlık hislerinin getirdiği olumsuz duygulardan kaçınmak ya da duygularla baş edebilmek için; internetin yoğun kullanımı bir araç haline gelebilmektedir (3). İnternet üzerinden gerçekleştirilen aktivitelerle eksikliği giderilmeye çalışılan ihtiyaçlar ya da süregelen problematik durumlar için; gerçek hayat içinde çözüm aramaya çalışmak; bağımlılığı azaltma konusunda işlevsel bir yöntem olacaktır.
Bağımlılığı düşündüren belirtiler gözlemlendiğinde; kişilerin destek alabilecekleri bir uzmana yönlendirilmeleri yardım sağlamak adına ilk adım olacaktır. Eğer yukarıda bahsedilen belirtileri kendinizde gözlemliyorsanız; internete girerken hangi ihtiyacınızı karşılamayı beklediğiniz üzerine düşünebilir; ya da bir uzmandan destek alabilirsiniz.
Klinik Psikolog
Elif Tuğçe ÇOLAKOĞLU
Kaynaklar
1. Ümmet; D.; Ekşi; F. (2016). Türkiye’deki Genç Yetişkinlerde İnternet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Sanal Ortam Yalnızlık Bağlamında Bir İnceleme. Addicta; The Turkish Journal on Addictions; 3(1); 31-55.
2. Balcı; Ş; Gülnar; B. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve İnternet Bağımlılarının Profili. Selçuk İletişim; 6 (1); 5 – 22.
3. Durmuş; H.; Günay; O.; Yıldız; S.; Timur; A.; Balcı; E.; Karaca; S. (2018). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve Üniversite Yaşamı Boyunca Değişimi. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 19. 1. 10.5455/apd.285466.