İnternette “Bilinçaltı Temizliği” adı altında birçok popüler ve ilgi çeken içerik olduğunu görmüşsünüzdür. Oldukça çekici bir teklif...
Temizlenebilse ne güzel olurdu...
Belkide ihtiyaç duyduğunuz şey aşamadığınız tüm sorunlarınızın altındaki farkında olmadığınız bilinçdışı etkenleri ortadan kaldırmaktır...
Bilimsel Bilinçaltı Temizliği
Psikolog ve psikiyatristlerin bu temizlik konusundan pek bahsetmediklerine dikkat etmiş olabilirsiniz.
Genelde alternatif yöntemleri uygulayanlar (nefes terapisi; hipnoz vb.) ve kişisel gelişim uzmanları “Bilinçaltı Temizliği” adı altında hizmetler veriyor. Dolayısıyla bu yöntemlerle ilgili forumlarda olumlu yorumlarla karşılaşsanız bile bilimsel açıdan güvenirlik konusunda kafanızda soru işaretleri oluşabilir.
Travma terapisti olan bir klinik psikolog olarak; bilinçdışıyla çokça çalışıyorum. Dolayısıyla “Bilinçaltı Temizlik” konusunda kafanızı netleştirmek istiyorum.
Basitçe sizlere bilinçdışı temizliğinin tam olarak ne olduğunu Pozitif Psikodinamik Psikoterapi yaklaşımındaki ‘’çatışma teorisiyle’’ anlatacağım.
ÇATIŞMA TEORİSİ
Bilinçdışınızdaki “kirlerin” şu anki yaşamınızı nasıl etkilediğini ve problemlere neden olduğunu açıklayabilecek şöyle bir formül düşünülebilir:
Bilinçdışı Kir X Karşılaştığınız Durum = PROBLEM
Yukarıda gördüğünüz formül; bilinçdışınızın şimdiki zamanınızı nasıl etkilediğiyle ilgili birçok şeyi içeriyor.
Gelin bunun ne anlama geldiğini daha detaylı işleyelim…
Örneğin; sevgilinize heyecanla güzel bir mesaj yazdınız ancak cevap gelmedi. 1 saat geçti... 2 saat geçti... hala cevap gelmedi. Daha sonra size bir cevap yazdı ama bunu gördüğünüzde artık şöyle bir durum içine girdiğinizi düşünelim;
Geç cevap verdi çünkü ‘’beni sevmiyor ; değer vermiyor ; önemsemiyor’’
Oldukça rahatsız edici bu düşüncelerle birlikte sevgilinize kızdınız; tepki gösterdiniz. Belki de size iş yoğunluğu nedeniyle cep telefonunu sessize aldığını; o an bakamadığını; gördüğü anda da size yazdığını söyledi ancak bu cevap sizi tatmin etmedi.
Bilinçdışı Kir X Karşılaştığınız Durum = PROBLEM
Karşılaştığınız durum: Sevgilinizin mesaja geç cevap vermesi
Problem: ‘’Bana değer vermiyor; önemsemiyor’’ diye düşünmek; kızgınlık hissetmek; hayal kırıklığına uğramak ve tepki göstermek
Peki; yukarıdaki formüle göre “bilinçdışı kir” nedir?
Eğer böyle bir senaryoyu yaşıyorsanız; burada birçok farklı olasılık düşünülebilir.
Bir fikir oluşması açısından birkaç örnek vereyim:
Çocukluk döneminizden itibaren anneniz ya da babanızla olan ilişkilerinizde onların size yeterince değer vermediğini düşündüğünüz; önemsemediğinize inandığınız belli deneyimler yaşamış olabilirsiniz.
Anneniz; depresif bir kadın olarak sizinle yeterince ilgilenmemiş; sizi ihmal etmiş olabilir.
Babanız; iş hayatı nedeniyle eve yorgun gelip size yeterince zaman ayırmamış olabilir ve siz de bir çocuk olarak bu deneyimleri yaşadığınızda kendinizin aslında değerli olmadığını; önemsenmediğini düşündüğünüz şeklinde bilinçdışı kirler oluşmuş olabilir.
Bilinçdışı Kir X Karşılaştığınız Durum = PROBLEM
Yukarıdaki formüle göre bilinçdışı kir ile şu an karşılaştığınız bu durum birleştiğinde problem ortaya çıkar. Diğer bir varyasyonları düşünelim...*
0 X Karşılaştığınız Durum = 0
VEYA
Bilinçdışı Kir X 0 = 0
Birinci senaryoda;* biliçdışınızdaki kirlerinizi tetiklemeyen bir durumla karşılaştığınızda aslında herhangi bir problem de yaşamazsınız.
İkinci senaryoda; bilinçdışı kirleri içinizde hissedebilirsiniz. Düşünerek temas kurabilirsiniz ancak bu bilinçdışı etkenler uykudadır. Onları tetikleyecek herhangi bir olay yaşamayınca bir problemde yaşamazsınız.
Özetle; şimdiki zamanda karşılaştığınız durumlara bilinçdışındaki kirler bulaşmadığında herhangi bir sorun ortaya çıkmaz.
Böylece ‘şimdiki anı’ temiz bir şekilde yaşayabilirsiniz.
EMDR ile Bilinçdışı Temizliği
Buradaki “bilinçdışı kirler” aslında işlenmemiş travmaların sonucunda öğrenilmiş kalıplardır. Bu kalıplar yukarıda gördüğünüz gibi
Gerçekçi olmayan düşüncelere
Yoğun duygulara
Bedensel hislere
Sorunlu davranışlara neden olur.
Bir travma terapisi olarak EMDR; bu kirlerden arınmada faydalanabileceğiniz bir yöntemdir.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
Not: Başlıkta daha çok bilinen adıyla ‘’bilinçaltı’’ yazdım ancak daha doğrusu bilinçdışıdır çünkü psikolojide ‘’bilinçüstü’’ diye bir kavram da yoktur. Bu İngilizceden çevrilirken oluşan bir durumdur.