Panik Atak Nedir? Nasıl Baş Edilir?
PANİK ATAK NEDİR? NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Panik atak; aniden başlayan; insanı dehşet içinde hissettiren; zaman zaman tekrarlayan yoğun korku ve sıkıntı nöbetleridir. Genellikle ataklar halinde gelir. Panik atak yaşayan kişi paniğe kapılır; dünyası kabusa döner; kimsenin ona yardımcı olmayacağına inanır. Panik atak geçirme kaygısı kişinin ailevi; sosyal ve mesleksi yaşantısını önemli derecede etkileyebilir. Kapalı yerlerde bulunmak istemez. Dışarı yalnız çıkmaktan; kalabalık yerlerde olmaktan kaçınır.
Panik ataklar beklenmedik bir şekilde yaşanabileceği gibi ( ör: uyku anında) ; duruma bağlı olarakta ortaya çıkabilir. (ör: sosyal ortamlarda) Duruma bağlı ortaya çıkan panik atak tekrarlanmayabilir. Ancak duruma bağlı olmaksızın ortaya çıkan ; beklenmedik şekilde yaşanan ve sonrasında tekrarlanan panik ataklar yoğunlukla tedavi gerektirir.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ
- Kalbin hızla çarpması
- Terleme
- Titreme
- Boğulma hissi
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Göğüste basınç ; ağı
- Uyuşukluk hissi; karıncalanma
- Gerçeklikten kopma hissi
- Gaz; mide bulantısı
- Kontrolü kaybetme yada çıldıracağı korkusu
- Şiddetli ölüm korkusu
Panik atak rahatsızlığı genellikle en çok kadınlarda görülür. Başlama yaşı genellikle 20 -35 yaşları arasıdır. Kriz aniden başlar. 10 dakika içinde en yüksek seviyeye ulaşır. Atak çoğunlukla 10 ile 30 dakika arasında sonlanır. Nadiren 1 saate kadar çıkabilir.
Panik atak tedavisinde ilaç kullanımı yolu seçilse bile terapi etkin bir rol oynar. Psikoterapinin amacı panik atak yaşayan kişinin yaşadığı fiziksel belirtilere; psikolojik tetikleyicileri ayarlayış biçimlerine ; panik atakla ilgili olabilecek travmatik anılarına müdahale etmektir. Terapi kişinin yaşam konforunu arttırmayı hedefler.
Panik atak tedavisinde kullanılan en etkin ve kısa sürede sonuç alınan terapi tekniklerinden biri EMDR ( Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma) dır. İlk 2 -3 seans boyunca bireyin panik atak yaşadığı sahneler duyarsızlaştırılır. Daha sonraki seanslarda panik atağa yol açan travmatik yaşantılar ve tetikleyiciler birer birer ortadan kaldırılır. Panik atak tedavisinde EMDR ortalama 7 -8 seans sürdüğü söylenebilir.
Panik atak tedavisinde EMDR tekniğinin dışında bilişsel davranışçı yaygın olarak kullanılan terapi tekniğidir. Tedavinin bilişsel kısmında korku ve kaygıya neden olan düşünce ve inançlar üzerinde durulur. (ör: kalp krizi geçiriyorum; ölüyorum…) gibi. Bu inançlar kişinin kaygısını arttırıp ; çaresiz hissettirir. Bilişsel davranışçı terapide bu düşünceler yeniden yapılandırılır. Davranışçı bölümde ise kişi ile birlikte denemeler; uygulamalar yapılarak bireyin korkusu üzerine gitmesine yardımcı olur.
Panik atak sürecinde yapılması gerekenler;
- Oturun; en az 4 saniye burnunuzdan nefes alın; 2 saniye tutun 4 saniye süreyle verin. Bu egzersizi 1-2 dakika süreyle yapın.
- Güvenli bir yer hayal edin. Bunu yaparken tüm duyularınızı kullanmaya çalışın. Güvenli yerinize bir isim verin.
- Çevrenizde ki 3 somut nesneye odaklanın ve bu nesnelerin ayrıntıları üzerinde durun.
- Ağzınızda tükürük oluşturmaya çalışın. Tükürük üretmeye başladığımızda sindirim sistemini ve rahatlamayı yeniden harekete geçirmiş oluruz.
- Güven duyduğunuz bir kişiyi gözünüzün önünde canlandırın ve bu kişinin size yardım ettiğini; destek verdiğini hayal edin.
- Düşüncelerinizi yavaşlatın. Tüm vücudunuzu tepeden tırnağa tarayın. Vücudunuzun gergin olan bölümlerine nefesinizle beraber ‘’GEVŞE’’ komutunu gönderin.
- Yaşadığınız bu panik halinin tehlikeli olmadığını; size zarar vermeyeceğini düşünün. Bunun yanlış bir uyaran olduğunu ; ortada bir tehlike olmadığını kendinize telkin edin.
Panik atak; aniden başlayan; insanı dehşet içinde hissettiren; zaman zaman tekrarlayan yoğun korku ve sıkıntı nöbetleridir. Genellikle ataklar halinde gelir. Panik atak yaşayan kişi paniğe kapılır; dünyası kabusa döner; kimsenin ona yardımcı olmayacağına inanır. Panik atak geçirme kaygısı kişinin ailevi; sosyal ve mesleksi yaşantısını önemli derecede etkileyebilir. Kapalı yerlerde bulunmak istemez. Dışarı yalnız çıkmaktan; kalabalık yerlerde olmaktan kaçınır.
Panik ataklar beklenmedik bir şekilde yaşanabileceği gibi ( ör: uyku anında) ; duruma bağlı olarakta ortaya çıkabilir. (ör: sosyal ortamlarda) Duruma bağlı ortaya çıkan panik atak tekrarlanmayabilir. Ancak duruma bağlı olmaksızın ortaya çıkan ; beklenmedik şekilde yaşanan ve sonrasında tekrarlanan panik ataklar yoğunlukla tedavi gerektirir.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ
- Kalbin hızla çarpması
- Terleme
- Titreme
- Boğulma hissi
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Göğüste basınç ; ağı
- Uyuşukluk hissi; karıncalanma
- Gerçeklikten kopma hissi
- Gaz; mide bulantısı
- Kontrolü kaybetme yada çıldıracağı korkusu
- Şiddetli ölüm korkusu
Panik atak rahatsızlığı genellikle en çok kadınlarda görülür. Başlama yaşı genellikle 20 -35 yaşları arasıdır. Kriz aniden başlar. 10 dakika içinde en yüksek seviyeye ulaşır. Atak çoğunlukla 10 ile 30 dakika arasında sonlanır. Nadiren 1 saate kadar çıkabilir.
Panik atak tedavisinde ilaç kullanımı yolu seçilse bile terapi etkin bir rol oynar. Psikoterapinin amacı panik atak yaşayan kişinin yaşadığı fiziksel belirtilere; psikolojik tetikleyicileri ayarlayış biçimlerine ; panik atakla ilgili olabilecek travmatik anılarına müdahale etmektir. Terapi kişinin yaşam konforunu arttırmayı hedefler.
Panik atak tedavisinde kullanılan en etkin ve kısa sürede sonuç alınan terapi tekniklerinden biri EMDR ( Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma) dır. İlk 2 -3 seans boyunca bireyin panik atak yaşadığı sahneler duyarsızlaştırılır. Daha sonraki seanslarda panik atağa yol açan travmatik yaşantılar ve tetikleyiciler birer birer ortadan kaldırılır. Panik atak tedavisinde EMDR ortalama 7 -8 seans sürdüğü söylenebilir.
Panik atak tedavisinde EMDR tekniğinin dışında bilişsel davranışçı yaygın olarak kullanılan terapi tekniğidir. Tedavinin bilişsel kısmında korku ve kaygıya neden olan düşünce ve inançlar üzerinde durulur. (ör: kalp krizi geçiriyorum; ölüyorum…) gibi. Bu inançlar kişinin kaygısını arttırıp ; çaresiz hissettirir. Bilişsel davranışçı terapide bu düşünceler yeniden yapılandırılır. Davranışçı bölümde ise kişi ile birlikte denemeler; uygulamalar yapılarak bireyin korkusu üzerine gitmesine yardımcı olur.
Panik atak sürecinde yapılması gerekenler;
- Oturun; en az 4 saniye burnunuzdan nefes alın; 2 saniye tutun 4 saniye süreyle verin. Bu egzersizi 1-2 dakika süreyle yapın.
- Güvenli bir yer hayal edin. Bunu yaparken tüm duyularınızı kullanmaya çalışın. Güvenli yerinize bir isim verin.
- Çevrenizde ki 3 somut nesneye odaklanın ve bu nesnelerin ayrıntıları üzerinde durun.
- Ağzınızda tükürük oluşturmaya çalışın. Tükürük üretmeye başladığımızda sindirim sistemini ve rahatlamayı yeniden harekete geçirmiş oluruz.
- Güven duyduğunuz bir kişiyi gözünüzün önünde canlandırın ve bu kişinin size yardım ettiğini; destek verdiğini hayal edin.
- Düşüncelerinizi yavaşlatın. Tüm vücudunuzu tepeden tırnağa tarayın. Vücudunuzun gergin olan bölümlerine nefesinizle beraber ‘’GEVŞE’’ komutunu gönderin.
- Yaşadığınız bu panik halinin tehlikeli olmadığını; size zarar vermeyeceğini düşünün. Bunun yanlış bir uyaran olduğunu ; ortada bir tehlike olmadığını kendinize telkin edin.