Aidiyet İhtiyacı
Yalnızlık çoğu insan için zordur. Fiziksel yalnızlık kadar anlaşılamamak; değer görmemek; dışlanmak da oldukça örseleyicidir. Yalnızlıktan kurtulmak kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. İnsanlar; hayatta kendilerine özgü yer edinmeye ve yaşam doyumu elde etmeye çalışır (Gençtan; 2016). Başkalarınca kabul edilmek; bir gruba dâhil olmak ve bu bağları devam ettirmek; sosyal bir varlık olan insanların temel gereksinimlerindendir (Baumeister ve Leary; 1995). İnsan davranışının temelinde başkaları ile ilişki kurmak ve bu ilişkileri sürdürmek yer almaktadır (Pickett; Gardner ve Knowles; 2004).
Evrimsel açıdan aidiyet içgüdüsü; insanın hayatta kalmasının ve kültürünün merkezindedir. Bireylerin diğerlerince kabul edilmesini ve dışlanmanın engellenmesini sağlayan içgüdüleri ile kişisel özellikleri; hayatta kalma ve üreme sağlayan vazgeçilmez araçlardır (Malone; Pillow ve Osman; 2012). Sosyal varlıklar olarak insanların ruh sağlıklarını korumak ve çevrelerine; doğalarına ve topluma ait hissetmeleri gerekir (Yıldız; 2017). Aidiyet; psikolojik işlevselliğin önemli bir özelliğidir ve bireylerin iyi oluşlarıyla ilgilidir (Allen ve Bowles; 2012). Düşük ait olma düzeyi ya da karşılanmayan ait olma ihtiyacı yalnızlık duygularını beraberinde getirebilir (Yıldız; 2016). Ayrıca sosyal kabul görmek ve bir gruba dahil olmak çevreye uyumu kolaylaştırır (Goodal; 1986). Baumeister ve Leary (1995)’e göre; ait olmanın iki temel özelliği vardır. İlk olarak; insanlar genellikle kişisel bir ilişkiye veya başka bir etkileşime ihtiyaç duyarlar. İdeal olan bu etkileşimin duygusal olarak olumlu olması; bireyi mutlu etmesi ve çatışmadan; olumsuz duygulardan uzak olmasıdır. İkincisi; insanların ilişkilerinin gelecekte de devam edebileceğini; duygusal ilgiyi; kişilerarası bağı ve sürdürülebilirliği hissetmeleri gerekir.
Bazı zamanlarda insan; toplumda ilişki kurduğu kişilerden kopuk ve topluma yabancı hissedebilir (Gençtan; 2016) ve işine; okuluna; ailesine; arkadaşlarına; vb. yabancılaşıp “benim burada ne işim var?” diyebilir. Yabancılaşmanın baskısından kurtulmak için içinde bulunulan topluluğun ya da ilişki kurulan kişilerin isteklerini koşulsuz onaylamak; hayır diyememek; kendini uyum sağlamaya zorlamak gibi davranışlar görülebilir. Doğuştan getirilen bizden büyük bir şeyin parçası olma gereksinimini karşılayabilmek için sıkça onu uyum sağlayarak elde etmeye çalışılır. Oysa uyum sağlama ve aidiyet farklı kavramlardır. Aidiyet için bireyin olduğu kişiyi değiştirmesi gerekmez; nasılsa öyle davranması yeterlidir. Aidiyet; istenilen yerde olmak ve oradakilerin de sizi olduğunuz kişi olarak kabul etmesidir (Brown; 2011).
İnsanların korkuları ve kırılganlıkları ile yüzleşememeleri kendilerine de yabancılaşmalarına sebep olmakta (Gençtan; 2016). İnsanlar yeterli olamama; utanç ve korku ile çevrili kişiliklerinin görülmesinden çekinir ve bazen bu duyguyla baş edebilmek için kendilerini gözlemleyip; yargılarlar. Oysa gerçek ait olma; insanların özgün ve kusurlu yanlarını dünyaya gösterdiklerinde ortaya çıkar ve kendilerini kabul etme düzeyleriyle ilişkilidir (Brown; 2018). Kendini kabul etmede zorlananlar; diğerlerinin yargılarına göre yaşar ve onların ne düşündüklerine dair veriler arar (Gençtan; 2016). Bu şekilde davranmak büyük bir baskıya sebep olacaktır. Esas olan; bireyin kendi hissettikleri hakkında daha çok; diğerlerinin ne düşüneceği konusunda daha az endişelenmesidir (Brown; 2011). Her ne olursa olsun; insanlar kendilerini kendileri olarak hissedecekleri bir hayatı yaşamayı başarmalıdır (Gençtan; 2016).
Kaynaklar
Allen; K. A.; & Bowles; T. (2012). Belonging as a guiding principle in the education of adolescents. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology; 12; 108-119.
Baumeister; R. F. ve Leary; M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin; 117; 497-529.
Brown; B. (2011). The gifts of imperfection: Let go of who you think you re supposed to be and embrace who you are. Hazelden Publishing.
Brown; B. (2018). Braving the Wilderness. Critical Care Nurse; 38(6).
Geçtan; E. (2016). Hayat. Metis.
Goodall; J. (1986). Social rejection; exclusion; and shunning among the Gombe chimpanzees. Ethology and Sociobiology; 7; 227-236.
Malone; G. P.; Pillow; D. R.; & Osman; A. (2012). The general belongingness scale (GBS): Assessing achieved belongingness. Personality and Individual Differences; 52; 311–316. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.10.027
Pickett; C. L.; Gardner; W. L. ve Knowles; M. (2004). Getting a cue: The need to belong and enhanced sensitivity to social cues. Personality and Social Psychology Bulletin; 30(9); 1095-1107.
Yıldız; M. A. (2016). Serial multiple mediation of general belongingness and life satisfaction in the relationship between attachment and loneliness in adolescents. Educational Sciences: Theory & Practice; 16(2); 553-578. https://doi.org/10.12738/estp.2016.2.0380
Yıldız; M. A. (2017). Adaptation of General Belongingness Scale into Turkish for Adolescents: Validity and Reliability Studies. Journal of Education and Training Studies; 5(2); 223-231.
Evrimsel açıdan aidiyet içgüdüsü; insanın hayatta kalmasının ve kültürünün merkezindedir. Bireylerin diğerlerince kabul edilmesini ve dışlanmanın engellenmesini sağlayan içgüdüleri ile kişisel özellikleri; hayatta kalma ve üreme sağlayan vazgeçilmez araçlardır (Malone; Pillow ve Osman; 2012). Sosyal varlıklar olarak insanların ruh sağlıklarını korumak ve çevrelerine; doğalarına ve topluma ait hissetmeleri gerekir (Yıldız; 2017). Aidiyet; psikolojik işlevselliğin önemli bir özelliğidir ve bireylerin iyi oluşlarıyla ilgilidir (Allen ve Bowles; 2012). Düşük ait olma düzeyi ya da karşılanmayan ait olma ihtiyacı yalnızlık duygularını beraberinde getirebilir (Yıldız; 2016). Ayrıca sosyal kabul görmek ve bir gruba dahil olmak çevreye uyumu kolaylaştırır (Goodal; 1986). Baumeister ve Leary (1995)’e göre; ait olmanın iki temel özelliği vardır. İlk olarak; insanlar genellikle kişisel bir ilişkiye veya başka bir etkileşime ihtiyaç duyarlar. İdeal olan bu etkileşimin duygusal olarak olumlu olması; bireyi mutlu etmesi ve çatışmadan; olumsuz duygulardan uzak olmasıdır. İkincisi; insanların ilişkilerinin gelecekte de devam edebileceğini; duygusal ilgiyi; kişilerarası bağı ve sürdürülebilirliği hissetmeleri gerekir.
Bazı zamanlarda insan; toplumda ilişki kurduğu kişilerden kopuk ve topluma yabancı hissedebilir (Gençtan; 2016) ve işine; okuluna; ailesine; arkadaşlarına; vb. yabancılaşıp “benim burada ne işim var?” diyebilir. Yabancılaşmanın baskısından kurtulmak için içinde bulunulan topluluğun ya da ilişki kurulan kişilerin isteklerini koşulsuz onaylamak; hayır diyememek; kendini uyum sağlamaya zorlamak gibi davranışlar görülebilir. Doğuştan getirilen bizden büyük bir şeyin parçası olma gereksinimini karşılayabilmek için sıkça onu uyum sağlayarak elde etmeye çalışılır. Oysa uyum sağlama ve aidiyet farklı kavramlardır. Aidiyet için bireyin olduğu kişiyi değiştirmesi gerekmez; nasılsa öyle davranması yeterlidir. Aidiyet; istenilen yerde olmak ve oradakilerin de sizi olduğunuz kişi olarak kabul etmesidir (Brown; 2011).
İnsanların korkuları ve kırılganlıkları ile yüzleşememeleri kendilerine de yabancılaşmalarına sebep olmakta (Gençtan; 2016). İnsanlar yeterli olamama; utanç ve korku ile çevrili kişiliklerinin görülmesinden çekinir ve bazen bu duyguyla baş edebilmek için kendilerini gözlemleyip; yargılarlar. Oysa gerçek ait olma; insanların özgün ve kusurlu yanlarını dünyaya gösterdiklerinde ortaya çıkar ve kendilerini kabul etme düzeyleriyle ilişkilidir (Brown; 2018). Kendini kabul etmede zorlananlar; diğerlerinin yargılarına göre yaşar ve onların ne düşündüklerine dair veriler arar (Gençtan; 2016). Bu şekilde davranmak büyük bir baskıya sebep olacaktır. Esas olan; bireyin kendi hissettikleri hakkında daha çok; diğerlerinin ne düşüneceği konusunda daha az endişelenmesidir (Brown; 2011). Her ne olursa olsun; insanlar kendilerini kendileri olarak hissedecekleri bir hayatı yaşamayı başarmalıdır (Gençtan; 2016).
Kaynaklar
Allen; K. A.; & Bowles; T. (2012). Belonging as a guiding principle in the education of adolescents. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology; 12; 108-119.
Baumeister; R. F. ve Leary; M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin; 117; 497-529.
Brown; B. (2011). The gifts of imperfection: Let go of who you think you re supposed to be and embrace who you are. Hazelden Publishing.
Brown; B. (2018). Braving the Wilderness. Critical Care Nurse; 38(6).
Geçtan; E. (2016). Hayat. Metis.
Goodall; J. (1986). Social rejection; exclusion; and shunning among the Gombe chimpanzees. Ethology and Sociobiology; 7; 227-236.
Malone; G. P.; Pillow; D. R.; & Osman; A. (2012). The general belongingness scale (GBS): Assessing achieved belongingness. Personality and Individual Differences; 52; 311–316. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.10.027
Pickett; C. L.; Gardner; W. L. ve Knowles; M. (2004). Getting a cue: The need to belong and enhanced sensitivity to social cues. Personality and Social Psychology Bulletin; 30(9); 1095-1107.
Yıldız; M. A. (2016). Serial multiple mediation of general belongingness and life satisfaction in the relationship between attachment and loneliness in adolescents. Educational Sciences: Theory & Practice; 16(2); 553-578. https://doi.org/10.12738/estp.2016.2.0380
Yıldız; M. A. (2017). Adaptation of General Belongingness Scale into Turkish for Adolescents: Validity and Reliability Studies. Journal of Education and Training Studies; 5(2); 223-231.