Evlilik terapisiyle ilgili çalışmalar 19.yy’da başlamış; zamanla bu çalışmaların içerisine farklı ekoller eklenmiştir. Günümüzde evlilik terapisi; psikodinamik ve iç görü temellerinde; bilişsel yapısalcı; yapısalcı; sistemik-stratejik olmak üzere farklı ekollerin de kullanıldığı tekniklerle çalışmalarını gerçekleştirmektedir.
Evlilik terapisi; eşler arasındaki iletişimin sağlıklı şekilde gelişmesini ve sürmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalardır. Evlilik terapisi; eşlerin temel olarak birbirleriyle kurdukları ilişkilerde etkili iletişim becerisi kazanmalarını sağlayarak; ortak dünyalarının sağlam temeller üzerine inşa edilmesini amaçlamaktadır.
Evlilik Terapisi Nedir?
Evlilik; sağlıklı iletişim temeline dayanmaktadır. Ünlü terapist Virginia Satir tarafından evliliğin temel noktasını oluşturan iletişim; insanlar arasında olan her şeyi kaplayan bir şemsiyeye benzetilmektedir. İletişim bütün insan ilişkilerini; yazılı; sesli; sözlü; sessiz; sembollerle; seslerle; sessizlikle kimi zaman mimikler; dokunmalar ya da davranışlarla etkilemektedir. Yani aslında ne şekilde kurulursa kurulsun; iletişim bütün insan ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır. Evlilik; özellikle resmi bir ortaklaşma yapısı olarak iletişim odaklı bir işleyiş göstermektedir.
Evlilik; öncelikle kendini beraberinde partnerini anlama becerisine sahip olunmasını gerektirmektedir. Bu temelden hareketle; tartışabilme; farklılıkları kabul edebilme ve problem çözebilme becerileri; evliliğin sağlıklı bir şekilde devam ettirilebilmesi bakımından gerekli unsurları oluşturmaktadır. Bazı durumlarda bu becerilerin edinilmemesi; bazı durumlarda ise bu becerilerin yeterince uygulanmaması evlilikte sorunlar yaşanmasına sebep olabilmektedir.
Evli ya da evlilik aşamasındaki çiftler; karşılıklı insan ilişkilerinin değişken dinamikleri gereği sorunlarla karşılaşabilmekte; çatışabilmekte ya da kendilerini tıkanma noktalarında bulabilmektedirler. Her evliliğin ya da her ilişkinin kaçınılmaz unsurlarından biri olan çatışma; bazı durumlarda çözülemeyen ya da üstesinden gelinemeyen sorunlara sebep olabilmektedir. Evlilik terapisi; çiftler arasında gözlemlenen iletişim problemleri temelinden hareket ederek; kronikleşmiş ya da tıkanmış sorunlara yapıcı çözümler sunmayı amaçlamaktadır.
Evlilik terapisi; bütün terapilerde olduğu gibi partnerlerin her birinin öncelikle kendini sonrasında ise birlikte olduğu insanı anlaması temelinden hareket etmektedir.
Evlilik Terapisinin Amacı Nedir?
Evlilik terapisinde temel amaç; iletişim becerilerinin iyileştirilmesi ile süregelen ya da kronik bir hal almış olan sorunların partnerlerin süreçte aktif hale getirilmesiyle çözülmesidir. Evlilik terapisi; süregelen sorunlar ya da yaşanan tıkanmaları; partnerlerin her birinin iletişim becerilerinin iyileştirilmesiyle çözümleme amacı taşımaktadır.
Evlilik; sürekli olarak kendini yenileyen bir dinamiğe sahiptir. Aslında insan ilişkilerinin hepsi; yenilenme temelinden süreklilik kazanmaktadır. Bir insanın diğer bir insanla sağlıklı şekilde iletişimini sürdürebilmesi; yenilenmesine bağlıdır. Yenilenme; iletişimin sağlıklı ve sürekli olması ile mümkündür. Dolayısıyla; evlilikteki sorunlar çözülemeyen ve kronikleşen unsurların; yenilenme dinamiğini devre dışı bırakmasından kaynaklanmaktadır. Evlilik terapisi; partnerlerin birbirleriyle ilişkilerinde en temel iletişim becerisini kullanabilmelerini; yani konuşabilmelerini sağlamayı amaçlamaktadır. Evlilik terapisi ile; partnerler eşlerin birbirleriyle ile konuşabilmelerini; dolayısıyla problemleri çözebilme yöntemleri geliştirebilmelerini amaçlamaktadır.
Evlilik Terapisi Nasıl Uygulanır?
Evlilik terapisinde ilk olarak; söz konusu evlilik değerlendirilmektedir. Evliliğin tüm yönleriyle ve detaylı şekilde değerlendirilebilmesi için partnerlerin her biriyle ayrı ayrı ve birlikte görüşmeler gerçekleştirilmektedir. Partnerlerin her birinin problemlere hangi noktalardan baktığı değerlendirilerek; beklentiler ve evlilikteki perspektifler değerlendirilmektedir. Baktıkları yerden sorunları tanımlayan partnerlerin; yine baktıkları yerden sunabilecekleri çözüm önerileri ve beklentiler ele alınmaktadır.
Evlilik terapisinde; eşlerin kişilik özelliklerinin evliliğe ne boyutlarda yansıdığının değerlendirilmesi amacıyla; her iki partnere de psikometrik testler uygulanmaktadır. Bununla beraber; evlilikte mevcut olan sorunların şiddetinin belirlenmesine yönelik olarak belli başlı ölçekler uygulanmaktadır. Partnerlerle birlikte gerçekleştirilen seanslar sırasında; eşlerin birbirleriyle olan iletişimleri ve etkileşimleri değerlendirilmektedir. Böylece; aslında iletişim sorununun hangi sebeplerden kaynaklandığı belirlenmeye çalışılmaktadır.
Evlilik terapisi; ilişkide iletişim becerilerini kişilerin yine kendilerinden hareket alarak geliştirmektedir. Evliliği sağlıklı iletişim sağlayarak yenileyici hale getirme sürecinde; çeşitli çalışmalar ve nesnel yönlendirmeler yapılarak; sorunların konuşulabileceği ve çözülebileceği ortaya koyulmaktadır. Böylece evlilik terapisi uygulanan çiftler; çözümün ve kalıcı değişimlerin ancak kendilerinden hareketle sağlanabileceğini keşfetmektedir. Bu durum; evliliğin ilerleyen süreçlerinde de ortaya çıkabilecek olan sorunlara karşı; çiftlerin problem çözebilme becerilerini geliştirmelerini sağlamaktadır.
Evlilik Terapisine Hangi Durumlarda Başvurulmalıdır?
Evlilik terapisi; kronikleşmiş sorunlar ya da tıkanmış iletişim ilişkileri boyutuna varılmadan başvurulması gereken; ortak anlam dünyasının karşılıklı olarak ve sağlıklı şekilde kavranmasını sağlayan uygulamalardır. Genel olarak evlilik terapisine başvurulma sebeplerini şu şekilde sıralayabilmekteyiz;
-Evlilik içi çatışmaların iletişim problemlerine sebep olduğu durumlar
-Eşlerin birbirlerinin duygusal gereksinimlerini karşılayamadığı veya doyuramadığı durumlar
-İletişim becerilerinin yetersiz olduğu durumlar
-Karşılaşılan travmatik olaylar; fiziksel ya da ruhsal problemler karşısında eşlerin problem çözme becerilerinin arttırılması gereken durumlar