Polikistik Over ve Beslenme
GENEL BAKIŞ
Polikistik over sendromu (PKOS); üreme çağındaki kadınlarda görülen hormonal bir hastalıktır. PKOS lu kadınlar seyrek veya uzamış adet dönemlerine veya aşırı erkek hormon (androjen) seviyelerine sahip olabilirler. Yumurtalıklar çok sayıda küçük sıvı toplama (folikül) geliştirebilir ve düzenli olarak yumurta bırakmazlar.
PCOS un kesin nedeni bilinmemektedir. Kilo kaybı ile birlikte erken tanı ve tedavi tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi uzun süreli komplikasyon riskini azaltabilir.
BELİRTİLER
PKOS belirtileri ve semptomları sıklıkla ergenlik döneminde ilk adet dönemi boyunca gelişir. Bazen PCOS; örneğin önemli kilo alımına yanıt olarak daha sonra gelişir.PKOS belirtileri ve semptomları değişir. Bu işaretlerden en az ikisini deneyimlediğinizde PCOS tanısı yapılır:
Düzensiz dönemler: Seyrek; düzensiz veya uzamış adet döngüsü; PCOS un en sık görülen belirtisidir. Örneğin; yılda en az dokuz süreye; dönemler arasında 35 günden fazla ve anormal derecede ağır dönemlere sahip olabilirsiniz.
Aşırı androjen: Erkek hormonunun yüksek seviyeleri; fazla yüz ve vücut kılı (hirsutizm) gibi fiziksel belirtilere ve bazen de ciddi akne ve erkek tipi kelliklere neden olabilir.
Polikistik yumurtalıklar: Yumurtalıklarınızı büyütülebilir ve yumurtaları çevreleyen foliküller içerebilir. Sonuç olarak; yumurtalıklar düzenli olarak çalışmayabilir.
Obez iseniz; PCOS belirtileri ve semptomları genellikle daha şiddetlidir.
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ
Adet dönemleriniz hakkında endişeleriniz varsa; kısırlık yaşıyorsanız veya kötü hirsutizm; akne ve erkek tipi kellik gibi aşırı androjen belirtileriniz varsa doktorunuza başvurun.
NEDENLERİ:
PCOS un kesin nedeni bilinmemektedir. Rol oynayabilecek faktörler şunlardır:
Fazla insülin. İnsülin; hücrelerin birincil enerji kaynağı olan şekeri kullanmasına izin veren pankreasta üretilen hormondur. Hücreleriniz insülin eylemine karşı dirençli hale gelirse; kan şekeriniz yükselebilir ve vücudunuz daha fazla insülin üretebilir. Fazla insülin; androjen üretimini artırabilir ve ovulasyon ile güçleşmeye neden olabilir.
Düşük dereceli inflamasyon. Bu terim; beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için madde üretimini tanımlamak için kullanılır. Araştırmalar; PKOS lu kadınların; polikistik yumurtalıklarını androjen üretmek için kalp ve kan damarı problemlerine yol açabilen; düşük dereceli bir inflamasyona sahip olduklarını göstermiştir.
Kalıtım. Araştırma; bazı genlerin PKOS ile bağlantılı olabileceğini düşündürmektedir.
Aşırı androjen: Yumurtalıklar anormal derecede yüksek seviyede androjen üretirler ve hirsutizm ve akne ile sonuçlanırlar.
KOMPLİKASYONLARI
PCOS’un komplikasyonları şunları içerebilir:
• Kısırlık
• Gestasyonel diyabet veya hamileliğin neden olduğu yüksek tansiyon
• Düşük veya erken doğum
• Alkolsüz steatohepatitis - karaciğerde yağ birikiminin neden olduğu ciddi bir karaciğer iltihabı
• Metabolik sendrom - yüksek tansiyon; yüksek kan şekeri ve anormal kolesterol veya trigliserit düzeyleri gibi kardiyovasküler hastalık riskinizi önemli ölçüde artıran bir dizi durum
• Tip 2 diyabet veya prediyabet
• Uyku apnesi
• Depresyon; anksiyete ve yeme bozuklukları
• Anormal uterin kanama
• Rahim duvarı kanseri (endometrial kanser)
• Obezite PKOS ile ilişkilidir ve bozukluğun komplikasyonlarını kötüleştirebilir.
TEŞHİS :
PCOS u kesin olarak teşhis etmek için test bulunmuyor. Doktorunuzun adet tarihleriniz ve kilo değişimleriniz dahil olmak üzere tıbbi geçmişiniz hakkında bir tartışma başlatması olasıdır. Fiziksel olarak muayene ise; aşırı saç büyümesi; insülin direnci ve akne belirtilerini kontrol etmeyi içerir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ
Doktorunuz; orta düzeyde egzersiz aktiviteleriyle birlikte düşük size özel diyetle kilo kaybını tavsiye edebilir. Kilonuzda mütevazı bir azalma bile (örneğin; vücut ağırlığınızın% 5 ini kaybetme) durumunuzu iyileştirebilir. Kilo vermek aynı zamanda doktorunuzun PKOS için önerdiği ilaçların etkinliğini artırabilir ve kısırlık konusunda yardımcı olabilir.
Ne yapmalı?
• Bulduğun semptomları ve ne kadar süreyle olduklarını listeleyin
• Dozlar dahil olmak üzere aldığınız tüm ilaçları; vitaminleri ve takviyeleri listeleyin
• Diğer durumlar; son yaşam değişiklikleri ve stres etmenleri de dahil olmak üzere önemli kişisel ve tıbbi bilgileri listeleyin
• Doktorunuza sormak için sorularınızı hazırlayın
• Adet döngülerinizin kaydını tutun
YAŞAM TARZI
PCOS un etkilerini azaltmaya yardımcı olmak için şunları deneyin:
• Sağlıklı bir kilo verin. Kilo kaybı insülin ve androjen seviyelerini azaltabilir ve ovulasyonu geri yükleyebilir. Kilo kontrol programı hakkında doktorunuza danışın ve kilo verme hedeflerine ulaşmak için düzenli olarak diyetisyenle görüşün.
• Karbonhidratları sınırlandırın. Düşük yağlı; yüksek karbonhidratlı diyetler insülin seviyelerini artırabilir. PCOS unuz varsa beslenme uzmanınıza düşük karbonhidratlı diyet hakkında danışın. Kan şekeri seviyenizi daha yavaş yükselten kompleks karbonhidratlar seçin.
• Aktif olun. Egzersiz kan şekeri seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olur. PCOS unuz varsa günlük aktivitenizi arttırmak ve düzenli bir egzersiz programına katılmak insülin direncini tedavi edebilir; hatta önleyebilir ve kilonuzu kontrol altında tutmanıza ve diyabet geliştirmekten kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Polikistik over sendromu (PKOS); üreme çağındaki kadınlarda görülen hormonal bir hastalıktır. PKOS lu kadınlar seyrek veya uzamış adet dönemlerine veya aşırı erkek hormon (androjen) seviyelerine sahip olabilirler. Yumurtalıklar çok sayıda küçük sıvı toplama (folikül) geliştirebilir ve düzenli olarak yumurta bırakmazlar.
PCOS un kesin nedeni bilinmemektedir. Kilo kaybı ile birlikte erken tanı ve tedavi tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi uzun süreli komplikasyon riskini azaltabilir.
BELİRTİLER
PKOS belirtileri ve semptomları sıklıkla ergenlik döneminde ilk adet dönemi boyunca gelişir. Bazen PCOS; örneğin önemli kilo alımına yanıt olarak daha sonra gelişir.PKOS belirtileri ve semptomları değişir. Bu işaretlerden en az ikisini deneyimlediğinizde PCOS tanısı yapılır:
Düzensiz dönemler: Seyrek; düzensiz veya uzamış adet döngüsü; PCOS un en sık görülen belirtisidir. Örneğin; yılda en az dokuz süreye; dönemler arasında 35 günden fazla ve anormal derecede ağır dönemlere sahip olabilirsiniz.
Aşırı androjen: Erkek hormonunun yüksek seviyeleri; fazla yüz ve vücut kılı (hirsutizm) gibi fiziksel belirtilere ve bazen de ciddi akne ve erkek tipi kelliklere neden olabilir.
Polikistik yumurtalıklar: Yumurtalıklarınızı büyütülebilir ve yumurtaları çevreleyen foliküller içerebilir. Sonuç olarak; yumurtalıklar düzenli olarak çalışmayabilir.
Obez iseniz; PCOS belirtileri ve semptomları genellikle daha şiddetlidir.
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ
Adet dönemleriniz hakkında endişeleriniz varsa; kısırlık yaşıyorsanız veya kötü hirsutizm; akne ve erkek tipi kellik gibi aşırı androjen belirtileriniz varsa doktorunuza başvurun.
NEDENLERİ:
PCOS un kesin nedeni bilinmemektedir. Rol oynayabilecek faktörler şunlardır:
Fazla insülin. İnsülin; hücrelerin birincil enerji kaynağı olan şekeri kullanmasına izin veren pankreasta üretilen hormondur. Hücreleriniz insülin eylemine karşı dirençli hale gelirse; kan şekeriniz yükselebilir ve vücudunuz daha fazla insülin üretebilir. Fazla insülin; androjen üretimini artırabilir ve ovulasyon ile güçleşmeye neden olabilir.
Düşük dereceli inflamasyon. Bu terim; beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için madde üretimini tanımlamak için kullanılır. Araştırmalar; PKOS lu kadınların; polikistik yumurtalıklarını androjen üretmek için kalp ve kan damarı problemlerine yol açabilen; düşük dereceli bir inflamasyona sahip olduklarını göstermiştir.
Kalıtım. Araştırma; bazı genlerin PKOS ile bağlantılı olabileceğini düşündürmektedir.
Aşırı androjen: Yumurtalıklar anormal derecede yüksek seviyede androjen üretirler ve hirsutizm ve akne ile sonuçlanırlar.
KOMPLİKASYONLARI
PCOS’un komplikasyonları şunları içerebilir:
• Kısırlık
• Gestasyonel diyabet veya hamileliğin neden olduğu yüksek tansiyon
• Düşük veya erken doğum
• Alkolsüz steatohepatitis - karaciğerde yağ birikiminin neden olduğu ciddi bir karaciğer iltihabı
• Metabolik sendrom - yüksek tansiyon; yüksek kan şekeri ve anormal kolesterol veya trigliserit düzeyleri gibi kardiyovasküler hastalık riskinizi önemli ölçüde artıran bir dizi durum
• Tip 2 diyabet veya prediyabet
• Uyku apnesi
• Depresyon; anksiyete ve yeme bozuklukları
• Anormal uterin kanama
• Rahim duvarı kanseri (endometrial kanser)
• Obezite PKOS ile ilişkilidir ve bozukluğun komplikasyonlarını kötüleştirebilir.
TEŞHİS :
PCOS u kesin olarak teşhis etmek için test bulunmuyor. Doktorunuzun adet tarihleriniz ve kilo değişimleriniz dahil olmak üzere tıbbi geçmişiniz hakkında bir tartışma başlatması olasıdır. Fiziksel olarak muayene ise; aşırı saç büyümesi; insülin direnci ve akne belirtilerini kontrol etmeyi içerir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ
Doktorunuz; orta düzeyde egzersiz aktiviteleriyle birlikte düşük size özel diyetle kilo kaybını tavsiye edebilir. Kilonuzda mütevazı bir azalma bile (örneğin; vücut ağırlığınızın% 5 ini kaybetme) durumunuzu iyileştirebilir. Kilo vermek aynı zamanda doktorunuzun PKOS için önerdiği ilaçların etkinliğini artırabilir ve kısırlık konusunda yardımcı olabilir.
Ne yapmalı?
• Bulduğun semptomları ve ne kadar süreyle olduklarını listeleyin
• Dozlar dahil olmak üzere aldığınız tüm ilaçları; vitaminleri ve takviyeleri listeleyin
• Diğer durumlar; son yaşam değişiklikleri ve stres etmenleri de dahil olmak üzere önemli kişisel ve tıbbi bilgileri listeleyin
• Doktorunuza sormak için sorularınızı hazırlayın
• Adet döngülerinizin kaydını tutun
YAŞAM TARZI
PCOS un etkilerini azaltmaya yardımcı olmak için şunları deneyin:
• Sağlıklı bir kilo verin. Kilo kaybı insülin ve androjen seviyelerini azaltabilir ve ovulasyonu geri yükleyebilir. Kilo kontrol programı hakkında doktorunuza danışın ve kilo verme hedeflerine ulaşmak için düzenli olarak diyetisyenle görüşün.
• Karbonhidratları sınırlandırın. Düşük yağlı; yüksek karbonhidratlı diyetler insülin seviyelerini artırabilir. PCOS unuz varsa beslenme uzmanınıza düşük karbonhidratlı diyet hakkında danışın. Kan şekeri seviyenizi daha yavaş yükselten kompleks karbonhidratlar seçin.
• Aktif olun. Egzersiz kan şekeri seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olur. PCOS unuz varsa günlük aktivitenizi arttırmak ve düzenli bir egzersiz programına katılmak insülin direncini tedavi edebilir; hatta önleyebilir ve kilonuzu kontrol altında tutmanıza ve diyabet geliştirmekten kaçınmanıza yardımcı olabilir.