Travma Yaşantısı ve Emdr
Travma Yaşantısı ve EMDR
Travma Yaşantısı nasıl anlaşılır?
* Kazalar; doğal afetler; beklenmedik yaralanma veya ölüm travmatik olabileceği gibi; küçük düşmek veya aldatılmak da travmatik olabilir.
* Her travmatik olay stres yaratır ama her stresli olay travmatik değildir.
* Her ne kadar stres; korku; endişe veya bunaltıcı şeyleri hissetmenize neden olan herhangi bir şey travmatik olarak adlandırılabilirse de; bir insanda diğerlerinden daha derin bir etkisi olan bazı durumlar vardır.
* Çocukluk çağında yaşanmış travmalar da var olabilir. Bu durumda; yetişkinlikte yaşanan olumsuz olay ve travmaların etkisi daha olumsuz yaşanır.
* Diyelim ki; kısa bir süre önce yaşadığınız olayda; travma yaşadığınızı fark etmediniz. Durumu başka bir kişi yaşıyormuş gibi resmedin. Mesela; durumu şahsen yaşamış bir kişiden duyduğunuzu düşünün. Kendinize sorun; "Bu başkasına olmuş olsaydı; duruma travmatik der miydim? Travma geçirdiğinden endişe eder miydim?"
Bedensel tepkilerinizi inceleyin.
* Travma; belirgin bir tehlike mevcut olmadığında bile vücudun "yüksek uyarı" durumunda kalmasına neden olabilir. Bedeninizin belirli ortamlarda ve durumlarda nasıl tepki verdiğinin ve tepki vereceğinin farkında olmaya çalışın.
* Belirli bir yerin; kişinin veya etkinliğin kendinizi gergin; endişeli; uyanık veya korkulu hissettireceğini fark ederseniz; not edin. Daha sonra neden bu durumun bu şekilde hissettirdiğini kendinize sorabilirsiniz.
* Zihinsel vücut taraması yaparak vücudunuzun tepkisini inceleyebilirsiniz. Rahat bir yüzeye yatın ve derin nefes alıp gözlerinizi kapatın. Her detaya dikkat ederek; önce ayaklarınızı dikkat edin. Ne hissediyorsunuz? Soğuk; gergin; kaşıntılı veya uyuşmuş mu? Her bir beden bölümüne ayrı ayrı zaman ayırarak; ayak ucunuzdan kafanıza gelene kadar ilerleyin.
Uyku düzeninize dikkat edin.
* Uyku bozukluğu; travmayı işaret ediyor olabilir. Herkes zaman zaman uyku problemleri yaşayabilir. Ancak; travmatik olayların sizi etkileyebileceği bazı durumlar vardır ki; bu durumda uyuyamaz ve ihtiyacınız duyduğunuz şekilde dinlenemezsiniz. Uykuya dalamazsanız veya uykunuzu bozacak şekilde sizi rahatsız eden olayla ilgili kabuslar görürseniz; bunun nedeni travmaya bağlı olabilir.
* Hatırladığınız rüyaları veya kabusları da not edebilirsiniz. Kâğıt ve kalemi yatağınıza yakın tutun; böylece uyandığınız anda not alabilirsiniz.
Öfkenizin farkında olun.
* Sebepsiz öfke; travma geçirmiş olabileceğinizin başka bir işaretidir. Örneğin; hiçbir şey yanlış gitmiyor olsa da sürekli hırçınlık ya da aniden gelen öfke gibi.
* Size yakın bir kişiye sorabilirsiniz. “Son zamanlarda; nedensiz yere sinirli olduğumu fark ettin mi?"
İzole olduğunuz hissine dikkat edin.
* Bir travma yaşadıktan sonra sizi hiç kimsenin anlayamadığı veya hayatın aynı anlamı taşımadığını hissedebilirsiniz. Uyuşukluk hissi; insanlara mesafe koyma veya sosyal hayattan geri çekilme; travma belirtileri olabilir. Hiç kimseye bağlanmadığınızı veya normalde size zevk veren şeyleri yapmak istemediğinizi hissedebilirsiniz.
* Diğer insanlar sizin eskisi kadar çevrede olmadığınızı söylerlerse; onlara kulak verin. Kendinize aile ve arkadaşlarınızla eskiden olduğu gibi temas halinde olup olmadığınızı sorun. Etkinliklere; eskisi kadar katılıp katılmadığınızı sorun.
Anksiyete veya panik ataklara benzer durumlara dikkat edin.
* Bazen travmatik olaylar; benzer durumlarda aşırı fiziksel ve duygusal reaksiyonlara neden olabilir. Geriye dönüşler şeklinde rahatsız edici olaylara ait görüntü veya düşünceler gelebilir. Bu durumlarda; solunum sıkıntısı çekebilir veya zayıf hissedebilirsiniz.
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşlemleme)
Dr. Francine Shapiro’nun geliştirdiği psikoterapi yöntemidir. Travmatik olaylar; beynin bilgi işleme sürecinden geçemediklerinden sıkışmış şekilde kalırlar. Olayla birlikte kişinin kendisine dair geliştirdiği olumsuz düşünceleri; duyguları ve beden duyumları birlikte tıkanır. Dolayısıyla; aradan yıllar dahi geçse; rahatsız edici etkileri sürer. Örneğin; olayla birlikte kişinin kendisine dair “Değersizim” gibi olumsuz bir inancı gelişmiş olabilir. Kişi gündelik hayatına devam ederken; yaşadığı başka olaylarda bu inanç kolaylıkla tetiklenebilir. EMDR Terapi sürecinde; travmatik olayların rahatsızlık veren etkileri ortadan kaldırılarak duyarsızlaşma sağlanır. Kişinin kendisine dair; olumsuz inançları yerine; olumlu ve herşeyden önemlisi hayata adaptif inançlar geliştirmesi amaçlanır.
Kaynak:
Wikihow
EMDR Derneği
http://www.emdr-tr.org/
Travma Yaşantısı nasıl anlaşılır?
* Kazalar; doğal afetler; beklenmedik yaralanma veya ölüm travmatik olabileceği gibi; küçük düşmek veya aldatılmak da travmatik olabilir.
* Her travmatik olay stres yaratır ama her stresli olay travmatik değildir.
* Her ne kadar stres; korku; endişe veya bunaltıcı şeyleri hissetmenize neden olan herhangi bir şey travmatik olarak adlandırılabilirse de; bir insanda diğerlerinden daha derin bir etkisi olan bazı durumlar vardır.
* Çocukluk çağında yaşanmış travmalar da var olabilir. Bu durumda; yetişkinlikte yaşanan olumsuz olay ve travmaların etkisi daha olumsuz yaşanır.
* Diyelim ki; kısa bir süre önce yaşadığınız olayda; travma yaşadığınızı fark etmediniz. Durumu başka bir kişi yaşıyormuş gibi resmedin. Mesela; durumu şahsen yaşamış bir kişiden duyduğunuzu düşünün. Kendinize sorun; "Bu başkasına olmuş olsaydı; duruma travmatik der miydim? Travma geçirdiğinden endişe eder miydim?"
Bedensel tepkilerinizi inceleyin.
* Travma; belirgin bir tehlike mevcut olmadığında bile vücudun "yüksek uyarı" durumunda kalmasına neden olabilir. Bedeninizin belirli ortamlarda ve durumlarda nasıl tepki verdiğinin ve tepki vereceğinin farkında olmaya çalışın.
* Belirli bir yerin; kişinin veya etkinliğin kendinizi gergin; endişeli; uyanık veya korkulu hissettireceğini fark ederseniz; not edin. Daha sonra neden bu durumun bu şekilde hissettirdiğini kendinize sorabilirsiniz.
* Zihinsel vücut taraması yaparak vücudunuzun tepkisini inceleyebilirsiniz. Rahat bir yüzeye yatın ve derin nefes alıp gözlerinizi kapatın. Her detaya dikkat ederek; önce ayaklarınızı dikkat edin. Ne hissediyorsunuz? Soğuk; gergin; kaşıntılı veya uyuşmuş mu? Her bir beden bölümüne ayrı ayrı zaman ayırarak; ayak ucunuzdan kafanıza gelene kadar ilerleyin.
Uyku düzeninize dikkat edin.
* Uyku bozukluğu; travmayı işaret ediyor olabilir. Herkes zaman zaman uyku problemleri yaşayabilir. Ancak; travmatik olayların sizi etkileyebileceği bazı durumlar vardır ki; bu durumda uyuyamaz ve ihtiyacınız duyduğunuz şekilde dinlenemezsiniz. Uykuya dalamazsanız veya uykunuzu bozacak şekilde sizi rahatsız eden olayla ilgili kabuslar görürseniz; bunun nedeni travmaya bağlı olabilir.
* Hatırladığınız rüyaları veya kabusları da not edebilirsiniz. Kâğıt ve kalemi yatağınıza yakın tutun; böylece uyandığınız anda not alabilirsiniz.
Öfkenizin farkında olun.
* Sebepsiz öfke; travma geçirmiş olabileceğinizin başka bir işaretidir. Örneğin; hiçbir şey yanlış gitmiyor olsa da sürekli hırçınlık ya da aniden gelen öfke gibi.
* Size yakın bir kişiye sorabilirsiniz. “Son zamanlarda; nedensiz yere sinirli olduğumu fark ettin mi?"
İzole olduğunuz hissine dikkat edin.
* Bir travma yaşadıktan sonra sizi hiç kimsenin anlayamadığı veya hayatın aynı anlamı taşımadığını hissedebilirsiniz. Uyuşukluk hissi; insanlara mesafe koyma veya sosyal hayattan geri çekilme; travma belirtileri olabilir. Hiç kimseye bağlanmadığınızı veya normalde size zevk veren şeyleri yapmak istemediğinizi hissedebilirsiniz.
* Diğer insanlar sizin eskisi kadar çevrede olmadığınızı söylerlerse; onlara kulak verin. Kendinize aile ve arkadaşlarınızla eskiden olduğu gibi temas halinde olup olmadığınızı sorun. Etkinliklere; eskisi kadar katılıp katılmadığınızı sorun.
Anksiyete veya panik ataklara benzer durumlara dikkat edin.
* Bazen travmatik olaylar; benzer durumlarda aşırı fiziksel ve duygusal reaksiyonlara neden olabilir. Geriye dönüşler şeklinde rahatsız edici olaylara ait görüntü veya düşünceler gelebilir. Bu durumlarda; solunum sıkıntısı çekebilir veya zayıf hissedebilirsiniz.
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşlemleme)
Dr. Francine Shapiro’nun geliştirdiği psikoterapi yöntemidir. Travmatik olaylar; beynin bilgi işleme sürecinden geçemediklerinden sıkışmış şekilde kalırlar. Olayla birlikte kişinin kendisine dair geliştirdiği olumsuz düşünceleri; duyguları ve beden duyumları birlikte tıkanır. Dolayısıyla; aradan yıllar dahi geçse; rahatsız edici etkileri sürer. Örneğin; olayla birlikte kişinin kendisine dair “Değersizim” gibi olumsuz bir inancı gelişmiş olabilir. Kişi gündelik hayatına devam ederken; yaşadığı başka olaylarda bu inanç kolaylıkla tetiklenebilir. EMDR Terapi sürecinde; travmatik olayların rahatsızlık veren etkileri ortadan kaldırılarak duyarsızlaşma sağlanır. Kişinin kendisine dair; olumsuz inançları yerine; olumlu ve herşeyden önemlisi hayata adaptif inançlar geliştirmesi amaçlanır.
Kaynak:
Wikihow
EMDR Derneği
http://www.emdr-tr.org/