Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu
“ Baharın gelmesiyle birlikte doğa canlanır; havalar ısınmaya başlar. Gündüzler uzadıkça; gün ışığından daha çok faydalanırsınız. Yoğun kış günlerinden sonra gelen sıcacık güneşli günler; içinizde kelebeklerin uçuşmasına sebep olur. Mutluluk; aşk; heyecan gibi duygular hissedersiniz…”
Mevsimsel duygulanım bozukluğu yaşadığınızda ise ne yazık ki böyle parlak bir bahar tablosundan söz etmek mümkün değil! Baharın doğaya getirdiği canlılık sizde tam tersi bir etki mi yaratıyor? Mutluluk ve heyecan gibi duyguların aksine yorgunluk ve umutsuzluk mu hissediyorsunuz? Eğer cevabınız “Evet” ise dikkat! Bahar Depresyonu olarak da bilinen Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu kapınızda olabilir.
Depresyonun bir çeşidi olan Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu sosyal uyumunuzu; fiziksel sağlığınızı ve işinizi olumsuz yönde etkileyebilir. İstatistikler; özellikle kadınların ve gençlerin bu bozukluğa sahip olma olasılıklarının yüksek olduğunu gösteriyor.
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu’nun belirtileri nelerdir?
· Konsantrasyon eksikliği
· Yorgunluk
· Sinirlilik
· Artan libido
· Sıkıntı
· İştahta değişiklikler
· Mutsuzluk
· Karbonhidrat açlığı
Yapılan güncel araştırmalar; yazın artan sıcaklığın kişinin ruhsal durumu ve davranışları üzerinde olumsuz etkisi olduğunu destekler niteliktedir. Genetik yatkınlık mevsimsel duygulanım bozukluğuna yakalanma riskini arttırmaktadır.
Biyolojik faktörler kadar çevresel etkenler de sizi depresif duygulanım yaşamanıza sebep olabilir. Örneğin; Hayatınızdaki olumsuz deneyimler; kişisel problemleriniz; geleceğe dair umutsuzluklarınız… Bu tür yaşantılar mevsim değişikliği gibi yeni bir duruma uyum sağlamanızı zorlaştırabilir.
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğundan Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Uyku düzeninize önem verin: Kısalan geceler ve uzayan gündüzler ile birlikte; vücudun biyolojik ritminin değişmesi kaçınılmazdır. Bu süreçte uykunun rolü oldukça fazladır. Kaliteli bir uyku ile stres ve yorgunluk düzeyinizi azaltabilmeniz mümkün.
Sağlıklı beslenin: Havaların ısınmasıyla birlikte; bedeninizin sıvı ihtiyacı fazlalaşmaktadır. Bahar döneminde su tüketimini arttırmak önemlidir. Vücut dengesini korumak için nikotin; kafein; tein gibi uyarıcılardan uzak durulmalı yerine bol bol taze meyve sebze tüketmelisiniz.
Fiziksel egzersizler yapın: Hormon salınımını arttırmak için; düzenli egzersizler yapabilirsiniz. Yoga ve meditasyon gibi çalışmalar hem fiziksel hem de duygusal olarak rahatlamanıza yardımcı olur.
Kendinizi güneşe maruz bırakın: Güneşin ısısından ve ışığından faydalanmak bu süreçte önemlidir. Güneş ışıkları melatonin hormonunuzda artışa neden olur ve psikolojik olarak iyi olma halinizi olumlu yönde etkiler.
Aromaterapiyi deneyin: Aromaterapi; çeşitli bitki özleri ve esansiyel yağların terapötik olarak kullanımıdır. Kullanacağınız aromaterapi ürünleri doğal olmalıdır. Dikkatli bir şekilde seçilmeli ve kullanımdan önce doktora danışmalısınız.
Organize olun: Yaşamınızı daha düzenli hale getirebilmek için kendinize bir program hazırlayabilir ve bir süre programınıza bağlı kalabilirsiniz.
Seyahat edin: Koşullarınızın izin verdiği takdirde seyahatler düzenleyin. Günlük rutininizin bir adım dışına çıkmanın duygu durumunuzu ne kadar etkileyebileceğine şaşıracaksınız!
Yazın: Duygularınızı; düşüncelerinizi ve arzularınızı yazı diliyle ifade edin. Her gün 20 dakika yazı yazmak sizi psikolojik olarak rahatlatabilir. Kağıt ve kalem sizi yansız; yüksüz ve yargısız dinleyebilen iki dost gibidir.
Sosyalleşin: Baharın getirdiği hüzün ile birlikte yalnız kalmak isteyebilirsiniz. Ancak dışarı çıkmak ve sosyalleşmek için “kendinize” ısrar edin. Arkadaşlarınızla buluşun; sosyal etkinliklere katılın; bahar şenliklerine dahil olmaya çalışın. Tüm bunlar düşüncelerinizi hüzün; sıkıntı ve tükenmişlik hislerindense farklı alanlara kanalize etmenize yardımcı olabilir.
Proaktif Olun: “Bahar depresyonunun beni yenmesine izin vermiyorum” kararını verin. Yaşama ihtimaliniz olan olumsuz sonuçlar konusunda öngörülerde bulunup onları yaşamamak adına çalışmalar yapın. Sonuçtan etkilenen değil; sonucu etkileyen olma yolunda ilerleyin.
Özetle; soğuk bir kış mevsiminden rengarenk bir bahara adapte olmaya çalışırken pek çok etkenin devreye girmesiyle duygusal güçlükler yaşanmaktadır. Yaşadığınız semptolar hayat işlevselliğinizi bozuyorsa ve Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu’nuun üstesinden gelemediğinizi fark ediyorsanız bir uzmana danışmanız faydalı olabilir.
KAYNAKÇA:
Selvi; Y.; Beşiroğlu; L.; Aydın; A. (2011) Kronobiyoloji ve Duygudurum Bozuklukları
Yöney; H.; Taybıllı; B.; Göktepe E. (1995) İstanbul’da Üniversite Öğrencilerinde Ruhsal Durum ve Davranışlarda Mevsimsellik
April Is the Cruelest Month: Why People Get Depressed and Anxious in the Spring (2014). (27.04.2017)
Spring Often Makes Symptoms of Mental Illness Worse (2012). (27.04.2017)
Mevsimsel duygulanım bozukluğu yaşadığınızda ise ne yazık ki böyle parlak bir bahar tablosundan söz etmek mümkün değil! Baharın doğaya getirdiği canlılık sizde tam tersi bir etki mi yaratıyor? Mutluluk ve heyecan gibi duyguların aksine yorgunluk ve umutsuzluk mu hissediyorsunuz? Eğer cevabınız “Evet” ise dikkat! Bahar Depresyonu olarak da bilinen Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu kapınızda olabilir.
Depresyonun bir çeşidi olan Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu sosyal uyumunuzu; fiziksel sağlığınızı ve işinizi olumsuz yönde etkileyebilir. İstatistikler; özellikle kadınların ve gençlerin bu bozukluğa sahip olma olasılıklarının yüksek olduğunu gösteriyor.
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu’nun belirtileri nelerdir?
· Konsantrasyon eksikliği
· Yorgunluk
· Sinirlilik
· Artan libido
· Sıkıntı
· İştahta değişiklikler
· Mutsuzluk
· Karbonhidrat açlığı
Yapılan güncel araştırmalar; yazın artan sıcaklığın kişinin ruhsal durumu ve davranışları üzerinde olumsuz etkisi olduğunu destekler niteliktedir. Genetik yatkınlık mevsimsel duygulanım bozukluğuna yakalanma riskini arttırmaktadır.
Biyolojik faktörler kadar çevresel etkenler de sizi depresif duygulanım yaşamanıza sebep olabilir. Örneğin; Hayatınızdaki olumsuz deneyimler; kişisel problemleriniz; geleceğe dair umutsuzluklarınız… Bu tür yaşantılar mevsim değişikliği gibi yeni bir duruma uyum sağlamanızı zorlaştırabilir.
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğundan Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Uyku düzeninize önem verin: Kısalan geceler ve uzayan gündüzler ile birlikte; vücudun biyolojik ritminin değişmesi kaçınılmazdır. Bu süreçte uykunun rolü oldukça fazladır. Kaliteli bir uyku ile stres ve yorgunluk düzeyinizi azaltabilmeniz mümkün.
Sağlıklı beslenin: Havaların ısınmasıyla birlikte; bedeninizin sıvı ihtiyacı fazlalaşmaktadır. Bahar döneminde su tüketimini arttırmak önemlidir. Vücut dengesini korumak için nikotin; kafein; tein gibi uyarıcılardan uzak durulmalı yerine bol bol taze meyve sebze tüketmelisiniz.
Fiziksel egzersizler yapın: Hormon salınımını arttırmak için; düzenli egzersizler yapabilirsiniz. Yoga ve meditasyon gibi çalışmalar hem fiziksel hem de duygusal olarak rahatlamanıza yardımcı olur.
Kendinizi güneşe maruz bırakın: Güneşin ısısından ve ışığından faydalanmak bu süreçte önemlidir. Güneş ışıkları melatonin hormonunuzda artışa neden olur ve psikolojik olarak iyi olma halinizi olumlu yönde etkiler.
Aromaterapiyi deneyin: Aromaterapi; çeşitli bitki özleri ve esansiyel yağların terapötik olarak kullanımıdır. Kullanacağınız aromaterapi ürünleri doğal olmalıdır. Dikkatli bir şekilde seçilmeli ve kullanımdan önce doktora danışmalısınız.
Organize olun: Yaşamınızı daha düzenli hale getirebilmek için kendinize bir program hazırlayabilir ve bir süre programınıza bağlı kalabilirsiniz.
Seyahat edin: Koşullarınızın izin verdiği takdirde seyahatler düzenleyin. Günlük rutininizin bir adım dışına çıkmanın duygu durumunuzu ne kadar etkileyebileceğine şaşıracaksınız!
Yazın: Duygularınızı; düşüncelerinizi ve arzularınızı yazı diliyle ifade edin. Her gün 20 dakika yazı yazmak sizi psikolojik olarak rahatlatabilir. Kağıt ve kalem sizi yansız; yüksüz ve yargısız dinleyebilen iki dost gibidir.
Sosyalleşin: Baharın getirdiği hüzün ile birlikte yalnız kalmak isteyebilirsiniz. Ancak dışarı çıkmak ve sosyalleşmek için “kendinize” ısrar edin. Arkadaşlarınızla buluşun; sosyal etkinliklere katılın; bahar şenliklerine dahil olmaya çalışın. Tüm bunlar düşüncelerinizi hüzün; sıkıntı ve tükenmişlik hislerindense farklı alanlara kanalize etmenize yardımcı olabilir.
Proaktif Olun: “Bahar depresyonunun beni yenmesine izin vermiyorum” kararını verin. Yaşama ihtimaliniz olan olumsuz sonuçlar konusunda öngörülerde bulunup onları yaşamamak adına çalışmalar yapın. Sonuçtan etkilenen değil; sonucu etkileyen olma yolunda ilerleyin.
Özetle; soğuk bir kış mevsiminden rengarenk bir bahara adapte olmaya çalışırken pek çok etkenin devreye girmesiyle duygusal güçlükler yaşanmaktadır. Yaşadığınız semptolar hayat işlevselliğinizi bozuyorsa ve Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu’nuun üstesinden gelemediğinizi fark ediyorsanız bir uzmana danışmanız faydalı olabilir.
KAYNAKÇA:
Selvi; Y.; Beşiroğlu; L.; Aydın; A. (2011) Kronobiyoloji ve Duygudurum Bozuklukları
Yöney; H.; Taybıllı; B.; Göktepe E. (1995) İstanbul’da Üniversite Öğrencilerinde Ruhsal Durum ve Davranışlarda Mevsimsellik
April Is the Cruelest Month: Why People Get Depressed and Anxious in the Spring (2014). (27.04.2017)
Spring Often Makes Symptoms of Mental Illness Worse (2012). (27.04.2017)