Benlik saygısı kavramı; kişinin öz beğenisine yönelik değerlendirmesidir. Bu değerlendirmeler sonucu kişi; kendisini olduğundan değersiz ya da üstün olduğu veya beğenilmeye ve sevilmeye değer olup olmadığı gibi bir takım yargılara varır.
Yüksek benlik saygısına sahip olan kişiler; kendilerini olduğu gibi kabullenirler; sosyal ilişkilerden zevk alırlar; iltifatları kolaylıkla kabul edebilirler; yüksek yaşam memnuniyetine sahiptirler; performanslarını değerlendirmede gerçekçidirler; atılgandırlar. Coopersmith benlik saygısını; yeterlilik; doğruluk; güçlü ve önemli olma; kabul edilirlik; dikkat ve diğerlerini etkilemek şekilde açıklamıştır.
Düşük benlik sagısına sahip olanlar ise genellikle kendilerini yetersiz hissederler. Bu nedenle kendilerine yöneltilen iltifatlara da layık olmadıklarına kanaat getirirler. İltifatları kabul edemezler. Sevilmeye değer olmadıklarını düşünürler. Mücadele edecek gücü kendilerinde bulamadıklarından zorluklar karşısında çabuk pes etmeyi tercih ederler. Hayata karşı pasif bir tavır benimserler.
Yapılan araştırmalar sonucu benlik saygısı ve mutluluk; yaşam doyumu arasında yüksek korelasyon olduğu düşünülmektedir. Yani mutluluk; benlik saygımız ile doğrudan ilişkili. Bu noktada; hayatınıza mutluluğu davet edebilmek için önce benlik saygınız üzerinde çalışmalısınız.
Araştırmalar; hedef sahibi olma ile öz-güven ve duyguları kontrol etme arasında pozitif korelasyon olduğunu gösteriyor. Gün için spesifik hedefler belirlemek; hayatınızı düzenlemenize yardımcı olur. Bunu yaparken günlük hedeflerinizi gerçekçi tutmanız ve ulaşılabilir hedefler belirlemeniz sonrasında hayal kırıklığına uğramamanız veya motivasyon kaybı yaşamamanız açısından gereklidir. Bunun yanında; hedeflerinize nasıl ulaşabileceğinizin yollarını da düşünmelisiniz. Örneğin “Bu gün üzerinde çalıştığım makalenin giriş kısmını bitireceğim. Bunun için akademik yazılardan ve bilimsel araştırmalardan faydalanabilirim.” “Bu gün test kitabımın matematik bölümünden 2 konu bitireceğim. Bunun için önce konu tekrarı yapmalıyım”. Böylece sadece bu gün başarmak istediğiniz hedefleri değil; bu hedefleri nasıl başarabileceğinizin yollarını da belirlemiş ve bilişsel haritanızı çıkarmış olursunuz.
1. Gerçekçi hedefler oluşturun; bunların bir listesini yapın ve gerçekleştirmek için harekete geçin.
2. Kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın veya başkalarının kriterlerine göre değerlendirmeyin.
3. Geçmiş değil gelecek odaklı olun.
4. Küçük değişliklerle başlayın. Bu değişiklik; günlük aktivitelerinizde veya evinizin bir bölümünde olabilir. Unutmayın; değişim; beynin zihin yaratıcılığını geliştiren farklı bölümlerini uyarır.
5. Başarılarınıza odaklanın; küçük bile olsa yaptıklarınız için kendinizi ödüllendirin.
6. Hatalarınızdan ders çıkarın. Hatalarınız sayesinde başarıya bir adım daha yaklaştığınızı unutmayın.
7. Her alanda mükemmel olamayacağınızı bilin.
8. İlişkilerinizde probleme değil büyük resme odaklanın.
9. Güçlü yanlarınızın farkında olun. Çözüm odaklı bir yaklaşımla sorunların üstesinden gelebileceğinize inanın.
10. Benliğinizin “bilge yetişkin” yönüyle iletişime geçin ve önemli kararlar verirken bu yönünüzden destek alın.
11. Problemlerinizden kaçmak yerine onları kabullenin ve mücadele edin. Unutmayın problemleriniz kendi kendine kaybolmaz; çözüm için harekete geçin.
12. Kendi ihtiyaçlarınızı göz ardı etmeyin. Kendinize değer verin ve aşırı fedakarlıktan kaçının.
13. Kendiniz olun. Başkası gibi olmak için boşa zaman harcamayın. Bireysel özelliklerinizi kabul edin ve benliğinize olabildiğince sarılın.
14. İç sesinize kulak verin. Kendinize verdiğiniz telkinlere dikkat edin. Kendinizle konuşurken biraz daha kibar olun.
15. Kendi mutluluğunuzu yaratın. Başkasının gelip sizi mutlu etmesi için beklemeyin.