Neden umudumuzu yitirmiş bir hâlde uyanırız? Neden böyle günler geçiririz ve böyle geçirilen günler için ne yapabiliriz?
Depresyon; hayata karşı duyarlılığın; iş yapabilme gücünün; kendine güvenin azalarak karamsarlığın; umutsuzluğun artmasıyla ortaya çıkan ruhsal çöküntüye denir. Depresyonun temel semptomları arasında; yaşadığımız olaylar karşısında derin üzüntü duymak ve zevk almamak yer almaktadır.
Hepimiz hayatımızın bir noktasında üzgün; çaresiz veya yetersiz hissedebiliriz. Çoğumuz için bu hisler; yaşadığımız stresli veya tatsız olaylara (mali mücadeleler veya travmatik bir romantik ilişkinin sonlanması) verdiğimiz normal tepkilerdir. Depresyon ise kendimizi sürekli kötü hissetmemize neden olan ve hayatımızı her geçen gün daha zor kılan bir ruh halidir. Bir duygu-durum bozukluğu; kişinin aşırı güçlü duygular hissetmesine ve gündelik işlevlerini yerine getirebilme yeteneğini kaybetmesine neden olan ciddi bir ruh hali değişikliği veya rahatsızlığıdır.
Depresyondaki bir danışanın; içinde bulunduğu durumu anlatan ifadeleri aşağıdaki gibidir:
“Herkeste olduğu gibi hayatımda derin üzüntü duyduğum zamanlar oldu ama bu yaşadığım; her zaman tecrübe ettiğim üzüntü halinden farklıydı. Şimdiye kadar ruhumun tanımadığı ve geçmeyen bir umutsuzluk hissi ve felç durumu gibiydi.”
Ruh halimizi; sadece başımıza gelen olaylar değil; yaşadığımız olaylara karşı yüklediğimiz anlamlar belirler. İnsanlar depresif bir bozukluk geliştirdiklerinde; zihinlerinde sürekli kendilerini suçlayan düşünceler yankılanabilir. Bu düşüncelerle beraber kişiler kendi kusurlarına ve eksik yönlerine aşırı odaklanırlar. Bu süreçte; kişilerin; çevrelerinde olup biten olaylara karşı ilgileri azalır ve kişiler günlük yaşantılarında duydukları ve okudukları şeyleri anlamada güçlük çekebilirler. Genellikle yaşantılarındaki olağan olayları bile çok olumsuz görürler ve umutlarını kaybetme eğilimi gösterirler.
Ne yazık ki birçok kişi; bu hastalığın ne kadar yaygın olduğunun farkında değildir ve başkalarının ne düşüneceği endişesiyle tedaviden kaçınmaktadır. Birçok kişi bu şekilde utanıp yardım istemekten çekinirken; diğerleri ise semptomlarını yok sayıp sessizlik içinde acı çekmektedir. Bazı yanlış inanışların aksine; depresyon ne kaçınılmaz bir durum ne de bir karakter kusurudur. Depresyon sadece ruh halindeki geçici bir değişiklik veya zayıflık işareti de değildir. Depresyondaki insanlar genellikle hastalıktan kaynaklanan suçluluk duygusu nedeniyle bu fikirlere kapılırlar. Depresyon; tedavisi ve çözümü olan gerçek bir sağlık sorunudur.
Birçok duygusal; fiziksel; davranışsal ve bilişsel belirtileri olan depresyonun semptomlarından bazıları aşağıdaki gibidir:
Duygusal semptomlar
Bu belirtiler duygularla ilgilidir. Depresyondaki bir kişi üzgün; umutsuz ve bunalmış hissedebilir; birçok etkinlik ve aktiviteye karşı olan ilgisini kaybedebilir.
Artık arkadaşlarımla vakit geçirmekten hoşlanmıyorum.
Her zaman üzgünüm ve kendim gibi hissetmiyorum.
Bazen hayatımın değersiz olduğunu düşünüyorum.
Herkesi beraberimde sürüklediğim için kendimi suçlu hissediyorum.
Fiziksel semptomlar
Depresyonun etkisi her zaman zihinsel değildir; vücudu da etkileyebilir. Depresyon hastaları; açıklanamayan vücut ağrılarından şikayet edebilirler.
Enerjimin olmadığını hissediyorum.
İştah kaybı yaşıyorum.
Artık kilomu kontrol edemiyorum.
Son zamanlarda sırt ağrısı çekiyorum.
Karnım sürekli ağrıyor.
Geceleri sık sık uyanıyorum ve yeniden uykuya dalmada sorun yaşıyorum.
Herhangi bir sağlık problemim olmamasına rağmen eklem ağrısı çekiyorum.
Zihnim ağır çekimde çalışıyormuş gibi hissediyorum.
Bedenimin ağırlaştığını hissediyorum.
Davranışsal Semptomlar
Kişiler depresyona girdiğinde farklı davranışlar sergileyebilir. Hayat dolu; hareketli ve neşeli bir kişi; çevresinde yaşanan olaylara karşı yavaş tepki verebilir ya da tamamen tepkisiz kalabilir.
Kendimi kanepeden kaldıramıyorum.
Sekse olan ilgimi kaybettim.
Kendimi işe yaramaz ve hayatın dışında kalıyormuş gibi hissediyorum.
Bilişsel Semptomlar
Depresyon; kişinin düşünme yetisini zayıflatabilir ve hafızasını etkileyebilir.
Kafamı bir türlü toparlayamıyorum; seçim yapmada zorlanıyorum.
Konsantre olmada ve düşüncelerimi toparlamada zorlanıyorum.
Sürekli bir şeyleri unutuyormuş gibi hissediyorum.
Beynim yavaş hareket ediyor gibi hissediyorum.
Yaptığım işte iyi olmadığımı düşünüyorum.
Her birey farklıdır ve genellikle depresyonu tetikleyen stresörler herkes için farklılık gösterebilir. Depresyonun nedenini her zaman belirleyemeyeceğinizi veya zor koşulları değiştiremeyeceğinizi hatırlamanız önemlidir.
Unutmayın; depresyon tedavi edilebilen ve edilmesi gereken gerçek bir sağlık sorunudur.