Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nda Ergoterapi
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar bazı davranışlarıyla bizlere ipucu verirler. Örnek verecek olursak çocuğunuzun sizi dinliyormuş gibi görünüp aslında onun sizi dinlemediğini fark etmek; sürekli başka hayallere daldığını gözlemliyor olmanız dikkat eksikliği belirtilerinden biri olabilir. Bir oyunu veya aktiviteyi tamamlamadan başka bir diğerine geçmek ve bunu sürekli tekrarlıyor olmak da dikkat eksikliği belirtileri arasında yer alır.
Sakin görünen veya bazı ortamlarda sakin oturan çocuklarda da hiperakivite olabilir. Bu çocuklarımızda çabuk sıkılma; dikkatini devam ettirememe; dikkatin çabuk dağılması; uzun süre dinleyememe; dikkatsizce hatalar yapma; eşya kaybetme; dikkat gerektiren görevlerden kaçma durumu söz konusudur.
DEHB bazen de aşırı hareketlilik şeklinde kendini gösterebiliyor. Bu yüzden dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtilerini ayrı ayrı incelememizde fayda vardır.
Dikkat Eksikliği Belirtileri;
-Dış seslerden veya önemsiz faktörlerden etkilenip asıl meşgul olunan işten kopmak
-Sık sık hata yapmak ve dalgınlık şeklinde gözlemlenen sakarlıklar yapmak
-Konsantrasyon gerektiren oyun veya aktivitelerde başarısız olmak
-Oyun ve işler arasında hızlı geçişler yapmak; biri bitmeden diğerine atlamak
-Sohbet esnasında başka şeyler hayal edip karşıdakini adeta duymamak; anlatılanları akılda tutamamak
-Unutkanlık
-Görev ve sorumlulukları sürekli ertelemek
Hiperaktivite Belirtileri;
-Aşırı hareketlilik; oturduğu yerde duramama.
-Aşırı konuşma
-Mobilyalara veya tırmanma amacı taşımayan nesnelere tırmanma
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğunda Ergoterapiye bakacak olursak;
Merkezi sinir sistemimiz uyaranları algıya dönüştürürken çok önemli iki sistem kullanılır.Bunlardan ilki hangi uyaranı algıya dönüştüreceğimiz bilgisidir ve biz bu bilgi sayesinde gerekli uyaranı seçip kullanırız.İkinci sistem ise gereksiz olan uyaranları ihmal edebilme becerimizdir.Gün içerisinde hiç durmaksızın uyaran bombardımanına maruz kaldığından bahsedildi.Eğer tüm uyaranları algıya dönüştürüyor olsaydık beynimiz bir çöp konteynırına dönerdi.Neyse ki merkezi sinir sistemimiz gereksiz uyaranları ihmal etme donanımına sahiptir.Bu duruma duyu modülasyonu denir.
Modülasyonda zorlanma yaşayan çocuklarımızda; duyusal hassasiyetler;odaklanma ve dikkati sürdürme zorlukları çok sık görülür.Modülasyon da zorlanma yaşayan çocuklarımızın yaşadığı yaşadığı bir diğer sıkınıtı; etraflarından ve vücutlarından aldıkları uyaranları ideal bir biçimde filtre edemediklerinde ortaya çıkar.Merkezi sinir sistemi uyaran analizini doğru bir biçimde yapamadığı zaman; stabil olmayan bir uyarılma seviyesi ile karşılaşırız.Bu durum da ya ortama uygun olmayan fazla yüksek bir hareket seviyesine ya da tam tersi düşük bir hareket seviyesine neden olur.Bu alandaki amaçlarımız;stabil bir hareketlilik seviyesi bağlamak;hedefe odaklanma süresini artırmak;hedefe odaklanırken gereksiz uyaranları bastırabilme ve bilgilerimizi kullanabilme yeteneği geliştirmektedir.
Hangi Çocuklarımız Ergoterapi ye İhtiyaç Duyar?
Ergoterapistler çocuğun günlük yaşam aktiviteleri; okul; serbest zaman aktiviteleri(oyun vb)’nde zorluk yaşadığı alanları çocuğunuzun gelişim düzeyine göre belirlenen müdahale programıyla(fiziksel;duyusal;bilişsel;psikososyal) birlikte günlük yaşam; serbest zaman; okul ve üretici aktivitelerinde bağımsızlığını hedefleyerek bu alanlardaki becerilerini maksimum düzeyde kullanmasını hedefler.
-El Becerilerinin zayıflığı
-Basketbol;futbol;masa tenisi oyunları oynarken zorlanma
-Yazı yazma becerilerinin zayıflığı
-Yazı yazarken uygun miktarda basınç kullanamama
-Topu hedefe atmak için ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
-Hayvan severken;kapıyı kapatırken ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
-Sandalyede dik oturamamak ya da yazı yazarken başını dik tutamamak
-Hareketli bir cismi takip edememe
-Denge;postural ayarlamaları yaparken zorlanma
-Vücudunun çift tarafının kullanılması;koordinasyonu gerektiren aktiviteleri yapmakta gücük çekmek(pedal çevirmek;yüzmek;düğüm atmak)
-Kalem ya da makas gibi aletleri pozisyonlamada problem
-Elbiselerin tersini düzünü bilememe
-Bir bardağı dökmeden tutamamak
-Karışık tezgah üzerindeki bir yerden istenen nesneyi bulamamak
-Çekmece içerisinden aranan giysiyi bulamamak
-Baş ve göz hareketlerinin uyumlu olmaması
-Vücudunun her iki tarafını uyumlu kullanamaması
-Vücut imajı-şeması problemi
-Arkadaş uyum problemi ;kendi yaşıtlarıyla anlaşamamak
-Yaşıtlarına uygun beceri gösterememek
-Sorumluluklarını yerine getirememek
-Kirli olmaktan rahatsızlık duymamak
-Kişisel temizliğini tam yapmamak-söylemeden yapmamak
-Odası dağınık şekilde bırakmak
-Sıralı işlerde bir işi sırasına göre yapamamak(praksis becerileri)
-Kurallı işleri yerine getirirken zorluk
-Bir işi uzun süre sürdürememek ;bir işten sıkılıp hemen başka birisine geçmek
-Dikkatini toplayamamak
-Poşet ve ayakkabı bağlayamamak
-Yaşıtlarına göre hareketlerde yavaşlık
-Karmaşık komutları anlayamamak
-Sabah ya da yatma zamanı rutinleri gibi günlük yaşam aktivitelerini planlama;organize etme;sıralama ve bitirmede zorluk
-Sağ sol ayrımı problemleri
Sakin görünen veya bazı ortamlarda sakin oturan çocuklarda da hiperakivite olabilir. Bu çocuklarımızda çabuk sıkılma; dikkatini devam ettirememe; dikkatin çabuk dağılması; uzun süre dinleyememe; dikkatsizce hatalar yapma; eşya kaybetme; dikkat gerektiren görevlerden kaçma durumu söz konusudur.
DEHB bazen de aşırı hareketlilik şeklinde kendini gösterebiliyor. Bu yüzden dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtilerini ayrı ayrı incelememizde fayda vardır.
Dikkat Eksikliği Belirtileri;
-Dış seslerden veya önemsiz faktörlerden etkilenip asıl meşgul olunan işten kopmak
-Sık sık hata yapmak ve dalgınlık şeklinde gözlemlenen sakarlıklar yapmak
-Konsantrasyon gerektiren oyun veya aktivitelerde başarısız olmak
-Oyun ve işler arasında hızlı geçişler yapmak; biri bitmeden diğerine atlamak
-Sohbet esnasında başka şeyler hayal edip karşıdakini adeta duymamak; anlatılanları akılda tutamamak
-Unutkanlık
-Görev ve sorumlulukları sürekli ertelemek
Hiperaktivite Belirtileri;
-Aşırı hareketlilik; oturduğu yerde duramama.
-Aşırı konuşma
-Mobilyalara veya tırmanma amacı taşımayan nesnelere tırmanma
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğunda Ergoterapiye bakacak olursak;
Merkezi sinir sistemimiz uyaranları algıya dönüştürürken çok önemli iki sistem kullanılır.Bunlardan ilki hangi uyaranı algıya dönüştüreceğimiz bilgisidir ve biz bu bilgi sayesinde gerekli uyaranı seçip kullanırız.İkinci sistem ise gereksiz olan uyaranları ihmal edebilme becerimizdir.Gün içerisinde hiç durmaksızın uyaran bombardımanına maruz kaldığından bahsedildi.Eğer tüm uyaranları algıya dönüştürüyor olsaydık beynimiz bir çöp konteynırına dönerdi.Neyse ki merkezi sinir sistemimiz gereksiz uyaranları ihmal etme donanımına sahiptir.Bu duruma duyu modülasyonu denir.
Modülasyonda zorlanma yaşayan çocuklarımızda; duyusal hassasiyetler;odaklanma ve dikkati sürdürme zorlukları çok sık görülür.Modülasyon da zorlanma yaşayan çocuklarımızın yaşadığı yaşadığı bir diğer sıkınıtı; etraflarından ve vücutlarından aldıkları uyaranları ideal bir biçimde filtre edemediklerinde ortaya çıkar.Merkezi sinir sistemi uyaran analizini doğru bir biçimde yapamadığı zaman; stabil olmayan bir uyarılma seviyesi ile karşılaşırız.Bu durum da ya ortama uygun olmayan fazla yüksek bir hareket seviyesine ya da tam tersi düşük bir hareket seviyesine neden olur.Bu alandaki amaçlarımız;stabil bir hareketlilik seviyesi bağlamak;hedefe odaklanma süresini artırmak;hedefe odaklanırken gereksiz uyaranları bastırabilme ve bilgilerimizi kullanabilme yeteneği geliştirmektedir.
Hangi Çocuklarımız Ergoterapi ye İhtiyaç Duyar?
Ergoterapistler çocuğun günlük yaşam aktiviteleri; okul; serbest zaman aktiviteleri(oyun vb)’nde zorluk yaşadığı alanları çocuğunuzun gelişim düzeyine göre belirlenen müdahale programıyla(fiziksel;duyusal;bilişsel;psikososyal) birlikte günlük yaşam; serbest zaman; okul ve üretici aktivitelerinde bağımsızlığını hedefleyerek bu alanlardaki becerilerini maksimum düzeyde kullanmasını hedefler.
-El Becerilerinin zayıflığı
-Basketbol;futbol;masa tenisi oyunları oynarken zorlanma
-Yazı yazma becerilerinin zayıflığı
-Yazı yazarken uygun miktarda basınç kullanamama
-Topu hedefe atmak için ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
-Hayvan severken;kapıyı kapatırken ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
-Sandalyede dik oturamamak ya da yazı yazarken başını dik tutamamak
-Hareketli bir cismi takip edememe
-Denge;postural ayarlamaları yaparken zorlanma
-Vücudunun çift tarafının kullanılması;koordinasyonu gerektiren aktiviteleri yapmakta gücük çekmek(pedal çevirmek;yüzmek;düğüm atmak)
-Kalem ya da makas gibi aletleri pozisyonlamada problem
-Elbiselerin tersini düzünü bilememe
-Bir bardağı dökmeden tutamamak
-Karışık tezgah üzerindeki bir yerden istenen nesneyi bulamamak
-Çekmece içerisinden aranan giysiyi bulamamak
-Baş ve göz hareketlerinin uyumlu olmaması
-Vücudunun her iki tarafını uyumlu kullanamaması
-Vücut imajı-şeması problemi
-Arkadaş uyum problemi ;kendi yaşıtlarıyla anlaşamamak
-Yaşıtlarına uygun beceri gösterememek
-Sorumluluklarını yerine getirememek
-Kirli olmaktan rahatsızlık duymamak
-Kişisel temizliğini tam yapmamak-söylemeden yapmamak
-Odası dağınık şekilde bırakmak
-Sıralı işlerde bir işi sırasına göre yapamamak(praksis becerileri)
-Kurallı işleri yerine getirirken zorluk
-Bir işi uzun süre sürdürememek ;bir işten sıkılıp hemen başka birisine geçmek
-Dikkatini toplayamamak
-Poşet ve ayakkabı bağlayamamak
-Yaşıtlarına göre hareketlerde yavaşlık
-Karmaşık komutları anlayamamak
-Sabah ya da yatma zamanı rutinleri gibi günlük yaşam aktivitelerini planlama;organize etme;sıralama ve bitirmede zorluk
-Sağ sol ayrımı problemleri