Neden Gebelik ve Anneliğe Hazırlık Eğitimi ?
Aile toplumun vazgeçilmez; geleneksel ve sosyal bir kurumudur. İnsan soyunun devamının sağlanmasında toplumun beklentilerine uygun bireyler yetiştirilmesinde kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasında ailenin evrensel görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu evrensel rol doğurganlık fonksiyonu ile yerine getirilmektedir. Gebelik benzeri olmayan bir yaşam deneyimidir. 40 haftalık gebelik dönemi olağan üstü bir değişim ve gelişimin kaydedildiği fizyolojik ve psikolojik değişikliklerle düzenlenmiş doğal bir süreçtir. Gebelikle birlikte anne adayları sevinç ve heyecanın yanı sırra gebeliğin getirdiği fizyolojik yükü kaygıyı ve yoğun bir sorumluluk duygusunu yaşamaya başlarlar. Tüm bu değişikliklere kadın gebeliğe karar verme sebebine gebelikten beklentilerine hayallerine ruhsal sosyo-ekonomik kültürel yapısına uyun cevaplar verir . Gebelikte ki fiziksel; psikolojik; sosyal değişimlere uyum gebelik sürecinde verilen düzenli bakım eğitim ve danışmanlıkla sağlanabilir. (Özkan; A.; Arslan; H. 2007)
Hamilelik ve doğumda yaşanan süreçlerin çocukların kişilikleri üzerinde olumsuz etkileri olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Gebelik depresyonu; hem annenin hem de çocuğun sağlığını etkileyen ve sık görülen bir ruhsal bozukluktur. Gebelikte depresyon ve depresif belirti görülme sıklığı %12-36 arasında değişmektedir. Genetik; psikolojik; biyolojik; çevresel; hormonal faktörler gebelik depresyonunu hazırlayıcı nedenlerdir. (Yeşilçiçek;Çalık; K.; Aktaş; S.2011)
Gebelik genellikle iyi duyguların hakim olduğu bir dönem olarak düşünülmektedir. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar; gebelik döneminde psikiyatrik bozuklukların görülme sıklığının; tahmin edilenin aksine daha da arttığını göstermiştir. Gebelik sırasında annede ortaya çıkan stresin hem fetüsün gelişiminde olumsuz rol oynadığı; hem de doğumdan sonra bebekte bazı davranış sorunlarına neden olduğu bilinmektedir. Bu yüzden gebelik sırasında ortaya çıkan veya alevlenen psikiyatrik bozuklukların tanı ve tedavisi hem anne hem de bebek için çok önemlidir. Bu rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçların fetüs üzerindeki muhtemel zararlı etkileri; tedavi kararı alınması sırasında özel bir dikkati gerektirir. Bütün psikotrop ilaçlar kolaylıkla plasenta yoluyla fetüse ulaşır.Ilaçların olası yan etkilerinden dolayı psikoterapiler gebelik sırasında ortaya çıkan depresyonun tedavisi için ilk seçenek gibi gözükmektedir. Özellikle son zamanlarda etkinliği kanıtlanmış; kısa süreli psikoterapilerin uygulaması hızla artmaktadır. Depresyonda etkinliği çok sayıda araştırma ile ortaya konmuş olan kişiler-arası terapi (Inter-personal therapy) ve bilişsel davranışçı › terapinin (Cognitive behavioral therapy); gebelik sırasında ortaya çıkan hafif ve orta şiddetteki depresyonda da faydalı olduğu geniş çalışmalarda gösterilmiştir. Kişiler arası terapi;kısa süreli; yapılandırılmış; etkinliği kantılanmış tedavi metodudur. Psikiyatrik bozuklukların toplumsal bağlamda; hasta ile kendisi için önemli diğerleri arasındaki kişiler arası ilişkilerden etkilendiğini varsayar. Dört toplumsal alanda; yas; kişiler arası rol çatışmalar; rol değişimleri-geçişleri ve kişiler arası ilişki yetersizliklerini hedefler. Tedavi süresi; haftada bir olmak üzere 12-20 seanstır. Spinelli ve ark. bu terapiyi; özellikle rol geçişleri ve kişiler arası ilişki yetersizliklerine odaklanarak gebe kadınlarda görülen depresyona adapte etmiştir. Diğer tedavi metodu olan bilişsel davranışçı terapi bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan psikoterapi metodlarının başında gelmektedir. Bir çok psikiyatrik bozuklukta etkinliği ortaya konulmuştur. Başlangıçta depresyonun tedavisi için geliştirilen bu terapi; bilişsel çarpıtmaların emesyonları etkilediğini; bilişsel çarpıtmalara bağlı olarak ortaya çıkan şemaların değiştirilerek depresyonun ortadan kaldırılmasını amaçlar. Depresyon için yaklaşık ortalama 12 seansın yeterli olduğu gösterilmiştir.Gebelik ve doğuma hazırlık eğitimlerindeki amacımız; anne-baba adaylarına verilen kapsamlı eğitimlerle; donanımlı ve bilinçli ebeveynler oluşmasını amaçlıyoruz. Doğum; kadının annelik ve bilgelik yolundaki ilk adımıdır. Bu yüzden annenin doğuma hazırlanması ayrı bir önem kazanmaktadır. (Savrun; M.1999)
Hamilelik oldukça kendine has bir durumdur ve anne adayı; içinde bulunduğu şartlara göre bu olayı farklı şekiller de yaşar. Bu sebeple anne adayının nelerle karşılaşacağını; yaşayacağı psikolojik değişimler hakkında önceden bilgi edinmesi; kişi için sağlıklı ve yararlı olacaktır. Hamileliğe daha bilinçli ve olumlu şekilde yaklaşmasını sağlayacaktır. Gebelikte yaşanabilecek en temel korku ve kaygılardan bazıları;
Doğum esnasında yaşanabilecek acının korkusu; bebeğini kaybetme veya dünyaya sağlıklı gelip gelmeyeceği endişesi; kişinin anneliği başarıp başaramayacağı korkusu; fiziksel olarak çirkinleştiğini düşünmek; buna bağlı olarak olumsuz düşünceler; eşinin artık kendisini beğenmeyebileceği gibi korkular; eşiyle ve bebeğiyle iyi bir iletişim sağlayamama korkusu gibi… kişiden kişiye göre bu maddeler artırılıp azaltılabilir elbette ancak gerçek olan şu ki keyifle yaşayabileceğiniz bir süreci kendinize ve bebeğinize zor ve sıkıntılı bir süreç olarak yaşamanız ve yaşatmanızdır. Eğitimlerdeki hedefimiz; uzman kadromuz; jinekolog ve doğum koçu ile birlikte; anneliğe hazırlanan gebelerin akıllarında hiçbir soru işareti kalmadan doğru ve sağlıklı bilgiye ulaşmalarını sağlamaktır. Gebelik sürecinde anne-baba adaylarının gerekli donanıma sahip olmasının yanı sıra yapılacak düzenli kontrollerle bebeğin sağlıklı gelişimi ve takibi amaçlıyoruz. Haftada bir gün düzenlenen ve toplam beş hafta süren eğitimle beraber verilen teorik bilgilerin yanı sıra gebeler için pilates ve özel nefes egzersizleri gibi birçok faydalı eğitim imkanı yer almaktadır.
Özkan; A.; Arslan; H.; Zeynep Kamil Tıp Bülteni; Bebeliğe Karar Verme ; Fizyolojik Yakınmaları Algılama ve Eğitim Gereksinimleri; Sayı 4; cilt 38;2007
Savrun M;Gebelik ve Depresyon;Klinik Gelişim;164-166; 1999
Yeşilçiçek Çalık; Aktaş; Songül ;Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2011; 3(1):142-162
Hamilelik ve doğumda yaşanan süreçlerin çocukların kişilikleri üzerinde olumsuz etkileri olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Gebelik depresyonu; hem annenin hem de çocuğun sağlığını etkileyen ve sık görülen bir ruhsal bozukluktur. Gebelikte depresyon ve depresif belirti görülme sıklığı %12-36 arasında değişmektedir. Genetik; psikolojik; biyolojik; çevresel; hormonal faktörler gebelik depresyonunu hazırlayıcı nedenlerdir. (Yeşilçiçek;Çalık; K.; Aktaş; S.2011)
Gebelik genellikle iyi duyguların hakim olduğu bir dönem olarak düşünülmektedir. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar; gebelik döneminde psikiyatrik bozuklukların görülme sıklığının; tahmin edilenin aksine daha da arttığını göstermiştir. Gebelik sırasında annede ortaya çıkan stresin hem fetüsün gelişiminde olumsuz rol oynadığı; hem de doğumdan sonra bebekte bazı davranış sorunlarına neden olduğu bilinmektedir. Bu yüzden gebelik sırasında ortaya çıkan veya alevlenen psikiyatrik bozuklukların tanı ve tedavisi hem anne hem de bebek için çok önemlidir. Bu rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçların fetüs üzerindeki muhtemel zararlı etkileri; tedavi kararı alınması sırasında özel bir dikkati gerektirir. Bütün psikotrop ilaçlar kolaylıkla plasenta yoluyla fetüse ulaşır.Ilaçların olası yan etkilerinden dolayı psikoterapiler gebelik sırasında ortaya çıkan depresyonun tedavisi için ilk seçenek gibi gözükmektedir. Özellikle son zamanlarda etkinliği kanıtlanmış; kısa süreli psikoterapilerin uygulaması hızla artmaktadır. Depresyonda etkinliği çok sayıda araştırma ile ortaya konmuş olan kişiler-arası terapi (Inter-personal therapy) ve bilişsel davranışçı › terapinin (Cognitive behavioral therapy); gebelik sırasında ortaya çıkan hafif ve orta şiddetteki depresyonda da faydalı olduğu geniş çalışmalarda gösterilmiştir. Kişiler arası terapi;kısa süreli; yapılandırılmış; etkinliği kantılanmış tedavi metodudur. Psikiyatrik bozuklukların toplumsal bağlamda; hasta ile kendisi için önemli diğerleri arasındaki kişiler arası ilişkilerden etkilendiğini varsayar. Dört toplumsal alanda; yas; kişiler arası rol çatışmalar; rol değişimleri-geçişleri ve kişiler arası ilişki yetersizliklerini hedefler. Tedavi süresi; haftada bir olmak üzere 12-20 seanstır. Spinelli ve ark. bu terapiyi; özellikle rol geçişleri ve kişiler arası ilişki yetersizliklerine odaklanarak gebe kadınlarda görülen depresyona adapte etmiştir. Diğer tedavi metodu olan bilişsel davranışçı terapi bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan psikoterapi metodlarının başında gelmektedir. Bir çok psikiyatrik bozuklukta etkinliği ortaya konulmuştur. Başlangıçta depresyonun tedavisi için geliştirilen bu terapi; bilişsel çarpıtmaların emesyonları etkilediğini; bilişsel çarpıtmalara bağlı olarak ortaya çıkan şemaların değiştirilerek depresyonun ortadan kaldırılmasını amaçlar. Depresyon için yaklaşık ortalama 12 seansın yeterli olduğu gösterilmiştir.Gebelik ve doğuma hazırlık eğitimlerindeki amacımız; anne-baba adaylarına verilen kapsamlı eğitimlerle; donanımlı ve bilinçli ebeveynler oluşmasını amaçlıyoruz. Doğum; kadının annelik ve bilgelik yolundaki ilk adımıdır. Bu yüzden annenin doğuma hazırlanması ayrı bir önem kazanmaktadır. (Savrun; M.1999)
Hamilelik oldukça kendine has bir durumdur ve anne adayı; içinde bulunduğu şartlara göre bu olayı farklı şekiller de yaşar. Bu sebeple anne adayının nelerle karşılaşacağını; yaşayacağı psikolojik değişimler hakkında önceden bilgi edinmesi; kişi için sağlıklı ve yararlı olacaktır. Hamileliğe daha bilinçli ve olumlu şekilde yaklaşmasını sağlayacaktır. Gebelikte yaşanabilecek en temel korku ve kaygılardan bazıları;
Doğum esnasında yaşanabilecek acının korkusu; bebeğini kaybetme veya dünyaya sağlıklı gelip gelmeyeceği endişesi; kişinin anneliği başarıp başaramayacağı korkusu; fiziksel olarak çirkinleştiğini düşünmek; buna bağlı olarak olumsuz düşünceler; eşinin artık kendisini beğenmeyebileceği gibi korkular; eşiyle ve bebeğiyle iyi bir iletişim sağlayamama korkusu gibi… kişiden kişiye göre bu maddeler artırılıp azaltılabilir elbette ancak gerçek olan şu ki keyifle yaşayabileceğiniz bir süreci kendinize ve bebeğinize zor ve sıkıntılı bir süreç olarak yaşamanız ve yaşatmanızdır. Eğitimlerdeki hedefimiz; uzman kadromuz; jinekolog ve doğum koçu ile birlikte; anneliğe hazırlanan gebelerin akıllarında hiçbir soru işareti kalmadan doğru ve sağlıklı bilgiye ulaşmalarını sağlamaktır. Gebelik sürecinde anne-baba adaylarının gerekli donanıma sahip olmasının yanı sıra yapılacak düzenli kontrollerle bebeğin sağlıklı gelişimi ve takibi amaçlıyoruz. Haftada bir gün düzenlenen ve toplam beş hafta süren eğitimle beraber verilen teorik bilgilerin yanı sıra gebeler için pilates ve özel nefes egzersizleri gibi birçok faydalı eğitim imkanı yer almaktadır.
- Gebelik ve Anneliğe Hazırlık Eğitim Programında verilen bilgi ve eğitimler:
- Gebeliğin oluşumu; başlaması ve gelişimi hakkında bilgiler
- Gebeliğe uyum: bedensel ve ruhsal olarak sürece adaptasyon
- Gebelikteki psikolojik değişiklikler; kaygı korku ve duyguların farkına varma ve olumsuz duygularla başetme becerisi kazandırma ;
- Gebelikte sorumluluk alma
- Yeni kardeşe hazırlanmak; ilk çocuğa kardeşi olacağı nasıl anlatılmalı.
- Hamilelikte vücutta meydana gelen değişimler
- Gebelikte beslenme
- Gebelikte egzersiz ve spor
- Gebelikte beslenme ve nutrisyonel destek
- Gebelik izlemleri rutin yapılan tetkikler ve bağışıklama
- Gebelikte sık karşılaşılan sorunlar; gebeliğin ilk ve son 3 ayındaki yaşanan sorunlar;
- Doğum süreci; doğum eylemin belirtileri normal doğum ve evreleri; müdahaleli doğum ve sezaryen
- Doğum sırasında ağrı ile baş etme ve ağrıyı azaltma teknikleri
- Doğumu kolaylaştırmak için uygun ıkınma teknikleri
- Gebelikte perine masajı;
- Gebelikte cinsel yaşam
- Karı- koca kimliğini korumak;
- Gevşeme ve nefes egzersizi
- Hipnotik telkinle rahatlama
- Lohusalıkta meydana gelen psikolojik değişiklikler;
- Emzirmeye hazırlık; anne sütü ve meme bakımı
- Bebeğin bedensel ve ruhsal ihtiyaçlarını anlayabilme; doğum sonrası bebek bakımı ve takipleri
- Hamilelik boyunca ve doğumdan sonra vücut şeklini ve formunu korumanın yolları
- Doğum sonrası anne bakımı
- Doğum öncesinde; doğumda ve doğum sonrasında babanın rolü
- Doğumun gerçekleştiği mekanlar; doğumhane; buralardaki eşya ve malzemeler hakkında bilgi
- Hamilelikte ve lohusalıkta yapılması ve yapılmaması gerekenler.
Çocuklarımız sevgi ile barış ile huzur ile doğsun istedik. Doğumunda aldığı bu duyguları geleceğine taşısın istedik. Eğitimlere katılacağınızı geleceğinizin en önemli mimarlarından biri olan bebeğinizi sağlıklı mutlu bir ortamda büyütmek istediğinizi biliyoruz. Bunun için yanınızdayız…
MUTLULUĞA GEBE KALIN sevgilerimle….
Özkan; A.; Arslan; H.; Zeynep Kamil Tıp Bülteni; Bebeliğe Karar Verme ; Fizyolojik Yakınmaları Algılama ve Eğitim Gereksinimleri; Sayı 4; cilt 38;2007
Savrun M;Gebelik ve Depresyon;Klinik Gelişim;164-166; 1999
Yeşilçiçek Çalık; Aktaş; Songül ;Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2011; 3(1):142-162