Anaokulunda Öğrenilen 10 Önemli Yaşam Kazanımı
Geçmişte sokak kültürüyle büyüyen çocuklar vardı. Anaokuluna ya hiç gidilmiyor ya da ilkokul öncesi bir yıl gidiliyordu. Şimdiki çocuklar hayat adına birçok kazanımını anaokullarında öğreniyorlar. Anaokulları çocuklara sadece akademik becerileri kazandıran ya da bakımını sağlayan yerler değildir. Çocuklar her gün gittikleri anaokullarında hayat adına birçok şey keşfederler. Ana kucağından öğretmenin güvenli kollarına oradan da kendi başlarına ayakta durabilmeyi öğrenirler. Bu yazımda anaokulunda hayat adına öğrenilen 10 şeyi anlatacağım.
1. Kendine güvenmeyi öğrenir.
Her çocuk ilk olarak ana kucağında güven duygusunu hisseder. Bu dünyanın tehlikeli olmadığını; yaşanılabilir bir yer olduğunu keşfeder. Anne-baba çocuğuna güvendikçe onun da kendine güveni oluşmaya başlar. Çabalamaya başladıkça ve küçük başarılar elde ettikçe benlik saygısı da artar. Çocuklar en önemli adımı anaokuluna başlayarak atar. Orada yanında anne-babası yoktur. Kendi başına bir mücadele içerisine girmiştir. Bu çocuk için ilk başlarda zor olsa da hayat adına en önemli kazanımdır. Tek başına birçok şeyi başarabildiğini deneyimleyedikçe kendine güvenmeyi de öğrenmektedir. Belki de bu hayatta en önemli şeylerden birisi “kendine güvenmektir.”
2. Duygularını kontrol edebilmeyi öğrenir.
Toplum olarak duygularımızı tanımakta; ifade etmekte ya da kontrol edebilmekte zorlanıyoruz. Şimdilerde duygu çalışmalarına anaokullarında başlanıyor. Çocukların küçük yaşlardan itibaren duygularını daha rahat ifade edebilmeleri ve kontrol edebilmeleri için önemli bir adım. Bununla ilgili birçok oyun yazılıyor ya da kutu oyunları oluşturuluyor. Anaokullarında çocuklar arkadaşlarıyla paylaşımlarında duygusunu söyleyerek ya da tahmin ederek iletişim kuruyorlar. Çocukların duygularını kontrol edebilmeyi ilk olarak anne-babalarının yanında öğrenirler. Bunun pratiğini ise anaokullarında yaparlar. Hayatının önemli bir bölümünü anaokulunda geçiren çocuklar gün içerisinde birçok duyguyu yaşarlar. Arkadaşı oyuncağını paylaşmaz; etkinlikten sıkılır; annesini özler; yemek yemek istemez gibi yaşadığı olaylar sonucunda duygularını kontrol etmeyi öğrenir. Annesinden ayrılırken zorlanan bir çocuğun duygularını düşünün. Bu çocuklar okulda anne-babalarından ayrı olsa da kaygı; üzüntü; korku gibi duygularla baş edebilmeyi öğreniyorlar. Bu hayat adına çok önemli bir kazanım. Hayatın temel kilometre taşları anaokullarında atılıyor.
3. İsteklerini ertelemeyi öğrenir.
Anaokullarının en önemli kazanımlarından birisi de isteklerini ertelemeyi öğretmesidir. Çoğu çocuk anne-babalarının yanında bunu kazanamazlar. Israrcı davranışlarına anne-babalar yenik düşerler. Çocuklar anaokullarındaki rutinlerde ilk zamanlarda zorlansalar da alışmaya başlarlar. Oyun saatinden yemek saatine geçerken oyun oynama isteğini ertelemeyi öğrenirler. Masa başı etkinlik saatinde sınıftaki oyuncaklarla oynama isteğini erteler. Uyku saatinde bahçeye çıkma ya da oyun alanına gitmek istese de beklemeyi öğrenir. Kısacası isteklerinin her zaman anında yerine gelmeyeceğini fark eder.
4. Kendinin dışında bir hayatın olduğunu fark eder.
Okul öncesi çocuklar tüm dünyanın kendi etraflarında döndüğüne inanırlar. İsteklerini hemen yerine getiren aileler çocukların benmerkezci özelliklerini kalıcı hale getirebilirler. Kendinin dışında bir yaşam olduğunu anaokuluna başladığında keşfederler. Sınıfta öğretmeninin ilgisinin 10-15 kişiye bölündüğünde; bir oyuncağı 5 kişi istediğinde diğerlerini fark etmeye başlar. Kendini merkeze koyduğu bu dünyada öğretmenlerinin ya da arkadaşlarının da istekleri olabileceğini keşfederler.
5. Farklılıklara saygıyı öğrenir.
Çocuklar farklılıkları hemen gözlemlerler. Bir arkadaşıyla gözlük takıyor diye dalga geçebilirler. Diğerine de boyu kısa diye “küçüksün sen” diyebilirler. Bir arkadaşı onun tersine bir fikir ortaya attığında “sen bilmiyorsun” diye cevap verebilirler. Kilosu fazla olan bir arkadaşına da “şişko” diye alay edebilirler. Jimnastik etkinliğinde zıplayamadığı için gülebilirler. Hepsi yaşanabiliyor. Bir arada yaşadıkça öğretmenin de doğru tutumuyla farklılara saygı duymayı öğrenirler.
6. Yılmamayı öğrenir.
Her çocuğun sadece başarısını değil çabasını takdir edin. Çocuğunuzu başardıkça yüceltirseniz kaybettiğinde nasıl davranacağını bilemez. Aslında kaybetme duygusuyla baş edemez. Çocukların çabalamasına odaklanıp teşvik ettiğimizde hayatta yılmamayı da öğretmiş oluruz. Yılmazlık çocukluk döneminde öğrenilen önemli bir özelliktir.
7. Problem çözmeyi öğrenir.
Çocuklar anaokulunda her gün bir problemle karşılaşır ve çözmek için çaba sarf ederler. Nedir bu problemler? Ayakkabısını giymek; çatal-kaşık tutmak; bozulan oyuncağı tamir etmek; sorulan sorunun cevabını bulmak; arkadaşıyla iletişim kurmak gibi daha birçok olay. Bizim için basit ama onlar için problem olan şeyler. Her gün 10-15 kişiyle yaşamak bile bir problem çözmeyi gerektirir. Sınıf öğretmeni ve branş öğretmenleriyle iletişime geçmekte bir problem çözmektir. Hayatı boyunca kullanacağı birçok çözümü anaokulunda öğrenmektedirler.
8. Hayatın sınırlarını öğrenir.
Sınırlar; hayat için en önemli konulardan birisidir. Sınırları olamayan anne-babanın çocuğu da sınırları bilmeyecektir. Sınırları evde öğrenemeyen çocuklar anaokullarına geldiğinde çok zorlanmaktadırlar. Çünkü anaokulunda hayatın sınırlarıyla karşılaşırlar. Arkadaşının oyun alanına ne kadar gireceği; aynı anda bütün oyuncaklarıyla oynayamayacağı; istediği kadar bahçe de kalamayacağı; arkadaşına vuramayacağı; izinsiz eşyasını alamayacağı sınırları öğrenmesine örnektir. Sınırsız hayat; dümeni olamayan gemiye benzer. Dümeni olmayan gemiye binilemeyeceğini okuldan önce sizin yanınızda öğrenmesi daha sağlıklıdır.
9. Esnek olmayı öğrenir.
Çocuklar esnek olmayı anaokullarında keşfedebilirler. Anne-babaların inatçı olarak tanımladıkları çocuklar okulda esnek olmayı öğreniyorlar. Israrcı ya da takıntılı davranan çocuklar alternatif çözümleri okulda keşfediyorlar. İstediğini tutturan çocuklar bir süre sonra o davranışının bir kazancı olmadığını görüp kendini esnetmeyi öğreniyorlar.
10. İçsel kaynaklarını keşfeder.
İçsel kaynaklarımız kendimizi güçlü hissettirir. Özgüveninin temelinde bu kaynaklarımız vardır. İçsel kaynaklarımız bu hayatta iyi yapabildiğimiz her şey olabilir. Bunlar güçlü yanlarımızdır. Resim yapmak; zıplamak; tamir etmek; top atmak; boncuk dizmek; bisiklet sürmek vb. Çocuklar anaokulunda her gün yeni bir şey deneyimlediği için içsel kaynakları da o kadar artar. Çocukların yapabildiği şeyler size basit bile gelse takdir edin.
1. Kendine güvenmeyi öğrenir.
Her çocuk ilk olarak ana kucağında güven duygusunu hisseder. Bu dünyanın tehlikeli olmadığını; yaşanılabilir bir yer olduğunu keşfeder. Anne-baba çocuğuna güvendikçe onun da kendine güveni oluşmaya başlar. Çabalamaya başladıkça ve küçük başarılar elde ettikçe benlik saygısı da artar. Çocuklar en önemli adımı anaokuluna başlayarak atar. Orada yanında anne-babası yoktur. Kendi başına bir mücadele içerisine girmiştir. Bu çocuk için ilk başlarda zor olsa da hayat adına en önemli kazanımdır. Tek başına birçok şeyi başarabildiğini deneyimleyedikçe kendine güvenmeyi de öğrenmektedir. Belki de bu hayatta en önemli şeylerden birisi “kendine güvenmektir.”
2. Duygularını kontrol edebilmeyi öğrenir.
Toplum olarak duygularımızı tanımakta; ifade etmekte ya da kontrol edebilmekte zorlanıyoruz. Şimdilerde duygu çalışmalarına anaokullarında başlanıyor. Çocukların küçük yaşlardan itibaren duygularını daha rahat ifade edebilmeleri ve kontrol edebilmeleri için önemli bir adım. Bununla ilgili birçok oyun yazılıyor ya da kutu oyunları oluşturuluyor. Anaokullarında çocuklar arkadaşlarıyla paylaşımlarında duygusunu söyleyerek ya da tahmin ederek iletişim kuruyorlar. Çocukların duygularını kontrol edebilmeyi ilk olarak anne-babalarının yanında öğrenirler. Bunun pratiğini ise anaokullarında yaparlar. Hayatının önemli bir bölümünü anaokulunda geçiren çocuklar gün içerisinde birçok duyguyu yaşarlar. Arkadaşı oyuncağını paylaşmaz; etkinlikten sıkılır; annesini özler; yemek yemek istemez gibi yaşadığı olaylar sonucunda duygularını kontrol etmeyi öğrenir. Annesinden ayrılırken zorlanan bir çocuğun duygularını düşünün. Bu çocuklar okulda anne-babalarından ayrı olsa da kaygı; üzüntü; korku gibi duygularla baş edebilmeyi öğreniyorlar. Bu hayat adına çok önemli bir kazanım. Hayatın temel kilometre taşları anaokullarında atılıyor.
3. İsteklerini ertelemeyi öğrenir.
Anaokullarının en önemli kazanımlarından birisi de isteklerini ertelemeyi öğretmesidir. Çoğu çocuk anne-babalarının yanında bunu kazanamazlar. Israrcı davranışlarına anne-babalar yenik düşerler. Çocuklar anaokullarındaki rutinlerde ilk zamanlarda zorlansalar da alışmaya başlarlar. Oyun saatinden yemek saatine geçerken oyun oynama isteğini ertelemeyi öğrenirler. Masa başı etkinlik saatinde sınıftaki oyuncaklarla oynama isteğini erteler. Uyku saatinde bahçeye çıkma ya da oyun alanına gitmek istese de beklemeyi öğrenir. Kısacası isteklerinin her zaman anında yerine gelmeyeceğini fark eder.
4. Kendinin dışında bir hayatın olduğunu fark eder.
Okul öncesi çocuklar tüm dünyanın kendi etraflarında döndüğüne inanırlar. İsteklerini hemen yerine getiren aileler çocukların benmerkezci özelliklerini kalıcı hale getirebilirler. Kendinin dışında bir yaşam olduğunu anaokuluna başladığında keşfederler. Sınıfta öğretmeninin ilgisinin 10-15 kişiye bölündüğünde; bir oyuncağı 5 kişi istediğinde diğerlerini fark etmeye başlar. Kendini merkeze koyduğu bu dünyada öğretmenlerinin ya da arkadaşlarının da istekleri olabileceğini keşfederler.
5. Farklılıklara saygıyı öğrenir.
Çocuklar farklılıkları hemen gözlemlerler. Bir arkadaşıyla gözlük takıyor diye dalga geçebilirler. Diğerine de boyu kısa diye “küçüksün sen” diyebilirler. Bir arkadaşı onun tersine bir fikir ortaya attığında “sen bilmiyorsun” diye cevap verebilirler. Kilosu fazla olan bir arkadaşına da “şişko” diye alay edebilirler. Jimnastik etkinliğinde zıplayamadığı için gülebilirler. Hepsi yaşanabiliyor. Bir arada yaşadıkça öğretmenin de doğru tutumuyla farklılara saygı duymayı öğrenirler.
6. Yılmamayı öğrenir.
Her çocuğun sadece başarısını değil çabasını takdir edin. Çocuğunuzu başardıkça yüceltirseniz kaybettiğinde nasıl davranacağını bilemez. Aslında kaybetme duygusuyla baş edemez. Çocukların çabalamasına odaklanıp teşvik ettiğimizde hayatta yılmamayı da öğretmiş oluruz. Yılmazlık çocukluk döneminde öğrenilen önemli bir özelliktir.
7. Problem çözmeyi öğrenir.
Çocuklar anaokulunda her gün bir problemle karşılaşır ve çözmek için çaba sarf ederler. Nedir bu problemler? Ayakkabısını giymek; çatal-kaşık tutmak; bozulan oyuncağı tamir etmek; sorulan sorunun cevabını bulmak; arkadaşıyla iletişim kurmak gibi daha birçok olay. Bizim için basit ama onlar için problem olan şeyler. Her gün 10-15 kişiyle yaşamak bile bir problem çözmeyi gerektirir. Sınıf öğretmeni ve branş öğretmenleriyle iletişime geçmekte bir problem çözmektir. Hayatı boyunca kullanacağı birçok çözümü anaokulunda öğrenmektedirler.
8. Hayatın sınırlarını öğrenir.
Sınırlar; hayat için en önemli konulardan birisidir. Sınırları olamayan anne-babanın çocuğu da sınırları bilmeyecektir. Sınırları evde öğrenemeyen çocuklar anaokullarına geldiğinde çok zorlanmaktadırlar. Çünkü anaokulunda hayatın sınırlarıyla karşılaşırlar. Arkadaşının oyun alanına ne kadar gireceği; aynı anda bütün oyuncaklarıyla oynayamayacağı; istediği kadar bahçe de kalamayacağı; arkadaşına vuramayacağı; izinsiz eşyasını alamayacağı sınırları öğrenmesine örnektir. Sınırsız hayat; dümeni olamayan gemiye benzer. Dümeni olmayan gemiye binilemeyeceğini okuldan önce sizin yanınızda öğrenmesi daha sağlıklıdır.
9. Esnek olmayı öğrenir.
Çocuklar esnek olmayı anaokullarında keşfedebilirler. Anne-babaların inatçı olarak tanımladıkları çocuklar okulda esnek olmayı öğreniyorlar. Israrcı ya da takıntılı davranan çocuklar alternatif çözümleri okulda keşfediyorlar. İstediğini tutturan çocuklar bir süre sonra o davranışının bir kazancı olmadığını görüp kendini esnetmeyi öğreniyorlar.
10. İçsel kaynaklarını keşfeder.
İçsel kaynaklarımız kendimizi güçlü hissettirir. Özgüveninin temelinde bu kaynaklarımız vardır. İçsel kaynaklarımız bu hayatta iyi yapabildiğimiz her şey olabilir. Bunlar güçlü yanlarımızdır. Resim yapmak; zıplamak; tamir etmek; top atmak; boncuk dizmek; bisiklet sürmek vb. Çocuklar anaokulunda her gün yeni bir şey deneyimlediği için içsel kaynakları da o kadar artar. Çocukların yapabildiği şeyler size basit bile gelse takdir edin.