Çocuklarda Gelişim Dönemleri ve Özellikleri
ÇOCUKLARDA GELİŞİM DÖNEMLERİ VE ÖZELLİKLERİ
2;5 yaş: Bu dönem anne baba ile zıtlaşma dönemidir. Çocuk çevresindekilere karşı tepkili isyankâr ve inatçıdır. Bu yaş diliminin en belirgin özelliklerinden biri de duyguların yoğun ve abartılı yaşanması( yoğun ağlama nöbetleri vs.) ve çocuğun kendisine sunulan alternatifler arasında seçim yapmasında güçlük yaşamasıdır.
3 yaş: 2. 5 yaşın kaosundan sonra artık bu yaş dilimi denge halinin olduğu dinginliğin olduğu bir döneme geçiştir. Bu dönemde çocuğun dil gelişimi açısından sözcük dağarcığı gelişmiştir. Motor beceriler gelişmiştir. Çocuk için insanlarla kurulan ilişki önemlidir ve çocuk sosyalleşmeye başlar. İşbirlikçidir ve paylaşımcıdır.
3.5 yaş: Bu yaş diliminde çocuk güvensizlik; davranışlarda ve duygularda ani iniş çıkışlar görülebilir. Motor becerilerde ve sözel ifadelerde güçlükler yaşanmaya başlamıştır. Çocuk bakım verenlerin ilgisinin hep üstünde olmasını ister. Çocuğun çevresindeki kişilerle kurduğu ilişkilerde zorlukların yaşanmaya başladığı bir dönemdir.
4 yaş: Bu yaş dilimi için söylenebilecek en uygun kelime “yasakları delme arzusu” dur. Çocuk bu dönemde vurma; tekme atma kırma gibi şiddet içeren davranışlar gösterebilir. Hayalperestliğin zirvesindedirler. Bu dönemde öfke krizleri söz konusudur. Gürültülüdürler. Karşıt gelme davranışları geliştirebilirler. Dil gelişimleri şaşırtıcı derecede iyi seviyelerdedir.
4.5 yaş : Çocuk bu dönemde gerçek olan ile olmayanı ayırt edecek zihin düzeyine ulaşmıştır. Detaylara olan ilgilileri artmıştır. Konular hakkında tartışmantan hoşlanırlar. Bu dönem zekada ve motor gelişimde artışın hızlı olduğu dönemdir.
5 yaş: Bu dönemde çocuk güvenilir; sakin ve arkadaş canlısıdır ve çok fazla talepkar değildir. Denge halindedir. Bu dönem ebeveynlerle kurulan ilişki önemdedir.
5;5- 6 yaş: Bu dönemde çocuk duygusal; katı; olumsuz ve talepkardır. Yalan söyleme ve hırsızlık içeren davranışlar bu dönemde görülebilir. Bu dönemde çocukların enerjileri çok yüksek seviyelerdedir. Kendilerine keşfedecekleri yeni deneyimler ararlar.
7 yaş: Bu dönemde çocuk sakin ve kendi halindedir. Biraz karamsar olabilirler. Yalnız kalmayı severler. Herkesin onlara karşı olduğunu hissedebilirler. Dış dünyayı algılamak; hissetmek ve keşfetmek isterler.
8 yaş: Bu dönemde dış dünyayı keşfetmek için çocuk dışarı açılır. Aşırı enerjileri vardır ve sürekli yeni aktivitelere katılarak kendilerini meşgul tutarlar. Bu dönemde kendi kendilerine yönelik eleştiriler görülebilir. Buna nazaran hassas oldukları bir dönemdir.
9 yaş: bu dönem arkadaşlığın temel ilgi kaynağı haline geldiği bir dönemdir. Çocuk kendi kendine yeten ve bağımsız hareket etmeyi seven bir kişiliğe doğru yönelmiştir. Bu dönemde endişeli ve herşeyden şikayet eder hale gelebildikleri görülmektedir.
10 yaş: bu yaş dilimi çocukların esnek ve kabul edici oldukları bir yaş dilimidir. Ve denge vardır yine bu dönemde. İyi olmaya çalışırlar. Otoriter tutumlara karşı daha uyumludurlar. 10 yaş tüm yaş dilimleri arasında en iyi olan yaş olarak bilinir. (Ilg; Ames ve Baker; 1981; sy. 45).
11 yaş: bu yaş dilimi karamsar ve bencilliğin görüldüğü bir yaş dilimidir. Kurallara karşı gelme; sınırları zorlama ve tartışmaların yaşandığı bir dönemdir. Karar almada da zorluklar görülebilir. Farklı bakış açılarını da görmeye başlarlar.
12 yaş: bu dönemde çocukta farkındalık sezgi ve empatik duygular sergileyebilirler. Artık yetişkin kimliliğinin izleri bireyin üstünde görülmeye başlamıştır. Arkadaşlık ilişkileri ve onlar tarafından kabul görme onaylanma önemli hale gelmiştir.