Meslek Seçiminde Kritik Viraj: Üniversite Tercihi
Milattan önce 9. Yüzyılda yaşamış olan Xantus un tapınak yazıtı; aşktan; yaşama; meslekten ölüme değin birçok şeyi sanki bugün yazılmışçasına güçlü ve sade anlatmıştır. Adeta günümüzde de bu yazı bir rehber niteliğindedir. Bu yazıdan mesleklerle ilgili kesitler şu şekilde yer almaktadır.
“İşinle ne kadar küçük olursa olsun ilgilen; hayattaki dayanağın odur.”
“Seveceğin bir iş seçersen yaşamında bir an bile çalışmış ve yorulmuş olmazsın. İşini öyle seveceksin ki; başarıların bedenini ve yüreğini güçlendirirken verdiklerinle yepyeni hayatlar başlatmış olacaksın.”
Meslek; yazıda da anlaşılacağı gibi mutluluğun temel yapılarından olan en önemli tercihlerimizdendir. Sadece hazırlanmaya ayırdığımız zaman ortalama formel eğitim olarak 20 yılı bulabilmekte. Hazırlanmamızın yanında tüm statümüz; saygınlığımız; değerlerimiz; geçirdiğimiz zaman..Her şey olmasa da çok şey olduğu kesin. Emekliliğimize kadar torunlarımızı bile etkileyen bir tercih süreci..
Meslek seçimi ile ilgili okullarda rehberlik saatlerinde işlenen bir etkinlik var. Bu etkinlik 6. sınıflarla yapılıyor. Ancak öğrenciler bu etkinliği lise sonuna kadar; hatta üniversite eğitimi sırasında bile uygulayabilirler. Etkinlik şu şekilde: “ Farz et ki; bir zaman makinemiz var ve seni geleceğe gönderdik. Gittiğin zaman diliminde 25 yaşındasın. Şimdi oradan bize aşağıdaki soruların cevaplarını içeren bir mesaj gönderiyorsun.”
1.Evli misin? 2.Çocukların var mı? 3.Varsa isimleri ve cinsiyetleri ne? 4.Nasıl bir evde yaşıyorsun? 5.Araban var mı? 6.Mesleğin ne? 7.Hobilerin neler? 8. 25 yaşına kadar hep istediğin ve sonunda gerçekleştirdiğin iki şey nedir?
Etkinlikte şuan ki halimizden geleceğe köprü kurmak temel amaçtır. Çünkü 30; 40 belki 60 yaşındaki bir insanın hayatını 15-20 yaşlarındaki az tecrübeye sahip aynı kişi belirlemektedir.
Üniversite Seçimi Sürecinde 7 Öneri:
Öncelikle karıştırılan terimleri açıklığa kavuşturalım. Meslek ve iş; birbiriyle karıştırılan terimlerdir. Kişinin mesleği doktorluk olup işi ticaret olabilir. Veya kişi iş olarak hem mesleğini yapar hem de akşamları taksiye çıkarak bir başka iş daha yapabilir. Bir de hobilerimiz var. Meslek tercihleri anlamda kafa karışıklığı yaşıyorsanız; kafanızı karıştıran meslekleri ileride benzer etkinliklerle hobi olarak yapabileceğinizi unutmayın.
Meslek seçiminde öncelikle kendimizi tanımalı; sonrasında meslekleri tanımalıyız. İkisi örtüşüyorsa akordu yapılan bir saz gibi iyi ses çıkacaktır. Ve büyük iş hayatı orkestrasına girmeye hazırsınız demektir. Kimisi telli saz sever; kimisi üflemeli; kimisi de vurmalı. Tercih size ait..
Meslek seçerken 10 tane dikkat edilecek faktör var. Bunlardan bizimle ilgili olanları; yeteneklerimiz; ilgilerimiz (hoşlandıklarımız); kişilik özelliklerimiz; ailevi ve çevresel şartlarımızdır. Kalan 6 sı da mesleğin kazancı; iş bulma durumu; akademik koşullar; mesleğin saygınlığı; çalışma koşulları ve kariyer durumu gibi bizim dışımızda faktörlerdir. Tüm bunları aynı anda değerlendirebilmek kendimiz ve mesleklerle ilgili ayrıntılı bilgiye ve farkındalık düzeyimize bağlıdır. Bir faktör bile tercihlerimizde es geçilirse; sonrasında karşımıza olumsuz sonuçlar olarak ortaya çıkabilir.
Sınava girdiniz ve puanınızı aldınız. Artık teknik durumlarla karşı karşıyasınız.
( Yüzdelik dilim; Puan; Sıralamalar vb) Her şeye rağmen puana göre meslek sıralamasını değil; size uygun olan mesleğe göre puanlamaları sıralayın. Deve kervanı yolda düzelir; puanıma uygun bir alana gireyim; şuradan bir gideyim mesleği zamanla severim düşüncesiyle yapılan tercihler büyük risk oluşturur. Kendi imkânlarınız katlanılmayacak derecede değilse bunu yapmayın.
Meslek ve üniversiteler yemekle sosa benzetilebilir. Siz sosa değil öncelikle yemeğe odaklanmalısınız. Sos da güzel olursa tadına doyum olmaz ama sosu önemseyip yemeği unutursanız sorun yaşayabilirsiniz. Yani iyi üniversiteyi veya şehri önemseyip bunların albenisine aldanırsanız asıl önemi olan meslek seçiminde hata yapabilirsiniz.
Tercih sürecinde panik yapmayın. Kaygı düzeyiniz arttıysa da sakinleşmeye çabalayın. Başkalarının söylediklerine kulak verin. Ancak bunların bazılarının işin bir boyutu olduğunu hatta objektif olmayabileceğini göz ardı etmeyin.
Bir kâğıdın üst bölümüne üniversiteleri ve bölümleri yazın. Sol yan sütuna da saydığımız 10 maddeyi yazın. Her üniversite için her meslek faktörüne 1 ile 5 arasında puanlama yapın. (5 puan en avantajlı 1 puan en avantajsız şeklinde) Toplamda 5 üniversite ve bölümü geçmeyin. Kafanızdaki soyut durumu somutlamanız için size bu tablo yardımcı olacaktır.
Bu hayati süreçte psikolojik danışman desteği çok önemlidir. Bunun dışında öğretmenlerinizle de iletişimde olun. Bilgiyi birçok kaynaktan araştırın. Televizyonda izleyebileceğiniz çok sayıda yayın bulabilirsiniz. Mesbil ve mesgep sitelerinden mesleklerle ilgili birçok video ve bilgi bulmanız mümkün. Bol şans ve başarılar dilerim.
“İşinle ne kadar küçük olursa olsun ilgilen; hayattaki dayanağın odur.”
“Seveceğin bir iş seçersen yaşamında bir an bile çalışmış ve yorulmuş olmazsın. İşini öyle seveceksin ki; başarıların bedenini ve yüreğini güçlendirirken verdiklerinle yepyeni hayatlar başlatmış olacaksın.”
Meslek; yazıda da anlaşılacağı gibi mutluluğun temel yapılarından olan en önemli tercihlerimizdendir. Sadece hazırlanmaya ayırdığımız zaman ortalama formel eğitim olarak 20 yılı bulabilmekte. Hazırlanmamızın yanında tüm statümüz; saygınlığımız; değerlerimiz; geçirdiğimiz zaman..Her şey olmasa da çok şey olduğu kesin. Emekliliğimize kadar torunlarımızı bile etkileyen bir tercih süreci..
Meslek seçimi ile ilgili okullarda rehberlik saatlerinde işlenen bir etkinlik var. Bu etkinlik 6. sınıflarla yapılıyor. Ancak öğrenciler bu etkinliği lise sonuna kadar; hatta üniversite eğitimi sırasında bile uygulayabilirler. Etkinlik şu şekilde: “ Farz et ki; bir zaman makinemiz var ve seni geleceğe gönderdik. Gittiğin zaman diliminde 25 yaşındasın. Şimdi oradan bize aşağıdaki soruların cevaplarını içeren bir mesaj gönderiyorsun.”
1.Evli misin? 2.Çocukların var mı? 3.Varsa isimleri ve cinsiyetleri ne? 4.Nasıl bir evde yaşıyorsun? 5.Araban var mı? 6.Mesleğin ne? 7.Hobilerin neler? 8. 25 yaşına kadar hep istediğin ve sonunda gerçekleştirdiğin iki şey nedir?
Etkinlikte şuan ki halimizden geleceğe köprü kurmak temel amaçtır. Çünkü 30; 40 belki 60 yaşındaki bir insanın hayatını 15-20 yaşlarındaki az tecrübeye sahip aynı kişi belirlemektedir.
Üniversite Seçimi Sürecinde 7 Öneri:
Öncelikle karıştırılan terimleri açıklığa kavuşturalım. Meslek ve iş; birbiriyle karıştırılan terimlerdir. Kişinin mesleği doktorluk olup işi ticaret olabilir. Veya kişi iş olarak hem mesleğini yapar hem de akşamları taksiye çıkarak bir başka iş daha yapabilir. Bir de hobilerimiz var. Meslek tercihleri anlamda kafa karışıklığı yaşıyorsanız; kafanızı karıştıran meslekleri ileride benzer etkinliklerle hobi olarak yapabileceğinizi unutmayın.
Meslek seçiminde öncelikle kendimizi tanımalı; sonrasında meslekleri tanımalıyız. İkisi örtüşüyorsa akordu yapılan bir saz gibi iyi ses çıkacaktır. Ve büyük iş hayatı orkestrasına girmeye hazırsınız demektir. Kimisi telli saz sever; kimisi üflemeli; kimisi de vurmalı. Tercih size ait..
Meslek seçerken 10 tane dikkat edilecek faktör var. Bunlardan bizimle ilgili olanları; yeteneklerimiz; ilgilerimiz (hoşlandıklarımız); kişilik özelliklerimiz; ailevi ve çevresel şartlarımızdır. Kalan 6 sı da mesleğin kazancı; iş bulma durumu; akademik koşullar; mesleğin saygınlığı; çalışma koşulları ve kariyer durumu gibi bizim dışımızda faktörlerdir. Tüm bunları aynı anda değerlendirebilmek kendimiz ve mesleklerle ilgili ayrıntılı bilgiye ve farkındalık düzeyimize bağlıdır. Bir faktör bile tercihlerimizde es geçilirse; sonrasında karşımıza olumsuz sonuçlar olarak ortaya çıkabilir.
Sınava girdiniz ve puanınızı aldınız. Artık teknik durumlarla karşı karşıyasınız.
( Yüzdelik dilim; Puan; Sıralamalar vb) Her şeye rağmen puana göre meslek sıralamasını değil; size uygun olan mesleğe göre puanlamaları sıralayın. Deve kervanı yolda düzelir; puanıma uygun bir alana gireyim; şuradan bir gideyim mesleği zamanla severim düşüncesiyle yapılan tercihler büyük risk oluşturur. Kendi imkânlarınız katlanılmayacak derecede değilse bunu yapmayın.
Meslek ve üniversiteler yemekle sosa benzetilebilir. Siz sosa değil öncelikle yemeğe odaklanmalısınız. Sos da güzel olursa tadına doyum olmaz ama sosu önemseyip yemeği unutursanız sorun yaşayabilirsiniz. Yani iyi üniversiteyi veya şehri önemseyip bunların albenisine aldanırsanız asıl önemi olan meslek seçiminde hata yapabilirsiniz.
Tercih sürecinde panik yapmayın. Kaygı düzeyiniz arttıysa da sakinleşmeye çabalayın. Başkalarının söylediklerine kulak verin. Ancak bunların bazılarının işin bir boyutu olduğunu hatta objektif olmayabileceğini göz ardı etmeyin.
Bir kâğıdın üst bölümüne üniversiteleri ve bölümleri yazın. Sol yan sütuna da saydığımız 10 maddeyi yazın. Her üniversite için her meslek faktörüne 1 ile 5 arasında puanlama yapın. (5 puan en avantajlı 1 puan en avantajsız şeklinde) Toplamda 5 üniversite ve bölümü geçmeyin. Kafanızdaki soyut durumu somutlamanız için size bu tablo yardımcı olacaktır.
Bu hayati süreçte psikolojik danışman desteği çok önemlidir. Bunun dışında öğretmenlerinizle de iletişimde olun. Bilgiyi birçok kaynaktan araştırın. Televizyonda izleyebileceğiniz çok sayıda yayın bulabilirsiniz. Mesbil ve mesgep sitelerinden mesleklerle ilgili birçok video ve bilgi bulmanız mümkün. Bol şans ve başarılar dilerim.