D Vitamini; K Vitamini Olmadan Zararlı Mıdır?
Yeterli miktarda D vitamini almak ve K vitamini sağlığınız için gereklidir. Ancak bazı kaynaklar; eğer K vitamini seviyeniz düşükse D vitamini takviyesinin zararlı olduğunu iddia ediyor. Öyleyse gerçek nedir? Bu makale; bu iddiaların ardındaki gerçekliğe bakmaktadır.
D ve K Vitaminleri Nelerdir?
D vitamini ve K vitamini; yağda çözünen vitaminlerdendir. Yağ oranı yüksek yiyeceklerde genellikle fazla bulunurlar ve yağ ile tüketildiğinde kan dolaşımı emiliminde artış olur. Genellikle güneş ışığı vitamini olarak adlandırılan D vitamini; yağlı balıklarda bulunur ve balık yağında bol miktarda olmakla birlikte; güneş ışığına maruz kaldığında da cildiniz tarafından üretilmektedir. D vitamininin temel işlevlerinden biri kalsiyum emilimini arttırmak ve kandaki yeterli kalsiyum seviyelerini korumaktır. D vitamini eksikliği kemik kaybına neden olabilir. K vitamini yeşil yapraklı sebzelerde; baklagillerde olduğu kadar yumurta sarısı; karaciğer ve peynir gibi yağlı; hayvan kaynaklı gıdalarda da bulunur. Kan pıhtılaşması için gereklidir ve kemiklerinizde ve dişlerinizde kalsiyum birikimini arttırır.
D ve K Vitaminleri Takım Olarak Çalışır
Kalsiyum metabolizması söz konusu olduğunda; D ve K vitaminleri birlikte çalışır. Her ikisi de önemli roller oynamaktadır.
D Vitamininin Rolü
D vitamininin temel işlevlerinden biri kandaki yeterli kalsiyum seviyesini korumaktır .
D vitamininin bunu başarmasının iki yolu vardır:
Kalsiyum emilimini artırma: D vitamini; yediğiniz gıdanın kalsiyum emilimini arttırır.
Kemikten kalsiyum alınması: Yeterli miktarda kalsiyum tüketmediğinizde; D vitamini vücudunuzun ana kalsiyum kaynağını çekerek kan seviyesini korur.
Kalsiyumun yeterli seviyede tutulması esastır. Kalsiyum; kemik sağlığındaki rolü ile en iyi bilinirken; vücutta birçok hayati fonksiyona sahiptir. Kalsiyum alımının yetersiz olduğu dönemlerde vücudunuz; kemik kaybı ve osteoporoza neden olabilir ancak zamanla kalsiyum rezervlerini kemiklerinizde kullanmaktan başka seçeneği yoktur.
K Vitamininin Rolü
Yukarıda belirtildiği gibi D vitamini; kan düzeylerindeki kalsiyumun vücudunuzun taleplerini karşılayacak kadar yüksek olmasını sağlar.
Vitamin K; vücudunuzdaki kalsiyumu iki şekilde düzenler:
Kemik kireçlenmesini arttırır: K vitamini; kemiklerde ve dişlerinizde kalsiyum birikimi oluşturan bir protein olan osteokalsini aktive eder.
Yumuşak dokularda kireçlenmeyi azaltır: K vitamini; kalsiyumun böbrekler ve kan damarları gibi yumuşak dokularda birikmesini önleyen matris GLA proteinini etkinleştirir.
Bu noktada; az kontrollü yapılan çalışmalarda kan damarı kireçlenmesi üzerine K vitamini takviyelerinin etkilerini araştırmış ancak daha fazla çalışma devam etmektedir. Kan damarı kireçlenmesi; kalp ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkların gelişiminde rol oynar.
D Vitamini; K vitamini olmadan zararlı mıdır?
Bazı insanlar; K vitamini seviyesi düşük olan kişilerde yüksek D vitamini alımının; kan şekeri kalsifikasyonunu ve kalp hastalığını; teşvik edebileceğinden endişe ediyorlar.
Birkaç kanıt kısmen bu fikri destekliyor:
D vitamini toksisitesi hiperkalsemiye neden olur: Son derece yüksek D vitamini seviyelerinin bir semptomu (toksisite) hiperkalsemi olup; kanda aşırı derecede yüksek kalsiyum seviyesi ile karakterize bir durumdur.
Hiperkalsemi; kan damarı kireçlenmesine (BVC) yol açar: Hiperkalsemide; kalsiyum ve fosfor seviyeleri o kadar yüksek olur ki; kalsiyum fosfat kan damarlarının astarında birikmeye başlar.
BVC kalp hastalığına yakındır: Uzmanlara göre; kan damarı kireçlenmesi kalp hastalığının ana nedenlerinden biridir.
Vitamin K eksikliği BVC ile ilişkilidir: Gözlemsel çalışmalarda; düşük K vitamini seviyelerinin; kan damar kalsifikasyonu riskini arttırdığı bulunmuştur.
Yüksek doz K vitamini takviyeleri; hayvanlarda BVC’yi önledi: Yüksek kalsifikasyon riski olan sıçanlarda kontrollü bir çalışmada; yüksek dozda bir K2 vitamini takviyesinin BVC’yi önlediği ortaya koyuldu.
K Vitamini takviyeleri insanlarda BVC’yi azaltabilir: Yaşlı insanlarda yapılan bir kontrollü çalışma; üç yıl boyunca her gün 500 mcg K1 vitamini takviyesinin BVC’yi % 6 oranında azalttığı gösterildi.
Yüksek K vitamini alımı; kalp rahatsızlığı riskini azaltabilir: Diyetlerinden yüksek miktarda K2 vitamini alan insanlar; kan damarı kireçlenmesi ve kalp hastalığı riskini azaltırlar.
Basitçe söylemek gerekirse; D vitamini toksisitesi kan damarı kireçlenmesine neden olabilirken; K vitamini bunun oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. D vitamininin aşırı yüksek dozları; tehlikeli derecede yüksek kalsiyum düzeylerine ve kan damarı kireçlenmesine neden olabilirken; düşük dozda D vitamininin uzun vadede zararlı olmasının halen net olmadığı açıktır. Yeterli miktarda kanıt olmamakla birlikte; yeteri kadar K vitamini bulunmadığında orta miktarda D vitamininin zararlı olduğu ispatlanmaktadır. Ancak araştırma devam etmekte olup yakın gelecekte bu tablo netleşecektir.
Nasıl yeterli miktarda K Vitamini alırız?
K vitamini; pek çok farklı formda bulunur:
K1 vitamini (filokinon): K vitamininin en yaygın şekli. Bitkilerde; özellikle lahana ve ıspanak gibi yapraklı yeşilliklerde bulunur.
Vitamin K2 (menaquinone): Bu form gıdada çok daha nadirdir ve ağırlıklı olarak hayvan kaynaklı yiyeceklerde bulunurlar.
K2 vitamini aslında menaquinone-4 (MK-4) ve menaquinone-7 (MK-7) içeren geniş bir bileşiktir.
MK-4: Karaciğer; yağ; yumurta sarısı ve peynir gibi hayvan kaynaklı gıdalarda bulunur.
MK-7: Bakteri fermantasyonu ile oluşturulmuş lahana turşusu gibi fermente gıdalarda bulunur. Aynı zamanda bağırsak bakterileriniz tarafından üretilir.
Mevcut diyet tavsiyesi; K1 vitamini ve K2 arasında ayrım yapmamaktadır. 19 yaş ve üstü kadınlar için 90 mcg; erkekler için 120 mcg yeterli alım miktarıdır.
K vitamini yağda çözünebilir olduğundan; yağ ile tüketilmesi emilimini artırabilir. Örneğin; yeşil yapraklı sebzelere biraz yağ ekleyebilir ya da yağ içeren bir yemekle takviyeleri alınabilir. K1 vitamini lahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur K2 vitamini ise peynir; yumurta sarısı ve et gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. Bazı ilaçlarla etkileşime girebilmeleri durumu söz konusu olduğundan yüksek miktarda K vitamini takviyesi almadan önce doktorunuza danışın.
D ve K Vitaminleri Nelerdir?
D vitamini ve K vitamini; yağda çözünen vitaminlerdendir. Yağ oranı yüksek yiyeceklerde genellikle fazla bulunurlar ve yağ ile tüketildiğinde kan dolaşımı emiliminde artış olur. Genellikle güneş ışığı vitamini olarak adlandırılan D vitamini; yağlı balıklarda bulunur ve balık yağında bol miktarda olmakla birlikte; güneş ışığına maruz kaldığında da cildiniz tarafından üretilmektedir. D vitamininin temel işlevlerinden biri kalsiyum emilimini arttırmak ve kandaki yeterli kalsiyum seviyelerini korumaktır. D vitamini eksikliği kemik kaybına neden olabilir. K vitamini yeşil yapraklı sebzelerde; baklagillerde olduğu kadar yumurta sarısı; karaciğer ve peynir gibi yağlı; hayvan kaynaklı gıdalarda da bulunur. Kan pıhtılaşması için gereklidir ve kemiklerinizde ve dişlerinizde kalsiyum birikimini arttırır.
D ve K Vitaminleri Takım Olarak Çalışır
Kalsiyum metabolizması söz konusu olduğunda; D ve K vitaminleri birlikte çalışır. Her ikisi de önemli roller oynamaktadır.
D Vitamininin Rolü
D vitamininin temel işlevlerinden biri kandaki yeterli kalsiyum seviyesini korumaktır .
D vitamininin bunu başarmasının iki yolu vardır:
Kalsiyum emilimini artırma: D vitamini; yediğiniz gıdanın kalsiyum emilimini arttırır.
Kemikten kalsiyum alınması: Yeterli miktarda kalsiyum tüketmediğinizde; D vitamini vücudunuzun ana kalsiyum kaynağını çekerek kan seviyesini korur.
Kalsiyumun yeterli seviyede tutulması esastır. Kalsiyum; kemik sağlığındaki rolü ile en iyi bilinirken; vücutta birçok hayati fonksiyona sahiptir. Kalsiyum alımının yetersiz olduğu dönemlerde vücudunuz; kemik kaybı ve osteoporoza neden olabilir ancak zamanla kalsiyum rezervlerini kemiklerinizde kullanmaktan başka seçeneği yoktur.
K Vitamininin Rolü
Yukarıda belirtildiği gibi D vitamini; kan düzeylerindeki kalsiyumun vücudunuzun taleplerini karşılayacak kadar yüksek olmasını sağlar.
Vitamin K; vücudunuzdaki kalsiyumu iki şekilde düzenler:
Kemik kireçlenmesini arttırır: K vitamini; kemiklerde ve dişlerinizde kalsiyum birikimi oluşturan bir protein olan osteokalsini aktive eder.
Yumuşak dokularda kireçlenmeyi azaltır: K vitamini; kalsiyumun böbrekler ve kan damarları gibi yumuşak dokularda birikmesini önleyen matris GLA proteinini etkinleştirir.
Bu noktada; az kontrollü yapılan çalışmalarda kan damarı kireçlenmesi üzerine K vitamini takviyelerinin etkilerini araştırmış ancak daha fazla çalışma devam etmektedir. Kan damarı kireçlenmesi; kalp ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkların gelişiminde rol oynar.
D Vitamini; K vitamini olmadan zararlı mıdır?
Bazı insanlar; K vitamini seviyesi düşük olan kişilerde yüksek D vitamini alımının; kan şekeri kalsifikasyonunu ve kalp hastalığını; teşvik edebileceğinden endişe ediyorlar.
Birkaç kanıt kısmen bu fikri destekliyor:
D vitamini toksisitesi hiperkalsemiye neden olur: Son derece yüksek D vitamini seviyelerinin bir semptomu (toksisite) hiperkalsemi olup; kanda aşırı derecede yüksek kalsiyum seviyesi ile karakterize bir durumdur.
Hiperkalsemi; kan damarı kireçlenmesine (BVC) yol açar: Hiperkalsemide; kalsiyum ve fosfor seviyeleri o kadar yüksek olur ki; kalsiyum fosfat kan damarlarının astarında birikmeye başlar.
BVC kalp hastalığına yakındır: Uzmanlara göre; kan damarı kireçlenmesi kalp hastalığının ana nedenlerinden biridir.
Vitamin K eksikliği BVC ile ilişkilidir: Gözlemsel çalışmalarda; düşük K vitamini seviyelerinin; kan damar kalsifikasyonu riskini arttırdığı bulunmuştur.
Yüksek doz K vitamini takviyeleri; hayvanlarda BVC’yi önledi: Yüksek kalsifikasyon riski olan sıçanlarda kontrollü bir çalışmada; yüksek dozda bir K2 vitamini takviyesinin BVC’yi önlediği ortaya koyuldu.
K Vitamini takviyeleri insanlarda BVC’yi azaltabilir: Yaşlı insanlarda yapılan bir kontrollü çalışma; üç yıl boyunca her gün 500 mcg K1 vitamini takviyesinin BVC’yi % 6 oranında azalttığı gösterildi.
Yüksek K vitamini alımı; kalp rahatsızlığı riskini azaltabilir: Diyetlerinden yüksek miktarda K2 vitamini alan insanlar; kan damarı kireçlenmesi ve kalp hastalığı riskini azaltırlar.
Basitçe söylemek gerekirse; D vitamini toksisitesi kan damarı kireçlenmesine neden olabilirken; K vitamini bunun oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. D vitamininin aşırı yüksek dozları; tehlikeli derecede yüksek kalsiyum düzeylerine ve kan damarı kireçlenmesine neden olabilirken; düşük dozda D vitamininin uzun vadede zararlı olmasının halen net olmadığı açıktır. Yeterli miktarda kanıt olmamakla birlikte; yeteri kadar K vitamini bulunmadığında orta miktarda D vitamininin zararlı olduğu ispatlanmaktadır. Ancak araştırma devam etmekte olup yakın gelecekte bu tablo netleşecektir.
Nasıl yeterli miktarda K Vitamini alırız?
K vitamini; pek çok farklı formda bulunur:
K1 vitamini (filokinon): K vitamininin en yaygın şekli. Bitkilerde; özellikle lahana ve ıspanak gibi yapraklı yeşilliklerde bulunur.
Vitamin K2 (menaquinone): Bu form gıdada çok daha nadirdir ve ağırlıklı olarak hayvan kaynaklı yiyeceklerde bulunurlar.
K2 vitamini aslında menaquinone-4 (MK-4) ve menaquinone-7 (MK-7) içeren geniş bir bileşiktir.
MK-4: Karaciğer; yağ; yumurta sarısı ve peynir gibi hayvan kaynaklı gıdalarda bulunur.
MK-7: Bakteri fermantasyonu ile oluşturulmuş lahana turşusu gibi fermente gıdalarda bulunur. Aynı zamanda bağırsak bakterileriniz tarafından üretilir.
Mevcut diyet tavsiyesi; K1 vitamini ve K2 arasında ayrım yapmamaktadır. 19 yaş ve üstü kadınlar için 90 mcg; erkekler için 120 mcg yeterli alım miktarıdır.
K vitamini yağda çözünebilir olduğundan; yağ ile tüketilmesi emilimini artırabilir. Örneğin; yeşil yapraklı sebzelere biraz yağ ekleyebilir ya da yağ içeren bir yemekle takviyeleri alınabilir. K1 vitamini lahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur K2 vitamini ise peynir; yumurta sarısı ve et gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. Bazı ilaçlarla etkileşime girebilmeleri durumu söz konusu olduğundan yüksek miktarda K vitamini takviyesi almadan önce doktorunuza danışın.