Depresyon
Sabah 6.30 ya da 07.00 günlerden pazartesi; çarşamba ya da cuma hiç fark etmez. Kalkıp kahvaltı hazırlamalı; giyinmeli ve işe gitmelisiniz. Yataktan sürünerek kalkıyorsunuz ve canınız kahvaltı etmek istemiyor. Üstelik ne giyeceğinize karar vermek de sizin için son zamanlarda işkence halini almış. Eşiniz; anneniz; babanız ya da çocuğunuz hiç fark etmez günaydın dese cevap verme gerekliliğiniz bile canınızı sıkıyor. Oldukça suratsız ve sinirlisiniz. Gece zor da olsa uyumuş olmanıza rağmen dayak yemiş gibi her tarafınız ağrıyor.
Sonunda evden çıktınız. Yolda ya trafik kurallarını hiçe sayıyorsunuz ya da kurallara uymayanları dövmek istiyorsunuz. Neyse artık işinizdesiniz. Ne iş yapıyorsanız hiç fark etmez eskiden olsa 10 dakikada yapacağınız işleri daha fazla zaman dilimine yayarak yapıyorsunuz ."Yarın yaparım" "sonra bakarım" giderek daha çok kullandığınız cümleler olmaya başlıyor.
Arkadaşlarınızdan ikisi kahve molasına çıkarken sizi de çağırıyor. Kabul etmediğiniz gibi; sizinle ilgili konuşuyor olabilecekleri endişesi içinizi kurt gibi kemirmeye başlıyor. Bir sonraki molaya sizi çağırmıyorlar ve siz artık sevilmediğinizi; istenilmediğinizi; dışlandığınızı düşünüyorsunuz. Bir kurt daha....
Günü zar zor bitirip kendinizi eve atıyorsunuz. Eskiden zevk alarak yaptığınız birçok şey puzzle; maket; örgü; yemek; dizi-film seyretmek; eş dost sohbetleri; resim; müzik hiç fark etmez size cazip gelmiyor. Ev halkı soruyor "neyin var" cevap "yok bir şey". Konuşmak dahi istemiyorsunuz. Birileriyle konuşmak yerine aklınız genellikle daha önceden size yapıldığını düşündüğünüz haksızlıklarla meşgul. Geçmişi düşündüğünüzde ya öfke duygunuz baskın geliyor ya da suçluluk hissiniz hiç fark etmez…Sıkıntılı; huzursuz; kaygılı; doyumsuz bir gece daha...Ve ertesi gün yine aynı; yine aynı....
Örneklemeye çalıştığım durumlar depresyonun habercisi olabilir. Depresyon; bir duygudurum bozukluğudur. Bu bozukluk kendisini en çok derin üzüntü; bunaltı; karamsarlık; kararsızlık; iştah uyku ve cinsel istekte artma ya da azalma yönünde değişiklikler; eskiden zevk alarak yapılan her ne varsa artık zevk alamama; dikkati yoğunlaştırmada zorluk; değersizlik; yetersizlik hisleri; özgüven kaybı; alınganlıkta artış; ertelemeler ve vücut ağrıları ile gösterir. Her bireyde bu belirtilerin hepsi ya da bazıları farklı yoğunlukta görülebilir.
Bir hastalık olarak depresyon; kişinin ilişkilerini; sağlıklı düşünme yeteneğini; meslek hayatını ve evliliğini de olumsuz yönde etkileyebilir.
Zaman zaman hepimiz kendimizi üzgün; kederli; yetersiz hissedebiliriz. Hatta bazen yapılacak işlerimizi ertelediğimiz; ne yaparsak yapalım zevk almadığımız ve hatta bir şey yapmak dahi istemediğimiz günler olur. Zaman zaman uykumuzun kaçtığı geceler; yemek yemediğimiz öğünler; ağlamaktan gözlerimizin şiştiği günler olabilir. Kimi zaman kendimizi başarısız hissedebiliriz. Depresyon hastalığını kısa süreli bu moral bozukluklarıyla; duruma bağlı keder duygusuyla örneğin sevdiğimiz birinin kaybı; ayrılık gibi durumlarda hissettiklerimizle karıştırmamak gerekir.
Depresyon uzun süreli; değişmeyen; aile ve arkadaşların çabasıyla; tatile çıkıp ortam değiştirmekle düzelmeyen bir hastalıktır. Depresyon hakkında bilinen bir takım yanlış bilgiler yüzünden; depresyondaki kişi; aile ve arkadaşlarının yardım etme amaçlı fakat zarar veren müdahalelerine maruz kalmaktadır. “İstersen kendine yardımcı olabilirsin” “dışarı çık; gez dolaş; takma kafana sen iyileşmek istemiyorsun” “bırak şu geçmişle uğraşmayı” gibi nasihat vermenin depresyondaki kişiye hiçbir faydası olmamaktadır. Aynı şekilde depresyonun bir irade zayıflığı; güçsüzlük stresle baş edememe şeklinde algılanması da doğru bilinen yanlışlardandır. Özetle depresyonun bilinmesi; tanınması depresyondaki kişinin yardım için bir an evvel arayışa geçmesine ve çevresinin kişiye daha doğru bir şekilde yaklaşmasına dolayısı ile sürecin kolaylaştırılmasına ortam oluşturur.
Depresyonun tedavisinde; depresyonun şiddetine göre ilaçlı tedavi ve psikoterapi birlikte kullanıldığında en etkili sonuçları vermektedir. Beslenmenin düzenlenmesi; kişinin kendi kendisine yardımcı olması da sağlıksızlığın sağlıklılığa dönüşümünü hızlandırmaktadır.
Okumuş olduğunuz yazı size yakın geldiyse; en kısa zamanda bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşün. Grip nasıl ki sizin kişiliğinizi tanımlamazsa; depresyon da sizin kişiliğinizi tanımlamaz. Unutmayın; depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Uzm. Psk. Özlem Sanan Şenbay
Sonunda evden çıktınız. Yolda ya trafik kurallarını hiçe sayıyorsunuz ya da kurallara uymayanları dövmek istiyorsunuz. Neyse artık işinizdesiniz. Ne iş yapıyorsanız hiç fark etmez eskiden olsa 10 dakikada yapacağınız işleri daha fazla zaman dilimine yayarak yapıyorsunuz ."Yarın yaparım" "sonra bakarım" giderek daha çok kullandığınız cümleler olmaya başlıyor.
Arkadaşlarınızdan ikisi kahve molasına çıkarken sizi de çağırıyor. Kabul etmediğiniz gibi; sizinle ilgili konuşuyor olabilecekleri endişesi içinizi kurt gibi kemirmeye başlıyor. Bir sonraki molaya sizi çağırmıyorlar ve siz artık sevilmediğinizi; istenilmediğinizi; dışlandığınızı düşünüyorsunuz. Bir kurt daha....
Günü zar zor bitirip kendinizi eve atıyorsunuz. Eskiden zevk alarak yaptığınız birçok şey puzzle; maket; örgü; yemek; dizi-film seyretmek; eş dost sohbetleri; resim; müzik hiç fark etmez size cazip gelmiyor. Ev halkı soruyor "neyin var" cevap "yok bir şey". Konuşmak dahi istemiyorsunuz. Birileriyle konuşmak yerine aklınız genellikle daha önceden size yapıldığını düşündüğünüz haksızlıklarla meşgul. Geçmişi düşündüğünüzde ya öfke duygunuz baskın geliyor ya da suçluluk hissiniz hiç fark etmez…Sıkıntılı; huzursuz; kaygılı; doyumsuz bir gece daha...Ve ertesi gün yine aynı; yine aynı....
Örneklemeye çalıştığım durumlar depresyonun habercisi olabilir. Depresyon; bir duygudurum bozukluğudur. Bu bozukluk kendisini en çok derin üzüntü; bunaltı; karamsarlık; kararsızlık; iştah uyku ve cinsel istekte artma ya da azalma yönünde değişiklikler; eskiden zevk alarak yapılan her ne varsa artık zevk alamama; dikkati yoğunlaştırmada zorluk; değersizlik; yetersizlik hisleri; özgüven kaybı; alınganlıkta artış; ertelemeler ve vücut ağrıları ile gösterir. Her bireyde bu belirtilerin hepsi ya da bazıları farklı yoğunlukta görülebilir.
Bir hastalık olarak depresyon; kişinin ilişkilerini; sağlıklı düşünme yeteneğini; meslek hayatını ve evliliğini de olumsuz yönde etkileyebilir.
Zaman zaman hepimiz kendimizi üzgün; kederli; yetersiz hissedebiliriz. Hatta bazen yapılacak işlerimizi ertelediğimiz; ne yaparsak yapalım zevk almadığımız ve hatta bir şey yapmak dahi istemediğimiz günler olur. Zaman zaman uykumuzun kaçtığı geceler; yemek yemediğimiz öğünler; ağlamaktan gözlerimizin şiştiği günler olabilir. Kimi zaman kendimizi başarısız hissedebiliriz. Depresyon hastalığını kısa süreli bu moral bozukluklarıyla; duruma bağlı keder duygusuyla örneğin sevdiğimiz birinin kaybı; ayrılık gibi durumlarda hissettiklerimizle karıştırmamak gerekir.
Depresyon uzun süreli; değişmeyen; aile ve arkadaşların çabasıyla; tatile çıkıp ortam değiştirmekle düzelmeyen bir hastalıktır. Depresyon hakkında bilinen bir takım yanlış bilgiler yüzünden; depresyondaki kişi; aile ve arkadaşlarının yardım etme amaçlı fakat zarar veren müdahalelerine maruz kalmaktadır. “İstersen kendine yardımcı olabilirsin” “dışarı çık; gez dolaş; takma kafana sen iyileşmek istemiyorsun” “bırak şu geçmişle uğraşmayı” gibi nasihat vermenin depresyondaki kişiye hiçbir faydası olmamaktadır. Aynı şekilde depresyonun bir irade zayıflığı; güçsüzlük stresle baş edememe şeklinde algılanması da doğru bilinen yanlışlardandır. Özetle depresyonun bilinmesi; tanınması depresyondaki kişinin yardım için bir an evvel arayışa geçmesine ve çevresinin kişiye daha doğru bir şekilde yaklaşmasına dolayısı ile sürecin kolaylaştırılmasına ortam oluşturur.
Depresyonun tedavisinde; depresyonun şiddetine göre ilaçlı tedavi ve psikoterapi birlikte kullanıldığında en etkili sonuçları vermektedir. Beslenmenin düzenlenmesi; kişinin kendi kendisine yardımcı olması da sağlıksızlığın sağlıklılığa dönüşümünü hızlandırmaktadır.
Okumuş olduğunuz yazı size yakın geldiyse; en kısa zamanda bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşün. Grip nasıl ki sizin kişiliğinizi tanımlamazsa; depresyon da sizin kişiliğinizi tanımlamaz. Unutmayın; depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Uzm. Psk. Özlem Sanan Şenbay