Çocuklarda Bilgisayar ve İnternet Kullanımı
Bilgisayar; akıllı telefon ve internetin hayatımıza kattığı kolaylıklar her geçen gün artıyor. Bilgiye ulaşımı ve iletişimi kolaylaştırdığı bir gerçek ancak; psikolojik sağlığa olan zararları da azımsanmayacak ölçülerde. Özellikle kendini kontrol mekanizmaları tam gelişmemiş; psikolojik olgunluk süreçlerini henüz tamamlamamış çocuklar bu durumdan olumsuz etkilenmektedirler. Çoğu ebeveyn ödev ve araştırma amacının dışına çıkan internet kullanımından şikayetçi. Çocukların; sohbet; oyun ve yaşlarına uygun olmayan siteleri ziyaret etmeleri; ebeveynlerin bu davranışların önüne geçmede zorlanmaları sıkça karşılaştığımız problemlerden.
Bilindiği üzere bilgisayar ve internet kullanımı özellikle okul çağındaki çocukların psikolojik ve fiziksel gelişimini; sosyal ilişkilerini ve akademik becerilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Kısıtlama getirmeye çalışan ebeveynler ile çocuklar arasında çatışmaların yaşanması; daha da önemlisi; ebeveynlerin bu durumu kontrol edememesi daha da büyük problemlere yol açabiliyor.
İnternet çocuklarda ne gibi olumsuz etkiler yaratabilir?
Yoğun şekilde internet/bilgisayar kullanımı; göz problemleri; duruş problemleri ve uyku problemleri gibi fiziksel etkilere yol açabilir.
Sosyal alanda ise;
Gerçek dünyadan uzaklaşma;
Bireyselliğin artması;
Arkadaşlık ilişkilerinde sıkıntılar ve sosyal uyum problemleri;
Yaşına uygun olmayan bilgilerin yanlış şekilde yorumlanması ve buna bağlı olarak korkuların ve davranış problemlerinin artması;
Problem çözme becerilerinde sorunlar;
Aile ilişkilerinde zayıflama;
Dikkat dağınıklığı;
Akademik becerilerde düşüş;
Bilgisayara/internete ulaşamadığında öfke.
Peki doğru internet kullanımı ne demektir?
Bilgisayar ve internet doğru ve kontrollü bir şekilde kullanıldığında; çocuğun sosyal; duygusal ve bilişsel gelişimi için yararlı olacaktır.
Çocuğun kendi yaş ve gelişim düzeyine uygun sitelere ulaşması
Uyku; beslenme; ders çalışma gibi günlük düzenini bozmayacak saatler ve sürelerde kullanması;
Doğru bilgiye ulaşma ve sağlıklı şekilde eğlenme amaçlı kullanması;
Keyifli vakit geçirmek için tek yol olarak algılamaması;
Ebeveynlerin onay verdiği şekilde kullanması.
Bu konuda neler yapılmalı?
Öncelikle unutulmaması gereken en önemli nokta; çocuklarınızın örnek alacağı ilk kişilerin siz olduğudur. Akşam çocuklarınızla keyifli vakit geçirmek yerine vaktinizin çoğunu bilgisayar/internet karşısında geçiriyorsanız; çocuğunuza kısıtlama koymak zor olacaktır. Önce siz bu alışkanlıklarınızdan kurtulmalısınız. Bilgisayar/internet olmadan da keyifli vakit geçirilebileceğini çocuğunuza yaşatarak öğretin.
İnternet kullanımını yasaklamayın. Çünkü artık çoğu çocuğun sosyal hayatında çok önemli bir rolü var. Bunun yerine sağlıklı sınırlar koyarak bilgisayar/internet kullanımıyla ilgili aile kurallarınızı belirleyin. Örneğin; her gün ancak ödev/ek çalışmalar bittikten sonra; belirli bir süre yaşına uygun kriterlerde kullanmak.
Hangi yaşta ve nasıl?
Bu konuda elbette kesin bir zaman belirtmek mümkün değildir. Ancak genel olarak bazı kısıtlamalar koyabiliriz.
2 yaş öncesi çocuklarda bilgisayar/internet kullanımı onların zihinsel; duygusal; sosyal ve dil gelişimlerinde engelleyici rol oynamaktadır. Bu nedenle 3 yaş sonrasında aile denetimli kullanım olmalıdır. Bu yaş grubundaki çocukların dikkatleri 20 dakika ile sınırlıdır. Çocuklara bu dönemde yalnızca anne babalarının kucağında 20 dakikayı geçmeyecek şekilde; zihinsel gelişimlerine uygun oyun ve ya çizgi filmler izletilmelidir.
5-6 yaş grubundaki çocuklar bilgisayarları tek başlarına kullanma konusunda ısrarcı olacaklardır. Bu dönemde anne ve baba çocuğun yanında olmalı ve ne yaptığını görmelidir. 5-8 yaş grubu için internet kullanımı haftada 3 gün 30 dakika ile sınırlı olmalıdır.
9-11 yaş grubu için yine akademik sorumlulukları yerine getirdikten sonra günlük en fazla 30 - 45 dakika kullanıma izin verilmelidir.
Daha büyük yaştaki çocuklar için haftada kaç gün; kaç saat kullanılacağı çocukla birlikte planlanmalıdır. Böylelikle çocuktaki planlama becerisi gelişim gösterebilmekte; kontrol duygusu oluşabilmektedir. Çocuklar bilgisayar ve internet kullanımını aileden uzaklaşmak için kullanıyorsa aile içi iletişimde sıkıntılar olabileceğine işaret edebilir. Böyle bir durumda bu konunun incelenmesi ve çözüm için gerekli adımların atılması gerekmektedir.
Bilindiği üzere bilgisayar ve internet kullanımı özellikle okul çağındaki çocukların psikolojik ve fiziksel gelişimini; sosyal ilişkilerini ve akademik becerilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Kısıtlama getirmeye çalışan ebeveynler ile çocuklar arasında çatışmaların yaşanması; daha da önemlisi; ebeveynlerin bu durumu kontrol edememesi daha da büyük problemlere yol açabiliyor.
İnternet çocuklarda ne gibi olumsuz etkiler yaratabilir?
Yoğun şekilde internet/bilgisayar kullanımı; göz problemleri; duruş problemleri ve uyku problemleri gibi fiziksel etkilere yol açabilir.
Sosyal alanda ise;
Gerçek dünyadan uzaklaşma;
Bireyselliğin artması;
Arkadaşlık ilişkilerinde sıkıntılar ve sosyal uyum problemleri;
Yaşına uygun olmayan bilgilerin yanlış şekilde yorumlanması ve buna bağlı olarak korkuların ve davranış problemlerinin artması;
Problem çözme becerilerinde sorunlar;
Aile ilişkilerinde zayıflama;
Dikkat dağınıklığı;
Akademik becerilerde düşüş;
Bilgisayara/internete ulaşamadığında öfke.
Peki doğru internet kullanımı ne demektir?
Bilgisayar ve internet doğru ve kontrollü bir şekilde kullanıldığında; çocuğun sosyal; duygusal ve bilişsel gelişimi için yararlı olacaktır.
Çocuğun kendi yaş ve gelişim düzeyine uygun sitelere ulaşması
Uyku; beslenme; ders çalışma gibi günlük düzenini bozmayacak saatler ve sürelerde kullanması;
Doğru bilgiye ulaşma ve sağlıklı şekilde eğlenme amaçlı kullanması;
Keyifli vakit geçirmek için tek yol olarak algılamaması;
Ebeveynlerin onay verdiği şekilde kullanması.
Bu konuda neler yapılmalı?
Öncelikle unutulmaması gereken en önemli nokta; çocuklarınızın örnek alacağı ilk kişilerin siz olduğudur. Akşam çocuklarınızla keyifli vakit geçirmek yerine vaktinizin çoğunu bilgisayar/internet karşısında geçiriyorsanız; çocuğunuza kısıtlama koymak zor olacaktır. Önce siz bu alışkanlıklarınızdan kurtulmalısınız. Bilgisayar/internet olmadan da keyifli vakit geçirilebileceğini çocuğunuza yaşatarak öğretin.
İnternet kullanımını yasaklamayın. Çünkü artık çoğu çocuğun sosyal hayatında çok önemli bir rolü var. Bunun yerine sağlıklı sınırlar koyarak bilgisayar/internet kullanımıyla ilgili aile kurallarınızı belirleyin. Örneğin; her gün ancak ödev/ek çalışmalar bittikten sonra; belirli bir süre yaşına uygun kriterlerde kullanmak.
Hangi yaşta ve nasıl?
Bu konuda elbette kesin bir zaman belirtmek mümkün değildir. Ancak genel olarak bazı kısıtlamalar koyabiliriz.
2 yaş öncesi çocuklarda bilgisayar/internet kullanımı onların zihinsel; duygusal; sosyal ve dil gelişimlerinde engelleyici rol oynamaktadır. Bu nedenle 3 yaş sonrasında aile denetimli kullanım olmalıdır. Bu yaş grubundaki çocukların dikkatleri 20 dakika ile sınırlıdır. Çocuklara bu dönemde yalnızca anne babalarının kucağında 20 dakikayı geçmeyecek şekilde; zihinsel gelişimlerine uygun oyun ve ya çizgi filmler izletilmelidir.
5-6 yaş grubundaki çocuklar bilgisayarları tek başlarına kullanma konusunda ısrarcı olacaklardır. Bu dönemde anne ve baba çocuğun yanında olmalı ve ne yaptığını görmelidir. 5-8 yaş grubu için internet kullanımı haftada 3 gün 30 dakika ile sınırlı olmalıdır.
9-11 yaş grubu için yine akademik sorumlulukları yerine getirdikten sonra günlük en fazla 30 - 45 dakika kullanıma izin verilmelidir.
Daha büyük yaştaki çocuklar için haftada kaç gün; kaç saat kullanılacağı çocukla birlikte planlanmalıdır. Böylelikle çocuktaki planlama becerisi gelişim gösterebilmekte; kontrol duygusu oluşabilmektedir. Çocuklar bilgisayar ve internet kullanımını aileden uzaklaşmak için kullanıyorsa aile içi iletişimde sıkıntılar olabileceğine işaret edebilir. Böyle bir durumda bu konunun incelenmesi ve çözüm için gerekli adımların atılması gerekmektedir.