Kış aylarında havaların soğumasıyla birlikte; vücudumuz ısınmak için yağ depolarını artırma eğilimde. Günlerin kısalması; akşam saatlerinde evde ve kapalı mekanlarda daha fazla vakit geçirmek keyifli yeme programları yapılmasına neden oluyor. Özellikle boza; salep; kestane gibi yüksek enerjili kış besinleri fazla tüketildiğinde kış aylarında kilo alımları kaçınılmaz. Soğuyan havalarla birlikte azalan fiziksel aktivite de kışın kilo artışına katkıda bulunuyor.
Kış aylarında beslenmemizde nelere dikkat etmeliyiz?
Kış mevsimi yaza göre iş ve okul saatlerinin daha düzenli olduğu bir zaman olduğundan dengeli beslenmenin sağlanması kolay olmakta. Düzenli kahvaltı; öğle ve akşam yemeklerinin yanı sıra; ihtiyaç doğrultusunda yapılacak 1-2 ara öğün yeterli. Kahvaltı enerji verici özellikte ve protein ağırlıklı olmalı. Öğle ve akşam yemeklerinde etli kış sebzeleri; kuru bakliyat yemekleri; ızgara balık tüketimi; kepekli makarna; bulgur pilavı uygun yiyecekler arasında. Ara öğünlerde ise kuru meyve ve kuruyemiş karışımları; leblebi; sütlü sıcak içecekler; taze kış meyveleri uygun besinler.
Uzayan gecelerle birlikte sıcak içecekler de artıyor. Çay; kahve; salep gibi içeceklerin kilo alımındaki etkileri nelerdir?
Kış aylarında sıcak içeceklerin tüketimi artmakta. Siyah çay; sade Türk kahvesi; filtre kahve; bitki çayları şekersiz tüketildiğinde kalori içermeyen içeceklerden olduğundan kilo aldırmaz. Sütlü kahve de tercih edilebilen; tok tutan bir ara öğün. Ancak kahveler kremasız ve karamelsiz olmalı. Bitki çaylarından ise zencefil; yeşil çay; beyaz çay; rooibos çayı; tarçınlı karanfilli çaylar şekersiz olarak tercih edilebilir. Kış aylarında tüketilen sıcak çikolata; salep ve boza enerji içeriği yüksek içecekler. 1 çay fincanı (200 ml) salep veya boza 240 kaloridir. Şeker içeriklerinden dolayı; özellikle diyabet hastalarının uzak durması gerekir.
Kış aylarında farklı bir diyet tarzı mı benimsenmeli?
Kış aylarında azalan fiziksel aktivite ve artan yağ oranı nedeniyle metabolizma yavaşlayabilir. Uzayan kış gecelerinde tüketilen besinler yağa dönüşeceğinden akşam yemeği sonrası tüketilecek sağlıklı bir ara öğün yeterlidir. Bu ara öğünde tüketilebilecek uygun ara öğünler şunlardan birisi olabilir. 1 orta boy taze meyve; 1 bardak süt; 1 bardak kefir; 1 avuç leblebi; 15-20 iç badem; 3-4 ceviz içi; 3 kuru hurma;..
Havalar soğusa bile en az 2 litre su içilmeli; haftada 3-4 gün 30-40 dakika egzersiz yapılmalıdır. Kış aylarında tüketme istediği artan karbonhidratlara karşı dikkatli olunmalı. Pirinç pilavı; erişte; makarna; börek gibi rafine karbonhidratlar yerine bulgur pilavı ve kuru bakliyat (kuru fasülye; yeşil mercimek; nohut) gibi glisemik indeksi düşük yiyecekler tüketilmelidir.
Kış aylarında daha çok tüketilen portakal; greyfurt gibi meyve sularının kilo alma üzerinde etkileri var mı?
Fazla tüketilen meyve; içeriğindeki früktoz nedeniyle kilo alımına ve karaciğer yağlanmasına neden olmakta. Meyveleri posasıyla birlikte tüketmek özellikle barsak sağlığına katkıda bulunacak; tokluk hissiyatını artıracaktır.
Bitki çaylarının beslenme üzerine ne tür etkileri bulunuyor? Hangilerini özellikle tavsiye edersiniz?
Kış aylarında; özellikle kapalı mekanlarda daha fazla vakit geçiriliyor olması nedeniyle artan gribal enfeksiyonlardan korunmak ve hastalık dönemini rahat geçirebilmek için antibiyotik kullanımı yerine bitki çaylarından faydalanabiliriz. Tarçın; zencefil; ekinezya; okaliptüs; ıhlamur; zerdeçal; adaçayı kış aylarında tüketebileceğimiz bitki çayları.
Bağışıklık Güçlendirmek İçin Neler Tüketmeliyiz?
Kış aylarında zayıflayan bağışıklığımızı güçlendirmek için mutfağımızdaki doğal antibiyotiklerden yaralanabiliriz. Soğan; sarımsak; zencefil; zerdeçal; bal; … antibakteriyal ve antiviral özelliği olan doğal gıdalar.
Probiyotik yoğurtlar ve kefir de bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden günlük beslenmeye dahil edilmelidir. Çinko bağışıklığı güçlendiren bir mineral olduğundan haftada 2 gün kırmızı et tüketilmeli; sebze yemeklerine kıyma eklenmelidir.