Psikolojik Testler
Günümüzde; okul başarısı; okul başarısızlığı; zeka puanları; dikkat; öğrenme güçlüğü gibi bir çok ifade ile sıkça karşılaşmaktayız. Bu tanımlamalarla ilgiili bilgi edinmek için tıpkı doktorların istediği kan tahlilleri ; röntgenler gibi psikiyatrist ve psikologlar da psikolojinin laboratuarı olan psikometrik değerlendirmelerden faydalanırlar. Bu değerlendirmeler sayesinde; bireyin okul performansına etki eden bilişsel işlem alanlarının nasıl çalıştığı; güçlü ve zayıf yönleri hakkında bilgi edinip ihtiyaçlar doğrultusunda planlamalar yapılarak performansın ileriye taşınması hedeflenir. Bu testler; bireyin zeka düzeyi; zihinsel süreçleri; yetenekleri; tutum ve davranışları gibi özelliklerinin ölçülmesini sağlayan; içinde bulunulan kültüre göre uyarlanmış; geçerli ve güvenilir ölçme araçları olmalıdır. Bilişsel özelliklere yönelik yapılmış incelemeler çocuğun zeka kapasitesi ve ayırıcı tanısı için bilgi sağlamanın yanı sıra çocuğun bilişsel alanda geliştirilmesi ve desteklenmesi gereken alanlar hakkında da bilgiler sağlamaktadır.
Ne İçin; Hangi Test?
Denver II Gelişimsel tarama Testi
Bu Test; 0-6 yaş arasındaki çocukların Kişisel-Sosyal; İnce Motor; Dil ve Kaba Motor Beceri alanlarının gelişim düzeyini tespit etmek için kullanılır. Zeka testi değildir; zeka puanı vermez. Toplum ortalamasına göre çocuğun gelişim düzeyi ile ilgili bilgi verir. Genelde ebeveyn ile çocuk birlikte görüşmeye alınır.
Stanford Binet
2-8 yaş arası kullanılan bir zeka testidir. Bireysel olarak uygulanır.
WISC-R/ WISC-IV (Wechsler Intelligence Scale for Children)
Günümüzde en sık kullanılan zeka testleridir. 6- 16 yaş arasındaki çocuklara bireysel olarak uygulanır. Çocuğun sözel; performans alanları ve tüm zeka performansı ile ilgili bilgi verir.
CAS (Cognitive Assesment System)
CAS 5-17 yaş arası kullanılan bir değerlendirme aracıdır. Planlama; Dikkat; Eşzamanlılık ve Ardıllık bilişsel işlem alanları ve tüm zeka ile ilgili bilgi verir.
Öğrenme; dikkatle ilgili zorlukların tanımlanmasında kullanılmaktadır.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testi
Okul öncesi çocukların okuma; yazma; sayı olgunluğu ve toplamda okul olgunluğu ile ilgili bilgi verir.
Psikometrik değerlendirmeler; gerekçeli olarak uygulanmaktadır. Çocuğun herhangi bir problemi yoksa; sadece meraktan test uygulanmamalıdır. Okulun; ailenin gözlemlerinin aktarılması ile uzman tarafından testler istenmektedir. Psikometrik değerlendirmeler sadece bu testlere ait sertifikaya aship psikologlar tarafından uygulanmaktadır.
Çocuğu Değerlendirmeye Getirirken Ne söylemeli; Ne söylememeli?
Öncelikle psikolog ile görüşerek detaylı bilgi almak uygun olacaktır. Çocuğun tok ve yorgun olmayan bir zamanında çalışmaya katılması çocuğun gerçek potansiyelini görmek açısından önem taşımaktadır. Uygulama için "test" demek; çocuklarda sınanma kaygısı yaratabilir; bu yüzden test demek yerine çalışma demek daha uygun olacaktır.
Ne zaman değerlendirmeye gerek var?
Değerlendirmeye gereksinim duyulan kriterlerden bazıları şöyledir:
-Yaşıtlarından geri/ileri olduğuna dair gözlemleriniz varsa ya da öğretmenlerden geri bildirim alıyorsanız
-Her şeyde yaşıtları düzeyinde performans gösterip akademik alanlarda ya da bu alanların bazılarında belirgin güçlük gözlemleniyorsa (çalıştığı halde yapamaıyorsa)
-dikkatini toplamada; sürdürmede güçlük yaşadığını gözlemliyorsanız
-yaşından beklenenden hareketli olarak nitelendiriliyorsa
-bir işi başlamakta ya da sürdürmede güçlük yaşıyorsa
-uyarıldığı halde sürekli aynı harf/sayıları karıştırıyorsa
gibi gözlemleriniz varsa değerlendirme için uzman ile görüşmenizde fayda bulunmaktadır. Erken tespit edilen güçlüklerin üstesinden doğru destek ile büyük ölçüde gelinmektedir.
Büke TUNCEL YANGIN
Uzman Psikolog
Ne İçin; Hangi Test?
Denver II Gelişimsel tarama Testi
Bu Test; 0-6 yaş arasındaki çocukların Kişisel-Sosyal; İnce Motor; Dil ve Kaba Motor Beceri alanlarının gelişim düzeyini tespit etmek için kullanılır. Zeka testi değildir; zeka puanı vermez. Toplum ortalamasına göre çocuğun gelişim düzeyi ile ilgili bilgi verir. Genelde ebeveyn ile çocuk birlikte görüşmeye alınır.
Stanford Binet
2-8 yaş arası kullanılan bir zeka testidir. Bireysel olarak uygulanır.
WISC-R/ WISC-IV (Wechsler Intelligence Scale for Children)
Günümüzde en sık kullanılan zeka testleridir. 6- 16 yaş arasındaki çocuklara bireysel olarak uygulanır. Çocuğun sözel; performans alanları ve tüm zeka performansı ile ilgili bilgi verir.
CAS (Cognitive Assesment System)
CAS 5-17 yaş arası kullanılan bir değerlendirme aracıdır. Planlama; Dikkat; Eşzamanlılık ve Ardıllık bilişsel işlem alanları ve tüm zeka ile ilgili bilgi verir.
Öğrenme; dikkatle ilgili zorlukların tanımlanmasında kullanılmaktadır.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testi
Okul öncesi çocukların okuma; yazma; sayı olgunluğu ve toplamda okul olgunluğu ile ilgili bilgi verir.
Psikometrik değerlendirmeler; gerekçeli olarak uygulanmaktadır. Çocuğun herhangi bir problemi yoksa; sadece meraktan test uygulanmamalıdır. Okulun; ailenin gözlemlerinin aktarılması ile uzman tarafından testler istenmektedir. Psikometrik değerlendirmeler sadece bu testlere ait sertifikaya aship psikologlar tarafından uygulanmaktadır.
Çocuğu Değerlendirmeye Getirirken Ne söylemeli; Ne söylememeli?
Öncelikle psikolog ile görüşerek detaylı bilgi almak uygun olacaktır. Çocuğun tok ve yorgun olmayan bir zamanında çalışmaya katılması çocuğun gerçek potansiyelini görmek açısından önem taşımaktadır. Uygulama için "test" demek; çocuklarda sınanma kaygısı yaratabilir; bu yüzden test demek yerine çalışma demek daha uygun olacaktır.
Ne zaman değerlendirmeye gerek var?
Değerlendirmeye gereksinim duyulan kriterlerden bazıları şöyledir:
-Yaşıtlarından geri/ileri olduğuna dair gözlemleriniz varsa ya da öğretmenlerden geri bildirim alıyorsanız
-Her şeyde yaşıtları düzeyinde performans gösterip akademik alanlarda ya da bu alanların bazılarında belirgin güçlük gözlemleniyorsa (çalıştığı halde yapamaıyorsa)
-dikkatini toplamada; sürdürmede güçlük yaşadığını gözlemliyorsanız
-yaşından beklenenden hareketli olarak nitelendiriliyorsa
-bir işi başlamakta ya da sürdürmede güçlük yaşıyorsa
-uyarıldığı halde sürekli aynı harf/sayıları karıştırıyorsa
gibi gözlemleriniz varsa değerlendirme için uzman ile görüşmenizde fayda bulunmaktadır. Erken tespit edilen güçlüklerin üstesinden doğru destek ile büyük ölçüde gelinmektedir.
Büke TUNCEL YANGIN
Uzman Psikolog