Bel Fıtığı Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
BEL FITIĞI NEDİR ?
Omurga; vertebra(omur) adlı birbirine bağlı 33 adet kemikten oluşur. Disk ise bu omurların arasında yastıkçık şeklinde bulunan; omurlarımıza binen yükü absorbe eden; jelöz yapıda bir bağ dokudur. Omurlar arasında bulunan bu disklerin; aşırı yüke maruz kalması ve yaşla birlikte disklerin içindeki jelimsi yapının su oranının azalmasından dolayı genelde posteriora doğru yer değiştirmesi bel fıtığı adını alır. Bel bölgesinde en çok fıtıklaşma L4-L5 ve L5-S1 disklerinde görülür (Siyatik). Fıtıklaşmış bir disk; bel ağrısının yanısıra sinire bası; bacağa yansıyan ağrı ve uyuşma ve alt ekstremite kaslarında güçsüzlüğe neden olabilir.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel ağrıları; bacak ve kalça ağrıları; ayakta ve bacakta uyuşma ve karıncalanmalar; güç kayıpları; idrar ve büyük abdest problemleri; kas spazmları; hareket kısıtlılıkları; yürüme ve oturmada zorlanma
Bel Fıtığı Risk Faktörleri:
-Vücut ağırlığının fazla olması
-Cinsiyet (30-50 yaş arası erkekler)
-Uygun olmayan bir biçimde ağır yük kaldırma ve yük kaldırırken rotasyon hareketleri
-Mesleki ve kişisel risk faktörleri: titreşim yapan alet veya araç kullananlar; devamlı uzun yol giden otobüs ve kamyon şoförleri; öne eğilerek çalışanlar (çiftçiler; temizlikçiler); ağır kaldırmayı gerektiren işlerde çalışanlar (inşaat işçisi; demir-döküm işçisi); dönme ve eğilme hareketlerini sık yapanlar (boyacı; mutfak işçileri); uzun süre masabaşında çalışanlar (bankacı; muhasebeci); yanlış pozisyonda ağırlık kaldıranlar;
-Sedanter Yaşam
-Sigara
Bel Fıtığından Korunmak İçin Neler Yapmalıyız?
Düzgün ve dengeli oturmalı; ağırlıkları doğru ve dengeli kaldırmalı; uygun yatış pozisyonu olmalı; yatak sertliği uygun olmalı; ağırlık taşırken mümkün olduğunca belden yukarı ve vücuda yakın taşımalı; yerden bir nesne alırken belden eğilmemeli; dizleri bükerek almalıyız; bel ve karın kaslarını güçlendirmeli; kilo almamalı; beli zorlayacak vurma; çarpma; ani dönme; düşme gibi zorlanmalardan kaçınmalı; uzun süre oturmamalı; düzenli egzersiz yapmalıyız.
Bel Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?
Günümüzün modern tanı yöntemlerinden biri olan manyetik rezonans (MR) ile bel fıtığı teşhisi konulabilmekte ve fıtığın derecesi belirlenebilmektedir. Fakat bel fıtığı teşhisinde klinik testlerin ve muayenelerin önemi de büyüktür.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR ?
Bel fıtıklarının yüzde 90’ı cerrahi müdahaleye gerek kalmadan iyileşebilir. Genellikle tedaviler cerrahi dışı yöntemlerle başlamakla birlikte; idrar kaçırma; kaslarda ciddi güç kayıpları; düşük ayak gibi durumların varlığında ameliyat önerilir.
Bel fıtığında cerrahi tedavinin amacı sinir kökündeki baskıyı hafifletmek ve ağrıyı bitirmektir. Diskektomi; bel fıtıklarında kullanılan en yaygın cerrahi tedavidir. Bazı ligament ve kemik yapılarının alınmasını ve disk parçalarının ortadan kaldırılmasını içerir. Mikrodiskektomi ise daha küçük cilt kesisi ile yapılır. Kas dokusu çok az sıyrılır ve daha az kemik alınır. Mikrodiskektomi sonrası işe dönüş daha kolaydır.
Cerrahi Dışı Tedavi Yöntemleri; Fizik Tedavi; Non-Steroid Anti İnflamatuar İlaçlar; Epidural kortizon enjeksiyonu; Proloterapi; İstirahat ve Ergonomi Eğitimi
Fizik Tedavi: Elektroterapi (Ultrason; sıcak ajanlar;TENS..); Kuru İğneleme; Manuel Terapi; Kinesio Tape; Osteopati; Egzersiz vePostür Eğitimi
Bütün bu tedavilerin amacı ağrıyı ve diğer semptomları azaltmak; bel kaslarını güçlendirerek diske binen basıncın azaltmak; omurgayı korumak ve disk dejenerasyonunu azaltmak. Hastayı günlük aktif yaşamına döndürmektir.
Bel fıtığı tedavisi; birden fazla tedavi yönteminin bir arada uygulandığı bir programla daha başarılıdır.
Omurga; vertebra(omur) adlı birbirine bağlı 33 adet kemikten oluşur. Disk ise bu omurların arasında yastıkçık şeklinde bulunan; omurlarımıza binen yükü absorbe eden; jelöz yapıda bir bağ dokudur. Omurlar arasında bulunan bu disklerin; aşırı yüke maruz kalması ve yaşla birlikte disklerin içindeki jelimsi yapının su oranının azalmasından dolayı genelde posteriora doğru yer değiştirmesi bel fıtığı adını alır. Bel bölgesinde en çok fıtıklaşma L4-L5 ve L5-S1 disklerinde görülür (Siyatik). Fıtıklaşmış bir disk; bel ağrısının yanısıra sinire bası; bacağa yansıyan ağrı ve uyuşma ve alt ekstremite kaslarında güçsüzlüğe neden olabilir.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel ağrıları; bacak ve kalça ağrıları; ayakta ve bacakta uyuşma ve karıncalanmalar; güç kayıpları; idrar ve büyük abdest problemleri; kas spazmları; hareket kısıtlılıkları; yürüme ve oturmada zorlanma
Bel Fıtığı Risk Faktörleri:
-Vücut ağırlığının fazla olması
-Cinsiyet (30-50 yaş arası erkekler)
-Uygun olmayan bir biçimde ağır yük kaldırma ve yük kaldırırken rotasyon hareketleri
-Mesleki ve kişisel risk faktörleri: titreşim yapan alet veya araç kullananlar; devamlı uzun yol giden otobüs ve kamyon şoförleri; öne eğilerek çalışanlar (çiftçiler; temizlikçiler); ağır kaldırmayı gerektiren işlerde çalışanlar (inşaat işçisi; demir-döküm işçisi); dönme ve eğilme hareketlerini sık yapanlar (boyacı; mutfak işçileri); uzun süre masabaşında çalışanlar (bankacı; muhasebeci); yanlış pozisyonda ağırlık kaldıranlar;
-Sedanter Yaşam
-Sigara
Bel Fıtığından Korunmak İçin Neler Yapmalıyız?
Düzgün ve dengeli oturmalı; ağırlıkları doğru ve dengeli kaldırmalı; uygun yatış pozisyonu olmalı; yatak sertliği uygun olmalı; ağırlık taşırken mümkün olduğunca belden yukarı ve vücuda yakın taşımalı; yerden bir nesne alırken belden eğilmemeli; dizleri bükerek almalıyız; bel ve karın kaslarını güçlendirmeli; kilo almamalı; beli zorlayacak vurma; çarpma; ani dönme; düşme gibi zorlanmalardan kaçınmalı; uzun süre oturmamalı; düzenli egzersiz yapmalıyız.
Bel Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?
Günümüzün modern tanı yöntemlerinden biri olan manyetik rezonans (MR) ile bel fıtığı teşhisi konulabilmekte ve fıtığın derecesi belirlenebilmektedir. Fakat bel fıtığı teşhisinde klinik testlerin ve muayenelerin önemi de büyüktür.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR ?
Bel fıtıklarının yüzde 90’ı cerrahi müdahaleye gerek kalmadan iyileşebilir. Genellikle tedaviler cerrahi dışı yöntemlerle başlamakla birlikte; idrar kaçırma; kaslarda ciddi güç kayıpları; düşük ayak gibi durumların varlığında ameliyat önerilir.
Bel fıtığında cerrahi tedavinin amacı sinir kökündeki baskıyı hafifletmek ve ağrıyı bitirmektir. Diskektomi; bel fıtıklarında kullanılan en yaygın cerrahi tedavidir. Bazı ligament ve kemik yapılarının alınmasını ve disk parçalarının ortadan kaldırılmasını içerir. Mikrodiskektomi ise daha küçük cilt kesisi ile yapılır. Kas dokusu çok az sıyrılır ve daha az kemik alınır. Mikrodiskektomi sonrası işe dönüş daha kolaydır.
Cerrahi Dışı Tedavi Yöntemleri; Fizik Tedavi; Non-Steroid Anti İnflamatuar İlaçlar; Epidural kortizon enjeksiyonu; Proloterapi; İstirahat ve Ergonomi Eğitimi
Fizik Tedavi: Elektroterapi (Ultrason; sıcak ajanlar;TENS..); Kuru İğneleme; Manuel Terapi; Kinesio Tape; Osteopati; Egzersiz vePostür Eğitimi
Bütün bu tedavilerin amacı ağrıyı ve diğer semptomları azaltmak; bel kaslarını güçlendirerek diske binen basıncın azaltmak; omurgayı korumak ve disk dejenerasyonunu azaltmak. Hastayı günlük aktif yaşamına döndürmektir.
Bel fıtığı tedavisi; birden fazla tedavi yönteminin bir arada uygulandığı bir programla daha başarılıdır.