Şizoid Kendilik Bozukluğu
ŞİZOİD KENDİLİK
Toplumun %7;5 unu etkilediği öne sürülmektedir.Çeşitleri bulunmaktadır ama temel özelliklerinden birisi sıkılgan ve içedönük olmalarıdır.Bu görünüşlerinin arkasında aslında ilişki kurma ihtiyaçları vardır dış dünyanın parçası gibi hissetme arzuları vardır.Yakın ilişki onları korkutur ve kaygılanırlar bu yüzden isteseler de yakın ilişkiden zevk alamazlar.Dünyayı test ederler güvenli olup olmadığını görmek için güvensizlik hissedince geri çekilirler.Çünkü kimse onları anlamaz hissiyle dolarlar.Dünyaya ne kadar yakınlaşacağım veya ne kadar uzak duracağım arasında ikilem yaşarlar.Buna şizoid dillema denir.Bir yandan dünyaya yakınlaşma arzusu bir yandan da güvenli dünya arayışı...Kalabalıklar arasında bile yalnız hissedebilirler.
Diğer bir özellikleri de başkalarının kontrolüne dayanamaz olmalarıdır.Çünkü kendini hapsedilmiş hisseder kontrol edildiğinde bu bir şizoid kişilik için ölümcül denilebilecek kadar ciddidir.Asla kimseye muhtaç olmak istemez.Bu özelliklerinden dolayı biraz büyüklenmeci tavırlar sergileyebilirler.Ama bu büyüklenmeci tavırların arkasında aslında kendini güven altına almak vardır.Yani şizoidin büyüklenmeci ya da narsisizmi; dış dünyadan daha güvenli olarak kabul edilen içsel dünyaya doğru geri çekilmenin bir yansımasıdır.Şizoid bireylerin çoğu erken yaşta olgunlaşmak zorunda kaldıkları için kendi kendine yetme kapasitelerini geliştirmek zorunda kalmışlardır.Annesi babası çalışan çocukların eve bakmak zorunda olması ya da kardeşlerine bakmak zorunda olması ya da küçük yaşta çalışmak zorunda kalması bir çocuk için acı bir deneyimdir.
Dolayısıyla kendi kendine yetme kapasiteleri gelişmiştir ve bunun hemen sonrasında bir diğer özellikleri olan üstünlük hissi gelişir.Çocukluktan bu yana tüm işinizi kendiniz halletmek zorunda kaldığınızı düşünün.İstemenin ne demek olduğunu bilmeden büyümüşlerdir.Onlardaki bu diğer insanlardan üstün olma hissi; diğer insanlardan daha iyi ya da daha başarılı olmalarıyla değil kimseye ihtiyaç duymayarak araya güvenli bir mesafe koymalarıyla ilgilidir.Bir şey istemek ilişkiye girmek anlamını taşır bu bireyler için.Dolayısıyla terapiye de çok gelmezler.
Şizoid bireyler duyguları hissedip hissetmediği konusunda kuşkuya düşebilirler.Hislerine anlam veremezler ve nasıl yansıtacaklarını da bilmezler.Bu yüzden de çoğunlukla hislerini söze döküp paylaşamaz ve diğer insanlar tarafından anlışılmakta zorluk yaşayabilirler.Yanlış anlaşılmak bu kişilerin sık yaşadığı bir durumdur dolayısıyla.
Bu tarz insanlar için normal basit bir ilgi bile onlarda boğulma hissi yaratır.O kadar ki depresyona bile girebilirler zaten çoğunlukla depresif hissederler.İş yerinde kimseyle konuşmaz; daha çok tercih ettikleri işler de ilişkinin çok olmadığı işler olan bilgisayar programcılığı;matematik;bilim gibi işlerdir.Kalıcı ilişki sürdüremez.Kolay kolay evlenmezler evlenseler bile özgür olacağına; kendiliğine saygı duyulacağına inandığında evlenir.
Kendiyle alakalı çok şey paylaşmaz.Bu onun kendiliğini kaybetmemek için yaptığı bir şeydir.Ele geçireleceği korkusuyla yapar bunu. Çok yakınlaşırsam yok olacağım çok uzaklaşırsam yine yok olacağım ama güvende olacağım bir şizoid için çokça kullanılır. İlişkileri efendi-köle gibi algılar.Çok yakınlaşırsa köle olmak zorunda; uzaklaşırsa efendi olur.İlişkiden vazgeçmeyi bilinçli yapar çünkü köleleşmekten korkar.Başkasına ihtiyaç duymamak bir başka deyişle köleleşmemek için ben bunu kendim yapabilirim düşüncesi vardır.Yalnızlık kapasiteleri başka kimsede bu denli gelişmemiştir şizoid bireyler dışında.
TEDAVİ
Tedavisi kesinlikle vardır.Bu tedavi dinamik psikoterapi terapi tekniğiyle yapılmaktadır.Terapi süresi kişiye göre değişkendir;bazen uzun sürebilir.
Psk. Zeynep Balkız
Toplumun %7;5 unu etkilediği öne sürülmektedir.Çeşitleri bulunmaktadır ama temel özelliklerinden birisi sıkılgan ve içedönük olmalarıdır.Bu görünüşlerinin arkasında aslında ilişki kurma ihtiyaçları vardır dış dünyanın parçası gibi hissetme arzuları vardır.Yakın ilişki onları korkutur ve kaygılanırlar bu yüzden isteseler de yakın ilişkiden zevk alamazlar.Dünyayı test ederler güvenli olup olmadığını görmek için güvensizlik hissedince geri çekilirler.Çünkü kimse onları anlamaz hissiyle dolarlar.Dünyaya ne kadar yakınlaşacağım veya ne kadar uzak duracağım arasında ikilem yaşarlar.Buna şizoid dillema denir.Bir yandan dünyaya yakınlaşma arzusu bir yandan da güvenli dünya arayışı...Kalabalıklar arasında bile yalnız hissedebilirler.
Diğer bir özellikleri de başkalarının kontrolüne dayanamaz olmalarıdır.Çünkü kendini hapsedilmiş hisseder kontrol edildiğinde bu bir şizoid kişilik için ölümcül denilebilecek kadar ciddidir.Asla kimseye muhtaç olmak istemez.Bu özelliklerinden dolayı biraz büyüklenmeci tavırlar sergileyebilirler.Ama bu büyüklenmeci tavırların arkasında aslında kendini güven altına almak vardır.Yani şizoidin büyüklenmeci ya da narsisizmi; dış dünyadan daha güvenli olarak kabul edilen içsel dünyaya doğru geri çekilmenin bir yansımasıdır.Şizoid bireylerin çoğu erken yaşta olgunlaşmak zorunda kaldıkları için kendi kendine yetme kapasitelerini geliştirmek zorunda kalmışlardır.Annesi babası çalışan çocukların eve bakmak zorunda olması ya da kardeşlerine bakmak zorunda olması ya da küçük yaşta çalışmak zorunda kalması bir çocuk için acı bir deneyimdir.
Dolayısıyla kendi kendine yetme kapasiteleri gelişmiştir ve bunun hemen sonrasında bir diğer özellikleri olan üstünlük hissi gelişir.Çocukluktan bu yana tüm işinizi kendiniz halletmek zorunda kaldığınızı düşünün.İstemenin ne demek olduğunu bilmeden büyümüşlerdir.Onlardaki bu diğer insanlardan üstün olma hissi; diğer insanlardan daha iyi ya da daha başarılı olmalarıyla değil kimseye ihtiyaç duymayarak araya güvenli bir mesafe koymalarıyla ilgilidir.Bir şey istemek ilişkiye girmek anlamını taşır bu bireyler için.Dolayısıyla terapiye de çok gelmezler.
Şizoid bireyler duyguları hissedip hissetmediği konusunda kuşkuya düşebilirler.Hislerine anlam veremezler ve nasıl yansıtacaklarını da bilmezler.Bu yüzden de çoğunlukla hislerini söze döküp paylaşamaz ve diğer insanlar tarafından anlışılmakta zorluk yaşayabilirler.Yanlış anlaşılmak bu kişilerin sık yaşadığı bir durumdur dolayısıyla.
Bu tarz insanlar için normal basit bir ilgi bile onlarda boğulma hissi yaratır.O kadar ki depresyona bile girebilirler zaten çoğunlukla depresif hissederler.İş yerinde kimseyle konuşmaz; daha çok tercih ettikleri işler de ilişkinin çok olmadığı işler olan bilgisayar programcılığı;matematik;bilim gibi işlerdir.Kalıcı ilişki sürdüremez.Kolay kolay evlenmezler evlenseler bile özgür olacağına; kendiliğine saygı duyulacağına inandığında evlenir.
Kendiyle alakalı çok şey paylaşmaz.Bu onun kendiliğini kaybetmemek için yaptığı bir şeydir.Ele geçireleceği korkusuyla yapar bunu. Çok yakınlaşırsam yok olacağım çok uzaklaşırsam yine yok olacağım ama güvende olacağım bir şizoid için çokça kullanılır. İlişkileri efendi-köle gibi algılar.Çok yakınlaşırsa köle olmak zorunda; uzaklaşırsa efendi olur.İlişkiden vazgeçmeyi bilinçli yapar çünkü köleleşmekten korkar.Başkasına ihtiyaç duymamak bir başka deyişle köleleşmemek için ben bunu kendim yapabilirim düşüncesi vardır.Yalnızlık kapasiteleri başka kimsede bu denli gelişmemiştir şizoid bireyler dışında.
TEDAVİ
Tedavisi kesinlikle vardır.Bu tedavi dinamik psikoterapi terapi tekniğiyle yapılmaktadır.Terapi süresi kişiye göre değişkendir;bazen uzun sürebilir.
Psk. Zeynep Balkız