Cezaevinde İyileştirmede Risk ;rehabılıtasyon
CEZAEVİNDE İYİLEŞTİRMEDE RİSK VE REHABİLİTASYON
İYİLEŞTİRMEDE TEMEL İLKE
1-Bilişsel davranışcı temel
2-yapılandırılmış seanslar
3-eğitimli ve yetkin personel tarafından uygulanması
4-iyileştirme faalıyetlerinin amaçlarına bağlı personelin bulunduğu kurumlarda uygulanması.
Çocuk/genç adalet sistemi 3 sonuç üzerinde durmalıdır
1-Suç işleme/yenıden suç işleme
2-Başkalarına ciddi zarar verme(cinsel suçlar)
3-Hassasiyet:gencin bir şekilde kendi davranışları veya başkalarının davranışları veya yönlendirmesi ile zarar görebilme ihtimalidir.
Risk kavramı zararlı durumların belirli bir zaman dilimi içinde ortaya çıkma ihtimalini tanımlamaktadır. Cezai adalet sisteminde bir kişinin kendisine veya diğerlerine zarar verme ihtimalini tahmin etmek amacıyla kullanılmaktadır. Risk faktörleri değişmesi ihtimali olmayan geçmiş suç yaşantısı gibi statik ve suça yaklaşım; duygudurum; madde kullanımı gibi zamanla değişkenlik gösterebilecek dinamik faktörlerden oluşmaktadır.
Suç davranışı için belirleyici olan sekiz ana risk unsuru tanımlanmıştır: antisosyal tavırlar; antisosyal arkadaşlar; antisosyal davranış geçmişi; antisosyal kişilik özellikleri; evde sorunlu durumlar; işte veya okulda zorluklar; sorunlu gündelik aktiviteler ve madde kullanımı.
Risk prensibi kişilerin yeniden suç işleme riski ile uygulanacak müdahale ve tedavilerin niteliği ve yoğunluğunun uygunluğunun sağlanmasını öngörmektedir (Bonta; 2002).
Daha önce kullanılan tehlikelilik kavramının yerini risk kavramı almıştır. Tehlikelilik kavramı kişinin mizaç özelliklerinin değerlendirilmesini içerir. Kişi odaklıdır. Risk değerlendirmesi ise olası sonucu belirlemeye; sonucun gerçekleşme olasılığını tahmin etmeye; sonucun gerçekleşme olasılığını arttıran ve azaltan faktörleri belirlemeye yarar.
Risk değerlendirmesi olasılığa bakarken; tehlikelilik ise bir kişisel özelliğin payını değerlendirir. Risk; kişi üzerine odaklanmaktansa çevresel faktörler üzerine odaklanmaktadır. Tehlikelilik; bir anlama ve açıklama içermez. Risk değerlendirmesi ise; açıklama çabasıdır.
Risk sadece bir olasılık değildir; bir inancı veya algıyı içerir; geçmişte ya da başka durumlarda ne olduğu üzerinden algılanan ya da tahmin edilen bir olasılık; geçmişteki olaylar ile tahmin yapılan durumun benzerliği üzerine kuruludur (Lowenkamp ve ark; 2006).
Temel riskler ve ihtiyaçlar:
Yedi temel risk/ihtiyaç faktörü ve bazı yan risk/ihtiyaç faktörleri Tablo 1’de belirtilmiştir (Andrews ve ark.; 2006).
Tablo 1: Temel risk/ihtiyaç faktörleri; belirtiler ve müdahale hedefleri
Temel risk/ihtiyaç faktörü Belirtiler Müdahale hedefleri
Antisosyal kişilik örüntüsü Dürtüsel; maceracı; haz arayan; sürekli agresif ve hırçın Kendini kontrol etme becerilerinin geliştirilmesi; öfke kontrolü öğretilmesi
Suça eğilimli tavırlar Suçun akla uydurulması; kanunlara karşı olumsuz tutumlar Topluma uyumlu tavırların geliştirilmesi; topluma uyumlu bir kimlik oluşturulması
Suç için sosyal ve çevresel destekleyici faktörler Suçlu arkadaş çevresi; topluma karşı yararlı tutumlar içindeki diğer kişilerden soyutlanma Suç yanlısı arkadaş ve çevrenin; topluma uyumlu arkadaş ve çevre ile değiştirilmesi.
Madde kullanımı Alkol ve/veya uyuşturucu kullanımı Madde kullanımını azalt; madde kullanımına alternatif oluşuracak aktiviteleri destekle
Aile/evlilik ilişkileri Uygunsuz aile kontrolü ve disiplini; yetersiz aile ilişkileri Ebeveyn tutumlarının öğretilmesi; sıcaklık ve ilginin arttırılması
Okul/iş Düşük performans; düşük düzey tatmin İş veya okulda çalışma becerilerini geliştir; okul ve iş ortamında kişilerarası ilişkileri destekle.
Topluma faydalı boş zaman aktiviteleri Topluma faydalı boş zaman aktivitelerinde bulunulmaması Topluma faydalı boş zaman aktivitelerine katılımın desteklenmesi; hobi ve sporların öğretilmesi
Benim ne işim var burada bakışlarıyla başlayan cezaevi adaleti sürecini sorgulayan cocuklar;Onlarla kendileriyle ilgilenildiğini anladıklarında masum istekleri peş peşe gelmeye başlar; ve yalnızlıklarını onlara hissettirmek için değil yanlarında olmak isteme samimiyetinizi anladıklarında; özgüvenlerini yeniden sağladığınızda onlar için yeniden bir hayata başlangıç umudu olabilirsiniz .
İYİLEŞTİRMEDE TEMEL İLKE
1-Bilişsel davranışcı temel
2-yapılandırılmış seanslar
3-eğitimli ve yetkin personel tarafından uygulanması
4-iyileştirme faalıyetlerinin amaçlarına bağlı personelin bulunduğu kurumlarda uygulanması.
Çocuk/genç adalet sistemi 3 sonuç üzerinde durmalıdır
1-Suç işleme/yenıden suç işleme
2-Başkalarına ciddi zarar verme(cinsel suçlar)
3-Hassasiyet:gencin bir şekilde kendi davranışları veya başkalarının davranışları veya yönlendirmesi ile zarar görebilme ihtimalidir.
Risk kavramı zararlı durumların belirli bir zaman dilimi içinde ortaya çıkma ihtimalini tanımlamaktadır. Cezai adalet sisteminde bir kişinin kendisine veya diğerlerine zarar verme ihtimalini tahmin etmek amacıyla kullanılmaktadır. Risk faktörleri değişmesi ihtimali olmayan geçmiş suç yaşantısı gibi statik ve suça yaklaşım; duygudurum; madde kullanımı gibi zamanla değişkenlik gösterebilecek dinamik faktörlerden oluşmaktadır.
Suç davranışı için belirleyici olan sekiz ana risk unsuru tanımlanmıştır: antisosyal tavırlar; antisosyal arkadaşlar; antisosyal davranış geçmişi; antisosyal kişilik özellikleri; evde sorunlu durumlar; işte veya okulda zorluklar; sorunlu gündelik aktiviteler ve madde kullanımı.
Risk prensibi kişilerin yeniden suç işleme riski ile uygulanacak müdahale ve tedavilerin niteliği ve yoğunluğunun uygunluğunun sağlanmasını öngörmektedir (Bonta; 2002).
Daha önce kullanılan tehlikelilik kavramının yerini risk kavramı almıştır. Tehlikelilik kavramı kişinin mizaç özelliklerinin değerlendirilmesini içerir. Kişi odaklıdır. Risk değerlendirmesi ise olası sonucu belirlemeye; sonucun gerçekleşme olasılığını tahmin etmeye; sonucun gerçekleşme olasılığını arttıran ve azaltan faktörleri belirlemeye yarar.
Risk değerlendirmesi olasılığa bakarken; tehlikelilik ise bir kişisel özelliğin payını değerlendirir. Risk; kişi üzerine odaklanmaktansa çevresel faktörler üzerine odaklanmaktadır. Tehlikelilik; bir anlama ve açıklama içermez. Risk değerlendirmesi ise; açıklama çabasıdır.
Risk sadece bir olasılık değildir; bir inancı veya algıyı içerir; geçmişte ya da başka durumlarda ne olduğu üzerinden algılanan ya da tahmin edilen bir olasılık; geçmişteki olaylar ile tahmin yapılan durumun benzerliği üzerine kuruludur (Lowenkamp ve ark; 2006).
Temel riskler ve ihtiyaçlar:
Yedi temel risk/ihtiyaç faktörü ve bazı yan risk/ihtiyaç faktörleri Tablo 1’de belirtilmiştir (Andrews ve ark.; 2006).
Tablo 1: Temel risk/ihtiyaç faktörleri; belirtiler ve müdahale hedefleri
Temel risk/ihtiyaç faktörü Belirtiler Müdahale hedefleri
Antisosyal kişilik örüntüsü Dürtüsel; maceracı; haz arayan; sürekli agresif ve hırçın Kendini kontrol etme becerilerinin geliştirilmesi; öfke kontrolü öğretilmesi
Suça eğilimli tavırlar Suçun akla uydurulması; kanunlara karşı olumsuz tutumlar Topluma uyumlu tavırların geliştirilmesi; topluma uyumlu bir kimlik oluşturulması
Suç için sosyal ve çevresel destekleyici faktörler Suçlu arkadaş çevresi; topluma karşı yararlı tutumlar içindeki diğer kişilerden soyutlanma Suç yanlısı arkadaş ve çevrenin; topluma uyumlu arkadaş ve çevre ile değiştirilmesi.
Madde kullanımı Alkol ve/veya uyuşturucu kullanımı Madde kullanımını azalt; madde kullanımına alternatif oluşuracak aktiviteleri destekle
Aile/evlilik ilişkileri Uygunsuz aile kontrolü ve disiplini; yetersiz aile ilişkileri Ebeveyn tutumlarının öğretilmesi; sıcaklık ve ilginin arttırılması
Okul/iş Düşük performans; düşük düzey tatmin İş veya okulda çalışma becerilerini geliştir; okul ve iş ortamında kişilerarası ilişkileri destekle.
Topluma faydalı boş zaman aktiviteleri Topluma faydalı boş zaman aktivitelerinde bulunulmaması Topluma faydalı boş zaman aktivitelerine katılımın desteklenmesi; hobi ve sporların öğretilmesi
Benim ne işim var burada bakışlarıyla başlayan cezaevi adaleti sürecini sorgulayan cocuklar;Onlarla kendileriyle ilgilenildiğini anladıklarında masum istekleri peş peşe gelmeye başlar; ve yalnızlıklarını onlara hissettirmek için değil yanlarında olmak isteme samimiyetinizi anladıklarında; özgüvenlerini yeniden sağladığınızda onlar için yeniden bir hayata başlangıç umudu olabilirsiniz .