Alışveriş Psikolojisi
Yeni yıl; sevgililer günü; anneler günü; babalar günü… Bu kelimeler yan yana geldiğinde sizin de gözünüzde renkli reklam panoları; televizyonlardaki o bol kampanya içerikli reklam tanıtımları ve hediye paketleri canlanıyor mu? Peki; neredeyse alışveriş yaptığınız her yerde oynanan psikolojik oyunları biliyor musunuz? İşte alışveriş hakkında bilinmeyen gerçekler:
The Journal of Retailing’te yayınlanan bir araştırmaya göre; fiyat etiketleri genellikle kırmızı yazılıyor. Philadelphia Üniversitesi’ndeki yüksek lisans öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilen bu araştırma sonuçlarına göre; fiyatlar kırmızı yazıldığı zaman; erkekler kırmızı renkli fiyat etiketlerini; siyah renkle yazılmış etiketlere göre daha uygun görüyor. Ürünü satın alırken ise daha iyi hissediyorlar.
Alışveriş yaparken kullanılan bir diğer psikolojik gerçek ise; aileye dair ürünlerin mağazaların önüne yerleştiriliyor olması. Çünkü insanlar; ailesine; arkadaşlarına ya da çocuklarına bir şeyler satın alırken kendisini daha iyi hissediyor. Ev eşyalarını; çamaşır malzemelerini ise genellikle mağazaların en arka kısmında görmeniz mümkün.
Kullanılan boş raflar; müşteriler için diğer müşteriler tarafından popüler görülen ürünleri temsil ediyor. Dolayısı ile bitmiş ürünlerin diğer müşteriler tarafından da tercih edildiğini düşünülüyor.
Mağazaları genellikle sağ taraftan gezmeye başladığınıza dikkat ettiniz mi? Genellikle insanlar sağ ellerini kullanmaya meyilli oldukları için; alışveriş sektöründe bu ayrıntıya dikkat edilir ve market sahipleri en pahalı ürünleri en sağa koyarak sola doğru ucuz ürünleri sıralarlar. Böylece alışveriş kararlarınız en üst düzeyde kalır.
Mağazalarda müşterileri yavaşlatmak için ise kullanılan aynalar vardır ve dış dünya ile bağlantıyı kesmek için asla pencereye yer vermezler. Hiçbir koridorun sonunda ürünsüz bir alan olmaz; bunun sonucu olarak müşteriler sürekli olarak ürünler ile göz temasındadır. Özellikle erkekler; sadece alacakları ürüne odaklı olarak alışverişe başladıkları ve aynı şekilde geri döndükleri için (bumerang etkisi); süpermarketler bu tür ürünleri genellikle ortalara koyar ve ürüne ulaşana dek size çok sayıda ürün göstermeyi hedefler. Açık mor renk ise insanlara para harcattıran renk olarak kullanılır.
Alışveriş Yapmam Lazım!
Alışveriş ihtiyaçların giderilmesi anlamına gelirken artık duygusal ihtiyaçların da giderilmesi anlamına geliyor. Yeni bir şey satın almak insanlara kendisini iyi hissettiriyor ve güç hissi veriyor. Sahip olmak; satın almak; temel ihtiyaçlarımızın karşılanmasında bir araç iken; bazen güç ve güven hissi; doyum hissi elde etmek için de kullanılıyor.
Satın alınca hissedilen güç hissi geçici de olsa insanı rahatlatıyor; haz veriyor. Bu nedenle insanlar kendilerine alışverişin iyi geldiğini söyleyerek; kendilerini kötü hissettiklerinde alışverişe yöneliyorlar.
Oniomania - Alışveriş Bağımlılığı Nedir?
Alışveriş bağımlılığı; kompulsif satın alma ya da takıntılı alışveriş olarak da bilinen oniomania ihtiyaç dışı ve kontrolsüz şekilde para harcama; aşırı alışveriş yapma arzusu; alışveriş yapma ve para harcama ile yoğun zihinsel meşguliyet olarak tanımlanabilir.
Mutsuz; kızgın; kaygılı hissedilen anlarda alışveriş yapma arzusu ve ihtiyacı sergileyen birey; alışveriş esnasında keyif; zevk ve coşku; alışveriş sonrasında ise rahatlık; haz ve doyum hisseder. Fakat uzun vadede utanç; sıkıntılı hisler ortaya çıkmaya başlar. Harcanan para; yapılan alışveriş kişinin hayatı için sorun yaratmaya başlar. Bu durum ise patolojik bir sorun haline gelir. Aile bireyleri; yakın çevre ile bu konuda sık sık problemler yaşanmaya başlanır ve alişverişin tutarı; alınanların miktarı hakkında yalanlar söylemeye başlar.
Oniamania; kişiler arasında çatışmalara neden olduğu gibi; mesleki ve maddi problemlere de yol açabilmektedir. Depresyon; kaygı bozuklukları; öfke ve saldırganlık duyguları ile birlikte ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Oniamania; diğer bağımlılıklara benzer özellikler taşır. Tedavisi için ise uzman desteği alınmalıdır.
The Journal of Retailing’te yayınlanan bir araştırmaya göre; fiyat etiketleri genellikle kırmızı yazılıyor. Philadelphia Üniversitesi’ndeki yüksek lisans öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilen bu araştırma sonuçlarına göre; fiyatlar kırmızı yazıldığı zaman; erkekler kırmızı renkli fiyat etiketlerini; siyah renkle yazılmış etiketlere göre daha uygun görüyor. Ürünü satın alırken ise daha iyi hissediyorlar.
Alışveriş yaparken kullanılan bir diğer psikolojik gerçek ise; aileye dair ürünlerin mağazaların önüne yerleştiriliyor olması. Çünkü insanlar; ailesine; arkadaşlarına ya da çocuklarına bir şeyler satın alırken kendisini daha iyi hissediyor. Ev eşyalarını; çamaşır malzemelerini ise genellikle mağazaların en arka kısmında görmeniz mümkün.
Kullanılan boş raflar; müşteriler için diğer müşteriler tarafından popüler görülen ürünleri temsil ediyor. Dolayısı ile bitmiş ürünlerin diğer müşteriler tarafından da tercih edildiğini düşünülüyor.
Mağazaları genellikle sağ taraftan gezmeye başladığınıza dikkat ettiniz mi? Genellikle insanlar sağ ellerini kullanmaya meyilli oldukları için; alışveriş sektöründe bu ayrıntıya dikkat edilir ve market sahipleri en pahalı ürünleri en sağa koyarak sola doğru ucuz ürünleri sıralarlar. Böylece alışveriş kararlarınız en üst düzeyde kalır.
Mağazalarda müşterileri yavaşlatmak için ise kullanılan aynalar vardır ve dış dünya ile bağlantıyı kesmek için asla pencereye yer vermezler. Hiçbir koridorun sonunda ürünsüz bir alan olmaz; bunun sonucu olarak müşteriler sürekli olarak ürünler ile göz temasındadır. Özellikle erkekler; sadece alacakları ürüne odaklı olarak alışverişe başladıkları ve aynı şekilde geri döndükleri için (bumerang etkisi); süpermarketler bu tür ürünleri genellikle ortalara koyar ve ürüne ulaşana dek size çok sayıda ürün göstermeyi hedefler. Açık mor renk ise insanlara para harcattıran renk olarak kullanılır.
Alışveriş Yapmam Lazım!
Alışveriş ihtiyaçların giderilmesi anlamına gelirken artık duygusal ihtiyaçların da giderilmesi anlamına geliyor. Yeni bir şey satın almak insanlara kendisini iyi hissettiriyor ve güç hissi veriyor. Sahip olmak; satın almak; temel ihtiyaçlarımızın karşılanmasında bir araç iken; bazen güç ve güven hissi; doyum hissi elde etmek için de kullanılıyor.
Satın alınca hissedilen güç hissi geçici de olsa insanı rahatlatıyor; haz veriyor. Bu nedenle insanlar kendilerine alışverişin iyi geldiğini söyleyerek; kendilerini kötü hissettiklerinde alışverişe yöneliyorlar.
Oniomania - Alışveriş Bağımlılığı Nedir?
Alışveriş bağımlılığı; kompulsif satın alma ya da takıntılı alışveriş olarak da bilinen oniomania ihtiyaç dışı ve kontrolsüz şekilde para harcama; aşırı alışveriş yapma arzusu; alışveriş yapma ve para harcama ile yoğun zihinsel meşguliyet olarak tanımlanabilir.
Mutsuz; kızgın; kaygılı hissedilen anlarda alışveriş yapma arzusu ve ihtiyacı sergileyen birey; alışveriş esnasında keyif; zevk ve coşku; alışveriş sonrasında ise rahatlık; haz ve doyum hisseder. Fakat uzun vadede utanç; sıkıntılı hisler ortaya çıkmaya başlar. Harcanan para; yapılan alışveriş kişinin hayatı için sorun yaratmaya başlar. Bu durum ise patolojik bir sorun haline gelir. Aile bireyleri; yakın çevre ile bu konuda sık sık problemler yaşanmaya başlanır ve alişverişin tutarı; alınanların miktarı hakkında yalanlar söylemeye başlar.
Oniamania; kişiler arasında çatışmalara neden olduğu gibi; mesleki ve maddi problemlere de yol açabilmektedir. Depresyon; kaygı bozuklukları; öfke ve saldırganlık duyguları ile birlikte ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Oniamania; diğer bağımlılıklara benzer özellikler taşır. Tedavisi için ise uzman desteği alınmalıdır.