Hiperandrojenemi Nedir (Kıllanmada Artış)
Hiperandrojenemi Nedir ( Kıllanmada artış; Sivilcelenme ve Erkek tipi saç dökülmesi)
Kadınlarda androjenlerin artması ile kendini gösteren bir bozukluktur. Toplumda üreme çağındaki kadınlarda ortalama % 5-10 oranında görülen yaygın bir endokrin bozukluktur
Hiperandrojenemi kendisini
1. Hirsutizm
2. Akne( Sivilcelenme)
3. Erkek tipi saç dökülmesi
4. Yağlı cilt
5. İnfertilite ( Bebek sahibi olamamak)
şeklinde gösterir
Bunların içinde hirsutizm en yaygın karşılaşılan tablodur.
Hirsutizm (Kadınlarda aşırı kıllanma)
Hirsutizm; androjen adı verilen erkeklik seks hormonuna bağlı kıllanma artışı olarak açıklanabilir. Kıllanma artışı genelde üst dudak; çene; yanak; alt karın orta hat; sırt; göğüs ve üst kol ile uylukta meydana gelir.
Hirsutizmde genellikle androjen düzeylerinde artış vardır.Bazende kıl köklerinin bu hormona olan duyarlılığında artış sonucu gelişir. Bu durum kanda androjenlerin yükseldiği klinik tablodan ayrıdır veidiopatik hirsutizm olarak adlandırılır hirsut hastaların % 10-15 inde görülür.
Hirsutizmin nedenleri
A) Hastaların yaklaşık % 80-85’inde neden Polikistik Over Sendromu dur (PCOS). PCOS da hirşutizm ; sivilcelenmede artış; adet düzensizlikleri ; infertilite (Bebek sahibi olamama); şişmanlık gözlenir. Bu hastalığa böbrek üstü bezlerinden ve overlerden androjen salınımını arttıran hipotalamo-hipofizer hastalığın neden olduğu sanılmaktadır.
B) İdiyopatik hirşutizm % 10-15 oranında görülür. İdiopatik hirsutism adet düzensizliği olmasızın kıllanmada artışı olan adrojen düzeyleri normal yada hafif yüksek olan olgulardır. Yumurtalıklar USG ile değerlendirildiğinde normal saptanır Bu hastalarda kıl kökünde bazı enzimatik aktivite artışı olduğu ileri sürülmektedir
C) Daha az olarak
Androjen salgılayan over (yumurtalık) tümörleri genelde hızlı kıl büyümesine; adet görmemeye ve virilizasyona (memede küçülme; seste kalınlaşma; klitoriste büyüme; alında açılma gibi) neden olurlar. Bu tümörlerden en sık testosteron hormonu salgılanır.
Bazı enzim eksiklikleri ve böbrek üstü bezinden uygunsuz hormon salınımı da hirsutizme neden olabilir. Böbrek üstü bezlerinden en çok salgılanan androjen dihidroepiandrosteron-sülfattır.
Nadiren diğer bazı durumlarda da (hipotiroidi ve akromegali gibi) hirsutizm olabilir.
Hirsutizm ve Hipertrikozis arasında ne fark vardır?
Hipertrikozis yer olarak normal; ancak miktar olarak artmış kıllanmadan ayrılmalıdır; Genellikle yapısaldır bazende ilaçlara bağlı olabilir hirsutizmden ayrılması önemlidir çünkü tedavileri farklıdır.
Hangi laboratuvar testleri yapılır?
Kan androjen özellikle serbest testosteron düzeyleri önemlidir. Ayrıca şüphelenilen hastalığa yönelik testler de gerekli olabilir.
Tedavide ne yapılır?
1-Genel prensipler
- Varsa altta yatan hastalığın tanı ve tedavisi
- Şişmanlığın tedavisi
2-İlaç tedavisi
Adrenal supresyon
Ovariyan supresyon
Anti-androgen tedavi
İnsulin rezistansı tedavisi
3-Kozmetik tedavi (ağda; depilatörler; elektroliz; traş)
4-Eğitim ve psikoterapi
5-Kombine tedaviler
Yukarıda sayılanlar içinde kilo verilmesi çok önemlidir. Beraberinde ovaryan supresyon amacıyla verilecek bu alanda kullanımı olan doğum kontrol haplarının tedaviye eklenmesi hastaların kesin tedavi olan epilasyona hazırlama ve şikayetin kalıcı çözümü için önemlidir
Kadınlarda androjenlerin artması ile kendini gösteren bir bozukluktur. Toplumda üreme çağındaki kadınlarda ortalama % 5-10 oranında görülen yaygın bir endokrin bozukluktur
Hiperandrojenemi kendisini
1. Hirsutizm
2. Akne( Sivilcelenme)
3. Erkek tipi saç dökülmesi
4. Yağlı cilt
5. İnfertilite ( Bebek sahibi olamamak)
şeklinde gösterir
Bunların içinde hirsutizm en yaygın karşılaşılan tablodur.
Hirsutizm (Kadınlarda aşırı kıllanma)
Hirsutizm; androjen adı verilen erkeklik seks hormonuna bağlı kıllanma artışı olarak açıklanabilir. Kıllanma artışı genelde üst dudak; çene; yanak; alt karın orta hat; sırt; göğüs ve üst kol ile uylukta meydana gelir.
Hirsutizmde genellikle androjen düzeylerinde artış vardır.Bazende kıl köklerinin bu hormona olan duyarlılığında artış sonucu gelişir. Bu durum kanda androjenlerin yükseldiği klinik tablodan ayrıdır veidiopatik hirsutizm olarak adlandırılır hirsut hastaların % 10-15 inde görülür.
Hirsutizmin nedenleri
A) Hastaların yaklaşık % 80-85’inde neden Polikistik Over Sendromu dur (PCOS). PCOS da hirşutizm ; sivilcelenmede artış; adet düzensizlikleri ; infertilite (Bebek sahibi olamama); şişmanlık gözlenir. Bu hastalığa böbrek üstü bezlerinden ve overlerden androjen salınımını arttıran hipotalamo-hipofizer hastalığın neden olduğu sanılmaktadır.
B) İdiyopatik hirşutizm % 10-15 oranında görülür. İdiopatik hirsutism adet düzensizliği olmasızın kıllanmada artışı olan adrojen düzeyleri normal yada hafif yüksek olan olgulardır. Yumurtalıklar USG ile değerlendirildiğinde normal saptanır Bu hastalarda kıl kökünde bazı enzimatik aktivite artışı olduğu ileri sürülmektedir
C) Daha az olarak
Androjen salgılayan over (yumurtalık) tümörleri genelde hızlı kıl büyümesine; adet görmemeye ve virilizasyona (memede küçülme; seste kalınlaşma; klitoriste büyüme; alında açılma gibi) neden olurlar. Bu tümörlerden en sık testosteron hormonu salgılanır.
Bazı enzim eksiklikleri ve böbrek üstü bezinden uygunsuz hormon salınımı da hirsutizme neden olabilir. Böbrek üstü bezlerinden en çok salgılanan androjen dihidroepiandrosteron-sülfattır.
Nadiren diğer bazı durumlarda da (hipotiroidi ve akromegali gibi) hirsutizm olabilir.
Hirsutizm ve Hipertrikozis arasında ne fark vardır?
Hipertrikozis yer olarak normal; ancak miktar olarak artmış kıllanmadan ayrılmalıdır; Genellikle yapısaldır bazende ilaçlara bağlı olabilir hirsutizmden ayrılması önemlidir çünkü tedavileri farklıdır.
Hangi laboratuvar testleri yapılır?
Kan androjen özellikle serbest testosteron düzeyleri önemlidir. Ayrıca şüphelenilen hastalığa yönelik testler de gerekli olabilir.
Tedavide ne yapılır?
1-Genel prensipler
- Varsa altta yatan hastalığın tanı ve tedavisi
- Şişmanlığın tedavisi
2-İlaç tedavisi
Adrenal supresyon
Ovariyan supresyon
Anti-androgen tedavi
İnsulin rezistansı tedavisi
3-Kozmetik tedavi (ağda; depilatörler; elektroliz; traş)
4-Eğitim ve psikoterapi
5-Kombine tedaviler
Yukarıda sayılanlar içinde kilo verilmesi çok önemlidir. Beraberinde ovaryan supresyon amacıyla verilecek bu alanda kullanımı olan doğum kontrol haplarının tedaviye eklenmesi hastaların kesin tedavi olan epilasyona hazırlama ve şikayetin kalıcı çözümü için önemlidir