Kış aylarında D vitamini eksikliğini önlemek için nasıl beslenelim?
Özellikle kandaki kalsiyum ve fosforun normal sınırlarda kalmasını sağlamakla görevli olan D vitamini kemik ve kas gelişiminden; hücre büyümesine bağışıklık sisteminin düzenli çalışmasından pek çok kronik hastalığın önlenmesine kadar büyük rol oynamaktadır.
Türk kadınlarında Irsi olarak yetersizliği gözlenen; suda eriyen bir vitamin olan D vitamininin vücuda yararı oldukça fazladır. Yaz aylarında rahatlıkla alabildiğimiz bu vitaminini kış aylarında güneş ışığından fazla yararlanamadığımız için yeterli oranda kullanamamaktayız. Bu da yetersizliğinde oluşabilecek olan pek çok önemli hastalığın habercisi olabilir.
Depresyonun önlenmesinde D vitamini oldukça önemlidir. Kış ayları ile birlikte erken kararan havalar ve karamsarlıklar vücuttaki pek çok mineral ve vitamin dengesini de bozmaktadır bu durumda yeterli sentezlenemeyen D vitamini gibi vitaminler uyku hali; yorgunluk; güne isteksiz başlama; enerji düşüklüğü ve sonunda depresyon belirtileri gösterebilmektedir.
Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu rol oynayan bu vitamin damar yapısı ve tansiyonun düzenlenmesine yardımcı olur. İnsülin sentezi ve vücuttaki şekerin dengelenmesine yardımcıdır. Çocuklarda raşitizim; erişkin bayanlarda osteoporoz gibi kemik hastalıklarının önlenmesinde büyük payı vardır.
D vitaminin yetersiz alınması obezite ve kilo problemlerine de yol açar. Özellikle zayıflama listeleri uygulayan ya da diyet yapmaya çalışan bireylerde bu vitaminin değeri oldukça önemlidir. Yaz aylarında 5 dakikalık güneşe maruz kaldığımızda günlük ihtiyacımızın yarısından fazlasını karşılayan bu vitaminin kış aylarında vücutta değerinin düşmemesi için bazı besinlerden faydalanabiliriz.
Kış aylarında kollar bacaklar ve yüzün 20 dakika kadar güneşe maruz kalması belirli oranda alınımına yardımcı olacaktır. Ancak deniz ürünleri tüketimi D vitamini alımı için önem taşır. Balık yağı; uskumru; somon; ton balığı; karides gibi deniz mahsulleri D vitamini açısından zengin besinlerin başında gelir.
Yumurta; anne sütüne eş değer protein barındırması ile en önemli besinlerden olan yumurta günlük D vitamini ihtiyacının belirli kısmını karşılamaya yeterli olacaktır. Yumurtanın ıspanak ya da maydanoz ya da dereotu gibi besinlerle pişirilmesi ve tüketilmesi aynı zamanda C vitamini ve demir açığının da kapatılmasına yardımcı olur.
Süt ve süt grubu D vitamini açısından zengin olan başka bir gruptur. Özellikle süt ve yoğurtun tüketimi oldukça önemlidir. Peynir yine D vitamini açısından fazlasıyla dolu olan besindir günde mutlaka 2 avuç içi kadar peynir özellikle kemik hastalığı olan ya da belirli yaşın üzerinde ki kadınlar da tüketilmesi gereken bir öğündür.
Yemeklerde katı yağ yerine sıvı yağ tüketmekte D vitaminin yerine konulmasına yardımcı olacaktır. Kahvaltılarda tükettiğimiz kahvaltılık gevreklerin D vitamini içerikleri oldukça yüksektir. Ara öğün ya da ana öğünlerde bu yulaf gevrekleri ile zenginleşmiş yiyecekler bizlere fayda sağlar. Özellikle az güneş ışığı gören ; çok yaşlı ya da sistemik bağırsak hastalığı olan kişilerde D vitamini emilimi geç olur bu nedenle bu kişilerin daha dikkatli olması gerekmektedir. Fazla alınması kas krampları ve ağrıları neden olabilir. Kişiler D vitamini eksikliğinde kilo alır; obezşte çeşitli komplikasyonları ile birlikte büyür ve kronik hastalıkları oluşturur özellikle güneşin yüzünü çok sık göstermediği kış aylarında hem kilo almamak hem de sağlıklı yaşamak adına takviyesinin yapılması çok önemlidir.